Thursday, December 27, 2007

Сэтгэл гэгэлзээд л






Шинэ он гарах гээд л... Монголд байгаа таньдаг мэддэг хvмvvс маань бvгд л даашинз, шинэ жилийн party ярьсан улсууд. Нэг таньдаг хvн маань монголд хvvхнvvд нь эрвээхэй шиг болоод л гэсэн. Нээрээ бодоод байсан яг л эрвээхэй шиг. Тэр ах тэгсэн япончууд маажийчихаад яг л эрвээхэй болж чадна ш дээ гэсэн. Инээд хvрээд болдоггvй. Нээрээ л майжига шvv. Би ч монголд очихоороо эрвээхэй болноо, яадаг юм. Хэ хэ. Хадyyрсан байна, зураг оруулах гэж байсан хvн чинь.


Зурагны тайлбар:

1. Токио хотын захиргаа. Лут єндєр. Энэ гял цал байшинд ажиллаж vзэх юмсан гээд хальт мєрєєдсєн.

2. Токио хотын хурлын гишvvдийн ажлын байрны гyaнзанд єдрийн хоол идсэн. Манай хєдєєг бодвол их vнэтэй санагдсан.

3. Токио хотын 45 давхараас дарсан Фvжи уул. Бvрхэг єдєр байсан тул сайн гараагvй.

4. 2016 онд Токиод олимп зохион байгуулах гээд сурталчилгааны ажилдаа орж байгаа юм шиг байна лээ.

5. Токио хотын захиргааны vvдний заал дахь цэцэг.

Wednesday, December 26, 2007

Амтат бялуу



Шинэ жилээр манайд хvрэлцэн ирсэн хvндэт зочидоо амтат бялуугаар дайлъя.

Monday, December 24, 2007

Сvлд мод & євлийн євгєн






Блог андууддаа, блог уншигчиддаа ирж буй шинэ оны гал халуун мэндийг хvргээд, эрvvл энх, аз жаргал, инээд хєєр, баяр баясгалангаар дvvрэн байхыг хvсэн ерєєе.
(Явсан газрын сvлд модны зураг, Санта євгєний зургийг л дараад байсан. Гоё харагдаж байгаа биз дээ.)

Saturday, December 22, 2007

Сиймхий ч гэсэн блог минь

Удаан хугацаагаар алга болсонд гvнээ уучлал хvсьеэ эрхэм блогчид оо!
7 хоног монголоос ирсэн 3 дадлагажигчдыг дагуулж, орчуулга хийгээд. Халтуурны орчуулга хийчихгvй байх юмсан гэж хэрэндээ их хичээсэн гэж байгаа. Гэхдээ мэдээж тєгс тєгєлдєр юм гэж юу байхав. Баахан тоо гарч ирэхээр нь паг болж байгаа юм даа. Эдний тооны ман (万), окv (億) гэсэн хэллэгvvдийг орчуулах гэж тамаа цайна. Би ч улаан цайм хэдэн тэгтэй вэ гээд асуугаад орхидог юм. Нэрэлхээд нэрээ идэх биш, тэгж байгаад сурна биз дээ.
Монголчууд ирэхээр л орой болгон vндэсний vйлдвэрлэлээ дэмжиж хар цагаан Чингис архи уух гэж. Манайхан ч бас л vндэсний vйлдвэрлэлээ сайн дэмжих юм дєє. Хэдэн ч шилийг барьж ирсэн юм бvv мэд. Оройд 1 шил зоолттой ууна, эгчийг за маргааш эрт ажилтай, одоо унтаж амрая гэхгvй л бол давраад дахин нэг шил юм гаргаж ирэх гээд л сиймхий хайгаад унана. Уудаггvй ээ гэхээр нутгийн юм амс гээд захиргаадна. Амсаад л буцаагаад єгєхєєр монгол хvн 3 татнаа гээд л уулгана. Золтой л архинд орчихсонгvй. Хамаатны ахдаа хэлсэн чинь эмэгтэй хvн архинд их амархан ордог юм, болгоомжтой уу гэсэн. Нээрээ л болгоомжтой байхгvй бол архинд донтох (アルコール依存症、alcohol dependence syndrome) гээч нь болчихвол хэцvvеэ тийм ээ.
Тэд нараас арай хийж салаад єрєєндєє орохоороо оймсоо нэхнэ. Хэдэн оймс нэхсэн гэж бодож байна? Том хvний 3 оймс нэхсэн. Єнєє жижиг 3 оймстойгоо нийлээд 6 болсон. Оймс нэхэлтээр мастер хамгаалахаар ч болсон байгаа биз дээ. Урт настай удаан жаргалтай оймсоо маргааш 12 сарын 25-нд хvмvvст нь бэлэглэж санаагаа амраана. Тэхгvй бол шєнє оймсоо дуусгахгvй бол гэж зvvдэлж сэрээд байнаа.
Нээрээ манай гэрийн pc бас жаахан гажигтай болчоод байнаа. Хэд хоног гэртээ амрахдаа сайхан блогоо идэвхитэй бичье гэж бодсон юмсан. За ямар ч байсан дараагийнхаа бичлэгээр явсан газруудын сонин сайхан зураг оруулнаа.

Thursday, December 13, 2007

Сайхан аав ижий хоёр минь

Яруу найргийн ертєнцєєр аялах сайхаан гэж... Энэ удаад дараах шvлгийг зориулж байна. Улам дэлгэрэнгvй унших хvсэлтай хvмvvс дараах хаягаар орж сонихроорой.
http://www.buleen.blogspot.com/

Сайхан аав ижий хоёр минь

Хар дарж зvvдэллээ би
Хєлгvй их далайд хєвж явна гэж зvvдэллээ
Агаар тогтуун цэнхэр тэр далайд ганцаараа
Амандаа дуу аялан сэлvvрдэж явна гэж зvvдэллээ
Зах нь vл vзэгдэх далайн дээгvvр
Дарь-Эхийн хувилгаад тоглон бvжиж байх юм
Миний танихгvй мянган бурхад
Манан дундаас тодрон байна гэж зvvдэллээ
Гэнэт бараан vvл гарч салхи дэгдлээ
Гэтэж байсан мэт догшин давалгаа босож намайг хєєлєє
Алсад нэгэн гэрэл харагдахад
Амь тэмцэн тэр зvг сэлvvрдлээ гэж зvvдэллээ
Хєєж буй давалгааны тvрvvч завь цохиход
Хєєрхий би сэлvvрээ алдаж байна гэж зvvдэллээ
Саяхан байсан олон бурхад ч алга
Сар хvртэл гэрэлээ нуусан байна гэж зvvдэллээ
Хоёр гарт минь сэлvvр гэнэт баригдаж
Хоромхон зуур бvрхэх давалгаанаас зугтан гарлаа
Гэрлийн зvг хvчээрээ сэлvvрдэж
Гэрэлт тэр арал дээр очлоо гэж зvvдэллээ
Арал дээр гарсан би Аварсан сэлvvр,завиа хэсэг мартлаа
Хєєрхий завь минь давалгаан дунд холдож байх юм
Харин хоёр сэлvvр нь аав,ижий хоёр минь байна гэнэ
Их далайтай тэмцэн хvvгээ аварсан аав ижий хоёр минь
Их л ядруу царайтай ч хvv рvvгээ харан инээмсэглэж
Яасан гэнэн юм бэ миний хvv гэх шиг харсаар
Яруухан их хайраар хvvгээ тэвэрсээр холдож байна гэж зvvдэллээ
Муу хvvдээ ямарч их хайртай юм дээ аав ижий хоёр минь
Мянган бурхан байгаад ч та хоёрыг минь гvйцэхгvй юм байна
Салхи сэрчигнэж чимээ гаргахад сэрчихээд
Сайхан аав ижий хоёроо санаад зєндєє уйллаа муу хvv чинь.

Хєх-эгшин бvлгэм

Monday, December 10, 2007

3 оймс



Хvний сурсан эрдэм хvнд хэрэг болох юм даа. Япончууд 手作り гээд гараар хийсэн зvйлд их дуртай байдаг юм. Christmas-ын баярыг цуг тэмдэглэх айлынхаа 3 жаахан зээд нь нэхсэн оймс. Том нь 4, дундах нь 2, бага нь ой хvрнэ. Оймсон дотор нь чихэр, шоколат хийгээд л бэлэглэчихнэ. Дажгvй бэлэг байгаа биз дээ. Єєрєє єєртєє урам єгєєд л, єєртєє нэхсэн юм шиг баярлаад гvйгээд байгаа муу Бямбаа нь, хєєрхий гэж...

Sunday, December 09, 2007

Тайлан тоглолт





12 сарын 8 хагас сайнд охины маань цэцэрлэгийн тайлан тоглолт болов. 生活発表会  vгчилбэл амьдралын тайлан тоглолт. 1 жилд сурсан мэдсэн зvйлээрээ тайлан тоглолт хийдэг юм. Анги болгон бєєнєєрєє дуу дуулна, жvжигчилсэн тоглолт хийнэ. Єдєр тутам уншигддаг зурагт номноосоо нэгийг нь сонгож, хvvхдvvд дvрээ єєрсдєє сонгоно. Том ангиуд нь янз бvрийн хєгжим тоглоно. Охин маань castanet гэдэг хєгжим дарсан. Зураг авах гэсэн чинь єнєєх нь нээх жижигхэн, хєгжим дарч байна гэж харагдахааргvй л юм гарсан. Нээрээ castanet гэдгийг юу гэж орчуулах юм бvv мэд, мэддэг хvн байвал хэлж єгєєрєй.

Эндээс миний ажигласан зvйлvvд хэд хэд байсан.

1. Нэг ёсондоо урлагийн vзлэг гэж хэлж болохоор. Тэрэнд нь бvх хvvхдvvдийг хамруулна. Монголд намайг жаахан байхад тоотой хэдэн хvн л ордог, бусад нь амьд vгvй нь мэдэгдэхгvй, нэг тийм идэвхигvй л байдаг байсан. Одоо єєрчлєгдсєн эсэхийг бvv мэд. Тухайн хvvхдийн онцлогт тохирсон нэг дvр єгнє, нэлээд олон єдрийн бэлтгэл хийдэг тул тайзан дээр гарч ирэхдээ бас ч гэж хєєрхєн дассан нvvр хагарсан байдаг юм билээ. Мэдээж vзэхээр ирсэн ээж аав, эмээ євєєгєє хараад ичээд, гараа даллаад юу хийхээ мэдэхгvй хvvхдvvд байж л байдаг юм билээ.

