Thursday, August 31, 2017

Том дэвтэр ном

Үүнийг Бээжин нисэх онгоцоо хүлээнгээ, онгоцондоо, Осака нисэх онгоцоо хүлээнгээ уншсан.

Хажуугаар нь хүүхэд насны минь амт буюу 100-и жигнэмэгээ идсэн шиг. Нэг харсан чинь багадаа мэрж иддэг байсан шигээ идэх нь холгүй л явж байна лээ. Номондоо улайраад. Хэ хэ

Дайны үед зөвхөн дайтаад, буудалцаад яваа хүмүүсийн тухай л зурагтаар гарах нь олон байж.

Арын амьдралын тухай тэр бүр гардаггүй байж, олж уншиж чаддаггүй байж.

Угаасаа ч зодоон цохинтой, алаан талаантай кино үзээд байдаггүй ч юм дөө. Ном бол хааяадаа уншчихдаг юм.

Энэ удаагийн "Том дэвтэр"-т гарах арын амьдрал бас л...

Эмээгийн дүр төрх аяа бас л чанга шүү. Ихэр жаалуудын хувьд үнэнхүү санаатай дүр зураг.

Дайн тэднийг тийм болгож. Магад бид ч тийм болох байсан байх.

Одоо зуунд ч хаа нэгтээ дайтаад, зөрчилдөөд яваа газар иймэрхүү харгис хэрцгий зүйл байж л байгаа даа, ямар азаар амар амгалан газар төрж өсөөд, амьдраад байна даа гэж хувь заяандаа талархах.

Хүүхэд багачууд бол одоохондоо уншаад хэрэггүй байх гэж би дүгнэлээ. Учир нь тэдний тэр бага оюун санаанд нүд хальтрам хэсгүүд хадагдаад үлдчихвэл, хэзээ нэгэн цагт оролдож үзэх ч юм билүү гэж боддог юм.

Энэ харгис хэрцгий үйлдлүүд чинь ихэвчлэн хаа нэгтээгээс үзсэн, харсан, уншсан байсныгаа хэрэгжүүлдэг гэж уншиж байсан болохоор. Ялангуяа монголд хэвлэл мэдээллээр нь нүд халтирмаар хэрэг төвөг, кино их гардаг болохоор.

Харин ном их уншдаг, иймэрхүү зүйлд ухаалгаар ханддаг залуус бол уншаарай. Сонин содон ертөнцөөр аялуулах болно.

Wednesday, August 30, 2017

Амралт дуусав

Охидын амралт дуусч хичээл эхлэв.

Том зулзага ч яахав, даалгавар энэ тэрээ үглүүлээд байлгүй хийчихдэг болсон болохоор гайгүй л байлаа.

Нэлээд асуудалтай нь бага зулзага. Яг ямар ямар дуулгавар өгснийг нь сайн мэдэхгүй, амралт эхлээд хэдхээн хоногт хийгээд дуусчихсан гээд явж байдаг байгаа.

Хардалт төрөөд л сургуулиас өгсөн бичиг цаасыг ухаж төнхөв. Мэдээж олон даалгавар байлгүй яахав.

Хуулан бичлэг, тоо энэ тэрээ бол хийчихлээ. Чангаар дуугаар уншиж, чанга дуугаар 10 доторх нэмэх хасах даалгавар тухайн өдөр өдөртөө биш, бөөндөж байгаад л нэг нартай өдөр уншдаг гэж байгаа.

Зураг зураг юм уу, эсвэл ямар нэгэн бүтээл туурьвах даалгавартаа зургийн дугуйландаа зурсан зургаа авч явсан.

Ном унших даалгаврыг хамгийн амжилттай гүйцэтгэсэн. Нэг номын сангаас гэхэд л 30 ширхэг зурагт ном зээлээд ирнэ, тэрийг нь хэдхээн хоногт уншаад дуусгана. Дахин номын сан явах ажил гарна.

Гэснээс зурагт ном нь овоо "том" болж байгаа. Энэ нь үг ихтэй номоор солигдож байгаа гэсэн үг юм шүү. Мөн зузаавтар болж байна.

Ээж оройд уншиж өгдөг байсан бол одоо өөрөө уншаад, ээж нэг ажлаас чөлөөлөгдсөн. Хааяа ээж нь уншиж өгнө л дөө, эрхлүүлж. Үүнд ч дуртай зулзага минь.

Хамгийн чухал даалгаврын нэг болох чөлөөт судалгаа. Уг хүн чөлөөт судалгааг яг юу хийх вэ гэдгээ мэдэхгүй, хэсэгтээ явав. Энэ тухай зураг хөрөгтэй тусад нь бичнэ ээ, өрөөсөө.

Мөн зурагт тэмдэглэл. Үүнийг ч яахав гайгүй эрт хийгээд дууссан. За байз, зураг авсан билүү?

Нэг инээдтэй нь хичээл эхлэхийн урд орой хоолоо идэж байснаа гэнэт уйлаад л эхэлсэн.
-Яасан?
-Гэрийн ажилд туслах даалгавар... Би эртээд төмс арилгаж өгсөн тэ?
-Нэг л удаа шиг санаад байх юм.
-Үгүй шдээ, эртээд бас арилгасан.
-Санахгүй байна аа, ямартай ч хоолоо хурдан ид дээ.

Даалгавраа цаг тухайн үед нь хийгээд, тусгай хуудсан дээр дугуйлж тэмдэглэдэг юм л даа. Сайн хийсэн байвал дугуй дүрсээр, муу байвал гурвалжингаар гэсэн байсан юм.

Би тэрийг нь хийгээгүй юм чинь "х"-р л тэмдэглэнэ дээ гээд хэлчихсэн чинь бүр л чанга дуугаар уйлаад унасан. Хэ хэ.

Тэгснээ өнөөх цаасаа гаргаж ирж үзсэнээ учир зүггүй "х"-р бичнэ гээгүй байсан тул тайвшрах шиг болно лээ. Тэгээд хэсэг өдөр нь гурвалжин дүрсээр тэмдэглэгдсэн цаасаа цүнхлээд л хичээлдээ явсан даа.

За жаахан ойлгомжгүй бичсэн байж магад. Ойлгоод уншихыг хичээгээрэй. Японд байдаг ээж нар гадарлаж байгаа байх аа тэ.

