Saturday, December 31, 2016

Бэлэг

Энд бэлэг бэлдэхдээ ахуй амьдралд хэрэгтэй гэсэн зүйлийг нь их өгнө өө. Жишээ нь хүсний скоч, аяга тавагны шингэж саван, нойтон болон хуурай сальфетка гээд л.

Эртээд хань ижил бас нэг цуглаанд явсан чинь тийм бэлэгтэй ирсэн. Цуглаан ч гэж дээ, дандаа энд тэндхийн захирал нарын шинж жил маягийн зүйл. Мөн гэр бүлүүд нь ч байсан гэсэн.

Бод доо, дандаа л мундаг захиралууд байж, бэлэг нь цэвэрлэгээний зүйлүүд байна. Мэдээж хөгжөөнт тоглоом тоглоод хожсонд нь том том гоё бэлэг байсан гэсэн. Тэр нь мужийнхаа бренд хүнсний зүйл, 50 өнгөтэй будгийн харандаа өөр юу юу байсан ч гэлээ дээ.

Манайхны шинэ жилийг хараад байхад дандаа л жаазтай өргөмжлөл, медаль, жаазтай зураг. Мэдээж ганц нэгийг гардан авсан байхад яаж ийгээд ханандаа өлгөх байх тийм ээ. Олон болоод ирэхээр яах вэ гэдэг асуудал гарч ирнэ ээ дээ.
Эсрэгээрээ энд хүүхдийнхээ бэлгэнд амттан хийх бол үмайбоо гээд юм өгдөг юм. Тэр надад таалагддаггүй ээ. Идэж чаддаггүй болохоороо тэр байх. Энэ зураг дээрх дээд талд нь байгаа гонзгой нь.

За тэгээд эндэх болон эх орныхоо ялгаатай талыг л бичиж байгаа шүү. Зарим нэг хүмүүс зөвөөр ойлгоод тайван уншаад гараарай. Хэ хэ.

Заримдаа ч загнуулчих гээд байдаг шүү.

Эртээд ажлын шинэ жилийн бэлгэнд гар нүүрийн алчуур, гарын алчуур хосоороо, час улаан өнгийн зузаан тирко, нэг жижиг тэмдэглэлийн дэвтэр, нэг жижиг таваг, хоёр ширхэг амны сальфетка, хоёр ширхэг жижиг ноорог цаас?-ойр зуур тэмдэглэл хөтлөөд хаядаг цаас.

Сонин сонин зүйл орсон байна уу? Хэ хэ. Гэхдээ надад их хэрэг болдог л зүйлүүд.

Дээр авсан цэвэрлэгээний цаас, алчуураа оны эцсийн их цэвэрлэгээндээ ашигласан. 1 сарын 1-нд цагаан сар нь байдаг тул энд албан газар, айлууд их цэвэрлэгээ хийдэг юм.

За та нар минь ямар бэлэг авсан бэ?

Friday, December 30, 2016

Ажлын шинэ жил

Уламжлалт бичлэг. Энэ жил их цөөхүүлээ орлоо. Нэг хятад ажилтан маань эх нутагтаа харьж элгэн садантайгаа уулзчихаад ирэх минь гээд явчихсан. Гурван ч япон хүүхэн оролцоогүй.

Эндээ л гайгүй гэгддэг газар орсон. Манайхаар үйлчлүүлдэг нэгэн гадаад залуу ажилладаг юм. Япон эхнэртэй. Япон хэлэндээ сайжрахын тулд манайд бүртгэлтэй нэг багшаар хичээл заалгаад олон жил болж байна аа. Их тууштай. Долоо хоногт нэг л удаа ирж хичээллэнэ. Гэсэн ч хэл ус нь сайжраад л байгаа.

Сурсан зангаараа улаан дарсаа шимэх гэсэн чинь байдаггүй. Энэ удаад гостож барьсангүй ээ, хамжааргатай ууж идлээ. Хэ хэ.

Эхний хундага манго жимстэй архи байсан юм. Зураг дараагүй байна өө. Энэ чавганы дарс. Ийм хулсан хундага? дотор давхар хийчихсэн ирсэн.
Гурав дахь дарс. Нийтдээ дөрвийг л уусан. Томоотой.

Нээрээ энэ жил монголчууд маань архигүй шинэ жил тэмдэглэсэн шд. Мундаг байна уу? Хойшид ч гэсэн хэвшил болгох санаатай байгаа. Энэ гэхдээ миний л санаа. Бусад хүмүүс юу гэх юм байгаа юм. Хүүхнүүд нь бол нээх ууя барья энэ тэр гэхгүй байх. Хань ижил тэргүүтэй эрчүүд юу гэх нь үү. Эртнээс ятгана даа, эмэгтэйчүүд бид чинь хүчтэй шүү дээ, тийм ээ. Хэ хэ.

Явцын дунд хүн болгонд тусгайлан бэлдэн асуулт бүхий хуудас өгч хариулуулаад. Тэрийг зохион байгуулагч хүүхэн маань уншина. Бусад нь сонсоод тэр бичсэн байна гэж таана. Би хоёр хүнийг тааж хоёр дугаар байранд шалгарч ууттай бэлэг авсан.

Час улаан зузаан тиркотой болсон. Хэ хэ. Ирэх жил час улаан өнгө шиг гязалзаж өгнө дөө.

Tuesday, December 27, 2016

Хуанли

Бага байхад минь манай гал тогооны өрөөний хананд дэлхийн газрын зураг хадаастай байдаг байлаа. Хоол цайгаа ууж идэх болгондоо хардаг байлаа. Сэтгэлд их л тод үлдсэн шиг байна. Тэгээд энэ жил ийм хуанли олж аваад, нэгэн мөрөөдлөө биелүүлж байна.
Галын өрөөний минь ширээ. Ирэх жилийнхээ гоёлыг олоод гоёчихсон нь энэ.

Дээд талд нь хөндлөн байнаа газрын зураг болохоор дэлхийн олон улс үндэстнүүдийн хэлээр баярлалаа гэж бичээстэй. Бид харж хааяа баясана. Африкийн зарим нэг улсад баярлалаа гэхийг шюкүран гэнэ.

Бага зулзага бид хоёр Морокко найзтай юм болохоороо шюкүран-ыг дорхноо л цээжилсэн.

Одоо Канбож явах гэж байгаа шавийнхаа хамаг энергээ заран суралцаж байгаа канбож хэлээр баярлалаа гэхийг цээжлэнэ дээ. Оокүн гэдэг юм билээ, товчлоод.

Гэх мэтчилэн өдөр бүр дэлхийг тойрон аялана даа. Хэ хэ. Хэзээ нэгэн цагт жинхнээсээ тойрон аялахын ерөөлийг өөрөө өөртөө дэвшүүлчихье.

Шинэ он ч дөхлөө дөө
Шинэхэн хуанлигаа ч бэлдлээ дээ
Дөрвөн биесээ хайрланхан
Дэлхийг тойрон аялна даа


Энэ зургийг нүүр номдоо оруулахдаа дээрх дөрвөн мөртийг зохиогоод биччихэв. Нуугдмал авъяас минь илэрч энэ тэр. Удахгүй авъяаслаг монголчуудад орвол гайхах юмгү й шүү. Хэ хэ. Нэг бол дөрвөн мөртийн түүвэр гаргаж энэ тэр. Ккк

Ерөөл бат оршиг...

Monday, December 26, 2016

Мэндчилгээгээ бичээд завгүй

Шинэ оны 1 сарын 1-нд бие биедээ мэндчилгээ дэвшүүлсэн ил захидал бичилцдэг гэж бичиж байсан даа.

