Friday, November 30, 2007

Ойрын хэд хоног

Хэд хоног буцалсан цай шиг л байлаа. Нэг хошин шог дээр гардаг даа, Бооёо "би хэдий болтол буцалсан цай шиг амьдрах юм бэ" гээд л дєвчигнєдєг хэсэг байдаг даа, яг л тvvн шиг юм боллоо.
1. Долоо хоногийн эхний 3 хоног нєхєр жаахан ажилтай байсан тул охиноо єглєє цэцэрлэгт нь хvргэж єгнє, орой нь авна. Би машин жолоодож чадахгvй, японд ирээд дугуй унаж сурсан тул юун хvvхдээ дугуйн дээрээ суулгаад явах, єєрєє ч олигтой дугуй унаж чадахгvй хvн. Тэгээд л хамгийн сайн жолоодож чаддаг 2 зээрдээрээ л охиноо дагуулаад явна, охин маань ч 2 зээрдээрээ. Охин маань жаахан ядарсан байж магад. Охиноо хvргэж єгєх, авах ажлыг аав нь нугалж єгдєг юм. Учир нь цэцэрлэг нь гэрээс маань жаахан зайтай, унаагаар бол ч уг нь 5 минутын газар л даа. Алхахаар 25 минут, жаахан хvvхдийн алхаагаар бол тэрнээс ч илvv хугацаа зарцуулна.
2. Одоо жаахан идэж ууснаа бичье. Эхний удаад нь 2 японтой, aав ээжийн маань vеийн хоёр. Нэг хэлтэс биш ч нэг дор ажилладаг юм. 10 сард бид 3 нэг баг болж нэг зvйл дээр цуг ажилласан болохоор тэрийгээ эргэн нэг дурсах, алдаа оноогоо хэлэлцэхээр 3-уулаа орж vзээгvй нэг рестoранд орлоо. Тэнд ч яахав янз бvрийн хоол, улаан дарстай шимж уучихаад, тэндээсээ гарч эмэгтэйг нь жийчэхээд эрэгтэйтэй нь цуг бас нэг газар орж жаахан уухаар явлаа. Ууж узээгvй зvйлээсээ эхлээд 3-н хундага цааш нь харууллаа. Тэндээсээ гараад маргааш нь ажилтай тул одоо ингээд харьцгаая, дараа дахин уухаар явнаа гэцгээгээд саллаа. Дараагийн єдєр нь манай ажлын солонгос ажилтан Осакад єєр ажилд орохоор боллоо гээд бидэнтэй салах ёс хийж, нэг газар оров. Тэнд бас л баахан ууж идэв. Нээрээ тодорхой хэмжээгээр эх орноо монголоо тєлєєж байгаа болохоор "монгол хvн архи сайн даадаг, сайн уудаг" гэсэн нэр хvндийг?( ほめ言葉?) авч гарах гэж Бямбаа энд хэрэндээ л бас элгээ муутгаж байнаа. Сvvлийн vед ууж буй дур vзvvлж сураад байгаа. Тэхгvй хундагалж єгсєн болгоныг нь ууна гэвэл элэггvй болох байхаа. Япон хvмvvсийн нэг сvрхий зvйл нь яаж ч ууж идсэн маргааш нь яг цагтаа ажил дээрээ гозойж л байдаг. Би бол тэдэн цагийн чєлєє авъя гэж утасдаж байгаа юм чинь. Монголд бол хэл сураг байхгvй алга болдог доо. Япончуудын энэ занг монголчууддаа "шилжvvлэх" юмсан тээ.
3. Бас бага сургууль явах ид улирал нь эхэлчихсэн, маргааш бага сургууль явна. Энэ удаагийн сургуульд анх удаагаа очих гэж буй тул бас ч гэж гайгvй, шагайгаа бариад л явна. Олон удаагаа очих бол хэцvv, юу хийх, ямар тоглоомоор тоглох гээд л. Нээрээ бас сvvтэй цай чанаж монголын тухай ярих бага ангийн 4 дvгээр ангийн сурагчдад уулгана. Эд нар цайнд давс хийж уудаг гэхээр нvд нь орой дээрээ гарчихдаг юм. Блог андуудаасаа ийм толгоом зvгээр энэ тэр гэсэн санаа оноо байвал сонсмоор байнаа . Нээрээ маргаашийн сургуульд vдээс ємнє сэтгэцийн єєрчлєлттэй 2 хvvхдэд монголын тухай яриа хийнэ, жаахан санаа зовж л байна. Энэ тогтолцооны талаар тусад нь бичлэг оруулнаа.
Нэг иймэрхvv дээ. Хааяадаа буцалсан цай шиг байх зvгээр ч юм уу...