Энэ цаасыг нь байвал дараа зураг оруулъя байз.

Бүгдэд нь амжилт хүсье.

Tuesday, August 29, 2017

Энэ жил ч алт

Том зулзага энэ жил ч алт аваад ирсэн. Зүүн бүсдээ цорын ганц алт нь гэсэн.

8 сарын эхээр болсон ч бичих гэсээр байтал зуны амралт дуусч хичээл нь эхлэв.

Ийнхүү 3 жил дарааллан алт авав. Ямартай ч дунд сургууль дахь 3 жилийг дурсах зүйлтэй л үдэх нь.

Ахлах сургуульд орохоороо дахиж үлээврийн дугуйланд явахгүй гэсэн. Учир нь ахлах сургуулийнхан бүр л хэцүү, багш нар нь ширүүн юм даг уу даа.

Гэрээрээ очиж үзнэ гэж байсан чинь бага зулзага урд шөнө нь бөөлжиж, гүйлгэж хоноод ээж явсангүй ээ. Аав нь ганцаараа үзчихээд ирсэн.

За тэгээд тэмцээнийг дуусгаад л дунд сургуулийн 3-р ангийхан дугуйлангаа албан ёсоор төгсдөг юм байна. Хэд хоног сургууль гэж гүйсэнгүй сайхан амарсан.

Дунд сургуулиа төгсөж ахлах сургуульд ортлоо хичээл хичээл бас дахин хичээл гээд л явдаг гэнэ.

Хичээл эхлэв үү үгүй юу шалгалт авдаг тул ном шагайсан хүн л амарч байна. Хажуугаар нь бас зурагт үзээстэй.

Гэрийн зурагт эвдрээд, хүнээс жижигхээн зурагт зээлээд ирсэн. Одоо тэрийгээ ч ад үзээд эхэлсэн би. Болсон болоогүй юм үзээд, хичээл номоо хийхгүй байна гэж үглээд л. Удахгүй буцааж өгнө өө. Шинээр зурагт авах эсэхээ шийдээгүй л байна. Байгаагаа засуулаад авчихмаар байдаг. Зурагт засвар гэж байдаггүй юм байна шд, манай үүгээр.

Алт яриад явж байснаа зурагт болдог гэнэ ээ. Хэ хэ.

Энэ тухайгаа ганц нэг хүнд л хэллээ. Мэддэг хүмүүс нь асуухаар л хариуллаа. Үнэн даруухан байна уу? Хи хи.

Гэхдээ эндээ ингээд зарлачихаар юун даруухан байхав дэ тийм ээ?

Ямартай ч дунд сургуульд шинэ зүйл оролдоод, түүндээ мэрийгээд, хичээгээд явсанд нь ээж нь бас охиноороо бахархаад л сууж байна.

Цаашид ахлах сургууль гэж нэгэн том даваа биднийг хүлээж байна даа гэж. Амдьрал гэж давааны цаана даваа л байх юм даа...

Monday, August 28, 2017

Монголоос ирсэн бэлэгнүүд минь

Амласан ёсоороо бэлэгний тухай бичих гээд л.

Дан монголд үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнээр чемоданаа дүүргээд л  ирсэн. Цөөхөн хоносон тул хувцас хунар ч цөөн байсан болохоор  ирсэн хойноо харсан чинь ямар их юмтай ирээ вэ гэж өөртөө хэлсэн. Хэ хэ.

Самар. Уулын хэд минь бүгд самаранд орчихсон болохоор тэдэндээ өгөх гэж овоо хэдэн кг-г авчирсан. Нээрээ тэд маань маниас илүү цөмдөг болж байгаа шд. Хэ хэ.

Шар доктор, аньсны жүүснээс авчирсан. Өөрсдөө уух гэж. Сэрүү орохоор ууж эхлэнэ дээ.

Жаахан айраг. Хань ижлийнхээ хорхойг дарах гэж авчирсан. Ёстой л балга айраг, өнөө үеийн хэллэгээр халбага айрагтай л ирэх шив дээ. Үүнийг чинь авчрах гэж бас их л тактик зохиодог болохоор жаахан төвөгтэй л дөө. Адаглаад л хил гааль нь зүгээр байгаа гэж санаа зовно.

Ер нь энэ хил гааль их хэцүү, тухайн өдөр ажиллаж байгаа ажилчдын ааш араншингаас 100 хувь шалтгаална.

Жамц давс. Энэ бас их хүнд. Ганц нэг хөрш айлдаа өгсөн. Японд давсыг гэрийн муу муухай зүйлийг холдуулахдаа ашигладаг тул хүнд өгөхөөр бол сайтар тайлбарлаж байж өгөөрэй. Хи хи. Эд чинь хүнээсээ шалтгаалаад бас их эмзэг хүмүүс ихтэй шүү.

Мушгиа бяслаг. Би л ингэж нэрлэсэн хэрэг. Ккк. Шар айраг уух дуртай хүмүүст өгөхөд зүгээр. Даруулга нь болж өгдөг юм.

Охид минь бас дурлаад байдаг юм. Хэтэрхий давстай болохоор би өгөх дургүй ч, хааяа нэг зүгээр.

Цагаан архи. Үүнийг бол хүмүүс л бэлэгэлсэн. Би өөрөө худалдаж аваагүй. Өнөөх чавга жимснийхээ дарсыг сүүлийн үед цагаан архиар хийгээд байгаа тул архи хэрэггүй гэж хэлэлгүй, дуртай нь аргагүй хоёр гараа тосч авсан. Хи хи.

Түүнээс дангаар нь бол ууж чадахгүй шүү дээ.

Ганц нэг ааруул. Чихэртэй биш, гашуун ааруул. Мэддэг хүмүүс минь бүгд л гашуун ааруул өгсөн.

Арвайн гурил 500 грамм. 1 кг ууттай байсныгаа үлдээсэн. Ачаа минь ихдээд. Одоогоор зуурч идээгүй л байна. Ойрын хэдэн жил зуураагүй тул, бас тойроод гүйгээд байна л даа. Зуурч идэхээрээ зураг оруулна аа.

Ижий аав хоёрын минь уран бүтээлийн дээж нэрснээс нь жаахныг авчирсан. Элсэн чихэртэй хольж идсэн. Сайхан байсан. Эсгэлэн гэж юүхэв. Ккк

Ээж минь арвайн гурилаа зуур гэж жаахан шар тос өгсөн байсан.

