Thursday, November 30, 2017

Тэнгэрийн таван нүдэн

Санжийн Пүрэв
Өгүүллэг

Намрын адаг арын шиврээ бороотой нохой өдөр Баясахынд хөл ихтэй, хүүхэд хөгшидгүй бужигнаж байв. Исгэл унагандаа хоргодсон гүү зэл сахин зогсоно. Энэ саруул сэргэлэн дэнжийг Баясах өсөхөөс өтлөхийн жаргалаа эдэлсэн газар гэж хэлж болно. Өвөлдөө өнөтэй, зундаа зулагтай хувьтай хүнд л заяасан нутаг гэлцэн эндхийнхэн магнай тэнэгэр, сэтгэл өөдрөг явдаг бөлгөө.

Баясах өөрийгөө Халхын Өндөр гэгээн Занабазар Богдын ус нутгийг манаж, утаа уугиулж яваа хувьтан хэмээн өөртөө омогшуу, өрөөлд түшигтэй амьдарсаар насны даваан дээр гарч ар, өвөрөө уужуу ухаанаар болгоож яваа амгалан тохьтой буурал. Өдий насны хүнд нутаг нугаас гадна хайрлаж харамлах, бахархан сүслэх юмс бишгүй. Тэр дунд олдохгүй ховроос эхлээд ор тас мартагдан огоорсон юмс ч байна.

Жилийн жилд зуны эхэн сарын бар, намрын адаг сарын нохой өдөрт энэ дэнж дээр Баясахынх ийнхүү хөл хөөр болон хол ойрынхон бужигнаж эрт эдүгээгийн яриа хөөрөө өрнөн их багагүй эрт эдүгээгийн учир явдлыг ухаж мэднэ.

Баясахынд хулаар айраг бялхаж, хундагаар охь мэлтэлзэн эднийхийг гүүгээ тавьж унага тамгалахад ирсэн нутаг усны ахан дүүс хөөрөг зөрүүлэн мэнд амраа айлтгаж инээд баясал дүүрэн байв. Баясах энэ нутагтаа тулгаа тойрч суугаа ачтан буурлын нэг агаад ухаан санаандаа уул шиг ихийг хадгалсан хүн гэж гол усныхан амыг нь дагаж, аяыг нь харна.

Баясах луутай тэнгэр, лустай газрын эзэн гэлтэй цаг нарыг алдалгүй хэлнэ. Хэн бүхэн эрж сурснаа "Баясах Амбаагаас асууна" гэлцэн гүйлдэнэ. Энэ цахир буурал тэргүүнт настан цагтаа бичиг үсэгтэйд тооцогдон баг сумын хооронд баадантай данс бүслээд төрийн хэрэгт зүтгэж явлаа. Идэр залуудаа эр цэргийн албанд бага дарга мөрдөс зүүж байлдах газраа байлдаж ихийг үзсэн амьд домог.

Иймээс Монгол хэмээх баринтагтай судрыг насаараа дээдлэн тэндээс олдохгүйг олж, мартасныг сэргээж явдаг том эрдэм номтон ч Баясахынд хүрэлцэн ирж дотор ухааныг нь уудалдаг гэлцэнэ. Үнэхээр ч түүнийг үзэж хараагүй, дуулж сонсоогүй юмаар ховор, мартаж санахын зовлонгүй гэж олноор магтана. Хүмүүс Баясахыг өөрийгөө умартаж өрөөлд ачлал болохоор мөлхөх нь холгүй мачийдаг өгөөмөр сайхан өтөлж яваа буурлын амьд шастир гэлцэнэ.

Баясах цагтаа нутаг усны олон баатар эрстэй хамт чөлөөлөх дайнд мордон гол гаталж, элс манханд хөлсөө цувуулж, ус бороо, намаг шавар туулан өвөрлөгч нутагт амь тэнцэн явсан гавъяатай. Энэ бүхнээ "Эр цэрэгт мордож, элэг буруу дайсантай эрэгчин эмэгчнээ үзэлцээ л биз, өдийд энэ хэр яваа минь өндөр дээдсийн минь надад үлдээсэн амьд явахын хишиг" гэж дотроо залбирна.