2. Хувцаслалт дээр бол дvрд нь тохирох ойролцоо єнгийн хувцас байхад л болно. Заавал тэгж ижилсэнэ, ингэж ижилсэнэ гэж ар гэрийнхэнд нь хvндрэл учруулахгуй. Ангидаа хvvхдvvд єєрсдєєр нь хийлгэсэн цаасан баг толгойд нь ємсгєєд л болно.

3. Бvх багш нар нь тєгєлдєр хуур дарна. Нот хараад л дарчихна. Монголд дуу хєгжмийн багшийн орон тоо байдаг. Манай ээж л цэцэрлэг нь дуу хєгжмийн багш дутаад олдооггvй ээ гээд vглэдэг байсныг санах юм байна.

4. Эрэгтэй багш гэж байдаг юм билээ. Урд нь мэдээж эрэгтэй багш гэж байгаагvй. Харин сvvлийн vед цэцэрлэгт ч гэсэн эрэгтэй багш байх нь хvvхдvvд ээж, эмэгтэй хvнтэй харьцах сурахаас гадна эрэгтэй хvнтэй харьцаж сурах, ялангуяа гэр бvлийн харьцаанд аавтайгаа, ахтайгаа харьцаж чадахаа байсан хvvхдvvд олширч буй орчин vед их чухал гэж vзэж буй гэсэн.

Tuesday, December 04, 2007

Бас л яруу найраг

Ойрд яруу найргаар євчлєєд... Блог андууддаа амьдаагийнхаа бичсэн шvлгээс сонордуулъя. Саяхан блог хаягийг нь олж авсан юм. Дээхэн блогтоо "Yндсэрхэг бай" гэдэг шvлэг оруулж байсан даа. Тэрхvv шvлгийг бичсэн юм. Харин амьдаа маань эрэгтэй хvн юм билээ.

Ай бурхан минь

Ай бурхан минь юу вэ ?
Энд бvх юм байраа сольчихож
Эгшигт хvмvvс энд тэнд ганцаараа
Эрvvл сэтгэлгээ зvрхэндээ шархтай vхлvvт
Эцсийн удаа хорвоог харах харц айдсаар дvvрэн
Эргэж ирэхгvй одсон гэрэл гэгээний хойноос шvлгийн мєрvvд хєвєрнєм
Ай бурхан минь юу вэ ?
Энд бvх юм байраа сольчихож
Тэнгисийн хєвєєнд одод гэрэлгvй хєвж
Тэнгэрийн цээжинд гэрэлт цохнууд гийж
Тэртээд гээгдсэн зєв сэтгэлийн тухай євгєн хуурч домог хайлахад
Тэр чинь байгаагvй юм гэж харанхуй хvйтнээр дуугарна
Харанхуйд амьд vлдэгсэд сарны гэрэлд дулаацаж
Харанхуйд єєрєєсєє тєєрєгсєд амгалан зvvд зvvдэлнэ
Харанхуйд маргааш ч ирэхгvй єнєєдєр vргэлжилнэ
Харанхуйд адгуус хаанчилж тэнгэр холдож байна
Єглєє нар мандаж шvvдэр хатахад
Єглєє vхлийн бодол зvрхний гvнд гэгээ болон амилахад
Єглєє єєрийгєє танихад сэтгэшгvй нэг бодол vлдэхэд
Єглєє єглєє ч бас уйтгар гунигаар дvvрэн байна

Ц.Бямбажаргал

Saturday, December 01, 2007

Битгий уйлуулаарай

Битгий уйлуулаарай
(Эрчvvддээ хандсан шvлэг)

Бэр болж аавын чинь босгоор алхсан
Бvсгvй тvvнийгээ бvv уйлуулаарай
Биендээ хvндэдсэн ачаа юуг нь хvндрvvлж
Битvvхэн хадгалсан хайрыг нь шархлуулж бvv зовоогоорй
Бишгvй л нэг зовлон амьдралд зєндєє бий ч
Бичигдээгvй хууль хамтдаа туулдаг хорвоо дэлхий
Бие биесээ ойлгож, зовлонгоо хуваалцахгvй л юм бол
Би чиний хань гээд яах юм бэ
Хань болж гэрийн чинь тооныг тvшилцсэн
Хайртай тvvнийгээ бvv уйлуулаарай
Халамж дулаан эр хvний тvшигээ
Харамгvйгээр ганцхан тvvндээ л зориулаарай
Буурал дэлхий алдаа оноогоор дvvрэн ч
Бурхан биш хань чинь л амьдралын тvшиг
Бууж, мордохын зуур нас нэмдэг хорвоод
Буруутгаж нэгнийгээ гомдоогоод яах юм бэ
Ээж болж vрийн чинь зулайг илбэсэн
Энхрийхэн тvvнийгээ бvv уйлуулаарай
Эмзэг нандин сэтгэлд нь хvйтэн vгс унагааж
Эвлэг намуун хайрыг нь сэвтээж бvv гомдоогоорой
Эвдэрсэнийг нєхєж, хатууг зєєллєх сэтгэл
Энх тунх жаргал чинь зєвхєн чиний л хань
Энэрэл хайрын хязгааргvй ундарга
Эх хvн гэдгийг нь зvрхэндээ санаж амьдараарай
......................Г.Гантулга............2007........УБ..........
Сая олж уншсан шvлэг. Гантулга гээд сайхан шvлэг бичдэг залуу байна лээ. Шvлэгт дуртай блогчид орж сонирхоорой, єєрийн блогтоо нэмсэн байгаа шvv.

Friday, November 30, 2007

Ойрын хэд хоног

Хэд хоног буцалсан цай шиг л байлаа. Нэг хошин шог дээр гардаг даа, Бооёо "би хэдий болтол буцалсан цай шиг амьдрах юм бэ" гээд л дєвчигнєдєг хэсэг байдаг даа, яг л тvvн шиг юм боллоо.
1. Долоо хоногийн эхний 3 хоног нєхєр жаахан ажилтай байсан тул охиноо єглєє цэцэрлэгт нь хvргэж єгнє, орой нь авна. Би машин жолоодож чадахгvй, японд ирээд дугуй унаж сурсан тул юун хvvхдээ дугуйн дээрээ суулгаад явах, єєрєє ч олигтой дугуй унаж чадахгvй хvн. Тэгээд л хамгийн сайн жолоодож чаддаг 2 зээрдээрээ л охиноо дагуулаад явна, охин маань ч 2 зээрдээрээ. Охин маань жаахан ядарсан байж магад. Охиноо хvргэж єгєх, авах ажлыг аав нь нугалж єгдєг юм. Учир нь цэцэрлэг нь гэрээс маань жаахан зайтай, унаагаар бол ч уг нь 5 минутын газар л даа. Алхахаар 25 минут, жаахан хvvхдийн алхаагаар бол тэрнээс ч илvv хугацаа зарцуулна.
2. Одоо жаахан идэж ууснаа бичье. Эхний удаад нь 2 японтой, aав ээжийн маань vеийн хоёр. Нэг хэлтэс биш ч нэг дор ажилладаг юм. 10 сард бид 3 нэг баг болж нэг зvйл дээр цуг ажилласан болохоор тэрийгээ эргэн нэг дурсах, алдаа оноогоо хэлэлцэхээр 3-уулаа орж vзээгvй нэг рестoранд орлоо. Тэнд ч яахав янз бvрийн хоол, улаан дарстай шимж уучихаад, тэндээсээ гарч эмэгтэйг нь жийчэхээд эрэгтэйтэй нь цуг бас нэг газар орж жаахан уухаар явлаа. Ууж узээгvй зvйлээсээ эхлээд 3-н хундага цааш нь харууллаа. Тэндээсээ гараад маргааш нь ажилтай тул одоо ингээд харьцгаая, дараа дахин уухаар явнаа гэцгээгээд саллаа. Дараагийн єдєр нь манай ажлын солонгос ажилтан Осакад єєр ажилд орохоор боллоо гээд бидэнтэй салах ёс хийж, нэг газар оров. Тэнд бас л баахан ууж идэв. Нээрээ тодорхой хэмжээгээр эх орноо монголоо тєлєєж байгаа болохоор "монгол хvн архи сайн даадаг, сайн уудаг" гэсэн нэр хvндийг?( ほめ言葉?) авч гарах гэж Бямбаа энд хэрэндээ л бас элгээ муутгаж байнаа. Сvvлийн vед ууж буй дур vзvvлж сураад байгаа. Тэхгvй хундагалж єгсєн болгоныг нь ууна гэвэл элэггvй болох байхаа. Япон хvмvvсийн нэг сvрхий зvйл нь яаж ч ууж идсэн маргааш нь яг цагтаа ажил дээрээ гозойж л байдаг. Би бол тэдэн цагийн чєлєє авъя гэж утасдаж байгаа юм чинь. Монголд бол хэл сураг байхгvй алга болдог доо. Япончуудын энэ занг монголчууддаа "шилжvvлэх" юмсан тээ.
3. Бас бага сургууль явах ид улирал нь эхэлчихсэн, маргааш бага сургууль явна. Энэ удаагийн сургуульд анх удаагаа очих гэж буй тул бас ч гэж гайгvй, шагайгаа бариад л явна. Олон удаагаа очих бол хэцvv, юу хийх, ямар тоглоомоор тоглох гээд л. Нээрээ бас сvvтэй цай чанаж монголын тухай ярих бага ангийн 4 дvгээр ангийн сурагчдад уулгана. Эд нар цайнд давс хийж уудаг гэхээр нvд нь орой дээрээ гарчихдаг юм. Блог андуудаасаа ийм толгоом зvгээр энэ тэр гэсэн санаа оноо байвал сонсмоор байнаа . Нээрээ маргаашийн сургуульд vдээс ємнє сэтгэцийн єєрчлєлттэй 2 хvvхдэд монголын тухай яриа хийнэ, жаахан санаа зовж л байна. Энэ тогтолцооны талаар тусад нь бичлэг оруулнаа.
Нэг иймэрхvv дээ. Хааяадаа буцалсан цай шиг байх зvгээр ч юм уу...