Sunday, November 25, 2007

Завгvй амралтын єдєр

Ням гарагийг их завгvй єнгєрєєв.
Єглєє нэгэн бага сургуулийн "Ургацын баяр" арга хэмжээнд эртлэн босоод л явлаа. Харамсалтай нь зургийн аппаратаа мартсан тул зураг байдаггvй. Тэнд хvvхдvvд, эцэг эх нартай хамт омочи (цагаан будааны боов?) хийж идээд. Би тэрэнд нь дургvй, нялцайгаад аманд орохоор л дотор муухай оргиод байдаг юм. Гэхдээ анх идэж байсныгаа бодоход овоо дотор муухай оргихоо болиод байгаа. Тэгж байгаад нугасгvй болох байх даа.Yдээс хойш нь францын гитарчин Claude Ciari-н бяцхан хэмжээний тоглолтыг гэрээрээ очиж vзээд. Зохион байгуулж байгаа газрынх нь дарга зун надтай хамт монгол явсан эмээ байсан тул арын хаалгаар манай хvvхэд тэр хєгжимчинд цэцэг єгєєд. Нєхєр маань гитаранд хальт нугасгvй тул ихэд олзуурхаж байх шиг байна лээ. Нээрээ би чинь нєхрийнхєє гитар тоглодогт нурж унаад суучихсан байх шvv одоо бодоод байхад...Ямар ч л байсан гитар дарж сурна гээд хvний гитар олж ирээд нэг хэсэг нvдсэн юм даг. Авъяасгvй хvн бол сурдаггvй л юм билээ. Удалгvй тэгээд орхисон...
Олон таван зvйлээр та бvхнийгээ чилээлгvй гитарын сайхан аялгуугаар сонорыг тань мялаая.Ганц нэг дэлхийд алдартай ая тоглосных нь нэрийг санадаггvй ээ, уучлаарай.









Friday, November 23, 2007

Чухам vнэнийг цєєн vгээр






7 хоног шахам хаагуур явснаа дор сийрvvлсvгэй гэж...
11 сарын 19~21ний хооронд 3 хоног Тоoкёод номын дуу сонсож байгаад ирэв.
Зураг 1: Сургалт болсон Keio plaza зочид буудлын ёолкны мод.
Зураг 2: 19-ний орой болсон морин хуурын концретийг vзлээ. Эрч хvч авсан гэж байгаа. Одоо ч ажлыг бол гялалзуулаад єгнєє.
Зvраг 3: Тоoкёо орсных амттай хоол идлээ.
Зураг 4: Шинжюкv-г дээрээс нь.
Зураг 5: Такашимая гээд их дэлгvvрийн ёолк.

Friday, November 16, 2007

Тvvхийн ном


Бид монголын тvvх гэхээр л Чингисийн тvvх ярих дуртай улс. 1920 оны тvvх гэвэл тэр бvр сайн мэдэхгvй. Манлай баатар Дамдинсvрэн, Сухбаатар гэсэн хэдхэн хvний нэр л мэднэ. Тэгвэл тухайн vед ихээхэн vvрэгтай байсан олон тvvхт хvн байдаг юм байна. Тэдгээрийн тухай єгvvлсэн ном олж уншсандаа олзуурхаад байгаа.
Гэхдээ ой тоонд vлдсэн нэрс гэвэл мэдээж тун цєєхєн. Их олон хvний нэр гараад сvvлдээ энэ хvн чинь газрын хаанаас гараад ирэвээ гэж будилсаар арай хийж уншиж дууслаа. Дахин унших бодолтой байгаа. Ядаж л Дамдинбаатар, Чойбалсан нараас арай єєр нэр олж цээжлэе энэ чинь.
Номын тухай товч танилцуулга:

Л.Дэндэв нь шинэ vеийн Монголын улс тєрийн болон шинжлэх ухааны тvvхэнд ул мєрєє vлдээсэн мэргэдийн нэг. Л.Дэндэв гуайн бичиж туурвисан олон бvтээлvvдээс "Монголын товч тvvх" ХХ зууны тvvхийн судалгаанд Богд хаант монголын тvvхийг тусгайлан судлаж туурвисан дорвитой бvтээл тєдийгvй он цаг улирах тусам ач холбогдол нь улам єсєж буй гэж судлаачид vздэг аж. Уг зохиолын гол агуулга нь Монголчууд Манж, Хятадаас хэрхэн салж тусгаар тогтнолоо зарлан тунхагласан, улс тєрийн зvтгэлтнvvдийн байр суурь, vзэл бодол, тухайн vеийн нийгмийн байдал, дотоод гадаад бодлого зэрэг олон асуудлыг судлан оруулсан, мєн ингэхдээ ховор, сонин баримт эх хэрэглэгдэхvvн ашиглахын зэрэгцээ тухайн vеийн vйл явдлуудын ихэнхэд биечлэн оролцсон эсвэл нvдээр vзсэн хvний хувьд илvv vнэмшилтэй зохиол болно.

Уйгаржин монгол бичгээр туурвисан энэ номыг доктор С.Чулуун гэдэг хvн крилл монгол хэлнээ хєрвvvлж, оршил бичиж, тайлбар, нэрсийн хэлхээ хийсэн болно.


Чингис л гээд байх бус тvvнээс хойхон vеийн тvvхийг ч гэсэн уншаад нэг vзээрэй. Сонирхолтой байх болов уу.

Санаа авахыг хvсье




Цэцэрлэгийн багш нарт санаа авууштай нэг зvйлийг бичих юмсан гэж их олон єдєр бодож явсан юм.
Японд цэцэрлэгийн анги бvлгvvд нь цэцгийн нэр ихтэй байдаг. Янз бvрийн амьтад, жимсний нэртэй бvлэг ч бий л дээ. Гэхдээ надад цэцэг нь их таалагддаг юм. Учир нь хvvхдvvд цэцгийн нэр цээжилнэ. Бас болоогvй ээ тухайн цэцгээ гадаанаа тариастай. Тэхээр цэцгийн нэр автоматаар цээжлэхгvй, бодитоор цээжилнэ, нvдэлнэ гэсэн vг юм.
Тоотой хэдхэн цэцгийн нэр мэддэг бидэнд бол их хэрэг болмоор зvйл шиг санагдаад байгаа юм. Яргуй, хонхон цэцэг, удвал, цахилдаг ч гэдэг юм уу нэг цэцэрлэг бvх бvлгээ нэгэн тєрєл зvйлээр дагнаж нэрлэвэл их vр єгєєжтэй гэж бодож байна. Арай амьдралд ойр байвал дээр юм л гэж бодлоо. Монголын цэцэрлэгvvд маань Эрдэм, Алхам, Авъяас ч гэх шиг жаахан хvvхдvvдэд бол ахадмаар л нэрнvvд голцуу байдаг.  Хийсвэр утга, гvн утга давамгай талдаа ч гэх юм уу даа. 

За тэгээд монголын бvх цэцэрлэгийн багш нартаа амжилт...

PS: Ээж маань энэ бичлэгийг уншаасай гэж хvсч байна. "Э" миний дvv ээжид заавал уншуулаарай.

Wednesday, November 14, 2007

Ном унших сайхан


Монголоос нэгэн танил эгчээс маань ирсэн ном. Юу захихав гэхээр нь ойрд монгол ном уншаагvйг ч хэлэх vv шууд ном л гэсэн. Уг нь янз бvрийн мэргэлжийн ном унш гэж єєртєє хэлээд байгаа боловч, уран зохиолын ном захьсан юм. Багаасаа уран зохиол талдаа их уншиж байсан учраас тэр зан одоо хvртэл орхигдоогvй.
Зураг дээрх ном aгуулгын хувьд монгол орны зах зээлд шилжиж буй vеийн дvр зургийг харуулсан. Нарзул гэдэг хvvхний бага нас, тvvнд тохиолдож буй амьдралын нугачааны тухай єгvvлсэн. Нэг л удаа уншсан байхад хангалттай санагдав. Зарим ном дахин дахин уншмаар байдаг даа. Мэдээж оюуны хєдєлмєр учраас тухайн зохиолчийн хєдєлмєрийг vнэлээд, эрдэм бэлгийн дээд учраас ном дор мєргєєд номын сандаа нандигнан хадгалнаа. Хойч vед маань тvvх болон vлдэх учраас.

PS: Сvvлийн монголын уран зохиолын єчvvхэн хэсэгтэй танилцах боломж олгосон Нараа эгчдээ туйлаас талархаж байнаа. Ажилд нь амжилт, эрvvл энхийг хvснэм.