Нэг хар талх. Шуналтаад 2-ыг авсан байсныгаа бас л нэгийг нь үлдээсэн. Хэ хэ. Худалч хүнд мэрж идэж байна гээд хөгцрүүлэхээ алдсан шүү. Хи хи.

Аарц. Энэ санаандгүй манайд ирчихсэн. Хань ижилд минь айраг өгсөн найз ах эгч хоёр маань андуураад хажууд нь байсан аарцаа өгөөд явуулчихсан байсан. Дараагаар нь нэхэл хатуутай, айрагаа яаж ийгээд авчихсан, ах эгч хоёроосоо. Ха ха.

Ажлынхандаа гэр хайрцагтай, гэр хэлбэртэй чоко. Дажгүй юм билээ шүү. Ажлынхан их сонирхсон. Хайрцгийг нь ч тэр, хэлбэрийг нь ч тэр, амтыг нь ч тэр.

Бэр маань бас нэг шинэ зүйл өгсөн. Юм юм хийх гэж оролддог болжээ. Гол нь эрүүл мэндийн шаардлага хангаад, хэт их элсэн чихэр энэ тэр хэрэглэлгүй үйлдвэрлээд явчихвал тэ. Бид ч худалдаж аваад л байх байх. Зураг авч байгаад оруулна аа.

Нэг найз дүү маань ёстой гого амттай зүйл өгсөн. Энд бичихээр арай л болмооргүй байна аа. Хи хи.

Гадагад амттан өгсөнийг нь бүгдийг нь шахуу орхисон. 2 л зүйл авчирсан. Нэг нь рафелло чоко, нэг нь охидын захьсан тэсэрдэг чоко.

За хүнсний бүтээгдэхүүнээ дурдахад ийм байна. Дараагийн бичлэгт бараа таваарын тухай.

Sunday, August 27, 2017

Монгол яваад ирсэн нь 7

Энэ удаагийн бичлэг минь талархлын бичлэг шүү. Хэ хэ.

Монгол хоол минь сайхан байсаан. Айраг амттай байсаан. Хайлмаг салахын аргагүй гого байсаан.

Богино хугацаатай хэдий ч эх орондоо очоод ирэх боломж олгосон япон талыхандаа гялайлаа. 90 хэмийн өнцөг гаргаж мэхийв.

Намайгаа тэсэн ядан хүлээж, найрсгаар хүлээн авсан эх орон минь гялайлаа. 

Дандаа яаж шүүмжлэхэв. Айраг бариад ирсэн хадам минь, зориулж хайлмаг хийж ирсэн найз эгч минь, шинэхэн хонины шөл уулгаж, гэдэс амсуулсан ижий аав минь.

Захьсан номуудыг минь барьж ирсэн найз минь, албаны ажилтай миний арын албыг хашиж, хэрэгтэй гэсэн зүйлсийг минь цуглуулж бэлдсэн бэр минь, бас үргэлж л эрхлүүлж, бүх л гуйлт хүсэлтийг минь биелүүлдэг ижий аав минь.

Ачаа минь ихдээд гээд аавдаа эрхлэхэд хар үүрээр амьсгаа өндөр давхиж ирсэн аав минь.

Цаг орой их болсон байхад зорин зорин ирж уулзсан найз дүү нар минь.

Гээд л та нартаа бүгдэд нь маш их баярлалаа. Ач тусыг тань мартахгүй, зүрх сэтгэлдээ тээж явна аа.

Мөн эх орноосоо авсан эрч хүчээрээ энд гялалзуулаад өгнө өө, хувь хувьсгалын ажлуудыг. Хи хи.

Гэснээс ачаа минь ихдээд, зөндөө зүйл орхисоон. Бэлгэнд авсан гадны чихэр, гадны боов гэх мэт зүйлсийг орхисон. Харин охидынхоо захьсан тэсэрдэг чоко-г нь л авчирсан.

Цөөхөн хонохдоо бас ч гэж чамлахааргүй олон хүнтэй уулзаж, үнсүүлж, үнсэж, бэлэг солилцож амжсан байна лээ. Хэ хэ.

Хэлээгүй ирээд явсан, уулзаагүй явсан гэж гомдол мэдүүлэх хүн зөндөө байгаа ч та нар минь эрүүл саруул байж байгаарай. Би ч бас эрүүл саруул байж, нэгэн нартай сайхан өдөр уулзацгаая аа.

Монголоос чирж ирсэн бэлэгнүүдийнхээ тухай тусад нь нэг бичлэг болгож оруулна аа.
Нутгаасаа хөдлөх гээд, сэтгэл хоргодоод, нулимс цийлэгнээд л...
Их дэлгүүрийн худалдагчаас асуун байж олж авсан нутгий идээ минь. Хэ хэ. Бээжинд оччихоод дараагийнхаа нислэгийг хүлээж байхдаа идсэн. Доор нь байгаа номыг уншингаа.

Үргэлжилнэ.

Thursday, August 24, 2017

Монгол яваад ирсэн нь 6

За буудал доторх бас бус зүйлийнхээ зургаас оруулав.
Буудлын өглөөний хоол. Дажгүй санагдсан.
Талх амттай байсан. Би өглөөдөө нэг их мах идэх гээд байдаггүй л дээ. Япончууд маань амттайг нь гайхаад л идсэн.
Энэ бол нэгэн амралтын газар. Жижигхэн газар байсан ч үйлчилгээ нь дажгүй санагдсан. Би ч эвтэйхэн эелдэг харьцаж байгаад л үйлчлүүлсэн тул хаа хаанаа ааш сайтай байлаа. Хэ хэ. Сурагчид 2 дахь өдөр бүгд монгол айлд хоноцгоосон. Харин энд гурав гурваараа, хоёр хоёроороо хуваагдаж гэрт хонож үзсэн өдөр. Үүрээр жаахан даарсан гэсэн. Оройн хоол нь нэг иймэрхүү. Амттай байсан.
Томчуудын амтархан уусан шар айраг. Би бас хадмынхаа өгсөн айрагнаас амсуулсан. Пүү паа болоод уугаагүй, зүгээр л амссан. Хи хи
                                                     
Сүүлийн өдөр уусан Чингисхэн шар айраг минь. Олоон жилийн хойно дахин уухад сайхан байлаа. Цагийн сайханд монгол явах болгондоо шимдэг байлаа шүү дээ. Хар шар гэж шилж сонгож байгаад.
Сүүлийн өдөр жаахан давраад уусан улаахан вино минь. Үүнийг бас Бээжингийг онгоцонд уугаад амжсан гэж байгаа. Хэ хэ.