Sunday, November 25, 2007

Завгvй амралтын єдєр

Ням гарагийг их завгvй єнгєрєєв.
Єглєє нэгэн бага сургуулийн "Ургацын баяр" арга хэмжээнд эртлэн босоод л явлаа. Харамсалтай нь зургийн аппаратаа мартсан тул зураг байдаггvй. Тэнд хvvхдvvд, эцэг эх нартай хамт омочи (цагаан будааны боов?) хийж идээд. Би тэрэнд нь дургvй, нялцайгаад аманд орохоор л дотор муухай оргиод байдаг юм. Гэхдээ анх идэж байсныгаа бодоход овоо дотор муухай оргихоо болиод байгаа. Тэгж байгаад нугасгvй болох байх даа.Yдээс хойш нь францын гитарчин Claude Ciari-н бяцхан хэмжээний тоглолтыг гэрээрээ очиж vзээд. Зохион байгуулж байгаа газрынх нь дарга зун надтай хамт монгол явсан эмээ байсан тул арын хаалгаар манай хvvхэд тэр хєгжимчинд цэцэг єгєєд. Нєхєр маань гитаранд хальт нугасгvй тул ихэд олзуурхаж байх шиг байна лээ. Нээрээ би чинь нєхрийнхєє гитар тоглодогт нурж унаад суучихсан байх шvv одоо бодоод байхад...Ямар ч л байсан гитар дарж сурна гээд хvний гитар олж ирээд нэг хэсэг нvдсэн юм даг. Авъяасгvй хvн бол сурдаггvй л юм билээ. Удалгvй тэгээд орхисон...
Олон таван зvйлээр та бvхнийгээ чилээлгvй гитарын сайхан аялгуугаар сонорыг тань мялаая.Ганц нэг дэлхийд алдартай ая тоглосных нь нэрийг санадаггvй ээ, уучлаарай.









Friday, November 23, 2007

Чухам vнэнийг цєєн vгээр






7 хоног шахам хаагуур явснаа дор сийрvvлсvгэй гэж...
11 сарын 19~21ний хооронд 3 хоног Тоoкёод номын дуу сонсож байгаад ирэв.
Зураг 1: Сургалт болсон Keio plaza зочид буудлын ёолкны мод.
Зураг 2: 19-ний орой болсон морин хуурын концретийг vзлээ. Эрч хvч авсан гэж байгаа. Одоо ч ажлыг бол гялалзуулаад єгнєє.
Зvраг 3: Тоoкёо орсных амттай хоол идлээ.
Зураг 4: Шинжюкv-г дээрээс нь.
Зураг 5: Такашимая гээд их дэлгvvрийн ёолк.

Friday, November 16, 2007

Тvvхийн ном


Бид монголын тvvх гэхээр л Чингисийн тvvх ярих дуртай улс. 1920 оны тvvх гэвэл тэр бvр сайн мэдэхгvй. Манлай баатар Дамдинсvрэн, Сухбаатар гэсэн хэдхэн хvний нэр л мэднэ. Тэгвэл тухайн vед ихээхэн vvрэгтай байсан олон тvvхт хvн байдаг юм байна. Тэдгээрийн тухай єгvvлсэн ном олж уншсандаа олзуурхаад байгаа.
Гэхдээ ой тоонд vлдсэн нэрс гэвэл мэдээж тун цєєхєн. Их олон хvний нэр гараад сvvлдээ энэ хvн чинь газрын хаанаас гараад ирэвээ гэж будилсаар арай хийж уншиж дууслаа. Дахин унших бодолтой байгаа. Ядаж л Дамдинбаатар, Чойбалсан нараас арай єєр нэр олж цээжлэе энэ чинь.
Номын тухай товч танилцуулга:

Л.Дэндэв нь шинэ vеийн Монголын улс тєрийн болон шинжлэх ухааны тvvхэнд ул мєрєє vлдээсэн мэргэдийн нэг. Л.Дэндэв гуайн бичиж туурвисан олон бvтээлvvдээс "Монголын товч тvvх" ХХ зууны тvvхийн судалгаанд Богд хаант монголын тvvхийг тусгайлан судлаж туурвисан дорвитой бvтээл тєдийгvй он цаг улирах тусам ач холбогдол нь улам єсєж буй гэж судлаачид vздэг аж. Уг зохиолын гол агуулга нь Монголчууд Манж, Хятадаас хэрхэн салж тусгаар тогтнолоо зарлан тунхагласан, улс тєрийн зvтгэлтнvvдийн байр суурь, vзэл бодол, тухайн vеийн нийгмийн байдал, дотоод гадаад бодлого зэрэг олон асуудлыг судлан оруулсан, мєн ингэхдээ ховор, сонин баримт эх хэрэглэгдэхvvн ашиглахын зэрэгцээ тухайн vеийн vйл явдлуудын ихэнхэд биечлэн оролцсон эсвэл нvдээр vзсэн хvний хувьд илvv vнэмшилтэй зохиол болно.

Уйгаржин монгол бичгээр туурвисан энэ номыг доктор С.Чулуун гэдэг хvн крилл монгол хэлнээ хєрвvvлж, оршил бичиж, тайлбар, нэрсийн хэлхээ хийсэн болно.


Чингис л гээд байх бус тvvнээс хойхон vеийн тvvхийг ч гэсэн уншаад нэг vзээрэй. Сонирхолтой байх болов уу.

Санаа авахыг хvсье




Цэцэрлэгийн багш нарт санаа авууштай нэг зvйлийг бичих юмсан гэж их олон єдєр бодож явсан юм.
Японд цэцэрлэгийн анги бvлгvvд нь цэцгийн нэр ихтэй байдаг. Янз бvрийн амьтад, жимсний нэртэй бvлэг ч бий л дээ. Гэхдээ надад цэцэг нь их таалагддаг юм. Учир нь хvvхдvvд цэцгийн нэр цээжилнэ. Бас болоогvй ээ тухайн цэцгээ гадаанаа тариастай. Тэхээр цэцгийн нэр автоматаар цээжлэхгvй, бодитоор цээжилнэ, нvдэлнэ гэсэн vг юм.
Тоотой хэдхэн цэцгийн нэр мэддэг бидэнд бол их хэрэг болмоор зvйл шиг санагдаад байгаа юм. Яргуй, хонхон цэцэг, удвал, цахилдаг ч гэдэг юм уу нэг цэцэрлэг бvх бvлгээ нэгэн тєрєл зvйлээр дагнаж нэрлэвэл их vр єгєєжтэй гэж бодож байна. Арай амьдралд ойр байвал дээр юм л гэж бодлоо. Монголын цэцэрлэгvvд маань Эрдэм, Алхам, Авъяас ч гэх шиг жаахан хvvхдvvдэд бол ахадмаар л нэрнvvд голцуу байдаг.  Хийсвэр утга, гvн утга давамгай талдаа ч гэх юм уу даа. 

За тэгээд монголын бvх цэцэрлэгийн багш нартаа амжилт...

PS: Ээж маань энэ бичлэгийг уншаасай гэж хvсч байна. "Э" миний дvv ээжид заавал уншуулаарай.

Wednesday, November 14, 2007

Ном унших сайхан


Монголоос нэгэн танил эгчээс маань ирсэн ном. Юу захихав гэхээр нь ойрд монгол ном уншаагvйг ч хэлэх vv шууд ном л гэсэн. Уг нь янз бvрийн мэргэлжийн ном унш гэж єєртєє хэлээд байгаа боловч, уран зохиолын ном захьсан юм. Багаасаа уран зохиол талдаа их уншиж байсан учраас тэр зан одоо хvртэл орхигдоогvй.
Зураг дээрх ном aгуулгын хувьд монгол орны зах зээлд шилжиж буй vеийн дvр зургийг харуулсан. Нарзул гэдэг хvvхний бага нас, тvvнд тохиолдож буй амьдралын нугачааны тухай єгvvлсэн. Нэг л удаа уншсан байхад хангалттай санагдав. Зарим ном дахин дахин уншмаар байдаг даа. Мэдээж оюуны хєдєлмєр учраас тухайн зохиолчийн хєдєлмєрийг vнэлээд, эрдэм бэлгийн дээд учраас ном дор мєргєєд номын сандаа нандигнан хадгалнаа. Хойч vед маань тvvх болон vлдэх учраас.

PS: Сvvлийн монголын уран зохиолын єчvvхэн хэсэгтэй танилцах боломж олгосон Нараа эгчдээ туйлаас талархаж байнаа. Ажилд нь амжилт, эрvvл энхийг хvснэм.

Sunday, November 11, 2007

Эх орон минь биднээр дутна

За нээх сvртэй гарчиг єгчлєє. Саяхан монголын нэгэн дээд сургуулийн захирал, орлогч захиралтай уулзах завшаан тохиолдсон юм. Тэд нараас сонссон лекцээ энд толилуулах гээд. Лекц ч биш юм аа. Бидний хэдэн хvмvvс нэгэн оройг ярилцаж єнгєрєєсєн юм. Сэтгэлд маань нэгийг бодогдуулсан яриа болж єрнєсєн билээ. Залуучуудынхаа сонорт ч энэ тухай хvргэмээр санагдаад... Монгол залуучууд маань энэ тухай заавал нэгийг бодоосой гэж хvснэм.