Жаахан ажилтай гүйсээр цагийг нь тулгачихаад л сууж байна. Яаран дэлгүүр орж худалдаж аваад, бичиж сууна.

Тухайн явуулах хүнийхээ царайг сэтгэлдээ ургуулан бодоод. Хэзээ уулзаж байсан, хамгийн сүүлд уулзахад ямар байсан энээ тэрээ гэж бодонгоо бичнэ.

Ноороглож байгаад, дараа нь тэрийгээ цэвэрхэн, алдаагүй хуулж бичнэ. Их л сэтгэл гаргаж байна уу?

Гэхдээ энэ удаад том зулзагыгаа нэг гуйж, нэг аргадаж, нэг загнаж байж бичүүлж байна аа. Эхлээд зүгээр л ар талынх нь хаягийг бичээд өгчих гэж байснаа давраад мэндчилгээгээ бичүүлж байна.

Ингэхдээ өөрөө эхлээд ноорог цаасан дээр бичиж өгнө. Тэрийг том зулзага хуулж бичнэ. -Хэрэв үг үсгийн алдаатай байвал засаарай үр минь.
-За, иймхэн юм мэддэгүй юм уу?
-За би наад япон хэлийг чинь хаа байсан насанд хүрсэн хойноо сурч эхэлсэн шүү бла бла
гээд л үглэнэ шүү дээ. Хүн гуйж бичүүлж байж. Хэ хэ.

Хүмүүс өөрсдийнхөө зураг хөргийг оруулаад л, үр хүүхдийнхээ зураг хөргийиг оруулаад л их гоё мэндчилгээ бичнэ ээ. Ингэхдээ ихэвчлэн хэвлэлийн компаниар захиалж хийлгэдэг юм.

Бид зүгээр л худалдааныхыг авчихдаг юм. Гэж бодохоор сэтгэл гаргаагүй ч юм шиг. Гараараа бичиж, бичих үг үсэг бүрээ сэтгэлдээ тунгаан байж бичдэг гэхээр их л сэтгэл гаргаад байгаа ч юм шиг. Ккк

1 сарын 1-нээс тахиа жил гарна. Тахиа жилийн зураг хөрөгтэй мэндчилгээ байна.

Донгодож өгсөн жил болох байх даа. Тэгж донгодсоных нь хэрээр би эртлэн босдог бол ч сайхан аа. Өглөө эрт босч сурах гээд чадахгүй байгаа зүйлийн минь нэг. Ямартай ч ирэх жилдээ хотлоороо амар амгалан, сайн сайхан бүхэн дэлгэрэх болтугай.

Sunday, December 25, 2016

Өвөөдөө баярлалаа

Санта өвөө гэж сайхан сэтгэлтэй өвөө байна аа. Ертөнцийн бүх хүүхдэд бэлэг өгөөд.

Би наана нь бага зулзагатаа жаахан үглээд л.
-Ээжийнхээ үгэнд орохгүй байгаа хүүхдийг Санта өвөө ч андахгүй дээ.
-Одооноос орно шдээ.

Том зулзага ч яахав. Нэг бол нэг их үгэнд орсон ч юм шиг, нэг бол ерөөсөө үгэнд ороогүй ч юм шиг л байсан. Хэ хэ.

Эрэгтэй Санта нар бас их өрөвч юм аа. Цалингаа буухаар охиддоо гэж ирээд л өрөвч зан дээрээ тавигдчих юм. Эмэгтэй Санта бол яс шүү дээ.

Гэх мэтчилэн Санта манай гэрт зочлон иртлээ бас л хөөрхөн юм болно шүү дээ.

Том зулзага урьдчилаад авчихсан байсныхаа 2-г нь дүүгээсээ нууж байгаад боож тавьсан. Бага зулзагатаа захиалсан бэлэг ирдэггүй, жаахан санаа зовоов. Тэгсэн яг 24нд өглөө ирсэн. Төсөөлж байснаас жаахан жижиг байсан ч сүүлдээ, ийш тийш нь хураахад амар юм байна гэж өөдрөгөөр бодов. Хэ хэ

Сантаг ирэхээс өмнө бид хоолоо хийгээд л ширээгээ зассан. Хань ижил ирдэггүй. Их оройтож ажил нь тарав. Орж ирэнгүүт нь ширээ лүүгээ дайрсан бид. Хэ хэ. Би цуйван идмээр санагдаад цуйван хийсэн.

Том зулзага салат хийж тусалсан. Бага зулзага ногоо цагаа арилгаж өгч туслав. Туслахгүй бол өвлийн өвөө ирэхгүй байх гэж санаа зовсон байх. Хэ хэ.
Энэ мэндчилгээг том зулзага ээждээ хийж өгсөн юм. Ар тал нь. Англи хэлтэй сонинг наачихсан. Гэснээс намайг англи хэлээр сонин уншдаг гээд ойлгочихов оо. Манай ажил захиалдаг юм. Гэрт хааяа сонин хэрэг болоод байдаг болохоор албаар англи хэлтэйг нь сонгож авчирдаг юм. Хэ хэ.
Дотор тал нь ийм. Ёстой хөөрхөн байна уу? Дээр ногоон өнгийн оригами цаасыг жижиг жижиг нугалаад хавчаараар хавчаад суугаад байсан юм. Дүү нь ид юм сонирхдог дээрээ явж байгаа болохоор
-Энэ юу вэ аниа?
-Оролдож болохгүй шүү.
-За.
Гэхдээ яг л оролдохгүй байж харагдаач. Барьж үзээд л загнуулаад байсан. Хэ хэ.

Тэгсэн ийм юм болгоод ээждээ өгөхөөр нь баярласан гэж юүхэв.

Гэснээс ингэж зурдаг, сэтгэдэг, гарын дүйтэй хүнд атаархаад байдаг юм аа. Яг л иймэрхүү үед зурдаг байсан ч болоосой гэж бодно. Ууж идээд дуулалдахаар дуулдаг байсан бол гэж бодно, монголд байгаа нэг найзынхаа хийсэн мундаг мундаг бүтээлүүдийг харахаар оёдог ч байсан болоосой гэж бодно. Хэ хэ.

Хэрэв би гоё зурдаг байсан бол хүмүүст их гоё мэндчилгээ зурж өгнө өө. Хэрвээ би оёдог байсан бол хувцсаа өөрөө оёод өмсөнө өө. Хэрэв би дуулдаг байсан бол авъяаслаг монголчуудад орно оо. Хэрвээ би өндөр бөгөөд гуалиг бас царайлгаа байсан бол дэлхийн мисст орно оо.

Мөрөөдөв. Ойлгож байгаа биз дээ. Та нар ч гэсэн мөрөөддөг л биз дээ ингэж. Ккк

За ямартай ч манайд жил бүр хүрэлцэн ирдэг өвлийн өвөөдөө баярлалаа, хайртай шүү...

Saturday, December 24, 2016

Монголчуудын шинэ жил ба бэлэгний уут

Ухаант утасныхаа зураг хөргийг хааяа устгаж цэвэрлэдэг юм. Тэгээд энэ уутны зургийг устгах гэснээ эртээд шинэ жилээр хүмүүс их сонирхоод, хөөрхөн болгочихсон юм бэ гэж гайхаад л, зураг хөргийг нь дараад байхаар нь би бас дуурайж зураг дарсан юм. Тэгээд устгахаасаа өмнө блогтоо чирээд ирлээ.
Зүгээр л дэлгүүрээс өгсөн цагаан уут. Гэрийн минь гурван бүсгүй ингэж чимсэн юм. Энэ гэхдээ бүх хүмүүст бэлэгээ өгөхдөө хийж өгсөн уут биш л дээ. Нийт бэлэгнүүдээ хийж авч явахдаа ашигласан уут. Өвлийн өвгөний бэлэгний уут болгож чимсэн нь энэ.