Дандаа л ууж идсэн болчлоо. Гэхдээ яахав гадны жуулчдад аль болох үндэснийхээ хоолыг идүүлэх гэж, харуулах гэж зорьсон.

Их дэлгүүрээр орсон. Хөл хөдөлгөөн ихтэй, бас үнэ нь жаахан ойлгожгүй. Бэлэг дурсгалын тасаг нь бараагаа бичүүлэх гэж бөөн ажил болох юм аа тэ. Нэг бичиг авч очоод мөнгөө тушааж бичүүлээд, тэгснээ буцаж очиж бараагаа авна энэ тэр гээд л.

1 давхрын хүнсээр орсон. Монгол бараа бүтээгдэхүүнээ олж авах гэж нэлээд хичээл зүтгэл гаргасан. Гадны хүнсний бүтээгдэхүүн арай л давамгайлаад байна уу даа. Сонин сонин чихэр, жигнэмэг их харагдсан. Худалдан авах хүсэл төрөөгүй л болохоос.

Юу олж авснаа дараагийн бичлэгт.

Үргэлжилнэ...

Wednesday, August 23, 2017

Монгол яваад ирсэн нь 5

Төрөлх хот минь хөл хөдөлгөөн ихтэй, хаа сайгүй барилгажилт. Ногоон байгууламж ховор дуу.
За энэ зочид буудлын цонхоор дарсан зураг. Гэсэр сүм. Өргөжсөн бололтой, дээхэн их л жаахан байсан шиг санаад байгаа юм.
Улаанбаатар дахь сүүлчийн өдрөө бид Шангрила-д өдрийн хоол идсэн. Тансаг л юм билээ. Би ч алжаалаа тайлж өтгөн кофегоо ууж, хэд хэдэн амттан идсэн.

Цуг явсан хүүхдүүд маань ч амтархан идэцгээсэн. Монгол дахь сүүлийн өдөр гэдэг утгаараа том жижиггүй л сайн идсэн. Хэ хэ
Биднийг талбай дээр очиход Хүндэт харуулын ёслолын арга хэмжээ болоод, сонирхцгоов. Ням гараг бүр болдог гэсэн шүү. Хэрэв зээ хэн нэгэн гадаадыг дагуулж яваа бол дагуулж очиход буруудахгүй л байх.

За энэ Шангрилагийн ойрхон шиг санаад байна. Хаана дарсан зураг вэ гэдгээ мартааский болсон байна. Хотоор олон газраар яваагүй тул тэгж таалаа.
Танктай хөшөө маань тэмээний хөшөөгөөр солигдсон юм байна шд. Хи хи. Мэдээгүй л явж. Нэг бол хаа нэгтээгээс уншаад л өнгөрсөн байх.

Яг хот тодорх хог гайгүй санагдсан. Хөдөө гадаа явж байх зам зуур, Багануурын зам дагуу нэлээд хогтой харагдсан.

Үргэлжилнэ...

Монгол явсан нь 4

Зайсан толгой танигдахгүй болсон байна лээ.
Хөөрхий жуулчдыг баясгаад, хүний эрхээр суух. Бид сонирхоод зураг татуулсан. Их хүнд юм билээ.

Өвс идэж ус ууж байгаа надад хүнд санагдсан. Гараа хөдөлгөхөөр далавчаа дэлгэдэг юм билээ. Хөөрхий минь намайгаа элэг нэгт юм байна гэж мэдсэн юм шиг далавчаа дэлгээд л, сүрлэг байсан.

Япон хүүхдүүд гайхаад л
-Таныг монгол гэж мэдээд байгаа юм уу?
-Би баярлалаа гэж монгол хэлээр хэлсэн дээ уг нь.
гээд л шаагилдаад байсан.

За тэгээд танигдахаа байсан Зайсангийнхаа тухай. Би чинь бага залуу үед орж байсан Зайсан шигээ л санаж ирсэн чинь яагаад ч юм сэтгэл жаахан гонсгор байсан.

Ядаж байхад тэр Зайсан луу ордог хаалга. Жаахан томхон автобус ороход хүндрэлтэй л санагдсан. Зүү орох ч зайгүй байшин барилга.

Монгол жолооч нарын ур чавдарыг л бахдлаа дөө. Тэр жаахан зайнд яаж ийгээд багтаад, эргэж мэргээд, ухарч мухраад. Мундаг мундаг.

Над шиг жолооч бол яагаад ч чадахгүй зүйл билээ.

Нас залуу байхдаа Зайсангийн орой дээрээс 3, 4 дүгээр хорооллоо заагаад, тэнд байр маань харагдаж байна гэж хэлдэг байсан бол одоо бараа нь харагдахаа байсан байна лээ.
Доор хормойд нь сүндэрлэдэг байсан бурхны? хөшөө бас их жижгэрсэн байна лээ. Жилээс жилд жижгэрдэг ижий минь гэдэг шиг л...

Энд тэнд ухсан нүх, дутуу орхисон барилга. Бүтээн байгуулалт ид явагдаж байгаа юм шүү, зарим нэг шинээр баригдсан барилгыг би сайн мэдэхгүй юм байна аа гэж үнэнээ хэлээд л жолоочоосоо асууна. Жолооч маань орон нутгаас орж ирж бидэнд үйлчилж байгуу тул хотыг сайн мэдэхгүй.
Төрөлх хотоо эгц өөдөөс нь тольдов.
Зүүн зүгийн зураг. Учир нь зүүн зүгт ижий аав минь амьдран суугаа.

Гэх мэтчилэн би өөрөө гадны жуулчин шиг л явж байгаад ирлээ. Монгол хэлэнд овоо гайгүй суралцаа юу даа гэмээр гадаад хүн. Хэ хэ.

Үргэлжилнэ...

Tuesday, August 22, 2017

Монгол яваад ирсэн нь 3

Албаны арга хэмжээ яахав дээ, тухайн нөхцөл байдалдаа таарсан, зарим нэг зүйл жаахан дурамжхандуу санагдсан.