Сэтгэлд хоногшсон яриа:
Та нар шиг залуу улсууд гадаадад сурч боловсрол эзэмшиж болно. Гэхдээ эргээд эх орондоо ирж сурсан мэдсэнээ хэрэгжvvлэх хэрэгтэй. Гадаадад амьдрах сайхан гэж эргэн тойрныхоо залуучуудад хэлж болохгvй. Учир нь монголын бvх залуучууд гадаадаар євчилсєн. Эх орон нь тэдэнд ад болж байна. Бид ээж аавынхаа, найз нєхдийнхєє сэтгэл санааг зовоочихно гээд гадаадад амьдарч байхaд тулгарч буй бэрхшээлээ хэлдэггvй, бvх юмыг болж бvтэж буй мэтээр ойлгуулдаг. Эргээд тэр нь тухайн хvмvvст гадны орон бол диваажин гэсэн ойлголтыг тєрvvлдэг. Монгол орон маань одоо vед хэцvv байгаа нь vнэн. Єєрийн оронд болохгvй бvтэхгvй байгаа жижиг зvйлийг давсалж том болгож яриад, муулаад л яваад байдаг. Дор бvрнээ энэ зvйлээс хэрхэн гарах вэ гэж боддоггvй.
Эх оронд маань хєдєлмєр эрхлээд явах боломж єдрєєс єдєрт нэмэгдэж байна. Манай залуучууд ажил хийж мэддэггvй. Зvгээр сууж байгаад л гэнэт баяжих тухай бодоод байх юм. Гадаадад байгаа улсууд яаж ажиллаж байгааг мэддэггvй. Тиймээс одоо та нар гадаадад хэрхэн хэцvv байдгаа нууж хаалгvй ярьж байх хэрэгтэй. Монгол залуусын гадаадаар євчилсєн наад захын тод жишээ гэвэл манай сургуульд орж буй оюутнууд
-Танай сургууль гадаад явуулах уу?
гэж асуудаг. Монголд багшийнхаа хэлсэн хэдэн зvйлийг олигтой тогтоочихож чадахгvй, єєрєє бие даагаад сурахыг мэдэхгvй, бvх юмыг багшийн буруу, багшийн мэдлэггvйгээс болж байна гээд байдаг хvмvvс яаж ч гадаадад сурах юм бvv мэд. Улсын мєнгє vрээд, ээж аавынхаа "махаа зулгааж" олсон хэдэн тєгрєгийг vрээд гадаад явсан хvн болж эргэн тойрондоо томроод л, монголоо муулаад л, гадаадыг тахин шvтээд л гадаадад хэдэн жил болох биз. Хэдэн жилийн дараа та нарыг эх орондоо ирэхэд эх орон чинь хятад хvмvvсээр дvvрэн байна. Угаасаа ч одоо дvvрээд эхэлчихсэн байна. Юу бодож байна даа?"

гэсэн юм даа. Нээрээ ч бид нар аав ээжийгээ зовоочихно, найз нєхєддєє хэлэх гэхээр нэрэлхдэг учраас тэр бvр хэцvv байгаагаа хэлдэггvй шvv дээ. Одооноос нэрэлхэлгvй хэлж байя.
Мєн энд єєрийн бодлоос хэлэлгvй єнгєрч чадахгvй нь.
Тєрийн тєлєє оготоно боож vхнэ гэгчээр би ганцаархнаа тэгж орилоод, хэлээд ч яахав дээ гэж манайхан ярьдаг. Нэг нэг оготонууд нийлээд нэлээд хэдэн оготонын сvрэг бий болж болно шvv дээ. Тэхээр эх орон маань биднээр дутаж байна гэж дор бvрнээ нэгийг бодон эрдэм номдоо шамдъя, гадаад орныг мєрєєдлєє болгочихоод явж чадахгvй байгаа залуусынхаа ємнєєс ч гэсэн бидэнд олдсон энэ "сайхан завшаанаа" ашиглаад сурсан шиг сураад эх орондоо харья. Эх орноо єєрчлєе、хєгжvvлье.

Мэдээж би ч гэсэн єєрєє монголдоо байсан бол гадаадаар євчилнє гэдэгт бат итгэж байна. Гадаадад байгаа болохоороо ингэж ярьж бичээд байгаа юм биш шvv. Монголд байгаа залуусаа ойлгож байна. Тэд ч гэсэн сайхан амьдралыг мєрєєдєж байгаа шvv дээ. Тэр сайхан амьдрал чинь зєвхєн гадаадад байдаг юм биш шvv, монгол эх оронд маань ч байх боломж бас бий гэдгийг хэлэх гэсэн юм.

Friday, November 09, 2007

Бяцхан зєвлєгєє



Хvvхнvvддээ зориулаад нэг зєвлєгєє оруулахаар шийдээд. Бид нар жаахан байхын л ээжийнхээ эгчийнхээ "шилэн тирко"-г ємсєж vзээд л єєрсдийгєє нээх том болчихсон юм шиг тєсєєлдєг байсан даа. Тэгвэл томроод тэр "шилэн тирко"-гоо залхталаа ємсєж урж хаясан гэдэгт мєрийцсєн ч алдахгvй байх. Худалч хvнд ємсєх гэж яваад л ураад тавьчихдаг шvv дээ. Та тэр урагдсан "шилэн тирко"-гоо тэгвэл яадаг вэ. Шууд л хогийн сав руугаа чулуудчихдаг уу? Хэрэв тийм бол та мєнгєє хогийн савандаа хийгээд байна гэсэн vг дээ. Бидний нэрлэж заншсан "шилэн тирко" ямар ач тустайг Бямбаа нь энд бичих гээд л олон vг нуршаад байгаа юм. Бямбаа нь монголд байхын л ингэж ашиглаж ирсэн юм. Yнэхээр ач тусаа єгсєн дєє.

Юу вэ гэвэл:

1. "Шилэн тирко" чинь урагдвал єлмий, тааз хэсгийн зузаан хэсгийг нь хайчлаад авна.

2. Хоёр хэсэг болсон урт хэсгээ голоор нь хайчилна.

3. Хоёр далбагар юм болноо доо. Тэрийгээ ижил єргєнтэй 2 хэсэг болгож хайчилна. Нэг ёсондоо бvдvvвтэр утас шиг болно гэсэн vг.

4. Дэгээ зvvгээр зураг дээрх шиг дугуй нэхнэ. Мэдээж нэг "шилэн тирко" хvрэлцэхгvй тул дараагийн тиркогоо урагдтал нь тvр хvлээх хэрэгтэй.

Энэ нэхсэн зvйлээ яах ёстой вэ гэвэл байна ш дээ тээ, хэлэх vv байх уу? Yнэд орсон. Yvгээрээ банны єрєє, жорлонгоо угаадаг юм. Ямар ч порлоноос илvv сайн єнгєлж чадна. Порлоноор єнгєлєхєд заавал ямар нэгэн нунтаг ашиглах хэрэг гардаг даа, "шилэн тирко" бол юу ч хэрэглэхгvй, нэхсэн тиркогоороо хvчтэйхэн шиг vрэхэд л гялалзаад ирэх бий. Туршаад vзээрэй.

Порлон авах мєнгєє хэмнээд єєртєє зориулцгаая. Бас зvгээр л ураад хаячихдаг тиркогоо амьдрал ахуйдаа дахин ашиглацгаая. Таалагдсан гэдэгт найдая.


PS: Эрчvvдэд маань уранхай хайчилсан тирко эвгvй харагдах байх гээд шинэ тирконы зураг оруулав. Эсвэл эсрэгээрээ sexy харагдах байсан юм болов уу гэсэн. Хазайв...

Wednesday, November 07, 2007

Таван махбодийн онол ба хvний элэгдэл

Зурхайн ухаанд мод, гал, тємєр, ус шороо гэсэн таван махбодийг хар зурхайн таван мод гэж нэрлэдэг. Энэ таван махбод нь байгальд тус тусдаа оршдог ба хоорондоо харилцан эсрэг, бие биенээ дайсагналцах шинж чанартай боловч нэгддэг, хязгаарлалцах атлаа бие биенээ тvшиглэн оршдог. Байгаль дэлхийд оршигч бvхэн найрлаганд нь орсон байдаг. Энэ онцлогийг ашиглан таван махбодийг эх хєвvvн, дайсан нєхрийн харьцаагаар хувааж, юмс vзэгдлийг хоорондын харьцаагаар нь тайлбарладаг. Аливаа юмс vзэгдэл харилцан шvтэлцэл, vйлдэлцлийн vр дvнд vvсч хувирч, хєгжиж байдаг. Таван махбодийн ийм онолыг ашиглан зурхайн ухаанд жил сар цагийг энэ таван махбодоор нэрлэж, хvний бие мабодод гарах олон хэмнэлийг тооцож гаргадаг билээ. Богдзонховын Лvндэн "Алтан хайрцаг" гэдэг номонд эдгээр таван махбод хvний биед дутагдсанаас илрэх шинж тэмдэгийг дурьдаад 60 насны дотор оточийн эм хэрэггvй, эрvvл агаар, ургамал, идэвхитэй хєдєлгєєн хэрэгтэй хэмээн дурьдсан байдаг.

Хvний биенд эдгээр таван махбод дутагдсанаас илрэх шинж тэмдгээс танилцуулъя.

1.Хvний биед гал махбод дутахад хоол шингэх нь удаан болно, бас юмны амт мэдэхдээ муудна, газрын єєд явахдаа амьсгаадна. Нvднээс нулимс гоожно.

2.Шороо махбод дутагдвал vг хэл хальтарна. Юмны vнэр мэдэхдээ муудна. Санаа сэтгэл уймарч vг буруу сонсоно.

3. Усан мабод тудагдвал нvдний хараа муудна, шээсний єнгє хувирна, биеийн илч муудаж сvйтэн сэрvvн болно. Бас чадал хvч тэнхээ буурна.

4. Модон махбод дутвал шvд унана, vс цайна, vе мєч суларна, буруу бєгтєр болно.

5. Тємєр махбод харин хvнд хиртэй бол дутагдаггvй байна.

Нєгєє дєрвєн махбод дєрвvvл дутаж эхлэхээрээ єтгєн шингэн тогтворгvй болно, хvрдний оньс суларч, нус шvлс элбэгшинэ. Мєн гашуунаар хэхрvvлэх, зогьсох нь элбэгшдэг байна. Эдгээр шинж тэмдгийг ажиглагдаад ирвэл єєртєє дутагдсан махбодийг нєхєх идэвхитэй хєдєлгєєн хийх, ургамлаар эмчлэх, эрvvл агаарт явах заслыг хийвэл зохимжтой гэнэ. Тvvнээс гадна 60 нас хvртэл єєрийн биед хvчтэй эм аль болох хэрэглэхгvй, харин илэрсэн шинж тэмдгийн дагуу ямар гажиг, юу дутагдсаныг оношилж, тэр тал дээр нь анхаарч аль болох бага дээр нь зєєлєн аргаар засах нь чухал гэдгийг санyyлъя.


Эхийг Єглєєний санамж номноос

Орчуулга хийх гэж буй бол...