Баясах цэргээс ирж хань бүл, үр ачийн бараа харж олон он жилийг ардаа орхин эдүгээ ачтаны дээд ачтан гэгдэн жаргаж явна. Бага залуудаа адуу малтай ноцолдож дээлийн сугаа урж, дөрөөний суруу сунгаж явсных Арвайн талыг дүүргэсэн биш гэхэд Харлин, Шарлингийн голоор дэл, сүүлээ хуурдсан хэсэг сайхан адууныхаа туурайн тоосыг босгон, туриглах чимээнд хийморь сэргээн уургын уртыг суналзуулах болсон. Түүнийхээ хүчээр Баясах зэллэх унага, уух айрагтай явна. Хэдэн охид, хүүхэд нь ч адуу малаа харахаар магнай тэнийн зовхи сэрвэлзэнэ.

Эднийх нясалсан шагай шиг цахилж буусан ганц хүү, торго гологдом тос даасан тэрсхэн гурван охинтой. Охин хүүхэд айлын өрх татах заяанд төрдөг хойно сум сунгаж, өрх өсгөн айлын хүн болж, харин ганц хүү нь голомт залгах эр хүн гэгдэн бас нэг адуу малтай ноцолдсон хүн аавынхаа шийрийг хатаах болов.

Тэр өдөр Баясахынд ирсэн хол ойрын ахан дүүс цайлж ёс төр гүйцэтгээд морин цагт унагаа тамгалав. Зэл дүүрэн зээрд голцуу унага зөөлөн бороонд жихирч хумбан туураараа газар цавчлан, туриглаж тогтож ядан харагдана.

Баясах эцэг дээдсээс уламжлаж, хоймрын авдартаа хадагт ороон нандигнасан "Таван нүдэн" тамгаа гаргаж эргүүлж тойруулж харснаа сүүгээр мялаан гадаа шиврээ борооноос халхлан асаасан аргалын галд дүрж улайтгав. Энэ тамга их дээрээс олон буянтныг дамжин газар тавиулахгүй өртөөлсөөр Баясахын гар дээр ирсэн хосгүй эрдэнэ бөлгөө.

Баясах энэ жилийн ууган унагаа зэгзэлзүүлэн хөтлөн ирж, хүү ч тамгаа галаас авч баривал "Манай хулагч гүүний унага энэ сайхан морь болно, эх нь зээр шиг хурдан юм... Хойтонгийн наадмаар Шарлингийн хөндийн тоосыг хамаг дааганы мундаан дээр овоолох байлгүй" хэмээн ууган унагаа магтан бахтай хөхөрсөөр хүүдээ,
-Миний хүү ташаа алдаж нялх мал зовоочихов, арай дээхэн тамгал. Адуу мал им тамгаасаа эхлээд хүнд сайхан харагддаг. Унаа морио зөв сайхан эдэлсэн эр хүн олонд хүндтэй. Үүнээс хойш чи л энэ хэдэн адуутай ноцолдоно гэж сануулан, хүү тамгаа унаганы зүүн гуянд хярвас үнэртүүлэн дарлаа. Тэнд байсан улсууд хурайлан, Баясах ууган унаганыхаа хошуу, хондлойг нударгаараа хайрлан шударч хондлойд нь айраг дусаан сүрэгт нь тавилаа.

Үргэлжлэлийг дараагийн бичлэгт...

Monday, November 27, 2017

Сансрын салхинд шивнэх нисэгчийн үг

Санарын салхинд шивнэх нисэгчийн үг
Аяар намдуу цэлмэг тэнгэрт хөөрөхдөө би
Амьдралын төлөөх хүний тэмцлийг сонирхдог
Агуу орчлонгийн нугачаанд будаан чинээ харагдахад
Асар гайхалтай мэдрэмж төрж санааширдаг
Хөвөн цагаан үүлэн дунд умбахдаа би
Хүмүүний орчлонгоос нэгэнтээ тасраад жингүйддэг
Хүрэх алсын гялбаа нүднээ цавчлах тусам
Хүйлэн хөх сансар өөд тэмүүлдэг
Шувуу шиг эрх чөлөөтэй нисч явахдаа би
Шуугиант амьдралын хэмнэлийг нэгэнтээ алдаад уужирдаг
Шунхан улаан нарыг "шүргэх" шахам өнгөрөхдөө
Шурган гал шиг төөнөх халуун илчийг нь мэдэрдэг
Огоот хоосон орчлонгийн чандад дүүлэхдээ би
Орон, зай, цаг хугацааг нэгэнтээ ялаад сэнхэрдэг
Од мичдийн зүг ойртон нягтрах тусам
Омголон хүслийнхээ оргилд хүрээд буцдаг
Өрнө-Дорныг холбосон агаарын дардан замаар
Өнгөт туяа татуулан мянган бээрийг туулдаг
Үүлэн цагаан хөлгөндөө дүүлэн явах тоолондоо
Туулах замын ихэнхийг дуулан дуулан өнгөрөөдөг
Зон олон бужигнаж, хот балгад ярайхад
Донж намбыг нь тааруулж итгэл төгс газарддаг
Зорчигч түмнээ саадгүй зорьсон газарт нь хүргээд
Дотор сэтгэл уужирч, баярын магнай тэнийдэг ээ.