Sunday, November 11, 2007

Эх орон минь биднээр дутна

За нээх сvртэй гарчиг єгчлєє. Саяхан монголын нэгэн дээд сургуулийн захирал, орлогч захиралтай уулзах завшаан тохиолдсон юм. Тэд нараас сонссон лекцээ энд толилуулах гээд. Лекц ч биш юм аа. Бидний хэдэн хvмvvс нэгэн оройг ярилцаж єнгєрєєсєн юм. Сэтгэлд маань нэгийг бодогдуулсан яриа болж єрнєсєн билээ. Залуучуудынхаа сонорт ч энэ тухай хvргэмээр санагдаад... Монгол залуучууд маань энэ тухай заавал нэгийг бодоосой гэж хvснэм.

Сэтгэлд хоногшсон яриа:
Та нар шиг залуу улсууд гадаадад сурч боловсрол эзэмшиж болно. Гэхдээ эргээд эх орондоо ирж сурсан мэдсэнээ хэрэгжvvлэх хэрэгтэй. Гадаадад амьдрах сайхан гэж эргэн тойрныхоо залуучуудад хэлж болохгvй. Учир нь монголын бvх залуучууд гадаадаар євчилсєн. Эх орон нь тэдэнд ад болж байна. Бид ээж аавынхаа, найз нєхдийнхєє сэтгэл санааг зовоочихно гээд гадаадад амьдарч байхaд тулгарч буй бэрхшээлээ хэлдэггvй, бvх юмыг болж бvтэж буй мэтээр ойлгуулдаг. Эргээд тэр нь тухайн хvмvvст гадны орон бол диваажин гэсэн ойлголтыг тєрvvлдэг. Монгол орон маань одоо vед хэцvv байгаа нь vнэн. Єєрийн оронд болохгvй бvтэхгvй байгаа жижиг зvйлийг давсалж том болгож яриад, муулаад л яваад байдаг. Дор бvрнээ энэ зvйлээс хэрхэн гарах вэ гэж боддоггvй.
Эх оронд маань хєдєлмєр эрхлээд явах боломж єдрєєс єдєрт нэмэгдэж байна. Манай залуучууд ажил хийж мэддэггvй. Зvгээр сууж байгаад л гэнэт баяжих тухай бодоод байх юм. Гадаадад байгаа улсууд яаж ажиллаж байгааг мэддэггvй. Тиймээс одоо та нар гадаадад хэрхэн хэцvv байдгаа нууж хаалгvй ярьж байх хэрэгтэй. Монгол залуусын гадаадаар євчилсєн наад захын тод жишээ гэвэл манай сургуульд орж буй оюутнууд
-Танай сургууль гадаад явуулах уу?
гэж асуудаг. Монголд багшийнхаа хэлсэн хэдэн зvйлийг олигтой тогтоочихож чадахгvй, єєрєє бие даагаад сурахыг мэдэхгvй, бvх юмыг багшийн буруу, багшийн мэдлэггvйгээс болж байна гээд байдаг хvмvvс яаж ч гадаадад сурах юм бvv мэд. Улсын мєнгє vрээд, ээж аавынхаа "махаа зулгааж" олсон хэдэн тєгрєгийг vрээд гадаад явсан хvн болж эргэн тойрондоо томроод л, монголоо муулаад л, гадаадыг тахин шvтээд л гадаадад хэдэн жил болох биз. Хэдэн жилийн дараа та нарыг эх орондоо ирэхэд эх орон чинь хятад хvмvvсээр дvvрэн байна. Угаасаа ч одоо дvvрээд эхэлчихсэн байна. Юу бодож байна даа?"

гэсэн юм даа. Нээрээ ч бид нар аав ээжийгээ зовоочихно, найз нєхєддєє хэлэх гэхээр нэрэлхдэг учраас тэр бvр хэцvv байгаагаа хэлдэггvй шvv дээ. Одооноос нэрэлхэлгvй хэлж байя.
Мєн энд єєрийн бодлоос хэлэлгvй єнгєрч чадахгvй нь.
Тєрийн тєлєє оготоно боож vхнэ гэгчээр би ганцаархнаа тэгж орилоод, хэлээд ч яахав дээ гэж манайхан ярьдаг. Нэг нэг оготонууд нийлээд нэлээд хэдэн оготонын сvрэг бий болж болно шvv дээ. Тэхээр эх орон маань биднээр дутаж байна гэж дор бvрнээ нэгийг бодон эрдэм номдоо шамдъя, гадаад орныг мєрєєдлєє болгочихоод явж чадахгvй байгаа залуусынхаа ємнєєс ч гэсэн бидэнд олдсон энэ "сайхан завшаанаа" ашиглаад сурсан шиг сураад эх орондоо харья. Эх орноо єєрчлєе、хєгжvvлье.