Орчуулга хийх ч хэцvv дээ хэцvv. Ємнєх бичлэгтээ хальт дурдсан. Орчуулгын ажлын хэцvvг мэддэггvй хvн их бий дээ. Нэгэн онигоо санаанд орчихлоо. Нэгэн орчуулагч нэгэн том хурлын орчуулгыг хийж. Тэгсэн ярьж байсан хvн нь онигоо ярьж л дээ. Орчуулагч маань мэдээж онигоо орчуулахад хэцvv байж таараа. Тэгээд ингэж хэлсэн гэдэг.
-Яг одоо энэ хvн онигоо ярьж буй тул та бvхэн инээнэ vv гэж л дээ. Танхим дvvрэн инээдэм болсон гэдэг.Иймэрхvv тохиолдол ч их гардаг байхаа. Бас л сэргэлэн толгой байгаа биз.
Орчуулга хийх явцад тохиолддог бэрхшээлvvд:
1. Мэдэхгvй vг хэллэг их гарна. Сандрана.
2. Нvдний чинь ємнvvр арааны шvлс асгарам хоолнууд єрєєстэй. Гэм нь идэх боломж ховор. Овсгоотой нэгэн бол идээд байх байх. Нэг хэрчим мах амандаа хийтэл хажуу дахь хvн яриад эхэлнэ. Yмхсэн махаа шууд зажлалгvйгээр залгина. Ходоод євдєж эхэлнэ. Минийх бол хуруунуудын арьс сєрєєд л эхэлдэг юм.
3. Идэж уухаа хянах хэрэг гарна. Тэгэхгvй бол тэр бvр 00 гvйгээд байх завшаан гарахгvй. 4. Тамхи татдаг хvний дэргэд суугаад орчуулга хийх vнэн тамтай. Хамаг хувцас хунар, vс энэ тэрд vнэр нь шингээстэй. Уушигаа хордуулаастай.
5. Орчуулагч хvнийг бассан, доош нь хийж харьцсан зарим нэгэн хvнтэй таарна.
Орчуулга хийх гэж буй бол:
1. Монголоогийн хэлсэнчлэн vгийн баялаг ихтэй байх. Монгол хэлээрээ ч тэр, орчуулга хийх тухайн хэлээрээ ч тэр vгийн баялаг ихтэй байх хэрэгтэй. Би япон хэлээр нь хальт ойлгоод байгаа хэрнээ монгол хэлээрээй орчуулаад хэлэх гэхээр vг дутагдаад байх явдал их байдаг.
2.Бvхий л салбарыг аль аль хэлээр нь сонирхон уншдаг байх. Жишээ нь би улс тєр сонирхдоггvй. Тэгсэн давахгvй гэсэн даваагаа 3 давна гэгчээр заавал тэр тухай орчуулга орж ирнэ. Манайхан ч их улс тєр ярих юм.
3.Орчуулга хийж байх vедээ аль болох жижиг тэмдэглэлийн дэвтэрт ярьж буй хvнтэйгээ зэрэгцээд бичээд тэмдэглээд байх. Мэдээж А Б-гvй бичихгvй. Єєрт ойлгомжтой, зарим нэг байнга гардаг vг хэллэгээ товчилж бичих. Тэгбэл нэг дор дуржигануулчихдаг хvний яриаг марталгvй орчуулж дєнгєх байх.
4.Мэдэхгvй зvйл гарсан тохиолдолд дор бvр нь асууж байх. Хэдэн хvний хvрээнд орчуулга хийж буй тохиолдолд асууж байх нь зvйтэй болов уу. Албан ёсны томоохон орчуулганд мэдэхгvй vг хэллэг гарвал асуух бололцоогvй тул тухайн vеийн тэнгэрт л даатгадаг байх даа.
Орчуулга хийгээд явж байхад сайхан vе ч бий. Юу вэ гэвэл тэр болгон уулзаад учраад байдаггvй од энэ тэр хvмvvстэй уулзана. Тэднийг ойроос харна. Yг солино. Дурсгалт газруудаар аялна. Танил тал ихтэй болно. Гэх мэт их бий тул хэцvv гэж хэлсэн гээд орчуулгын ажлаас шантарч болохгvй шvv.  Та нартаа болон єєртєє амжилт...

PS: Нэгэн мэргэжлийн орчуулагч хvний бичсэн орчуулагч хvний, орчуулгын ажлын тухай ном уншиж байгаа. Дуусахаараа улам дэлгэрэнгvй бичнээ. Энэ удаад єєрт бодогсоноо л бичлээ.

Saturday, November 03, 2007

Єєрийгєє голов

Анх удаа олон улсын чанартай томоохон арга хэмжээнд орчуулга хийв. Алдсан зvйл оносноосоо их байлаа. 10 сарын 28-нд монголоос нэлээд хэдэн хvн угтаж 11 сарын 2-нд vдэж гаргалаа. Мэдээж монголчуудтайгаа уулзахад хєгжилтэй зvйл их байсан. Зарим нэг vед vнэн халтуурны орчуулга хийх шив дээ. Одоо бодохоос ч ичмээр. Уг нь єєрийгєє овоо болж байгаа гэж бодож байсан чинь бас тvvхийгээрээ байна даа. Бас орчуулга хийлгэж буй хvмvvст бодмоор юм байгаа юм.
1. Хэлэх гэж буй зvйлийнхээ гол утга санааг орчуулагчтаа урьдчилаад хэлэх. Тэхгvй бол орчуулагч хvнд тухайн vед яг тэр хэлсэн vг нь санаанд орж ирдэггvй тохиолдол олон бий. Сандраад тухайн vед мэддэг vг хэллэгээ санахгvй болчихдог гэдгийг хаширсан хvний хувьд хэлчихэе.
2. Нэг дор дуржигануулаад, урт єгvvлбэр хэлэх биш, єгvvлбэрээ хоёр хоёр єгvvлбэрээр тасалж хэлж байвал зохино. Орчуулагч хvн эхнээс нь аваад мартаад, сvvлийн хэдхэн зvйлийг л орчуулчих гээд байдаг талтай. Мєн орчуулагч хvн тухайн vед тэмдэглэж авах боломжтой vе ч бий, боломжгvй vе ч бий. Тэхээр аль болох богино єгvvлбэр хэлж тасалж байх нь зvйтэй юм. Дээрх 2 зvйлийг би ч биеэрээ амссан хvн. Энэ удаад л гэхэд олон хvний ємнє гарч орчуулга хийгээд. Микрофон барьсан чинь сандраад. Хэдхэн хvний дунд ороод орчуулга хийх бол мэдэхгvй vг хэллэг гарахаар асуучихаж болдог ч олон хvн цугласан, албан ёсны орчуулганд бол тэгж асуух ямар ч бололцоогvй юм билээ. Бас нэг євєє (уг нь бол их том албан тушаалтай хvн) нээх уран цэцэн vг хэлдэг хvн болоод нээх сонин сонин юм яриад л байсан. Би ч тухайн vедээ юу гэж орчуулаад байсан бэ бvv мэд. Надтай хамт орчуулга хийлцэхээр Ибараки мужаас ирсэн байсан найзаасаа жаал санаа зовох шив дээ. Нээх урт vг хэлээд, ардах орчуулганы талаар бодохгvй хvн байх юм. Орчуулагч хvн бол орчуулгын программ биш, хvн гэдгийг мартаж болохгvй шvv гэж хэлэх байна. За ямар ч байсан энэ удаагийн ажил маань ихийг ойлгуулсан, єєрийгєє чамласан, их ядарсан ажил болж єндєрлєлєє.
Дараагийн бичлэгт орчуулга хийх гэж бyй хvн яах ёстойг єєрийн олж харсанаар тайлбарлахыг оролдоноо.

Friday, October 26, 2007

Євєлд бэлтгэв




Ойрд яагаад алга болсноо 3 зургаар тайлбарлах уу. Євєлжилтийн бэлтгэлээ базаагаад. 3 биендээ нэг нэг ороолт нэхэв. Уг нь бол єєртєє л нэг том ороолт нэхэх зорилготой байсан чинь утас илvv гарахаар нь 2 нарийхан ороолт нэхээд нэг нэг эзэнтэй болгов. Мэдээж хааяа Бямбаа нь тэрvvгээр нь гангарна гэж байгаа. Японд нээх ижилхэн ороолттой 3 яваад байвал тэр чинь миний гэр бvл шvv. Хэ хэ.
Манай ажил євєл их жиндvv хvйтэн байдаг тул том ороолт мєрєєрєє ороож суухгvй бол халуун цай ууж 00 гvйсээр л байгаад таардаг юм.

Tuesday, October 23, 2007

Япон зvйр vг (日本の諺) 2

Блог анд Заяагаас бичиж ирvvлсэн япон зvйр vгс. Бага багаар хэрэглэж сурнаа. Мєн тохирох монгол зvйр vгийг олж тавихыг бодноо.
1. 飼い犬に手を噛まれる
Тэжээсэн бяруу тэрэг эвдэнэ

2. 雨垂れ石を穿つ
Зєєлєн нь хатуугаа иднэ

3. 腐っても鯛
Ємхий ч гэсэн тай загас

4. かわいい子に旅をさせよ
Аавын бийд газар vз, Агтны бийд хvнтэй танилц.

5. 井戸の蛙は大海を知らず
Худгийн мэлхий их далайг мэдэхгvй

6. 急がば回れ
Яарвал даарна

7. 壁に耳があり、章二に目もあり 
Хананд ч гэсэн чих бий, Шёожинд ч гэсэн нvд бий. /Нууц хоёроос хэтэрвэл , нууц биш /

8. 馬の耳に念仏
Илжигний чихэнд алт хийсэн ч сэгсрэнэ, ус хийсэн ч сэгсрэнэ

Єєрийн ганц нэг мэддэгээс
9. 朝の一時は晩の二時に当たる
( 朝起き千両夜起き百両)
   Oройнooс єглєє сэргэлэн

10. 七転び八起き
   Долоо дордож найм сэхнэ 
   

Monday, October 22, 2007

Япон зvйр vг (日本の諺)

Єнєєдрєєс эхлээд блогтоо япон зvйр vг бичиж байхаар шийдлээ.
Єєрт ч хэрэгтэй. Орчуулга хийгээд явж байхад зvйр vгтэй нэлээд тааралдана, тухайн vед нь мэдэхгvй, уучлаарай юу гэсэн утгатай юм бэ гээд "улаан цайм" асууж байсан тохиолдол ч байдаг юм. Япон хэл сvрхий сурч буй улсуудаас ч мэддэг зvйр vг энэ тэрийг нь асууж мэдье. Тєстэй утгатай монгол зvйр vг олж тавих нь бас зvгээр ч юм шиг... За тэгээд япон хэлэнд "ус цас" болохыг єєртєє болон сурч буй улсуудад хvсье.
Зарим нэг зvйр vгийн тєстэй монгол зvйр vг олж оноож чадсангvй. Мэддэг хvн нь comment бичиж vлдээгээрэй.