Санта, буга хоёрыг бага зулзага хийж өгсөн. Сүлд модыг будаж өгсөн. Цэнхэр цасан ширхэгийг том зулзага хайчилж өгсөн. Хмас гэж бас л том зулзага бичиж өгсөн. Ингэхэд миний хийсэн зүйл байна уу? Хэ хэ.
За энэ уутны маань нөгөө тал. Сайн харвал саарал өнгийн цаасаар хайчилсан цасан ширхэг байгаа биз? Тэрийг том зулзага хайчилсан. Сүлд модыг бас л бага зулзага будсан. Ноел гэж том зулзага бичсэн. Харин тэр дөрвөлжин цасан ширхэгийг би хайчилсан. Хаха.

Том зулзага шоолоод, дөрвөлжин гээд л. Би багадаа уг нь ингэж зөндөө л хайчилдаг байсан чинь мартсан байна лээ. Үе үе ингэж хайчилж байна аа.

Ирэх жил хүүхдүүдийнхээ бэлэгний уутыг бас ингэж хийсэн ч болно. Хадгалсан уут минь зохимжгүй байгаад байвал.
Идэж уусан газрын минь гоёо. Эд нарыг сүлд модоо, ийм чимэглэлүүдээ хурааж авахаас нь өмнө шинэ жилээ тэмдэглэсэндаа баяртай байгаа. Тэгэхгүй бол 25-ныг дуусгаад уур амьсгал 360 хэм өөрчлөгдөнө шүү дээ. Учир нь 1 сарын 1-нд цагаан сар гээд цагаан сарын идэш ууш, чимэглэл энэ тэрээр солигдчихдог юм.

Харин манайх он гартал ёолкоо хураахгүй шүү дээ. Завтай зайтай өдрөө хураана гэж явсаар нэлээд удна.

Монголчуудын шинэ жил ба бэлэг

Бэлэг худалдаж авсан газар бэлэгний уут нь асар үнэтэй байв. 500 ейнээс нь хол даваад явчихна. Худалдагч бэлэгний уут хэрэгтэй юу гэж асуухаар нь үгүй үгүй л гэв.

Гэрт байгаа, өмнөх жилүүдийн бэлэгний хадгалсан уутаа санав. Гэснээс би гоё уут, бэлэгний цаас хадгалах дуртай, яг иймэрхүү хүнд бэлэг өгөх үедаа ашигладаг юм. Зарим газар ч үнэгүй л уутандаа хийгээд өгчихнө. Зарим газар бэлэгнийхээ уутыг зараад байдаг юм. Тэр үед ингэж хадгалсан бэлэгнийхээ уутны ашгийг гаргана шүү дээ.Аминдаа өөрийнхөө зүгээс хийж буй хэмнэлт. Хэ хэ.
Ашгүй овоо хэдэн уут байж таараад хүрсэн. Энэ улаан уутнуудыг бага зулзагын цэцэрлэг нь Санта өвөөгийн бэлгийг хийж өгсөн уут. Энэ жилийнх, түрүү жилийнх. Сайн хадгалсан байна уу? Дээд бариул хэсэгт нь нэрийг нь бичсэн байхаар нь хайчилж хаяад л болоо. Хэ хэ.

Энэ зургийг дарах гэсэн том зулзага сургуулиасаа зээлж ирсэн хөгжмөө цугт нь авбал илүү рамаанчик гэж ирээд өөрөө дарж өгсөн.

За томчуудад гэрт яваад л байсан ил захидлуудад шинэ жилийн мэндчилгээний үг бичиж өгсөн. Хань ижил, том зулзага хоёр шоолоод, ямар ч шинэ жилтэй холбоогүй, сонин сонин зурагтай ил захидал вэ гээд. Би наана нь өөрийгөө өмөөрч, байгаа зүйлээ ашиглаад, хэмнэлт хийж, ийзий байж сурцгаа бла бла. Хэ хэ.

Гэхдээ ар талд нь мэндчилгээний үгээ бичээд зай үлдэхээр нь манай гэрийн гурван бүсгүйн ганц чаддаг зүйл болох оригами-гаар Санта өвөө, зүрх, буга, Санта өвөөгийн улаан оймс гэх мэт зүйлийг өөрсдөө хийгээд наачихсан. Том зулзага цасан ширхэг зурж чимж өгсөн. Хөөрхөн цасан өвгөн, сүлд мод зэрэг наадаг цаас байсан, тэрийгээ наасан.
За энэ уутанд юу байгаа гэж бодож байна? Монголоос ирсэн чихэр. Хоёр хоёр ширхэгийг хийгээд ийм ганган уутанд хийчихээр хөөрхөн бэлэг болчихож байгаа биз дээ? Хэ хэ. Энэ ногоон ганган уутыг хэдэн жилийн өмнө хямдарсан байхаар нь авсан байсан юм. Хэргийг нь гаргасандаа додьгор байгаа.

Хааяа хань ижил
-Ээдээ, энэ хүүхнүүд үү? Хямдрал зарласан байвал юу ч хамаагүй, хэрэглэхээргүй зүйл ч хамаагүй авна шүү.
гэж гайхдаг юм. Хэ хэ.

Энэ чихэртэй уутыг гэхдээ багачуудад биш, томчуудад өгсөн. Учир нь монголынхаа амтыг амсаж кайф аваг гэж бодоод. Энд өсч буй монгол хүүхдүүд харин нэг их дурлаад байдаггүй юм. Эндхийнхээ амтанд дуртай болохоор.

За нэг иймэрхүү, бидний хэдэн монголчууд цуглаж 3 цаг идэж уув. Айхтар хамаг юм гарсан даашиз өмсөөгүй ч дор бүрнээ хөөрхөн дээрээ тавиастай байв. Би бас хөөрхөн дээрээ тавьсаан тавьсан. Хэ хэ. Үсний засалт бол хэвээрээ хэвээрээ.

Friday, December 23, 2016

Монголчуудын шинэ жил

Гар хөлийн 20 хуруунд хүрэхтэй үгүйтэй Монголчууд бий, манай нутагт. Уулзаж учрах гэж бөөн юм болно оо. Цаг зав нь таарч өгөхгүй. Сүүлдээ тэгээд за за дараа л уулзацгаая болно.

Бүгд л хүний газар хичээж яваа улс. Цаг наргүй. Хааяадаа нийлж буу халахаараа энд нэг л их ажил гэсэн улс, баяр ёслолоор ч олигтой баярлаж чадахгүй юм даа гээд л гомдоллоно.

Жаахаан маамаатай нэг айл ирж чадсангүй, өөр ажил давхцаад.

Нэлээд зайтай ганц нэг улсуудад хэлээгүй ээ. Холоос хэцүү, аягүй цас бороо ихтэй ирэх хэцүүднэ, 2хон цаг идэж уух гэж тэд нарыг холоос ирүүлж төвөг удаад яахав гээд.

Энд чинь бусдад төвөг удчих вий гэдэг нэг том философи байна. Энэ нь заримдаа их олон зүйлд тушаа болно.

Заримдаа монгол зангаа гаргаад, гадаад хүн гэдгээ ашиглачихаад хүмүүст их төвөг удна аа. Хэ хэ.

За тэр ч яахав.