Мэдээж би ч гэсэн єєрєє монголдоо байсан бол гадаадаар євчилнє гэдэгт бат итгэж байна. Гадаадад байгаа болохоороо ингэж ярьж бичээд байгаа юм биш шvv. Монголд байгаа залуусаа ойлгож байна. Тэд ч гэсэн сайхан амьдралыг мєрєєдєж байгаа шvv дээ. Тэр сайхан амьдрал чинь зєвхєн гадаадад байдаг юм биш шvv, монгол эх оронд маань ч байх боломж бас бий гэдгийг хэлэх гэсэн юм.

Friday, November 09, 2007

Бяцхан зєвлєгєє



Хvvхнvvддээ зориулаад нэг зєвлєгєє оруулахаар шийдээд. Бид нар жаахан байхын л ээжийнхээ эгчийнхээ "шилэн тирко"-г ємсєж vзээд л єєрсдийгєє нээх том болчихсон юм шиг тєсєєлдєг байсан даа. Тэгвэл томроод тэр "шилэн тирко"-гоо залхталаа ємсєж урж хаясан гэдэгт мєрийцсєн ч алдахгvй байх. Худалч хvнд ємсєх гэж яваад л ураад тавьчихдаг шvv дээ. Та тэр урагдсан "шилэн тирко"-гоо тэгвэл яадаг вэ. Шууд л хогийн сав руугаа чулуудчихдаг уу? Хэрэв тийм бол та мєнгєє хогийн савандаа хийгээд байна гэсэн vг дээ. Бидний нэрлэж заншсан "шилэн тирко" ямар ач тустайг Бямбаа нь энд бичих гээд л олон vг нуршаад байгаа юм. Бямбаа нь монголд байхын л ингэж ашиглаж ирсэн юм. Yнэхээр ач тусаа єгсєн дєє.

Юу вэ гэвэл:

1. "Шилэн тирко" чинь урагдвал єлмий, тааз хэсгийн зузаан хэсгийг нь хайчлаад авна.

2. Хоёр хэсэг болсон урт хэсгээ голоор нь хайчилна.

3. Хоёр далбагар юм болноо доо. Тэрийгээ ижил єргєнтэй 2 хэсэг болгож хайчилна. Нэг ёсондоо бvдvvвтэр утас шиг болно гэсэн vг.

4. Дэгээ зvvгээр зураг дээрх шиг дугуй нэхнэ. Мэдээж нэг "шилэн тирко" хvрэлцэхгvй тул дараагийн тиркогоо урагдтал нь тvр хvлээх хэрэгтэй.

Энэ нэхсэн зvйлээ яах ёстой вэ гэвэл байна ш дээ тээ, хэлэх vv байх уу? Yнэд орсон. Yvгээрээ банны єрєє, жорлонгоо угаадаг юм. Ямар ч порлоноос илvv сайн єнгєлж чадна. Порлоноор єнгєлєхєд заавал ямар нэгэн нунтаг ашиглах хэрэг гардаг даа, "шилэн тирко" бол юу ч хэрэглэхгvй, нэхсэн тиркогоороо хvчтэйхэн шиг vрэхэд л гялалзаад ирэх бий. Туршаад vзээрэй.

Порлон авах мєнгєє хэмнээд єєртєє зориулцгаая. Бас зvгээр л ураад хаячихдаг тиркогоо амьдрал ахуйдаа дахин ашиглацгаая. Таалагдсан гэдэгт найдая.


PS: Эрчvvдэд маань уранхай хайчилсан тирко эвгvй харагдах байх гээд шинэ тирконы зураг оруулав. Эсвэл эсрэгээрээ sexy харагдах байсан юм болов уу гэсэн. Хазайв...