Б.Ойдов

Ингэхэд ойрд шүлэг хуулж бичээгүй юм байна. Соньхон сайхан байлаа.

Дараагийн бичлэгт нэгэн сайхан өгүүллэгийг хуулж оруулна аа. Ажил ч дууссан, гэртээ ч ирсэн, сэтгэл санаа тайван л байна. Худлаа, сүмо мэдээ сонсож бас уур, дургүй зэрэг хүрээд л яваа юм байна.

Өнөөх олон номоо уншиж өгөх юм шүү. Сурсан мэдсэнээ хоолтойгоо холиод идчихэлгүйхэн шинэ онтой золгох юм шүү. Ойрын төлөвлөгөө нэг иймэрхүү, алсын төлөвлөгөө...?

Friday, November 24, 2017

Ертөнцийн гоо бүсгүй

Дэвэн дэлхийн шохоорхол-саран гоо бүсгүйн
Дэглий цагаан тогоруу шиг уран гоо бэлхүүс
Даяанч хуваргын мэргэн санааг уралдуулж
Далай ламын урьхан зүүдэнд эргэлдэнэ...
Цэцэг шингэсэн алчуур нь салхинд үелзэн намирахдаа
Цэргийн дарангуйлагчийн төмөр сахилгыг ч хайлуулна
Тэнгэрлиг сайхныг улам ариусгаж цэлмээхээр
Цэнгэг агаар зөвхөн чам руу л тэмүүлнэ...
Автомат бууны сумыг хүхээн дотор нь гацааж
Араатны хурц соёог завжин цаана нь мохоож
Амьтай, амьгүйг халираасан энэ л гоо үзэсгэлэн
Алдарт Нин хааныг шидэт харцаараа уусгаж
Ассирийн эзэнт улсыг дөчин жил захирсан...
Оёоргүй хүслийг бадраагч өхөөрдөм нэгэн шувуухай
Ойгүй хурц төрхөө гантиг чулуунд шингээж
Оройгүй сүм-Таж Махалын бунхан болж гялалзсан...
Орчлонгийн гоо чамаас хагацахын аргагүй эмээсэндээ л
Ромын Пап хүртэл харцаа буруулан загалмайлсан...
Исламын харгис шүүгч чамайг яллахаар улайрсан ч
Инээмсэглэхийг чинь хараад л тайган болж туялзсан...
Эгнэшгүй сайхан царай чинь эзэн хаадыг тулалдуудж
Эртний Грекийн Трой хотыг эгшин зуур мөхөөсөн ч
Энгүй алдар цуу чинь эгшиг туульсанд мөнхөрсөн...
Хортой алим шиг улаахан гоо үзэсгэлэн чи ...
Хорхой хөдөлгөж, шунал буцалган мишээхүйяа
Хосмолжин санаатай, хохой халаг хүмүүнд бол
Хорвоогийн амар амгаланг мөнхөд үл авчирнам...
Ертөнцийн гоо чиний ялдам өнгөнөөс гэрэвшсэндээ л
Есөн гариг нь алтан нарыг шүтэн тойрч эргэлднэм...
Залуу сайхан ярууслыг тань зуурдын сансарт гацааж
Замбуу тивийн цаг хугацааг мянган жилээр зогсооном...

Б.Ойдов

Жич: хосмолжин гэж яг ямар утгатай үг бол? Мөн хохой халаг хүмүүн ?