Жишээ нь монгол япон хүүхдүүд хамтдаа монгол хоол хийх арга хэмжээтэй байсан юм. Бид хаа байсан холоос хормогч, толгойны алчуур гээд л барьж ирж байхад монгол тал нь байдаггүй ээ.

Таньдаг нэг хүүхдэд хэлсэн чинь
-Мэдээгүй шдээ, хэлээгүй.
-Өө, тийм үү? Их олон хоногийн өмнөөс л яригдсан арга хэмжээ юмсан.

Орон нутгийн сургууль тул орчин болон материаллаг баазын хангалт муутайг ойлгоод байгаа хэдий ч хариуцаж байгаа хүмүүс нь ганбанз, элдүүр гээд л гэрээсээ ч юм уу аваад ирж болно оо доо.

Сургуулийн гуанзны нэг жижигхээн ганбанз, элдүүрийг ашиглаж хоёр талын нийт 30-д хүн бууз, баншны гурил элдэж чимхэнэ гэдэг гурилдсан л юм болсон.

Япон тал нь
-Зуны амралтын үе таарч, харин ч өдий тооны сурагчид цуглуулж чадсанд нь талархаж байна.
гэсэн. Хэ хэ.

УИХ-н гишүүн Жавхлангийн хэлсэн шиг бид бас арай л гуйланч сэтгэхүй нь давамгайлаад байх юм аа тэ.

2 талын харилцаат арга хэмжээ гээд байгаа, япон тал нь бүх зүйлсээ өөрсдөө төлөөстэй. Бүр бүх зүйл ээ шүү.

Унааны бензен тос, манайд олон жил жолоо барьж байгаа, туршлагатай жолоочоо тавьж өгсөн гэсэн хэрнээ л жолоочийн хөлс, зочид буудлын төлбөр, хоол, нэг өдрийн айлд байрлах хоногийн мөнгө, сургууль дээрх арга хэмжээний зардал, бас бус жижиг зардал.

Тэгэхэд монголоос ирэхэд нь ирж очих онгоцны зардлаас бусад бүх зардлыг эд нар даадаг юм. Зарим тохиолдолд бүр ирж очих онгоцных нь зардлыг хүртэл даана гээч.

Аль арваад жилийн өмнө л ийм байсан, одоо хэр нь өөрчлөгдөөгүй.

За ингээд шүүмжлэх зүйл их л байна.

Гол нь Аливаа зүйлд бас өгөөтэй аваатай хандвал тэ. Зөвхөн нэг тал нь даагаад байвал хэцүүеэ. Олоон жил шүү тэгээд бас.

Үргэлжилнэ...

Monday, August 21, 2017

Монгол явсан нь 2

Эх орныхоо хөрсөн дээр буугаад сайхан байсаан.

Гурван онгоц ойрхон буугаад, хүний тоо гэж их. Бөөн дугаар, чимээ шуугиан, шаагисан улс.

Анх нисэж байсныг бодвол Чингис хаан онгоцны буудал их л өнгө үзэмж нэмээд байгаа хэдий ч тааз нь их доор, ямар нэгэн юм дээрээс дараад байгаа юм шиг л санагдаад байсан.

Энэ дүүжин тааз гэдэг чинь бас хүний сэтгэл зүйд их нөлөөлдөг байх аа тэ.

Их удаж гарсан, бид.

Тосож авсан албаны хүмүүс, унаа, хотын өнгө төрх гээд л япон хүүхдүүдэд цоо шинэ ертөнц, хоёр тийшээ хараад л нүд нь сортолзоод л явсан.

Хүннү малл-н газрыг мэдэж авав. Хэ хэ. Аан энд байдаг юм уу? гэж.

Зочид буудалдаа хүрэв. Өрөөнийхөө дугаарыг авав. Ачаагаа өгөв. Буудлын ресторанд орцгоов. Нэлээд орой болсон байсан тул зочид буудал дотроо идэхээр шийдсэн хэрэг.

Монгол хоол иднэ гээд хэд хэдэн хоол захиалав. Поорц ихтэй, бүгд л нүд нь орой дээрээ гарцгаагаад л. Бие биедээ өгч авалцаж хуваагаад, хүүхдүүд болсон хойно хөгжилтэй гэж юүхэв.
Брокколи ногооны шөл. Олон төрлийн л шөл байсан. Нэг хүн нэгийг захиалаад, ирсэн аягаа харж гайхаж баяссан улс байлаа бид хэд.

Томчууд саадгүй сайн явж ирснээ тэмдэглэж монгол шар айраг шимцгээв. Сурагчид томчууд биднийг цаашлуулаад
-Сурагчдынхаа дэргэд согтууруулах ундаа хэрэглэж болж байгаа юм уу?
-Энэ чинь Монгол оо...
Хуушуур ихэд таалагдсан. Уг нь 5 ширхэг байсан юм. Тэсэхгүй идчихсэн нэгнийгээ баахан шоолж инээсэн бид. Зураг авахын хооронд тэсэхгүй идээд, таваг хоосрууллаа гэж.
Нэрийг нь санахгүй байгаа ч бага зэрэг халуун ногоотой, таалагдсан.

Монгол явсан тухай бичлэг минь үргэлжлэнэ ээ...

Wednesday, August 16, 2017

Монгол явсан нь

Ажлаар яваад ирсэн гэсэн дээ.

Зугаатай, сайхан яваад ирсэн гэсэн дээ.

Онгоц маань шууд нислэг болон Инчёноор дамжин нисэх нислэгийн билет олдоогүй тул Бээжингээр дамжсан.

Хүмүүсийн яриа, цахим ертөнц дээрх мэдээлэл зэрэг нөлөөлөөд нэлээд айдастай л байлаа. Цуг явсан япон залуу Бээжинд овоо хэдэн жил амьдарсан хүн таарч бас бус зөвлөгөө өгч байлаа.

Тэрний хүчинд дажгүй л яваад ирсэн. Онгоцон доторх хоол бол үнэндээ таалагдаагүй. Хүмүүсийн харилцааны соёл ч тийм таатай байгаагүй.

За тэгээд хятад хэл мэдэхгүй болохоор бас л эвгүй байсан шүү. Хэ хэ.
За энэ Осакагаас Бээжин орох онгоцонд ирсэн хоол.

Нэг монгол танил маань бас ингэж Бээжингийн онгоцоор дамжаад, хоолноос нь болж гүйлгэсэн гэсэн.