Ирж амжаагүй 2 хүүхэд, цугласан 3 хүүхэд, нийтдээ 5 хүүхдэд бяцхаан бэлэг бэлдсэн. 500 ейний төсөвтэй. Түүнийг Цуглаж идэж уусан томчууд хуваагаад төлнө. Бэлэг бэлдэх ажлыг асар их туршлагатайгаараа би бэлдэхээр болсон. Хэ хэ. Туршлага гэдэг нь яагаав, хэдэн жилийн өмнө хорооны хүүхдийн хэлтсийг? даргалж байхдаа Хмасын бэлэг бэлдэж байсан хүн шү дээ, санаж байгаа биз дээ? Тэр үед 315 ейний төсөвтэй байсан. Харин ч энэ жил 500. Ахицтай. Гэхдээ үүнд манай монголчуудын хүүхэд баярлуулахдаа гар татахгүй байх ёстой, бас бус цамаан зан нөлөөлсөн гэж бодож байгаа.

Нэг ч чихэр хийгээгүй, тоглоомын дэлгүүрээс мөнгөндөө тааруулаад л бэлэгээ хайсан. Цайныхаа цагаар явдаг байсан болохоор хааяа сэтгэлдээ таарсан зүйлээ олж чадахгүй, заримдаа ээж аав нь голох юм болов уу гээд санаа зовоод цайны цаг амжихгүй. Нэг өдөр нэг хүүхдийнхийг сэтгэлдээ товлоод л ажил руугаа гүйнэ.

Урд өдөр нь бэлэгээ зориг гаргаад сонгоод авчихсан. Гэхдээ том зулзага нэлээд олон хоногийн өмнө өөрөө сонгоод, худалдаад авчихсан байсан болохоор амар байсан. Том зулзага бол мэдээж тоглоом гэхгүй, нас нь ч бусдаасаа арай том юм болохоор төсөв нь ч бусдаасаа илүү.

Энд угаасаа хүүхэд томрохоор цагаан сараараа өгдөг бэлэх болох мөнгөний нь тоо ахьдаг юм билээ. Тэгж бодоод дураараа төсвийг нь шийдчихсээн. Хөөрхий бусад монголчууд минь тэгээ тэг гэж зөвшөөрсөн. Учир нь одоогоор хүүхэдгүй, хүүхэдтэй ч жаахан болохоор тэд ийм заншил, хүүхэд томрохын лүдийг хараахан мэдрээгүй байгаа улс.

Гэх мэт утгаараа би чинь арвин туршлагатай болчихоод байгаа юм.

Орох газраа сонгоно гэж бас хэцүү. Манай гэрийнхэн бол хаана ч яахав, хань ижил, том зулзага хоёр цадаж л байвал. Ха ха. Харин бусад хүмүүст таалагдах газар сонгоно гэдэг хэцүү хэцүү. Гэрийнхэндээ цадахгүй бол гэртээ ирээд идээрэй, олондоо тааруулаад, олныхоо жишгийг дагана шүү гэж сануулж байж, хүүхнүүдийн дуртай байж мэдэх хэд хэдэн газрын зураг хөргийг явуулж санал асуулга явуулж байж сонгов.

Жижигхээн, орчин нь ч хөөрхөөн газар байв. Би анх удаагаа орж үзсэн. Харин бусад хүүхнүүд урд нь орж үзсэн, дажгүй газар гэхээр нь сонгов.

12 сарын 23-нд эзэн хааны төрсөн гээд улс даяараа амардаг өдөр оров, баасан гараг таарсан тул сайхан гурав хоног амрана. Хань ижил бол үгүй л дээ, хагас сайнд ч ажилтай байх нь их.

Дараагийн бичлэгт зураг хөрөгтэй үргэлжлэлийг нь бичнэ ээ. Түр баяртай.

Thursday, December 22, 2016

Хөөрхөн ном 2

Энэ номыг би санал болгож худалдаж авсан ном. Бусад ажилчид ч дуртай байна лээ.

-Яаж санав аа? Ийм хөөрхөн ном байдаг гэж?
гэж ирээд л намайгаа магтсан.

Би чинь тэртээ олон жилийн өмнө том зулзагынхаа анхны сүүн шүдийг баасан дундаас нь хайж байхдаа номын сангаас зээлж уншиж байсан юм.

Тэгсэн энэ удаад бага зулзагын доод хоёр үүдэн шүд унаад, одоо зөндөө ургачихсан.

Тэгээд л бага зулзагатаа уншуулах гэж захиалсан юм. Ажлын байранд минь байж байхад их хөөрхөн ном. Бас л нэг улсын минь танилцуулгад хэрэг болно. Гэх мэтчилэн байнга л шинэ зүйл санаж сэдэж байх санаатай ч сачий хүрэхгүй үе байна аа байна.

Урдны бичлэг дээрх номноос үнэрлэх мэндчилгээний тухай, энэ номноос хүүхдийн сүүн шүд унахаар эртнээсээ ямар заншилтай явж ирсэн гээд танилцуулах зүйл ихтэй шүү миний эх орон.
Ийм хавтастай ном байгаа шүү. Японд амьдардаг уншигч олон минь заавал хүүхдэдээ уншиж өгөөрэй, уншуулаарай.

Ёвропын ихэнх улсад дэрэн доороо тавиад унтахаар өглөөд шүдний бурхан? ирээд унасан шүдийг аваад оронд нь мөнгө тавьдаг юм байна.

Азийн ихэнх орнуудад дээд шүдээ дээвэр лүүгээ, доод шүдээ газар луу, шал руу гэх мэт шиддэг гэнэ. Хулгана гэх мэт амьтдаас шинэ сайн шүд хүсдэг юм байна.

Гэснээс би том зулзагынхаа бүх шүдийг хадгалчихсан шд. Хааяа гаргаж ирж үзүүлдэг юм. Ингэж хадгалах нь зөв юм уу буруу юм уу бүү мэд. Бага зулзагынхаа шүдийг бас хадгална л гэж бодоод байгаа.

Та нар минь яадав вэ?

Wednesday, December 21, 2016

Хөөрхөн ном

Хүүе ойрд номны тухай бичлэг ерөөсөө  оруулаагүй байна шд.

Угтаа бол номтойгоо байнга найзлаастай л даа. Зээлсэн хугацаа нь дуусчихаад буцаана, монгол номыг ажлынхаа ард гарчихаад тухтай уншимз гээд номынхоо санд хураачихаад яваад байгаа юм байна.

Ингээд энэ удаад ийм нэгэн ном танилцуулна аа.
 Олж харсан нь лаяк дараарай. Хэ хэ.

Охиддоо уншуулах гээд зээлээд ирсэн. Төрөлх нутгийн минь бяцхаан танилцуулга нэлээд хэд байсан.

Бага зулзага уншчихаад ээждээ зааж өгсөн.

Үндэсний хувцас, үндэсний спорт болох бөх, гэр, бас мэндлэх ёсны тухай байсан.

Тэр бүр танилцуулаад яриад байдаггүй нэг зүйл байсан нь монголчууд хоорондоо тэврэлдээд бие биенийхээ үнэрийг үнэрлэдэг гэж бичсэн байсан.

Бага зулзага хааяа монгол үнсэлтээр үнсэх үү таныг гээд л бидэн хоёр бие биенийгээ шуналтай гэгч нь үнэрлэдэг юм.

Том зулзага бас нэг удаа
-Олон улсын мэндлэх ёсны тухай сурах бичигт байсан чинь, манайхны үнэрлэх тухай байсан ээж ээ. Ангийн хүүхдүүд инээлдээд л байсан.
гэж билээ.

Эд нар шиг биесээ бага үнсэж үнгэдэг улсад гадаадынхны шоб шоб гээд үнсэлцэх, бидний биесээ үнэрлэх зэрэг сонин хачин зүйлийн нэг нь.

Аавдаа үнэрлүүлэх гоё тэ. Багад аав минь их үнэрлэдэг байж билээ. Хүүхдүүдийнхээ үнэрийг авч сэтгэлдээ шингээх гэж тэр байх даа.