Thursday, November 23, 2017

Монгол бичиг мину

Хана хэрэм шиг ханз үсгийн голоор
Хага цохин цуулах "хадмал" бичиг минь
Хана хэрэм шиг ханз үсгийн дээгүүр
Харваж давуулсан шат шиг босоо бичиг минь
Хана хэрэм шиг ханз үсгийн нуруунд
Хаваж шаасан сум шиг хангал бичиг минь
Хана хэрэм шиг ханз үсгийн цээжинд
Хадаж сийлсэн шүлэг шиг монгол бичиг минь
Аянгын утга, хурмастын  лүндэнг өөртөө шингээж
Аадрын үүлнээс газар луу харвасан тэнгэрийн цахилгаан юм та
Ааг омгоо багтааж ядсан талын зэрлэг нүүдэлчдийг
Атгаж цуглуулаад Азийн төвд хатгасан алтан гадас юм та
Хөх толбот Монгол үрсийнхээ амьдрах цаг хугацааг
Хүй ургаар нь агуулж хадгалсан тэмдэглэгээ юм та
Огторгуйн хязгаар, хээрийн салхинд бүрэлдсэн гоц санааг
Ойртуулан хурааж орон зайг товчилсон ойллого юм та
Хүн, Сүмбэ, Нирун гүрний дээдсийн
Хөшөө чулуунд үлдээж чадаагүй бодол нь юм та
Уйгар, Түрэг, Кидан өвгийн хаадаас
Уураг тархиа хуулж шингээсэн зардас нь юм та
Мөнх тэнгэрээс газар эх рүү унжуулж барьсан хулсан ташуур
Мөрөн голын галбир дуурайж мушгирсан суран цацлага
 Өөдөө дүрэлзэх галын тулганаас угалзарч цацарсан дөл
Өвөг дээдсийн минь мянган жилийн шастир та түмэн жил орштугай
Хана хэрэм шиг ханз үсгийн голоор
Хага цохин хуулах "хадмал" бичиг минь
Хана хэрэм шиг ханз үсгийн дээгүүр
Харваж давуулсан шат шиг босоо бичиг минь
Хана хэрэм шиг ханз үсгийн нуруунд
Хаваж шаасан сум шиг хангал бичиг минь
Хана хэрэм шиг ханз үсгийн цээжинд
Хадаж сийлсэн шүлэг шиг  монгол бичиг минь ээ...
Б.Ойдав
Мундаг хүний шүлгэнд өөрийнхөө өчүүхэн бичмэлийг оруулчихлаа. Болж байна уу? Үгүй юу?

Энэ хагас сайнд болох нэгэн арга хэмжээнд хэрэглэх юм. Даан ч би өөрөө оролцож чадахгүй. Тэгээд л ийнхүү урьдчилан бичиж өгсөн хэрэг. Үүнийг дуурайж япон хүмүүс бийрээр бичнэ. Хажууд нь япон гэж бас бичсэн. Яагаад зургийг нь аваагүй вэ гэхээр нэг л болж өгөхгүй санагдаад. Сэтгэлд нийцэж өгөөгүй. 

Хажууд нь боорцог зарна. Амжвал очоод амжчих санаатай, галт тэрэгнийхээ билетийг хэдэн цагийхыг захиалах вэ гэдгээ шийдэж ядаад л сууна. 

Гол шалтгаан нь нэгэн найзындаа очиж идэж уух ажил байгаа юм аа, олон түмэн минь. Хэ хэ. Түүндээ л амжаад хүрчих санаатай л...

Wednesday, November 22, 2017

Баярлалөө

Ээжийг эзгүйд ингээд л хоол цай, жимс барьж гүйгээд байгаа хөршүүдээ, хол хөршүүдээ би одоо яалтай? Баярлалаа гэж хэлэхээс цаашгүй л явна. Ямартай ч томилолтоор яваа газраасаа нутгийн идээнээс нь авлаа.

Хол хөрш гэдэг нь хоёр зулзагын төгөлдөр хуурын багш нь бас ахиухан хоол хийж байгаад, үлдсэнийг нь өгөөд явуулж. Өвгөнтэйгөө хоёулхнаа хүн. Хүүхдүүд нь тусдаа гараад явчихсан, хаана ч гэлээ амьдарцгаадаг юм.
Японы уламжлалт хоол. Одэн гэдэг хоол. Тусгай амталсан шөлөнд цагаан лууван, өндөг, коннякү (amorphophallus rhizome) гэдэг ногоо, ханпэн буюу puffy cake made of ground fish, бас бус зүйлийг чанаж болгосон хоол. Өвлийн цагаар хийж иддэг юм. Бид бол гэртээ хийж иддэггүй юм өө. 

Эзгүйд минь өлсөхгүй л юм байна, манайхан. Ойрхон ойрхон явна аа, яадаг юм. Хөршүүддээ сайтар захиж орхичихоод л гүйгээд байдаг хэрэг. Хэ хэ. 