1.能ある鷹は爪を隠す
  Эрдэмтэй хvн даруу

2.石の上にも3年
   Гар хєдєлвєл ам тосдоно (Миний бодлоор )
Тvмээгийн тайлбарласнаар: Тэвчээртэй уйгагvй хандвал заавал амжилтанд хvрнэ

3.一期一会
  Танилтай хvн талын чинээ

4.郷に入っては郷に従え
  Усы нь уувал ёсы нь дага

5.猿も木から落ちる
  Бєх хvн бvдvvн євсєнд

6.三日坊主
   Заяагийн тайлбарласнаар: Гурав хоног лам. /Монголын хууль гурав хоног/

7.百聞は一見に如かず
  Мянга сонсохоор нэг vз

8.火に油を注ぐ
Агьнууд Х.Зоригтын тайлбарласнаар: Гал дээр тос нэмэх

9.目と鼻の先
Тvмээгийн тайлбарласнаар: Нvдний ємнє, хоёрхон алхмын цаана

10.正直の頭に神宿る
   Yнэнээр явбал vхэр тэргээр туулай гvйцнэ.

Saturday, October 20, 2007

Чиний эзгvйд

Киног нь vзэж амжаагvй ч, клиптэй тєстэй vйл явдал амьдралд хэр олон тохиолдож байгааг тоолж баршгvй. Yнэхээр єр євдмєєр...

Thursday, October 18, 2007

Camerton

Yнэн жаахан бацаанууд байжээ. Туранхай гэж...


Харин хэдэн жилийн дараа...



Монгол аялгуу

Monday, October 15, 2007

Урт наслахын нууцаас

Мэдээж бид єндєр насалж, vр хvvхэд, ач гучаа тойруулаад бужигнаж суухыг хvсдэг шvv дээ. Монголчууд бидний дундаж наслалт тийм ч урт биш, эмэгтэй хvний дундаж наслалт 65, эрэгтэй хvний дундаж наслалт 63 гэж уншиж байсан юм байна. Харин япончуудын дундаж наслалт эрчvvд нь 78, эмэгтэйчvvд нь 85 гэсэн. Бид яагаад урт насалж болохгvй гэж. Генетикийн хувьд хvн 120 хvртэл наслах боломжтой гэж vздэг юм билээ. Эрчvvд эмэгтэйчvvдээс 5-10 жилээр бага насалдаг болох нь судалгаанаас харуулдаг бєгєєд, эрчvvд ялангуяа идэж буй зvйл, хєдєлєгєєндєє бага ч гэсэн анхаарал хандуулах хэрэгтэй юм шиг. Эрvvл энх, урт удаан наслах нь гагцхvv эмнэлгээс шалтгаалдаггvй. Харин таны амьдрах ухаан, амрах ухаан, хєдєлгєєн, хооллолт гээд хамгийн энгийн ойлголтыг хэрхэн хэвшvvлж сурснаас шалтгаална. Эрvvл байх, урт наслахын тулд баримтлах зарчмуудаас толилуулъя.
1.Цадталаа бvv ид. Хоолонд битгий шуна. Хvнд 2500 к.калори хэрэгтэй гэдэг ч 1500-аар л хязгаарла. Ингэснээр та эд эсийнхээ ачааллыг зохицуулж, идэвхитэй байдлаа бvрэн хадгалж чадна. Биеийн эд эс хурдан шинэчлэгдсэнээр бие организм байнга євчинд нэрвэгдэж байдаг юм. Тийм ч учраас их ч биш, бага ч биш тааруулан хооллож сур.
2. Таны хэрэглэж байгаа хоолны жор, хольц хачир насандаа тохирсон байх хэрэгтэй. Тухайлбал 30 настай эмэгтэй хvн vхэр, хонины элэг, жимс, самрын зvйл идвэл vрчлээ мєддєє суухгvй. 50-иас дээш насныханд кальци оролцсон хоол хvнс хэрэглэвэл яс болоод зvрхийг хэвийн байлгахад тустай. 40-єєс дээш насны эрчvvдэд цагаан идээ болон бєєрийг хоолонд хэрэглэж бай. Энэ нь стрессийг сааруулах сайн талтай.
3. Єєртєє тохирох ажил эрхэл. Ажил хийдэггvй хvн ажил хийдэг чацуутнуудаасаа 5 насаар ах юм шиг харагддаг байна. Ер нь нийгэм судлаачдын судалгаанаас vзэхэд хєгжим судлах, гvн ухаан судлах, уран зураг сонирхолох нь залуужуулах увидастай.
4. Амьдралынхаа ханийг зєв сонго. Хайр дурлал, нинжин сэтгэл таныг хєгшрєхєєс сэргийлж чадна. Та долоо хоногт 2 удаа бэлгийн харьцаанд орвол даруй 14 насаар залуужина гэдгийг судлаачид тогтоожээ.
5. Єєрийн гэсэн санаа бодолтой бай. Ухамсартай амьдарч байгаа хvн дарамтад тєдийлєн єртєхгvй. Урсгалаар идэвхигvй замнагч л vргэлж дарамтад орж байдаг шvv дээ.
6. Хєдєлгєєнтэй бай. Єдєрт спортоор наймхан минут оролдоход л амьдрал чинь хэдэн жилээр уртсаж байна гэсэн vг. Хєдєлгєєнд ялангуяа 30 наснаас хойш боловсролт нь саардаг єсєлтийн дааврууд чєлєєлєгддєг.
7. Сэрvvн орчинд унтаж бай. 17-18 хэмээс илvvгvй температyрт унтаж сурвал залуу тєрхєє удаан хадгалж чаддаг нь нэгэнт батлагдсан. Таны хvрээлэн байгаа орчны температyраас организмын бодисын солилцооны шинж тэмдгийн илрэл шалтгаална.
8. Цаг vргэлж єєрийгєє зугаацуулж бай. Єєрийгєє юм бvрээс хязгаарлахыг бvv эрхэмлэ. Зарим vед амьдралын хатуу хvрээнээс гарч бай. Амьдралын єєрийн тогтсон хэм хэмжээг зєрчиж, хаалттай, амтат хэлтэрхий хvртэхийг зарим vед бодож, сэтгэж хийж байгаарай. Энгийн жишээ авахад л шинэ цамц таалагдвал мєнгє гамнах бодлоо орхих хэрэгтэй.
9. Уур уцаараар єєрийгєє бvv дарамтал. Єєрийг тань юу гомдоогоов, хэнтэй маргасан зэргээ зарим vед нуулгvй ярьж бай. Сэтгэлийн шаналгаагаа тайлж чаддаггvй хvн євчинд хялбар нэрвэгдэх буюу хорт хавдараар євдєж болзошгvйг санаж яв. Судалгаанаас vзэхэд ємєн vv євчнєєр євчлєгсдийн дийлэнх нь уур уцаарт єртєгсєд байдаг юм.
10. Тархиа vргэлж дасгалжуул. Yгийн сvлжээ таах дасгал, хамт олонтойгоо тоглож наадах, ухаан бодол шаардсан ямар ч зvйлийг хийж бай. Энэ нь ухааны чадварыг сайжруулаад зогсохгvй зvрхний ажиллагаа, цусны эргэлт болон бодисын солилцоог идэвхижvvлдэг юм шvv.
За эцэст нь танд сануулахад сэтгэл хангалуун, жавхаалаг байх нь урт удаан наслахад зайлшгvй нєлєєлдєг гэдгийг хэлье. Та бvхэнд урт удаан наслахыг ерєєе.
PS: Эхийг "Єглєєний санамж" номноос

Friday, October 12, 2007

Зарим эмийн ургамлыг хэрэглэх арга

Зуу наст
Зуун наст бол кактусын тєрлийн шvvслэг ургамал. Тvvний шvvсийг тvлэгдэлт, идээт шарх, буглаа зэрэгт хэрэглэнэ. Зуун настын шvvсийг авахдаа эхлээд буцалсан бvлээн усаар угааж цэвэрлээд навчийг уртааш нь зvсч, шvvсийг нь марльд шингээж авна

Их таван салаа
Их таван салаа C,К витаминаар баялаг,каротин, калийн давс, фитонизид зэргийг ихээр агуулсан навчит ургамал. Тvvнийг хатиг, буглаас, тvлэгдэлт, удаан эдгэрэлттэй яр шархыг эмчлэхэд хэрэглэдэг.

Зєгийн бал
Зєгийн баланд зуугаад тєрлийн амин дэм, нян устгагч, цацраг идэвхит бодисоос хамгаалах бичил биетvvд байдаг учир тэр нь олон тєрлийн євчнийг анагаан эдгээх увьдастай идээ юм.
-Ходоодны хvчиллэг багадсан хvн хоол идэхээсээ 15-20 минутын ємнє нэг халбага зєгийн балыг буцалсан ус, эсвэл жvржийн шvvсээр даруулж ууна.
-Зvрх судасны євчтэй хvн єдєр бvр 70-100 грамм балыг 1-2 сар ууна. Амьсгалын замын салст бvрхэвчийн vрэвсэлтэй хvн эмтэй хамт хоолойдоо цацаж хэрэглэнэ.
-Амны хєндийн vрэвсэл, хоолойн ангинатай хvн зєгийн балыг антибиотекийн хамт хэрэглэж болно.
-Мэдрэлийн ядаргаанаас нойр муудсан vед нэг аяга бvлээн усанд нэг халбага зєгийн бал найруулаад унтахаасаа 15-20 минутын ємнє ууна. Та тайвширч тавтай унтана.
-Зєгийн баланд фантений хvчил агуулагддаг тул vс бууралтахаас хамгаалдаг. Тийм учраас зєгийн балны хольцтой олон тєрлийн шампунь, тосыг гоо сайхны vйлдвэрvvд vйлдвэрлэсээр байгаа билээ.
-Арьс хуурайших vед зєгийн балны найрлагатай маск бэлтгэн хэрэглэх нь их ашигтай. Тvvнийг хийхийн тулд нэг ширхэг єндєг, нэг цайны халбага зєгийн бал, 2 цайны халбага ургамлын тос бэлтгэнэ. Эхлээд єндгєє хагалж, уургийг нь ялгаж аваад дээр нь ургамлын тос, зєгийн балаа нэмж сайтар холино. Нэгэнт бэлэн болсон тvрхлэгээ нvvрэндээ тvрхээд 20 минутын дараа бvлээн усанд базсан алчуураар арчина. Зєгийн балтай тэжээлийн маск нь таны нvvрийг чийглэг, зєєлєн булбарай болгоно.