Хятад гэдэг нэрнээс нь л болоод байх шиг тэ. Жаахан сэжигч улс тэгэх байх аа. Би чинь тийм ч сэжигч хүн биш тул гайгүй байсөөн. Хэ хэ.
Зиак энэ Бээжингээс Монгол орох онгоцонд. Жаахан жул уу үгүй ву? Хэ хэ.

Цуг явсан япон хүүхдүүд талх нь хатуу л гэнэ, навч энэ тэр ногоогүй юм байна л гэнэ. Элдвээр хэлээд л, тэгсэн хэрнээ идэцгээсэн. Хи хи.
Е06 гэсэн нь Улаанбаатар ниснэ гэж байгаа юм. Аан ингэж бичдэг юм байна гэж дарсан зураг. Нэг ч гэсэн ханз таньдаг байхын тулд. Дараа дахин ингэж Бээжингээр явах ч юм билүү.

Нэг давуу тал нь 2 чемодан ачаанд өгч болдог юм билээ.Гэхдээ ачаа их алга болдог гэж сонсож байсан болохоор бас айдастай, гарч ирэхгүй алга болчихвол яана аа гээд л.

Ганц нэг япон хүүхдийг шалгаж байна гээд татаж чангааж, түлхсэн гэсэн.
-Ёох, зүрх амаар гарчих шахлаа.
-Тийм байгааз, ууртай хүмүү с юм аа.
гэцгээгээд л байна лээ хоорондоо.

Би ч дотроо монголд ч нэг их ялгаагүй дээ, яана даа гэж бодоостой.

Үргэлжилнэ...

Monday, August 14, 2017

Үүдэн шүд

Бага зулзага гэж онгойсон хүн л гүйгээд байна. 7 сард үүдэн дээд шүднийх нь нэг нь унасан юм.

2 дахь нь намайг монголд ажлаар явж байхад унаж, онгойсон зургаа өгч явуулсан байв.

Ирээд хэд хонож байсан чинь доод соёоных нь нэг унав. Нийтдээ 3 шүд нь уначихаад л байж байна. Одоогоор нийт 5 сүүн шүд унаж хоёр нь ургасан байна. Түрүү жил бөс өдийд ийм бичлэг оруулж байж.

Одоогоор ямар ч нохой энэ тэрд өгөөгүй хадгалж байгаа, охидынхоо шүдийг.

За энэ нэг дор гурван шүд унасан байгаа өөрийнхөө дүр зургийг зурж, зуны даалгавартаа тэмдэглэн үлдээх юм гэсэн.

Зуны даалгаварт зурагт өдрийн тэмдэглэл хөтөл гэж байдаг юм байна. Том зулзага бас хийж л байсан байх, мартааский болсон байна. 3 хуудас тусгай цаас байна, тэрнийхээ нэгт нь энэ шүднийхээ тухай бичнэ гэсэн. Зураг зурж байгаад л.

Нээрээ шүдээ угаахад хэцүү байх шиг байгаа юм. Гэснээс айлын хүүхдүүдтэй харьцуулахад мундаг шүдээ угаадаг юм билээ. Ганц хоёр хэлээд л өөрөө угаана, дараа нь шалгуулна. Таньдаг айлуудын ээжүүдийн ярьж байгааг сонсоход бас л хэцүү. Бөөн хэрүүл, уйлаан майлаан болдог гэнэ.

Бас жимс энэ тэр хазах гэхээр нээх хөөрхөөн. Хичээж ирээд л шүдтэй хэсгээрээ хазна. Харахаар л хайр хүрээд байгаа.

-Ээж ээ, миний шүдийг яах вэ?
-Монгол явахаараа өөхөнд ороогоод нохойд өгнө.
-Нохой идэх үү? Ийм хатуу шүдийг.
-Монгол нохой идчихнэ өө.
-Мундаг юм аа.
-Монгол хүмүүс ч мундаг шдээ, хатуу ааруул иддэг, миний зулзага ааруулаа сайн идэж байна шүү.
-За.

Хаа очиж зулзагууд минь хатуу, гашуун аарууланд дуртай. Чихэртэй аарууланд дургүй. Хойшид ч ааруул захиж авчруулж байх юм шүү. Ааруул өгдөг эмээ өвөө, ах эгч, дүү нар минь баярлалаа.

Wednesday, August 09, 2017

Ажил намайг голно

Япон доторх явсан ажил минь яахав, 100 хувь биш гэж би өөрийгөө үнэлсэн. Сурах зүйл их байна, гол нь өөрийгөө л дайчлах. Гэм нь элдэв шалтгаан тоочоод, өөрийгөө дайчилж чадахгүй л байгаа болохоос.

Япон тал нь их сэтгэл гаргах юм. Монголчууд нь нэг тийм жаахан тархай бутархай, хүүхнүүд нь дэлгүүр хоршоо эргүүлсэн л улс байна даа гэж. Хэ хэ.

Буруутгах бас аргагүй л дээ. Би оронд нь байсан бол бас л дэлгүүр хэсч өгөх байх.

Бид бас их бэлэнчлэх сэтгэлтэй улс нь их мэдэгдэх юм дөө, хуулбарлачих гээд л үзээд байна. Тийм юм байвал өгөөрэй, гээд л алгаа их тосох юм.

Алгаа тосох асуудал бол их л эртнийх л дээ.

Нүүр номоор УИХ-н гишүүн Жавхлангийн алгаа тоссон гуйлгачин сэтгэхүйгээсээ сал гэж хэлсэн нь яваад байсан даа, үнэн шүү тэ.

Жаахан л сэтгэлгээгээ өөрчилчихвөл л болох гээд байгаа юм шиг санагддаг юм. Материаллаг сэтгэлгээгээ толгойноосоо аваад хаячихвал тэ.

Бас харилцааны тал дээрээ анхаармаар зүйлс байх юм дөө.

Орчуулга хийж буй монгол хүнтэйгээ нэг өөр харьцах, япон хүнтэй нэг өөр харьцах хандлагатай.

Оюутан залууст бол бүр ч дээрэнгүй байрын хандаж байна.

За энэ хүмүүсийн хүмүүст хандах хандлага албан тушаал, нас хүйс зэргээсээ хамаараад бас өөр өөр байх жишээтэй.