Охид минь л хурдан ирээрэй гэж аминчлан захиад байгаа. Аавтайгаа учраа ололцох гэж юм юм болж байгаа сурагтай. Холоос би хааяадаа нэг заавар өгчихөөд л, хааяадаа зохицуулагч цагдаагаа хийчихэж байна. 

Харих өдөр тун дөхсөөн, үрс минь. Тэвч итгэ хүлээ, тэгвэл та нар минь ялна. Хи хи.

Маргаашийн "улаан өдөр"-ийг хэрхэн өнгөрөөх гэж байна даа? Үд болтол унтахаар занаж байгаа.

Жич: улаан өдөр-хуанли дээр улаанаар тэмдэглэдэг баярын өдөр. Орон даяараа амрана. Labor Thanksgiving Day буюу хөдөлмөрт талархах өдөр. 

Saturday, November 18, 2017

Гого сэтгүүл

МИАТ-ын энэ сэтгүүлд дуртай байж билээ. Билээ ч гэж дээ одоо ч дуртай л даа. МИАТ-р ойрд тоож үйлчлүүлээгүй болохоор, энэ сэтгүүлийг унших боломж гарахгүй байсан хэрэг.

Тоож үйлчлүүлэхгүй гэдэг нь байна шдээ, арай л үнэтэй байгаад байна. Ард иргэдээ бодох хэрэгтэй, үнэтэйнхээ хэрээр үйлчилгээ сайтай юу гэвэл бас л эргэлзээтэй. Гээд бичвэл их юм болно оо. Бас зарим нэг хүмүүст загнуулж ч мэднэ. Загнуулахаасаа өмнө хэлчихье, таван зоос нь цуглаж өгөх... байна л дээ. Цэг тавьдаг нь муу ёр гээд сүүлийн гурван үсгийг бичээгүй шүү. Хэ хэ.

Манайхан чинь хүн загнахдаа их гаргуун юм билээ шд. Аягүй л бол шар айрагны шилээр толгойн дундуураа түс хийлгэж магад. Хэ хэ.

Нэгэн мундаг сэнпай авчирч өгөөд. Ойрд уншаагүй байсныг ч хэлэх үү. Хажуугийнх нь жимсэнд ч бас дуртай гэж.

Мундаг хүний ярилцлага уншаад, сэтгэл нэг л сайхан байлаа. Монгол минь ийм л хүмүүсээ, бөхөөс, морьноос бусад оюунлаг зүйлээ дэмжмээр тэ.

Бас Д.Одсүрэн гээд балетчны тухай байна. Яаа тэр бие хаа бас л хамаг биеийн сэрэл хөдөлмөөр. Хөл мөл, гэдэс мэдэс гээд л. Ха ха. Том хүний юм ярьчихлаа. Ингэхэд байна шдээ, монголчуудтайгаа хэд хоног явахад л чих алт болно, сүүлд нь өөрөө 2 дугаар сувгаар ойлгодог болно, энэ сэдвээр ярьдаг болно. Ха ха. Гэхдээ би тэгж ярих авъяасгүй юм билээ. Ээрч муураад хэл ам эвлэхгүй...

Бага байхад бүжиглэдэг банди нар нэг тийм туяхан согоо шиг харагддаг байлаа. Алхаж гишгэж байгаа нь, ярьж байгаа нь гээд л.

Энэ удаагийн хүмүүс харьцангуй гайгүй, 2 дугаар сувгийн зүйл ярихгүй, учир нь дандаа хүүхнүүд  учир. Хи хи.

Юу ярьж байлаа? Аан тийм, балетчин. Одсүрэн харин эрэгтэйлэг юм билээ. Зургийг нь хараад л дүгнэсэн хэрэг шүү.

Мөн сэтгүүлийн сүүл хэсэгт гардаг өгүүллэг, тууж, шүлэг нь таалагддаг юм. Энэ удаад Б.Ойдавын шүлэг, С.Эрдэнэ гуайн өгүүллэг нийтлэгдсэн байлаа. Блогтоо хуулж бичнэ ээ.

Амралтаа сайхан өнгөрөөгөөд, нэгдэхэд эрч хүчтэй ажилдаа марш...

"Шар"хан доктор минь

Суугуул муж даяараа эх орныхоо шархан докторыг магтаад, сурталчлаад авсан шүү.

Олон олон ажилтай давхцаад, хажуугаар нь мартах өвчин давхцаад явсан байна лээ. Ажлын хүн сануулж, дараагийн дугаарт болох уу гэхээр за гэчихээд жаахан уужирснаа, гэнэт нэгийг санаад.