Одоо өөрөө үр хүүхэдтэй болоод тэднийхээ насан багын тэр сайхан үнэрийг сэтгэлдээ тодоос тод үлдээх гэж хичээж байна.

Бага зулзага бид хоёр цэцэрлэгтээ нууцхан үнсэлцээд салдаг юм. Үнсчихээд хацрыг нь арчихаар уурлаад дахиж үнсүүлдэг гэж байгаа.

Том зулзага томроод үнсүүлэх нь ховор. Томроод үнсүүлэх нь ховорддог тул хүүхдээ бага дээр нь ханатлаа үнсэж, үнэрлэж байгаарай гэж захья. Хэ хэ.

Ойрд 2 ба монгол амт

Монгол хүмүүстэйгээ хамт ажиллаад. Тэд нараас бэлэг аваад. Амт ёстой сайхан байсан.
Голден Говь гэдэг бор ууттай шоколат. Дотроо овоо хэдэн ширхэгтэй. Амт тун дажгүй байсан. Дараа бэлгэнд авчирч болох юм байна гэж дүгнэсэн.

 Буруу харчихаж. Уучлаарай. Ёстой санамсаргүй ийм жигнэмэг идсэн. Бутарч унаад л амттай байлаа. Ааруул, жигнэмэг, ээзгийг монголоос найзын маань ээж өгч явуулсан байсан. Баярлалаа.
Том зурхэн хэлбэрт тавган дээр дээрх жигнэмэг, жижиг зүрхэн хэлбэрт тавган дээрх нь болохоор цагаан нь Сүү хувьцаат компанийн ааруул, бор нь ээзгий. Би ээзгийд дуртай гэж юүхэв. Унгас алдаад л идээд сууна шүү дээ. Ккк

Тэр гурвалжин хэлбэрт уут болохоор энэ хорхой ааруул байсан уут. Ингэж савлаж зардаг болсон байна. Амт бол нэлээд нялуун талдаа. Цагаан идээг багаасаа чихэргүй идэж өссөн надад бол хэт чихэр амттай байв.

Жигнэмсэг гэснээс би оросын юбелиния билүү печеньд дуртай шд. Одоо амт нь хэвээрээ болов уу? Цайнд дүрээд идэхээр гоё тэ. Дараа нээрээ захиж иднэ ээ.

Бас л идсэн уусан бичлэг. За яадын яадын. Ховрын амтыг чинь ингээд л блогтоо оруулчихаар дараа нь ухаж суухад урамтай байдаг юм билээ. Юмыг яаж мэдэхэв, дараа захихад ч гэсэн ингээд зураг хөрөг нь байж байвал, олоход ч амар. Тэгэхгүй бол ухаалаг утас заримдаа зураг хөрөг нь ихдэ гацаад байдаг юм.

Ойрд

Ирж очин ажилтай байлаа. Өглөө эртлэн гараад галт тэргэнд сууна. Орой нь ажлаа дуусгаад галт тэргэндээ суугаад гэрийн зүг гэдэн годон.

Бага зулзага аавтайгаа тосдог гэж байгаа, цаг гайгүй байвал. Инээд алдаад, тэрүүхэндээ бишүүрхэх нь хөөрхөн гэж. Тэврэлдээд л эрхлэлдэнэ.

Чих, хамар, нүд гээд онгорхой нүх сүв болгоноороо шинийг мэдсэн, суралцсан өдрүүд байлаа. Технологи хөгжинө гэж гүэ мөн айхтар эд байна шүү. Алмайрч ангайгаад л явлаа.
Цас орно гэж айлгаад. Захаар нь ингээд орчихсон байв.
Хотын төвөөр хар байснаа гал тэргээр гучин минут яваад л ийм цагаан. Гар бол шууд л ухаант утас руугаа яваад нүүр номдоо зураг оруулж байна лээ.
Нутгаар минь айхтар сэрүүсч ирснээ ойрын хоёр хоног аятайхаан байна. Буцаад нүцгэлэх нь холгүй л улс байна.
Галт тэрэгний буудлын самбар? Доод цэнхэр хэсэгт дараагийн буудал болон өмнөх буудлын нэр бичээстэй. Голд нь томоор яг одоо буудаллаж байгаа буудлын нэр.

Ингэж галт тэргэнд явахдаа, ажилдаа очих гурван цагт нь шинэ үг, хэллэгээ харж сандраастай явна. Ажлаа дуусгаад буцахдаа ийм үгийг ингээд хэлсэн бол болох байж, энэ үг яагаад санаанд орж ирсэнгүй вэ?, энэ үгийг мэдэхгүй байсан гээд л шанална.

Дунд нь жаахан дуг хийнэ. Хэ хэ.

Гэснээс цас нь орж бага зулзагын нарыг гаргаасай. Цасан өвгөн хийнэ гээд хөөрөөд байсан чинь цас нь байдаггүй.

Харин том зулзагын хувьд цас бол шал дэмий зүйл. Учир нь ирж очин алхахад нь хамаг оймс гутал нь норох учраас.

Хань ижил, ээж миний хувьд бас цас бол илүү. Цас арилгана гэж том ажилтай тулгарна. Миний муу жижигхээн чийчаан далд ортол нь нэвсийнэ шүү дээ.

За ойрдоо суурин байх тул блогоо хашрааж өгнө өө. Хи хи

Monday, December 12, 2016

Онгод ороод

Гэснээс сая 6 ширхэг үсний боолт зараад гэсэн дээ. Тэгээд гэнэт онгод ороод. Оройд нэгийг нэхэж тавьсаар 10-тай болоод. Нэгийг нь эртээд бууз болон будаа идсэн айлынхаа ач охинд өгөөд.

Шинэ жилээр охидынхоо найзуудад, найз хэдэн эмээ өвөөгийнхөө ач зээ нарт бэлэглэх санаатай. Бас энд тэнд хорвоод шинэхэн мэндэлсэн бяцхан охидод бэлэглэх гэж.

Саатай утас худалдаж авсан. Гоёмсог болдог юм билээ. Шинэ жилийн улиралд яг тохирно.

Сая монгол руу найзууддаа, найзуудынхаа охидод нэлээд хэдийг нь явуулчихлаа. Бас бус өгмөөр байгаа хүмүүс байна аа. Ондоо багтаагаад явуулчих санаатай.

Энэ зургийг хамаатны охин нүүр номдоо оруулсан байв.

Би нэхэж өгч байсан гэнэ шүү. Би өөрөө санадаггүй ээ. Ахтай нь он нь өөрч нэг сарын нэг өдөр төрсөн болохоор хэдэн жил дарааллан гэрт нь чихмэл тоглоом тэврээд л очдог байлаа.

Тэгэхдээ газар дээрх ганц дүүг нь гомдоохгүй гэсэндээ бас гар урлалаараа бэлэг барьдаг байсан бололтой.

Сая хуучны эдлэлээ ухаж байгаад олов, бүр гялгар уутанд хийж ихэд нандигнан хадгалжээ гэхийг нь уншаад сэтгэл ихэд хөдлөв. Шууд л үсний боолт нэхэж өгнө өө гэж бодогдов. Өөрт нь хэлээгүй л дээ. Цаг зав таарахгүй удаж магад гэж бодоод.

Миний энэ өөрийн хийсэн гар урлалаараа хүмүүст бэлэглэдэг зан бүр багаас л өвлөж ирсэн бололтой юм.

Хамаатныхаа дүүтэй жаал хууч хөөрлөө, чатаар. Би чинь багаасаа л тэдний гэрт үлгэр дуурайлал нь болсон хүн нь байсан гэнэ.

Ичих, өөрөөрөө бахархах хоёр зэрэгцэн оршлоо шд. Хэ  хэ.