Загнаад загнаад явчихдаг ааштай хүн байх юм. Сайхан инээмсэглэж байгаад л ажлаа амжуулуулдаг хүн ч байна. Сайхан инээмсэглээд харьцахаар өөрийн эрхгүй л тус болчих юмсан гээд хөөрчих юм би ч.

Загнасан хүнээс цаанаа л цэрвээд, дахин загнуулахаасаа айгаад л дөлөөд гүйв. Хэ хэ.

Гэхдээ үе үе ингээд загнуулчихаар хор шар хөдлөөд хэсэгтээ хичээх юм шүү гэж бодогдоод зүгээр л дээ. Хүнээс үг дуулж чаддаг гэж өөрийгөө боддогийн хувьд өөдрөгөөр хүлээж авна аа гэж.

За та нар минь ч бас үе үе загнуулж байгаарай, амжилт хүсье.

Олоон жилийн дараах томилолт

Хамгийн сүүлд нэг их том паянтайгаар эх орондоо томилолтоор явж байсныг байнгын уншигчид бол санаж байгаа дөө. Хэ хэ.

Нэг их зарлаад байхааргүй паян тул ингэсгээд орхино. Өөрсдөө эрийнхээ сайнаар олж уншвал уншина биз? Хи хи.

Ийм л учир шалтгааны улмаас блогоо бичихгүй яваад байсан байх нь.

Хэдийгээр ажлаар явсан ч сайхан байсан. Мэдээжийн хэрэг.

Энэ томилолтноос өмнө их л олон ажил амжуулж явлаа. Гэрээсээ гараад 6 өдөр, эх орондоо ердөө 4хөн хонолоо. Уулзмаар учирмаар байдаг хүмүүс минь ихдээд, зарим нэгэнд нь хэлээгүй ирчихсээн.

Энэ бичлэгийг уншаад, намайгаа бариад авах байх даа. Хэ хэ.

Гэхдээ яахав, эрүүл саруул байхад нэг нартай сайхан өдөр уулзах байх аа. Тийм үү?

За тэгээд явсан сонин сайхнаасаа бага багаар хуваалцана аа, зураг хөрөг оруулаад.

Харьж ирээд долоо хонож байна аа. Цөөхөн хоносон болохоор, нэг л газартаа бууж ирдэггүй хэд хонов. Хи хи.

Эх орноосоо эрч хүч аваад ээж аавдаа үнсүүлээд ирсэн хүн чинь ажлыг бол гялалзуулж өгч байна дөө.

Та нартаа ч амжилт, өөртөө ч амжилт.

Monday, August 07, 2017

Бэлэг

Энд тэнд явахад бэлэг сонгож авна гэдэг том ажил шүү тэ. Ялангуяа энэ японд.

Муж болгон нь өөрсдийн нэрийн бүтээгдэхүүнтэй. Тэр нь ч гоё сайхан амттай гээд л шуугичихна.

Ажлаар ийш тийшээ явахдаа ажлынхандаа, хөрш ганц нэг эмээдээ, хань ижлийнхээ ажлынханд гэж бэлэг авдаг юм.

Ажлынхан бол ойлгомжтой, би чинь тэдэнд төвөг удаж, чөлөө авч явдаг учир, бэлэггүй харьвал алдас болно.

Хөрш эмээ нар хааяадаа бага зулзагыг минь харж хандана, хааяадаа хоол цайн зөөнө. Тэгэхээр бас хоосон ирж болохгүй. Алдас болно.

Хань ижлийн ажлын газарт бас л төвөг удаж байгаа юм. Учир нь хань ижил нормт ажлаа намайг эзгүйд дуусгаж амжилгүй гэр өөдөө яарах нь их тул, ажлынхандаа бас л төвөг удаж байна гэсэн үг. Тийм болохоор бас л хоосон очиж болохгүй, алдас болно. Хэ хэ.

За баахан төвөг удах, алдас болох гэсэн үгтэй бичлэг үү?

Угаасаа япон менежментийн нэг үзэгдэл л дээ. Хойшид япончуудтай ажиллах хүсэлтэй, эсвэл ирээд удаагүй байгаа зэрэг хүмүүст хэрэг болж магад шүү. Толгойнхоо нэг хэсэгт тогтоогоод авна биз.
За үүнийг Токиогоос ирсэн охин өгсөн юм. Би өөрөө дуртай юм болохоороо нэхэж байгаад авчихсан. Хэ хэ.
Дотроо ийм жигнэмэг. Монголд иддэг байсан ямар нэгэн жигнэмэгтэй амт нь төстэй санагдаад л дуртай байх.

Заримдаа бэлэгээ шулуухан захиад хэлчих нь амар байдаг тээ. Цаад хүн маань ч юу авах вэ гэж хайж цагаа үрэхгүй. Хи хи.

Бусад бэлэгнийхээ зургийг авахаа мартаад эздэд нь өгчихөж ээ.

Аливаа асуудал нээрээ бэлэг өгч авалцах дээр л тогтоод байх шиг тэ. Би ч ойрын хэд хоног тувт бэлэг солилцож байна. Хэ хэ.

Бэлгээ эхнээс нь танилцуулж бичнэ ээ. Хи хи.

Sunday, August 06, 2017

Эхимэ муж

За үүнийг бичих гэж зураг оруулаад орхисон байхаар нь хальт үргэлжлүүлээд бичлээ. Ажлаар яваад ирсэн. Сайхан газар байна лээ. Шикокү бүсийн томоохон мужид ордог юм билээ. Мартахгүйн тулд товчхон л бичлэг боллоо. Гүүглээс нэрийг нь бичээд хайхаар гараад ирнэ дээ.
Гэснээс Эхимэ муж нь мандарин тариалалтаараа алдартай. Би бэлгэнд мандаринтай боов авчирсан. Мандарины жүүс гээд л зардаг юм билээ.
Хөгтэй дурсамж бас үлдсэн. Хэ хэ. Бид нэг дэлгүүрийг зорьж зөндөө алхсан. Ёстой л залуу насныхаа ааг омгоор л хүрсэн дээ. Хи хи. Үе үе гэнэт их дурсаад л инээгээд л явж байна даа гэж.
Мацүяма ордон луу гардаг лифт.
Ордны орой дээрээс хотын дүр зураг нэг иймэрхүү. Бас л том газар байна аа, суугуул нутгийг минь бодвол гэж бодон зогслоо.
Шикокү бүийн хамгийн том худалдааны төв гэсэн. Үнэхээрийн л том юм билээ. Бид бүгдээр нь орж амжаагүй.