"3 сард гэхээр юу бичих билээ? Ямар сэдэв байгаа билээ?" гэж бодсоноо шууд л хариуцсан хүн лүү нь утасдаад

-Нэг мундаг доктор байгаа юм аа. Монгол хүмүүс бүгд мэднэ. Их алдартай. Олны хайр хүндэтгэлийг хүлээсэн.
-Хөөх, наадах чинь их сонирхолтой юм байна, за тэгвэл нэг заваараа бичээд мейлдчихээрэй.

Ингээд л би чинь мундаг "шар"хан доктороо магтан дуулаад явуулчихсан. Доорх зургийн хамт.
Монгол явахдаа заавал аваарай, японд ч бас зарагддаг, авч уугаарай энэ тэр гээд л бичив. Дараа ажлынхандаа авч ирнэ ээ л гэчихсэн байгаа. 

Өвлийг өнөтэй давах бэлтгэл хангагдсан байгаа биз дээ. Бэлэглэсэн хүмүүстээ баярлалаа. Жил бүрийнхээ ургацынхаа дээжээс явуулдаг ээж аавдаа баярлалаа. Ирэх жил ч болгоогоорой...

Friday, November 17, 2017

Гацуурхнаа засъя дөө

Хүүе цаана чинь, энд тэнд гацуур мод. Сэтгэл өөрийн эрхгүй догдолж энэ тэр. Гэм нь хүний урманд цасны үнэр алга.

Гэхдээ цас ч нэг орохоороо гамшгийн хэмжээнд ордог болчих гээд санаа зовоогоод байна аа. Энэ оны 2 сард орсон цаснаас болж яалаа даа. Дахин тэгж орвол ч...

Энд тэндхийн гацуур модны зураг дарсан шиг л явж байна шд. Гэрийнхээ гацуурыг томруулдаг юм билүү гэж бодсон оо, зөө зөө шуналаа дарах минь, шунал ихэдвэл шулам болно шүү гэж өөртөө хэлчихээд л гунханхан сэлбэлзэж байна даа.
Оронгуут л ингээд угтахаар яасан байх уу?
Зочид буудлын лоби. Энэ удаагийн буудал дажгүй шүү. Өглөөний хоол бас л хөвсийлгөх шинжтэй. Өөртөө буруу өгөлгүй буудлын хоолонд л буруугаа чихчих санаатай цаадах чинь. Хэ хэ.

Шинэ жилийн бэлэг юу өгөх үү? авах уу? гэж энд тэнд шивэр авир гэсэн улс. Санта өвөө минь хааяа ч болов томчууд биднийгээ баярлуулж бай л даа. Гуйя.

Зураг хөрөгтэй бичлэг цаанаа л өөр байна шүү тэ. Мартсанаас мал мэнд үү гэж, хааяа нэг сэтгэгдэл бичдэг журмын олон нөхөд минь сайн биз дээ. Та нарыгаа харагдахгүй болохоор эсэн мэнд байгаа даа гэж санаа зовох юм.

Ер нь нэг агсан тавих цаг болсон шиг байна шүү. Ерөөсөө блогоо хаалаа маалаа гэхгүй юу...

Sunday, November 12, 2017

Гэснээс

11 сард хоёр ч удаагийн минь боорцог хийж зарах арга хэмжээ байсан юм. Хоёуланд нь оролцож чадахгүй ээ. Өөр ажилтай болж таараад. Оронд минь өөр хүмүүс оролцох байх. Нэг нь ч угаасаа нэг оюутан хийж зардаг л даа. Би худалдагчийн үүрэгтэй оролцдог юм.

-Эгч нь энэ жил тусалж чадахгүй нь ээ.
-Өө, таныг байхгүйд яаж зарна аа?

Хамгийн гол нь тэр бүр хийж идээд байдаггүй боорцгоо идэж гэдэс гардаг болохоор. Баяжихдаа ч гол нь биш л дээ. Зарим нэг уншигч маань энэ нээрээ мөнгөнд дуртай гар шүү гэж боддог байх даа. Ха ха.

Ерөөсөө гэртээ багахаан ч болов боорцог хийнэ гээд шийдчихсэн байгаа. Тэгээд хөршүүддээ оруулж өгнө гэж бодож байгаа.

Ажлаа дуусгаж байгаад ингэнэ ээ, тэгнэ ээ гэсэн зүйл ч их байна шүү. Жишээ дурдах уу? Боорцог хийж иднэ. Хуушуур хийж иднэ. Бууз хийж иднэ. Идэхээс өөр ид шидгүй л хүн болох нь дээ.