Friday, October 05, 2007

Нэхмэлийн ном




Нэгэн найзынхаа захиалгаар японы нэхмэлийн ном ямар байдаг талаар зураг оруулаадхая. Ойлгоход амархан, их хєєрхєн хєєрхєн зvйлvvд байдаг юм. Утаснууд нь ч олон тєрєл, зvv нь ч олон тєрєл. Гэм нь утас нь жаахан vнэтэй. Чанараасаа хамаараад vнэ нь єєр єєр. Би ч одоогоор тэр vнэтэй утсыг нь авч юм нэхээгvй л байна. Сальфетка энэ тэрд бол хамгийн хямд утсаар нь нэхдэг юм. Номон дээрх зvйлийг нь харчихаад л нэхэх юмсан гэж худлаа мєрєєдєєд л явж байх шив дээ. Дараа нэг завандаа зvv, утас гээд ганц нэг зvйлийн талаар бичлэг оруулнаа.

Thursday, October 04, 2007

Yнэ єсєєд л


Энэ єнєє vнэтэй уут нь

Юмны vнэ єсєєд л байх янзтай юм аа. 10 сарын 1-нээс миний амьдардаг хотын хогны уут vнэд ордог байна ш дээ. Дээр нэг бичлэгтээ хогоо шатдаг, шатдаггvй, пластик, лааз, шил энэ тэр гэж ангилдаг гэж хэлж байсан даа. Тэгээд бас тусгай уутанд хийж хаяна. Тэгсэн энэ сараас уут нь єєрчлєгдєєд, vнэ нь нэмэгдсэн. Уут нь дотроо том, дунд, жижиг гэж байна. 10 ширхэг жижиг уут нь 150 иен ч гэж байх шиг. Том нь 350 иен байсан байхаа. Яагаад vнийг нь нэмсэн бэ гэхээр ингэж байж єрхийн хэрэглээний хогийг багасгана гэнээ. Хvмvvсийн халаасан дахь мєнгєтэй нь ярьж эхлэх гэж байна даа л гэж бодлоо. Хичнээн хогоо багасгая гэж "орилоод" нэмэргvй бололтой юм. Жишээ нь ингэж vнэ нь нэмэгдсэнээр эгч бас хогоо багасгаяа, одоо энэ чинь юу болж байнаа гэсэн шvv юм бодож эхлээд байхав дээ. Их хог гаргавал хогныхоо уутанд их мєнгє vрж таараа. Яг ямар хог их гаргаж байгаагаа жаахан судалж vзнээ...

Япoнд ганц хогны уут ч vнэд ороод байгаа юм биш л дээ. Бинзенийн vнэ нэмэгдсэн, дагаад ургамлын тос, тєрєл бvрийн амттан, сvv, тараг гээд л баахан юмны vнэ нэмэгдэх шив дээ. Гэснээс монголд сая очиход бас л юмнын vнэ тэнгэрт хадсан байхыг хараад гайхлаа ш дээ. 1 кг гурил 700 тєгрєг болсон байна лээ. Намайг 2004 оны зун ирэхэд л 350 тєгрєг байсан ш дээ. Атар талх 500. Єєр юу байлаа даа, тухайн vед их л олон зvйл энэ чинь тэд байсан ш дээ гэж бодсон юм даг.

Ер нь цаана чинь цєвvvн цаг ирж байна шvv.

Monday, October 01, 2007

Амралтын єдєр




Амралтын єдрєє хэрхэн єнгєрvvлснээ бичье.

1. Єглєє эрт Тоттори мужийн элсэн манханг очиж цэвэрлэв. Захиргааны албан хаагчдын ээлжит субботник. Хавар, намар 2 удаа болдог. Мєн оюутан сурагчид зохион байгуулалттайгаар цэвэрлэдэг юм байна лээ. Нэлээд их хог харсан шvv. Шатдаг хог, пластик хог, шатдаггvй хог гэж 3 ангилан тvvлээ. Далайгаас гарч ирдэг хог гэж байгаа. Дотор нь хятад, солонгос хог голцуу байдаг юм билээ.

2. Танил япон євєє танай охинд будаа яаж хураадгийг заах гэсэн юм гээд бид 2 тэдний тутрагын талбайд очив. Бямбаагийн завтай болохыг хvлээж тэвчилгvй хураачихсаан гэчихсэн, хэдхэн ширхэг євс vлдээснээ манай охиноор хэрчvvлдэг гэсэн. Манай охин ч яахав баярлаад. Нээх их ургац хураасан хvн шиг. Би жаахан голонгvй. Бага оврынхоо трактороор хурааж байгаагаа vзvvлчихгvй гэсэн шvv ухааны юм бодоод л...

3. Эндхийн шоронгийн хоригдлуудын хийсэн бvтээлтэй танилцаж, охиндоо зургийн дэвтэр, єєртєє номын book cover авлаа. Ойр хавийх нь мужийн шоронгийн хоригдлуудын бvтээл бас хvрэлцэн ирсэн байсан. Газарчилсан япoн євєє тэгсэн "эдний" хийсэн гутлууд их дажгvй, бєх байдаг гэж байна лээ. Дан хvvхнvvдийн хийсэн зvйл ч биш бас эрчvvдийн хийсэн зvйлvvд их байсан. Их зvгээр санагдсан. Монголд мэдээж ийм vйл ажиллагаа байдаг байх, ямар ч байсан эмэгтэйчvvдийн хийсэн зvйлvvдийг энд тэнд зардаг шиг санагдаад байна???

Thursday, September 27, 2007

Тарвас



Тарвасыг жимс гэж бодож байна уу? Yгvй шvv. Ногооны бvлэгт багтдаг юм билээ. Би ч урд нь жимс гэж л боддог байсан. Тэгсэн японд ирээд ногооны тєрлийн орчуулга хийж байхдаа л тарвас нь ногооны бvлэгт багтдаг гэдгийг олж мэдсэн. Ичих ч vгvй мэргэжлийх нь хvнтэй ногоо биш жимс гээд маргаад байсныг яана. Залуухан байхдаа... Хэ хэ. Энэ удаад блог анд нартаа тарвас ногоог хоол хvнсэндээ хэрхэн хэрэглэдэг талаар бяцхан танилцуулнаа. Болгооно уу. Бид тарвасны дотор улааныг нь л идээд хальсыг нь хаядаг тийм vv. Тэгсэн энд нэг эмээ хальсыг нь идээд байнаа. Мэдээж японд нийтээрээ тэгж иддэг гэж хэлэхгvй, манай эндхийн хоолны технoлoгич нэг эмээ л ийм шинэ зvйл олж гаргасан юм шиг байна лээ. (сая цуг монгол явдаг эмээ, их хєгжилтэй эмээ. Тувт инээсээр байгаад л таарсан) Тарвасныхаа улааныг цагаан хальс хvртэл нь зvсэж авна (ингэхдээ бага зэргийн улаанаас нь vлдээх). Хальсаа дахин 2 хэсэгт хуваана. Тэр нь юу вэ гэвэл: Цагаан хэсэг, бvр гадна талых нь ногоон хальс гэж 2 хуваана гэсэг vг. Тэгээд цагаан хэсэгт нь бага зэрэг уксус (お酢) хийж єгнє. Бас бага зэргийн давс, перец зэргээр амталж єгнє. Уксусаа маш бага хийх эрэгтэй шvv. Ингээд л боллоо. Yvнийгээ хєргєгчиндєє хийж хадгалаад хоолтойгоо хольж иднэ. Дарсан єргєст хэмх л гэсэн vг. (Зураг 1) Харин тэр ногоон хальсийг нь маш нимгэхэн хэрчээд (гонзгой нимгэн) мах хуурахдаа цуг хуурна. Эхлээд хайруулын тавгандаа бага зэргийн тос хийгээд тарвасныхаа ногоон хальсыг хуурна. Бага зэрэг хуурсны дараагаар махаа хийж хуурна. Маш нимгэн хэрчихгvй бол тарвасны хальс нь болохдоо жаахан удаан юм билээ шvv. (Зураг 2) За тэгээд ажилсаг гэрийн эзэгтэй, эзэн (Тэлмэнд ажилсаг гэрийн эзэн байж болно ш дээ гэж шvvмжлvvлсэн тул, Хи хи) Туршиж vзээрэй. Амжилт!

Wednesday, September 26, 2007

Амьдралдаа анх удаа






Хагас сайнд охиныхоо биеийн тамирын єдєрлєгийг дуусгаад халуун рашаан бvхий буудалд очиж халууж рашаанд орсон шиг, япон хоол идсэн шигээ сайхан амарлаа. Маргааш нь Окаяма гээд yрд мужийн нэгэн парк орж зурагтаар л харж байсан аймар аймар юман дээр сууж vзлээ. 60 метрийн єндрєєс доошoo чєлєєт уналт хийгээд буцаж хєєрєєд л, дахиж унаад л... Бас тэр галзуу хулгана гээч юманд сууж охиныхоо vнхэлцгийг хагалчих шахав. 3-уулаа цуг суусан юм. Тэгсэн тухайн vед охин маань шоконд ороод дуугаa хураачихсан. Дараа нь яахав дуртай юман дээр нь суулгаж байж арай гэж нэг юм дуу оруулав. Би ч тухайн vедээ айгаад байсан хvн одоо бол дахиад суусан ч яахав гэсэн ухааны юм бодоод л...

Sunday, September 23, 2007

Биеийн тамирын єдєрлєг




9 сарын 22-нд охины маань цэцэрлэгийн биеийн тамирын єдєрлєг (運動会) болоод. Єглєє эрт босч бэнтo (弁当-єєсрдєє хоол хийж авчрах) хийж авч явах гэж нилээд юм болов.
Японы цэцэрлэгт болдог энэ арга хэмжээний талаар товч дурдъя.