Мөн Японы хамгийн эртний? анхны? халуун рашаанд орсон юм байна. Доого гэдэг халуун рашаан. Гадаад дотоодын жуулчид ч олноороо очдог газар байна лээ.

Гэх мэтээр нөхөөд бичнэ ээ, бүгдэд нь амжилт шүү.

Хуушуур, цуйван

За энэ их ажиллагаа орсон хуушуур, цуйван шүү.
Яасан гэхээр?

-Монгол хоол хийж зарах гэсэн юм, ирж тусалж чадах уу?
-Хэзээ вэ? чадна чадна.

Би гэж хэнхэг хүн, ажил ихтэйгээ мэдэхгүй олон ажлын хажуугаар өөртөө ажил олж ирээд байдаг хүн шүү дээ. Хань ижил,
-... гэж байж, чам шиг ийм өөртөө ингэж ажил уддаг хүн байдаг аа?
гэсэн.
-Монголыг минь тоогоод гуйж байхад, үгүй ээ завгүй гэж хэлж зүрхлэхгүй л байна шүү дээ.

Тэгээд урд орой нь очиж цуйвангийхаа гурилыг зуурч, элдэж, тос түрхэж, жигнэж, хэрчиж тавьж хонов. Цурам ч хийгээгүй. Үүндээ хань ижлээ дайчлаад авсан гэж байгаа.

Гэрээс нэлээд зайтай нэгэн жижигхээн тосгоны баярт монгол хоол хийж зарах гэсэн арга хэмжээ. Тэр тосгоны тамгын газарт эх оронд минь Жайкагийн шугамаар ажиллаж амьдарч байсан нэг залуу гэр бүлээрээ нүүж ирээд ажилладаг юм билээ. Тэгээд л намайг хайж олоод, оролцоочээ гэж гуйсан нь тэр.

Гурилнаас бусад ногоо хэрчих, мах гэх мэт асуудлыг тэр залуу хариуцсан. Бас л шөнө нь унтаагүй гэсэн. Хэ хэ.

Гал тогоотой зууралдаад баярыг нь очиж үзэж амжаагүй, хоёр хоолыг хоёулхнаа хийнэ гэдэг барахгүй ажлын нэг билээ. Халууныг ч хэлэх үү? хөлсөө асгаад л хичээсээн хичээсэн.

Ганц нэг монголчуудаасаа асууж үзсэн л дээ. Завгүй, ажлаар монголд яваа гээд л надад олдоогүй хэрэг. Дэргэдэх хань ижлээ л чи л туслахгүй бол өөр хүн алга гэсээр л дагуулаад явсан нь тэр.

Ямартай ч улсынхаа нэрийг аятайхан аваад гарсан. Амттай байна гэж хэлсэн.

За энэ 7 сарын сүүлээр болсон арга хэмжээ. Дараагаар нь зөндөө ажил амжуулсан, бичээд явна аа.

Та нартаа амжилт хүсье.

Wednesday, August 02, 2017

Зуны амралт эхэллээ гэж

Охидын зуны амралт эхэлчихсэн шүү.

Эхлээд овоо хэд хоночихсон. Намайг энэ бичлэгээ оруулах гэсээр байтал амралт нь дуусах нь байна.

Би ч ойрд түмэн завгүй байгаад, бичлэг ч ойр ойрхон оруулж амжихгүй л гүйгээд байлаа. Одооноос хэсэг амсхийх байх, завандаа зөндөө зүйл бичнэ ээ.

Аниа нь энэ бүтэн сайнд үлээвэр хөгжмийн дугуйлангийнх нь тэмцээн болно. 2 жил дарааллан алт авсан улс энэ жил ч бас хичээхгүй бол гээд өдөр бүр давтаастай.

Дүү нь өглөө хар үүрээр гадаад цэцэрлэгт гарч гимнастик хийнэ. Радиогоор заадаг юм. Бага сургуулийн зуны амралтаар, улсын нийт хэмжээнд.

Хүүхдүүдийг амралт эхэлсэн гээд үд болтол унтаж үхрийн дуунаар сэрээхгүй, аль болх үр өгөөжтэй, зөв хэмнэлттэйгээр өнгөрөөгөөсэй гэдэг үүднээс явуулдаг гэсэн.

Бас их зүгээр л юм билээ. Нэгэнт сэрчихсэн хүүхэд эргэж унтдаггүй юм байна шд. Хэ хэ. Тэр чигтээ гадаа тоглох, нэг бол гэртээ зурагт үзэх гээд нэг сэрсэн л бол сэрсэн.

Радиог нь эцэг эхүүд ээлжлэн дааж аваад, өглөө гарч асааж өгнө. Миний ээлж маргааш. Ашгүй намайг байхад таарлаа, сүүлийн үед миний эзгүйд хамаг юм дахвцаад хань ижил бажигадаад байсан юм.

Том зулзагын тэмцээн дуусахаар бид нэг амьсгаа авахтайгаа болох байх даа. Дунд сургууль дахь сүүлчийн тэмцээн тул бид очиж үзнэ. Бас нэлээд явж очдог газар. Эртхэн гараад л жирийнэ дээ.

Даалгавар гэдэг асуудал байна. Том зулзага ч яахав өөрөө тэгсгээд хийгээд байна. Бага зулзага маг хурдан хийчихээд байна. Өдрийнхөө даалгаврыг. Завтай байгаа дээрээ бусад өдрийнхөө даалгаврыг бас хийчих ээ үр минь гэхлээр ойлгож өгөхгүй, багш заавал өдөр бүр бага багаар хий гэсэн гээд байх юм. Хэ хэ.

Бас нэг том даваа нь өдрийн хоол юу идүүлэх вэ? Сургууль дээрээ үдийн хоол идчихдэг болохоор ингэж гэртээ өнждөг өдрүүдэд ээжээс асар их авъяас шаардах юм. Түрийвч ч овоо нимгэрэх юм. Хэ хэ.

За ээжүүддээ амжилт хүсье. Түрийвчээ хоосолчихолгүй, өөрөө бас хамаг авъяасаа шавхчихалгүй зуныг даваарай гээд. Хи хи.