Нэг ойлгосон зүйл? Өөрөө хийж өгсөн зүйл арай удаан сэтгэлд хоногшдог юм байна гэж.

Тэгэхээр үсний боолт, хааяадаа оймс, аяга угаагч гэх мэт зүйлээ залхууралгүй, уйдалгүй нэхээд л өгөөд байдаг хэрэг ээ.

Гэснээс том зулзагаасаа жаахан шүүмж хүртээд байгаа.
-Аяга угаагчаа чанга биш сул нэх, надад хэрэглэхэд жаахан хэцүү санагдаад байдаг юм. Тэгэхээр бусад хүмүүст ч хэцүү байгаа шд, таны сэтгэлийг бодоод л хэлдэггүй байх.
гэсэн.

Аяга угаагч авсан найзууд минь санал бодлоо санаа зоволтгүй хэлж байгаарай. Тэгвэл би улам сайжруулаад л явна шүү дээ, бүтээлээ.

Sunday, December 11, 2016

Бууз болон будаа

Бүтэн сайнд нэгэн газар урилгаар очиж, бууз хийж идлээ шд. Эртээдээс хойш урьж залаад байхад нь завгүй гүйсээр байгаад сая амралтаар очоод.

Хань ижил гольфтой гээд яваад өгсөн. 2 зулзагатайгаа бууз хийв. Бас нэг монгол залуу, нэг япон залуу тусалсан юм байна.

Айлын самган нь будаа жигнээд л түүнийгээ элдэв юмтай хольж бөөрөнхийлөөд л таваглана. Их амар хоол оо энэ нь. Яаруу үед бол элдэв амтлагчтай холиод л бөөрөнхий хэлбэртэй болгож нэг тавиад. Гурвалжин хэлбэртэй болгож нэг тавиад л.
Онигири гэнэ. Япон эмээ нар бол ингэж гурвалжинг хийхдээ гаргуун. Би арай л хийж чадахгүй. Бөөрөнхийг бол сайн хийнэ. Хэ хэ. Багадаа элсээр бөмбөлөг их хийдэг байсны ач гавъяа? байх.

Гурвалжинг хийхэд гэхдээ бас ядаад байх юмгүй ээ. Тусгай хэв байдаг юм. Тэр хэвэнд хийж байгаад гаргаад ирэхэд гоё гурвалжин хэлбэртээ будаа болно шүү дээ.

Эд заримдаа яарсан үедээ, өдөр хоол идэх завгүй үедээ нэг ийм будаа идээд л болоо. Би ч бас тэгнэ. Цайны цагаар хувийн ажил хөөцөлдөх тохиолдол зөндөө гарна. Тийм үед энэ будаа гол зогооно шүү дээ.

Бууз чимхэх зуураа бодно, эдний энэ амархан хоол ч амар шүү. Манай бууз хуушуур ч ажиллагаа их орох юм даа гээд л.

Болчихсон хойно нь ч хүмүүс амаа олохгүй иднэ л дээ. Амттай шимттэйг нь гайхаад. Магтаалын үг сонсохоор өнөөх ажиллагаа ихтэйг нь гайхаж байснаа ор тас мартаад дахин хийж иднэ ээ бүгдээрээ болчихсон явна. Магтаалд үнэн дуртай гэж...
Өвлийн улиралд гардаг жимс. Хаа байсан урд зүгийн мужаас найзууд илгээсэн мандарин. Өөрсдийнхөө модноос хураасан гэсэн. Дээжээс нь найзууддаа гээд явуулсан байсан. Сэтгэл их хөдөлсөөн. Хэ хэ. Ер нь энд илгээмж авах их гоё мэдрэмж төрдөг юм. Илгээмж явуулах ч бас гоё. Хүлээж авах хүмүүс маань яаж баярлах бол гэж бодохоор.

За за баахан идэж уусан л бичлэг болох юм. Гэхдээ япон хүмүүст эх орныхоо тухай ярингаа, монгол амт амсуулангаа идэж уудаг тул өөрийгөө зөвтгөөд л сууж байна. Яриаг минь сонсоод, буузыг минь идэж үзээд ерөөсөө Монгол явъя гэх хүмүүс зөндөө гарах байх тэ.

Эдний бас нэг сайхан үзэл нь гадаад харилцаа гэдэг бол зөвхөн нэг тал нь гуйлга гуйгаад, зөвхөн нэг тал нь л дэмжээд байх биш. Иргэд хоорондын нөхөрсөг харилцаа чинь л гадаад харилцаа байхгүй юу гэдэг үзэл. Санал 200 хувь нийлдэг юм.

Ирэх долоо хоногт нь амжилт. Өөртөө бас амжилт. Нэг чухал ажил байгаа...

Wednesday, December 07, 2016

Даллагатай

Ойрд монгол барааны даллагатай байгаа шүү дээ. Гоё. Байнга биш ч хааяа ингээд монгол амтаа амталахаар сайхан юм аа. Идэж өссөн гэснээрээ цаанаа л нэг өег.

Яагаад даллагатай байгаагаа хэлэх үү. Нүүр номд нэг тарган цатгалан эмээ? даллаганы уут бариад л хоёр гараа өндөрт өргөөд д тойруулж даллаад байсан бичлэг яваад байсан даа.

Тэрийг дуурайж хань ижлийнхээ хөөрөгний уутыг өндөрт өргөөд хэдэн өдөр далласан юм аа. Тэгсэн чинь үнэнгээсээ даллагатай байдаг юм байна шүү. Та бүхэн туршаад үзээрэй.
Ингээд л даллаганы уут чинь дүүрнэ.

Хэ хэ. Хи хи. Итгэчихсэн үү? Худлаа шүү.

Би тиймэрхүү зүйлдээ тааруухан шүү дээ. Бүүр багаасаа сонсож ирсэн ганц нэг ёс заншлаа бол дагана л даа. Сүүлийн үед гарч ирээд байгаа зүйлийг хараад байхаар зарим нь ч арай биш ээ тэ.

Саяхан яагаав? Ааваа намайг ашиглаачээ гэдэг бичлэг. Тэр бас сонин тэ.

За за ингээд яриад байвал сонин зүйл их байна аа, энэ хорвоо дээр чинь...

Ажлаар эх орон нэгт хүмүүстэйгээ уулзсан юм аа. Тэднээсээ монгол чихэр аваад. Бас урд нь энд байсан хүнээс илгээмж ирээд.

Хорхой ааруул яг цагаа олж ирсэн. Би бүр баярлаад байгаа. Б сан мааш их баярлалаа. 1 сарын сүүлээр цагаан сарын тухай нэг газарт очиж хүмүүст танилцуулна. Тэгэхдээ амсуулах гэж байгаа юм. Бэрээс хийнэ гэж бодож байснаа больдог ч юм билүү гэж бодоод. Энэ талаар ямар болсон тухай бичнэ ээ.

Бүгдэд нь маш их баярлалаа.

Tuesday, December 06, 2016

Боорцог 2

За бүтэн сайны арга хэмжээ. Идэж уух дуртай улс яахав. Баахан л гадны хүмүүсийг цуглуулж байгаад, тэдний хоолыг хийлгэж зарж байгаа юм. Орлогоо өөрсдөө л авна л даа. Гэхдээ талбай ашигласны хөлс гэж тодорхой хэмжээгээр төлдөг. Оюутнууд маш бага төлдөг.

Гэснээс муусайн оюутнууд хаа газар их хөнгөлөлт эдлэх юм аа тэ. Хэ хэ. Бүр атаархаж үхмээр...