9 сарын сvvл, 10 сарын эхээр болдог. 10 сарын эхний 7 хоногийн 1 дэх єдрийг биеийн тамирын єдєр болгодог бєгєєд энэ єдрийг тэмдэглэж цэцэрлэг, сургууль, зарим нэг албан газрууд vндоoкай буюу уг арга хэмжээг (миний орчуулснаар биеийн тамирын єдєрлєг) зохион явуулдаг юм билээ. Хvvхдvvд урьдчилан бэлдсэн хєгжєєнт тэмцээн энэ тэрээ эцэг эх, эмээ євєєдєє тайлагнана. Тайлагнана гэдэг нь тvрvv жил удаан гvйдэг байсан хvvхэд энэ жил хурдан гvйдэг болсон, тvрvv жил нь ээж аавдаа эрхлээд уйлж байсан хvvхэд уйлахаа байгаад бусад хvvхдvvдтэйгээ инээж хєгжилдєн байгаа зэрэг цэцэрлэгт явсанаар тухайн хvvхдийн бие болон сэтгэл зvйн хєгжилтийг эцэг эх нь олж харна гэсэн vг. Цугласан аав ээж, эмээ євєє, ах эгч нарых нь дунд бас хєєрхєн хєгжєєнт тэмцээн зохионо. Хvvхдvvд тэд нарыгаа дэмжиж орилоод л...Хамгийн гол нь их зохион байгуулалт сайтай болно. Хvмvvс ч их идэвхитэй оролцоно.
Зураг 1-Насны ангиллаар малгайных нь єнгє єєр. 5 настай хvvхдvvд ногоон малгай. Энэ дотор манай охин гvйж яваа. Багш нар нь энэ єдєр ягаан подволкоор ижилссэн байлаа.
Зураг 2-Мєлхєє ангийн жаалууд ч ээж аавдаа тэврvvлээд тэмцээнд орж байгаа нь. Аль болох бvх насны хvvхдээ оролцуулна.
Зураг 3-Хvvхдvvдийнхээ туурвисан бvтээлээр чимэглэлээ хийнэ. Зураг 1, 2 дээр байгаа туузыг хvvхдvvд єєрсдєє зурсан гэж байгаа.

Friday, September 21, 2007

Болд

Сvvлийн vед Болдын дууг сонсох гэдэг болчихсон байна лээ. Яасан юм бол доо?





Wednesday, September 19, 2007

Хариу

Хоолны тухай бичлэгт comment vлдээсэн бvх блогчиддоо баярлалаа. Хариу болгоод бага сага зvйл бичихээр шийдлээ.
Улаанбаатар хотод амьдардаг хvмvvс, эрvvл мэндээ гэж анхаардаг хvмvvс ногоо гайгvй сайн иддэг юм билээ.
Харин хєдєє орон нутгаар бол эсрэг. Улаанбаатар хоттой ойролцоо аймгийн хvмvvс бага зэрэг л ногоо иддэг, иддэг ногоо нь бидний дээр vеэс (ногоо тарьж эхэлсэн vе) идэж ирсэн хэдхэн тєрлийн ногоо л байдаг. Сvvлийн vед гарч ирээд байгаа ногоог урд нь хараа ч vгvй юм байна гэсэн хvмvvс их байсан. Бас ногоо тарьдаг хvмvvс нь єєрсдєє тэр болгон ногоогоо иддэггvй юм байна лээ. Зах зээлд гаргаж зардаг, хэдэн тєгрєгийг нь бодож ногоо тарьж байна гэсэн.
Тэгээд ч бид хэд голцуу хєдєє орон нутагт сургалтаа явуулсан. Ногоо тарьж буй хvмvvст лууван, байцаа, цагаан луувал зэрэг ногооныхоо навчийг нь иддэг юм шvv, тарьж буй явцдаа ногооныхоо ургалтыг сайжруулах зорилгоор цєєллєлт хийсэн ногоогоо ч хаяхгvй иддэг юм шvv гэж хэлж зааж байсан. Ногоочид маань их дуртай "єє тийм vv, мэдvvштэй юм байна, навчийг нь хаячихдаг ш дээ, хойшид идэж байя" гэж байсан.
Хэрэв ногоо тарьдаг блогчин байвал мэдvvштэй зvйлийн нэг болов уу. Бямбаа нь ч хойшид ногоо тарихдаа санаж байя гэж бодоод байгаа юм. Бvгдэд нь амжилт.

Sunday, September 16, 2007

Хоол 1

Ногоотой бууз
Чинжvvний чихмэл?


Зун монгол явсан ажлынхаа ганц нэгээс нь оруулахаар шийдлээ.
Эхний удаад бууз, хуушуур, баншиндаа ногоо хольж идэж байгаарай гэж хэлэх байна. Ингэж ногоо холихдоо навчны тєрлийн ногоон ногоо байвал их зvгээр. Жишээ нь байцаа, луувангийн навч (ногоо тарьдаг бvх ногоочид маань луувангийн навчийг хаядаг гэсэн. Тэгтэл иддэг гэнээ. Бас цагаан лууван, тємс зэрэг ногооны навчийг иддэг гэж байна.) зэрэг ногоо хольж єгвєл сайн гэнэ.
Бууз, хуушуур, банш хийхдээ бага зэргийн мах илvv гаргаж байгаад дараах хоолыг хийвэл их дажгvй юм билээ. Нэр єгєх гэж жаахан будилсан, та бvхнээс оновчтой нэр олж єгнє гэдэгт найдаж байна. Хийх арга нь мэдээж их амархан. Нэг хvн хэдийг идэхээ тооцоод чинжvvгээ бэлдэнэ. Чинжvvгээ угаагаад голоор нь 2 хувааж vрийг нь авна. Тэгээд махаа хийнэ. 15 минут орчим жигнэнэ. Их амархан байгаа биз. Єєрсдийн дуртай зvйлээрээ амталж идэж болно. Кетчyп, майонез, чили, сыр гэх мэт. Чинжvv нь бага зэргийн гашуун байдаг болохоор хvvхдvvд тэр болгон дуртай байдаггvй юм байна. Тэр vед нь ингэж махтай хольж єгвєл гайхлууд чинь амаа олохгvй иддэг гэж байна шvv. За тэгээд ажилсаг гэрийн эзэгтэй нар туршаад байгаарай. Дараа нь сэтгэгдлээсээ Бямбаадаа хэлээрэй.

Tuesday, September 11, 2007

Монголын боловсролоо гэж

Хамаатныхаа нэг дvvтэй єчигдєр чаталлаа. Тэгсэн MUIS-ийн магистрт орох гээд бvртгvvлсэн гэнээ. Тэгээд єчигдєр шалгалттай гэсэн гэхээр нь очсон чинь 12-нд гэнээ. Дvv маань нэлээд бухимдчихсан, шалгалт авах єдєр судраа товлоод хэлж болно ш дээ, хvнд ажил удаад гэчихсэн сууж байна лээ. Бас нэг сонирхолтой нь
-Утасдаж байгаад очихгvй яасан юм бэ?
-Утасдахаар нэг ууртай ааштай авгай авчихаад єєдєєс загнаад байх юм байна ш дээ.
-Тэгээд юуны шалгалт єгєх гэж байгаа юм бэ?
-Мээдкvv. Яг юуны шалгалт авах юм бvv мэд.
гэдэг байгаа. Юу гэсэн гэсэн vг вэ. Ямар чиглэлээр шалгалт єгєх гэж байгаагаа ч мэдэхгvй, шалгалт авах цагаа ч сайн мэдэхгvй, єдєр судар нь ч тодорхойгvй байхад ажил цагаа бараад явж л байдаг. Арай дэндvv байгаа биз дээ. Ухаан алдаж унамаар vнэтэй юм байж.
-Тєлбєр нь хэд юм бэ?
-800 хэдэн мянга гэсэн.
-Пээх яасан vнэтэй юм бэ? Тийм vнэтэй юманд сурах шаардлага байгаа юм уу.?
-Харин л дээ. Гэхдээ л хvн болгон сураад байх юм.
Сvvлийн vед арай чvv гэж баклавраа тєгчихєєд єєрийнхєє чансааг мэдэхгvй байж магистр докторт сураад байгаа залуучууд их байх юм аа. Тэгээд сvрхий судалгаааны ажил хийгээд, монгол орны хєгжилд хувь нэмэр болоод байна уу гэхээр яг ш дээ. Багш нарыгаа хаалгадсан, халтуурдсан хvмvvс нь л их байх шиг. Мэдээж дунд нь ганц нэг vнэхээр чадалтай хvмvvс байгааг vгvйсгэхгvй. Гэхдээ л тэр нь єдрийн од шиг цєєхєн.
Тэр магистр, докторын диплом євєртлєсєн хvмvvс мань мэт шиг тэр "цаасыг" нь олж аваагvй хvмvvсийг хєлдєє чирээд байх юм даа. Их дээд сургуулиа тєгсчихєєд цааш vргэлжлvvлэн сурах гэж байгаа хvмvvс нэгийг бодож байж энэ алхмаа хийгээсэй гэж хvсч байна. Японд бол магистр, доктор тєгссєн хvмvvс их ховор. Доктор гэхээр зэрэг ихэвчлэн халзан толгойтой, єдєр шєнєгvй судалгаа хийж байдаг хvмvvс байдаг. Дээрх цол хэргэмтэй хvнийг ажилд авч ажиллуулах нь бусад хvмvvсийг бодвол цалин єндєр єгєхгvй бол болдоггvй учир "єндєр цол гуншинтай" хvнийг ажилд авах нь цєєхєн байдаг гэж сонссон юм байна.
Тэгсэн монголд магистр, докторынхоо тоогоор тэргvvлдэг гэсэн. Гэсэн хэрнээ буурай хєгжилтэй орны тоонд...
Боловсролыг бизнесийнхээ нэг хэлбэр болгоод олон сайхан залуучуудын тархийг буруу тийш нь ажиллуулаад байгаа боловсролын яам, тєр засгийг яалтай ч билээ. Сvvлийн vед их шvvмжлэлийн чанартай зvйл бичээд, хадуураад байгаад sorry.
Монголд харихаараа ажил олох гэж зовох байх даа. Магистр тєгсєєгvй юм чинь. Ажилд орохын тулд магистрт сурнаа яадаг юм.

Ахиад л зураг

Made in Mongolia

Чацарганы дарс ууж "намираастай"

Жимсний цуглуулга, чацаргана, аньс, мойл, vхрийн нvд. Япончууд гашуун байна гэхээр элсэн чихэр хольж амтлав.