Охид Санта өвөөгөө дурсдаг нь эхэлчихсэн. Энд тэнд гацуур мод сүндэрлэж энэ тэр. Яасан ч эрт юм. Нээрээ харьж байгаад ёолкоо засах ажилтай юм байна шүү. Сэтгэл хөөрчлөө байна...

Сүүлийн тав зургаан бичлэг тувт зурагтай байж. Өнөөдрийнх зураггүй, жаахан сонин санагдав. Даан ч оруулах зураг алга дөө. Хэ хэ.

Шинэ долоо хоногт нь өндөр амжилт хүсье. Би ч хичээхгүй бол болохгүй чухал өдрүүд үргэлжилнэ. Түр баяртай...

Friday, November 10, 2017

Шавийн бэлэг

Канбож явсан шавь маань түр хугацаагаар харьж ирээд.

Тэмүжин өвөө бид гурав уулзаж жаал хуучлав. Ам уралдаад л ярьцгаалаа. Сүүлдээ миний чөлөөний цаг дуусч байж нэг юм салцгаалаа шд. 2 цагийн чөлөө аваад, цайныхаа нэг цагтай нийлүүлэхээр 3 цаг бүтэн ярьж суусан. Өдрийн хоолондоо даалгачихаж байгаа юм аа, болоогүй.

Канбож явж үзмээр санагдсан гэж. Даанч гэр бүлийнхэн эх орондоо харьж ирсэн нь дээр гэцгээх байх даа.

Хэсэг бүлэг найзууд нь, охин нь гэр бүлтэйгээ очихоор төлөвлөсөн байгаа гэнэ. Охиныгоо гэр бүлтэй нь уриад онгоцны нь зардлыг нь ээж нь гаргаж байгаа гэнэ ээ. Шавь болохоор
-Би бол тийм их мөнгө гаргаж чадахгүй, тэгсэн эхнэр даана гэсэн. Мөнгөтэй золиг чинь.
гэхийг сонсоод айхтар ээж, эхнэр юм даа гэж бодов. Одооноос зөвхөн би л мэддэг данс нээж байгаад, мөнгө хадгалдаг юм билүү. Хэ хэ.
За энэ зурган дээрх улаан өнгийн лаазтай нь Канбож шар айраг. Оройд нь шууд хөнтөрчихсөн, хань ижилтэйгээ тулгаж байгаад. Ккк.

Ногоон таглаатай хуванцар савтай нь наргил модны жимсний ундаа. Би уг нь тос болон хатаасан жимсэнд нь дуртай л даа. Гэхдээ энэ ундаа таалагдаагүй. Гэрийнхэнд маань бас таалагдаагүй. Тэгж байгаад л би л элдэв юмтай хольж барьж байж нэг юм дуусгах байх. Шар цаатсай нь наргил модны жимсний хольцтой жигнэмэг. Таалагдсан, суурин дээрээ л дууссан.

Тэр холоос ийм хүнд хүнд бэлэг авчирсанд нь хайр хүрээд байгаа. Тэгэхэд би яадаг билээ? Хөнгөхөн л зүйл авч явна гээд, архи дарсыг бол хялайлгахаа байсан шд. Ккк

Бас энэ зурган дээрх бичиг байна шдээ, ООКҮН гэж байгаа юм. Канбож хэлээр баярлалаа гэсэн үг. Ерөнхийдөө англи хэлээр ярьдаг гэсэн л дээ. Гэхдээ л Khmer хэлээрээ бас ярьдаг гэсэн.

Шавь тэндээ англи хэлний багштай, Khmer хэлний багштай гэсэн. Мундаг уу? Бас гитар худалдаж авсан гэж байгаа. Монголд байхдаа бас авч байсан шд. Морин хууртай ирсэн шд, айхтар уу?

Канбожид одоогоор чавхдаст үндэсний хөгжим олоогүй л байна гэсэн. Олбол авах санаатай гэсэн шүү, сүрхий байна уу?

Хоёрхон жилийн дотор юу юу ч атгаж ирээд байна даа тэ. Тэгэхэд би энд хэдэн жил боллоо? Юу атгаж вэ? гээд хоёр гар луугаа харж энэ тэр. Ккк

За үг олдож үхэр холдлоо. Түр баяртай, бүгдэд нь амжилт шүү.