Монгол оюутны боорцог хийж зарах ажилд туслангаа ганц нэг нэхсэн үсний боолтноосоо тавьсан. Овоо хэдийг нэхсэн байсныгаа, гэрт зочид ирэхээр л хөөрч гаргаж бэлэглэсээр хэдхээнтэй үлдсэн байлаа. Нэмж нэхэх гэсэн цаг заваар тааруухан байв.

Өө яахав, юм нэгээр дуусах биш дээ тэ. Их уужим сэтгэлээр юманд хандах гэж хичээдэг болсон шүү дээ цаадах чинь. Энэ одоо насны онцлог? Хэ хэ.

Монгол хүнийхээ уужим сайхан сэтгэлийг арлын энэ оронд гээчихгүй юмсан тэ.

За тэр ч яахав, гол зүйлээ бичье. Орлого сайтай байсөөн. Эх орныхоо нэрийг ч өндөрт авч гарсаан. Хичээчих юм дөө гэж. Хэтрүүлчих гээд л байдаг болохоос. Ккк
Ийм том боорцог болсон. Нэг ширхэгээр нь уутанд хийгээд зарна. Амт гэж салахын аргагүй. Энэ хүмүүс нэг их түүртэлгүй л боорцог хайрчих юм. Би чинь сүр болно шүү дээ, нэг бүрчлэн хэмжээд л.
7 ширхэг боолттой явснаас 6 ширхэгийг зарсан. Мундаг уу мундаг. Бүр түрүү жил худалдаж авсан нэг танил маань
-Би боолт л авах гэж ирсэн. Үүнийг авъя.
-Баярлалаа, маш их шүү.
гээд л хоёр гараа тосон мөнгөө авч энэ тэр би. Хэ хэ.

Гол дүрд тоглох ётсой оюутнууд маань намайгаа борлуулалтын менежерээрээ тавьчихаад л
-Та нээрээ үнэхээр яасан мундаг юм бэ?
-Авъяас байна уу? надад.

Энэ удаад улаан дээлтэйгээ дүүриймаадсан. Таньдаг хүмүүс ч их ирлээ, таньдаггүй хүмүүс ч их байв. Жил бүр зохиогддог болохоор хүмүүс их мэддэг арга хэмжээ л дээ. Арга ч үгүй биз.

За ямартай ч улсынхаа нэр нүүрийг аятайхан аваад гарсандаа байртай байгаа. Дээрээс нь орлоготой. Ккк

Удахгүй шинэ он ч гарах нь. Гялалзаад л өгнө дөө. Гацуурынхаа мод шиг.

Monday, December 05, 2016

Жүжиг

Бид хааяа жүжиг үзнэ ээ. Бага зулзага бид хоёр бол алгасахгүй, том зулзага, хань ижил хоёр тохироо нь бүрдвэл л үзнэ. Хэ хэ.

Танил найз эмээ үнэгүй билэт өгдөг юм. Улиралд нэг болдог. Сэдэв нь янз янз. Хааяа концерт хэлбэрээр ч байна.

Энэ удаад хятад найзыгаа уруу татаж үзсэн. Тэдний охин бага зулзагаас минь нэг дүү. Өө бас нэг банди цуг үзсэн. Бага зулзагын хамгийн сүүлд найзалж байгаа найз банди нь. Хэ хэ. Нэг ах.

Харах хүн байдаггүй, хараад өгөөч гэхээр нь, дуртай гэж юүхэв тэгье л гэлээ. Япон банди. Ирээдүйд бас юмыг яаж мэдэхэв, боожгоотой маамаатай болох ч юм билүү тэ. Кккк. Тэгж бодоод эрэгтэй хүүхдийн ертөнцтөй танилцах санаатай цаадах чинь. Худлаа худлаа, хүн итгээд гуйж байхад тэ. Үгүй гэж хэлж чадаагүй ээ.

Тарж ирээд манайд жаал шаагилдав. Үе тэнгийн үхэр хонин жилтэнгүүд чинь нэг дор цуглахаараа бас л айхтар байна шүү. Би найзтайгаа чалчмаар байдаг, гурван хүүхдийн дуунаас давж гарах гэж орилоод хоолой сонин болсон.

Сүүлдээ том зулзагаар тэднийг командлуулж энэ тэр. Бага зулзага аниагаасаа айна шүү дээ.

Жүжиг гэж гарчиг тавьчихаад хөндлөн зүйл бичиж байна.

Жүжиг гоё болсоон. Эдний энэ нэг сэтгэл гаргаад, зүтгэл гаргаад, тэгсэн хэрнээ энгийнээр аливаа зүйлийг шийдчихдэг санаа оноог, үйлдлийг сурмаар байдаг юм.

Ээждээ үзүүлэх гэж ганц нэг зураг дарсан.

Хамгийн гол нь хүүхдийн сэтгэхүйд их хөөрхөн нөлөөлөөд байх юм. Жүжиг үзсэний дараагаар нэг хэсэгтээ бага зулзага бид хоёр жүжгийнхээ дүрээр амьсгалдаг юм. Тэгээд хэсэг мартана. Тэгснээ эргээд санана, ярина, хөөрнө гэх мэт.

Ингэж хойч ирээдүйгээ бэлдээд байна. Эдний хойч ирээдүйн дунд охид минь холилдоод бэлтгэгдэж байна. Ирээдүйд эх орныхоо төлөө бэлтгэгдэж байна гээд л урагшаа.

Маргааш нь олон улсын танилцуулга арга хэмжээнд дүүриймаадах хүн шүү дээ би чинь.  Жүжиг үзсээн шиг, хүүхдүүд бужигнуулсаан шиг сууж байх нь зөв үү үгүй юу?

Sunday, December 04, 2016

Урлагийн үзлэг

Бага зулзагын цэцэрлэгтээ хийх сүүлчийн урлагийн үзлэг.

Тэр утгаараа зарим нэг ээжүүд нулимс дуслуулж харагдсан. Би ч яахав, малийгаад л сууж байх шив. Ийш тийш харж хүмүүсийг сонжсон шиг, орчноо сонжсон шиг.

Бага ангиуд нь 11 сарын сүүлээр хийсэн тул их амар, олноороо чихцэлдэхгүй. Ээж аавууд гар хөлөө ашиглаад л хүүхдээ хальсанд үлдээх гэж хичээцгээж байна өө, бид ч бас дутаагүй ээ.

Тэгсэн бага зулзагатай нэг дүр болсон банди ханиадтай гээд ирээгүй. Ганцаараа үгээ бага зэрэг өөрчлөөд л тайзнаа гарсан. Үгээ өөрчилж хэлснийг сүүлд мэдсэн. Дууссаныхаа дараагаар өөрөө тэгж хэлсэн.

Ахлах ангийнх нь хүүхдүүд нь өөрсдөө хөтлөнө.

Хүүхдүүд хөгжмөө тоглож байхад ангийнх нь багш үзэгчдийн хамгийн суудалд суугаад удирдана. Хүүхдүүд удирдагчаа хараад их мундаг хөгжимдөх юм. Бүр сэтгэд хөдлөөд л байх нь тэр.

За энэ хөгжмийг дарсан. Мундаг мундаг.  Манайд яг ийм цэнхэр өнгөтэй байдаг юм. Аниагийх нь. Ангидаа энэ хөгжмийг дарна гэж сонсоод далд хийцэн байснаа гаргаж өглөө шд. Аниа нь бага ангидаа хэрэглэдэг байсан юм. Бага ангийн дуу хөгжмийн хичээлд янзан бүрийн л хөгжим дарж сурдаг юм шиг байгаа юм.

Нээрээ аниагийнхаа хэрэглэж байсан зүйлийг хэрэглээд их зүгээр юм. Зайтай хүүхдүүд чинь. Хэ хэ. Ойрхон насны зөрүүтэй байсан бол юм болгон л хоёр хэрэгтэй байх ёстой гэсэн үг.
Уншигч олон дунд минь ганц бие хүн байвал ирээдүйд гэр бүл төлөвлөхдөө бодолцоно биз дээ. Хэ хэ.

За за урлагийн үзлэг сайхан болсон шүү. Нэг нэгээр чухал арга хэмжээг даван гарсаар л. Цаана нь зөндөө байна бас чухал арга хэмжээ. Эргэн тойрныхо хүмүүсийн тусламжтайгаар даван гарна даа. Амжилт.

Thursday, December 01, 2016

Хүн төрөлхтөнд өргөх үг

1983 оны Болор цомын эзэн. Монгол улсын хөдөлмөрийн баатар, Ардын уран зохиолч, Төрийн шагналт яруу найрагч Дэндэвийн Пүрэвдорж.

Хүн төрөлхтөнд өргөх үг

Анхаараарай
Алтан нарны хүүхдүүд ээ
Аугаа их хүн ард аа

Боллоо. Цаг боллоо
Босох цаг боллоо
Боллоо. Цаг боллоо

Америкийн Цагаан ордонд
Аюулын хар дайн амиллаа
Амьдралын чин халуун зүрхэнд
Атомын цэнэгтэй пуужин ониллоо

Өчигдөрхөн хагацлын нулимсан дунд
Өрлөг дэлхийд минь
Өнчрөлийн хар нөмрөг өмсгөсөн
Өнөөх гайхал дайн

Худалчийн дайзтай сумаар тоглож
Хувь заяагий чинь дахиад л
Хутганы ирэн дээр тавилаа
Хагас зуун сая хүний
Хайрын дуу, ханийн жаргалаар
Хар цэцэг хэлхэж үхэлд бэлэглээд
Хаан санаа нь ханаагүй, цадаагүй

Өтөл империализмын алтан зоосноос
Өс, цус хоёроор амлаж
Өршөөлгүй гай гамшгийн дайн
Өнөөдөр галаар амьсгалж эхэллээ.

Амьдрал жаргалын гайхамшигт хувьтай
Алтан нарны ганц охин
Алаг дэлхий ээжээ та бид
Атомын түймэрт шатаах гэж үү?

Үгүй ээ
Хувьсгал, хөгжил, эрх чөлөөний
Хугаршгүй ноён нурууг тулсан
Хувь заяагаа та бид
Хумхын тоос болгох гэж үү?

Үгүй ээ
Хайр дурлал, айл гэр
Хаврын цэцэг, алаг үр
Хамаг сайхан бүхнээ та бид
Халуун цөмд хайлах гэж үү?

Үгүй ээ
Энэ дэлхийд анхны ээж
Энхрий үрдээ бүүвэй зохиохдоо
Эцсийн удаа чи дуул гэж
Эдүгээ үеийнхэнд захьсан гэж үү?

Үгүй ээ
Гал олсон азтай улс
Гараа халаан атгаж ирэхдээ
Газар дэлхийг хожим хуйхлах
Гайтан гарна гэж бодсон гэж үү?
Үгүй ээ

Хол ойрын эцэг дээдэс минь
Хойч үедээ бүрэлгүүлэхийн тулд
Хот барьж, тариа тарьж
Хорвоод өөрийгөө элээсэн гэж үү?
Үгүй ээ

Хүй удмаа, гал голомтоо тэд
Хүсэлтэйгээ, ухаантайгаа бидэнд өвлөхдөө
Хүн төрөлхтний шинэ үед та нар
Хүргэж өгөөрэй гэсэн биз дээ?
Тийм ээ

Сайн ерөөлийн цэнхэр хадаг
Сакүра модны цэмцгэр цэцэг
Сарны сонат, нарны дуулалд
Сайхан сэтгэлээ орхисон биз дээ?
Тийм ээ

Эрх чөлөөгүй америкчуудын шүтдэг
Эрх чөлөөний титэмт хөшөөнд
Энхийн бамбар өргүүлсэн болохоос
Эрлэгийн илд бариулаагүй биз дээ?
Тийм ээ

Хатынь, Осаенцим, Бухенвальдын
Хастай авс, цустай мэс
Харангын түгшээ, зүрхний лугшааг
Хараахан мартах болоогүй шүү дээ
Тийм ээ

"Авралын хаан" өнөөдөр тэгтэл
Атомын бөмбөгтэй өлгийд мэндэлж
Америкийн ширээнд өөрөө тодорч
Амьтныг ачилж жаргуулах юм гэнэ.
Худлаа

Азид, Европт, Африкт
Анголд, Никарагуад, Ливанд
Агаарт, усанд, газарт түүний
Ашиг сонирхол байгаа юм гэнэ
Худлаа

Орчлонг тэр "коммунизмын аюул"
"Оросын аюул" гэгчээс аварч
"Октябрын хувьсгалаар алдсан эрхий" нь
Орон дэлхийд авчирч өгөх юм гэнэ
Худлаа

Энэ муу санаандаа хүрэхийн тулд
Эхлээд бусдын гарыг хүлж
Эзэд нь үхэж, эд нь үлдэх
"Энэрэнгүй" дайнд ялах юм гэнэ
Худлаа

Үнэн манай талд байна
Үүрд дэлгэрэх алсын хувьтай
Үхлийн бус амьдралын хуультай
Үнэн манай талд байна
Үнээн

Аливаа дайны мөсийг хагалагч
Ажилчин, тариачны улаан
Аврора Аугаа их Зөвлөлт орон
Ард түмний ирээдүйг түшиж байна
Үнээн

Үр үндсийг таслан хөнөөх
Үхлийн зэвсгийг цаазлан хурааж
Үүрд тогтоох энх тайвны
Үүд ганцхан тэнд л байна
Үнээн

Хүйтэн халуун дайны төсвийг
Хүүхдийн цэцэрлэг, сургуульд гуйвуулж
Хүн төрөлхтөн дэлхий гэртээ
Хүрээлэн сууж амьдаръя гэж байна
Үнээн

Атомын хүчээр ачаа зөөлгөж
Алсын гаригт хөлөг хөөргөж
Айл бүхний тансаг ширээнд
Амтат идээ таваглая гэж байна
Үнээн

Москвагийн цаг
Эрин үеийг тоолж байна
Москвагийн зүг
Эвийн маыг зааж байна
Москвагийн үг
Эхийн санааг багтааж байна
Москвагийн туг
Энх тайвныг тогтоож байна

Анхаараарай
Алтан нарны хүүхдүүд ээ
Аугаа их хүн ард аа
Анхаараарай
Боллоо. Цаг боллоо
Бодох цаг гүйцлээ
Бодох цаг боллоо
Боллоо. Цаг боллоо
Аажуурвал аюултай
Амь нас байтугай
Амьтны гэрэлт ертөнцийг
Алдаж болох аюултай
Тэр жил Хирошима, Нагасакийг
Тэнгэртэй нь, газартай нь шатаасан
Тэнэг эздийн толгойгүй гар
Тэсрэх бөмбөгийн товчин дээр байна
Эрүүл саруул ухаанаар
Эвлэлдэн нэгдэцгээе
Энх тайвны төлөө
Эцсийн тулаанд орцгооё.

1983 он

Ямар ч урт шүлэг хуулаад биччихэв. Цаг үеэ гэж. Одооны хүүхдүүд унших юм бол шүтээн болсон Америк орныг нь муулсан яасан балай шүлэг вэ л гэх байх даа тэ. Би ч багадаа хальт бас уншаад өссөн тулдаа л гайгүй байх шиг байна. Хэ хэ.

Тэвчээр гаргаж дуустал нь уншсанд баярлалаа.