Thursday, November 09, 2017

Сонирхолгүй гэнэ ээ

Миний үеийнхэн, надаас дээш үеийнхэн Жюль Вернийг уншиж өссөн тэ. Уншаагүй хүн байж магад л даа.

Тэгсэн одооны хүүхдүүд уншиж эхлээд л шал сонирхолгүй юм байна гээд дундаас нь хаячихаж байна шд.

Зөвхөн өөрөөрөө л жишээ авахад зохиолынхоо гол баатарт дурлаад л, догдлон байж хайртай хүндээ үнсүүлж байгаа хэсгийг нь дахин дахин уншаад л. Сонирхолтой л байсан санах юм.

Элдэв сатаарах зүйл ихтэй болохоороо тэгдэг юм болов уу?

Намайг жаахан байхад юун пс, ухаалаг утас мутастай байлаа. Тийм болохоор номонд л дурладаг байж дээ.

Цаг үе нь ийм болохоор одооны зарим нэг хүүхдүүдийг буруутгах бас аргагүй л юм даа. Ямартай ч сонирхолгүй санагдсаных нь ачаар би нэг шинэ номтой болов шд. Өвлийн амралтаараа уншиж өгнө өө. Зөндөө ном байгаа, нээрээ.

Нэг нэгээр нь зургийг нь орууламз...

Saturday, November 04, 2017

Онгоц хүлээнгээ

Харих гээд онгоц хүлээнгээ.
Үүнийг уншиж дуусгав. Олоон жилийн өмнө уншиж байсан. Их л сүр хүлээж авч байснаа санаад байдаг юм. Харин юм үзэж нүд тайлсны дараагаар уншсан, байдаг л амьдрал, байх л дүр зураг.
Энэ бас л онгоц хүлээх зуур. Хүн романыг уншиж дуусгаад, дараагийнх нь. Монсудараас гаргасан цуврал номнуудыг Үлэмж номын дэлгүүрийн салбараас худалдаад авчихсаан. Арлын оронд номын цагаан буяныг эх орон нэгтнүүддээ дэлгэрүүлж яваа залуусыг дэмжих үүднээс овоо хэдэн цаас төлөөд худалдаад авчихсан. Түүнээс тоочиглож байгаад монгол руу захьдаг байхгүй юу. Хэ хэ.

Урамшуулалд нь Хүн роман, нэг жижигхээн хөөрхөн тэмдэглэлийн дэвтэр авсан. Баярлалаа. Дараа чадвал дахин худалдаа хийхийг бодно оо. Одоохондоо лимит хэтэрсэн. Ккк
 
Хөөрхөн жижигхэн номнууд учраас энд тэнд цүнхлээд явахад болох юм билээ. Том зузаан номнуудаа гэртээ амрахдаа уншиж байна аа. 

Дээрх Мадоннаг уншиж дуусахаараа хальт бичнэ ээ. Түр баяртай, бүгдэд нь амжилт хүсье.

Хариад ирсээн

Санахын жаргал эдлээд, хурдан харьж ирээчээ ээж минь гэсэн зулзагуудын минь нар нь гарсан.

Маргаашнаас нь шууд л хувийн ажил. Өглөө эрт том зулзагын урлагийн үзлэгийг очиж үзэх ажилтай. Ашгүй амжиж ирлээ гэсэн улс л байв.

Би ч гэртээ ирээд сайхан л байна. Идэж ууж яваад жин мин тодорхой хэмжээгээр нэмэгдсэн байна. Одоо хөвсгөрөөсөө салах гэж нэлээд юм болох шинжтэй. Идээд сурчихаар цаанаасаа нэхээд байдаг юм байна шд, энэ бие хаа чинь.

Ганцаараа хооллох үедээ бол ингэсгээд хөнгөхөн идчихэж болоод байна. Бултаараа идэх болохоор болохгүй л юм.
За энэ өнөөх илжгэн чих жимсний хатаасан нь. Би энэ хатаасанд нь илүү дуртай шд. Илүү чихэрлэг, амттай. Даанч жаахан үнэтэй. Арчилгаа их шаарддаг, хатааж барих гэж их цаг ордог болохоор тэр байх. 

Нэг ажил дууссан ч сэтгэл санаа маш тогтворгүй байгаад л байна. Өөрийнхөө чадварт сэтгэл их дундуур... Алдааг ч их гаргаж байна, ханз манзыг буруу биччихсэн байх юм, анзааргагүйгээсээ болоод. Цаг хугацааг хойшлуулж болдог бол засаад тавьчихмаар...