Wednesday, November 07, 2007

Таван махбодийн онол ба хvний элэгдэл

Зурхайн ухаанд мод, гал, тємєр, ус шороо гэсэн таван махбодийг хар зурхайн таван мод гэж нэрлэдэг. Энэ таван махбод нь байгальд тус тусдаа оршдог ба хоорондоо харилцан эсрэг, бие биенээ дайсагналцах шинж чанартай боловч нэгддэг, хязгаарлалцах атлаа бие биенээ тvшиглэн оршдог. Байгаль дэлхийд оршигч бvхэн найрлаганд нь орсон байдаг. Энэ онцлогийг ашиглан таван махбодийг эх хєвvvн, дайсан нєхрийн харьцаагаар хувааж, юмс vзэгдлийг хоорондын харьцаагаар нь тайлбарладаг. Аливаа юмс vзэгдэл харилцан шvтэлцэл, vйлдэлцлийн vр дvнд vvсч хувирч, хєгжиж байдаг. Таван махбодийн ийм онолыг ашиглан зурхайн ухаанд жил сар цагийг энэ таван махбодоор нэрлэж, хvний бие мабодод гарах олон хэмнэлийг тооцож гаргадаг билээ. Богдзонховын Лvндэн "Алтан хайрцаг" гэдэг номонд эдгээр таван махбод хvний биед дутагдсанаас илрэх шинж тэмдэгийг дурьдаад 60 насны дотор оточийн эм хэрэггvй, эрvvл агаар, ургамал, идэвхитэй хєдєлгєєн хэрэгтэй хэмээн дурьдсан байдаг.

Хvний биенд эдгээр таван махбод дутагдсанаас илрэх шинж тэмдгээс танилцуулъя.

1.Хvний биед гал махбод дутахад хоол шингэх нь удаан болно, бас юмны амт мэдэхдээ муудна, газрын єєд явахдаа амьсгаадна. Нvднээс нулимс гоожно.

2.Шороо махбод дутагдвал vг хэл хальтарна. Юмны vнэр мэдэхдээ муудна. Санаа сэтгэл уймарч vг буруу сонсоно.

3. Усан мабод тудагдвал нvдний хараа муудна, шээсний єнгє хувирна, биеийн илч муудаж сvйтэн сэрvvн болно. Бас чадал хvч тэнхээ буурна.

4. Модон махбод дутвал шvд унана, vс цайна, vе мєч суларна, буруу бєгтєр болно.

5. Тємєр махбод харин хvнд хиртэй бол дутагдаггvй байна.

Нєгєє дєрвєн махбод дєрвvvл дутаж эхлэхээрээ єтгєн шингэн тогтворгvй болно, хvрдний оньс суларч, нус шvлс элбэгшинэ. Мєн гашуунаар хэхрvvлэх, зогьсох нь элбэгшдэг байна. Эдгээр шинж тэмдгийг ажиглагдаад ирвэл єєртєє дутагдсан махбодийг нєхєх идэвхитэй хєдєлгєєн хийх, ургамлаар эмчлэх, эрvvл агаарт явах заслыг хийвэл зохимжтой гэнэ. Тvvнээс гадна 60 нас хvртэл єєрийн биед хvчтэй эм аль болох хэрэглэхгvй, харин илэрсэн шинж тэмдгийн дагуу ямар гажиг, юу дутагдсаныг оношилж, тэр тал дээр нь анхаарч аль болох бага дээр нь зєєлєн аргаар засах нь чухал гэдгийг санyyлъя.


Эхийг Єглєєний санамж номноос

Орчуулга хийх гэж буй бол...

Орчуулга хийх ч хэцvv дээ хэцvv. Ємнєх бичлэгтээ хальт дурдсан. Орчуулгын ажлын хэцvvг мэддэггvй хvн их бий дээ. Нэгэн онигоо санаанд орчихлоо. Нэгэн орчуулагч нэгэн том хурлын орчуулгыг хийж. Тэгсэн ярьж байсан хvн нь онигоо ярьж л дээ. Орчуулагч маань мэдээж онигоо орчуулахад хэцvv байж таараа. Тэгээд ингэж хэлсэн гэдэг.
-Яг одоо энэ хvн онигоо ярьж буй тул та бvхэн инээнэ vv гэж л дээ. Танхим дvvрэн инээдэм болсон гэдэг.Иймэрхvv тохиолдол ч их гардаг байхаа. Бас л сэргэлэн толгой байгаа биз.
Орчуулга хийх явцад тохиолддог бэрхшээлvvд:
1. Мэдэхгvй vг хэллэг их гарна. Сандрана.
2. Нvдний чинь ємнvvр арааны шvлс асгарам хоолнууд єрєєстэй. Гэм нь идэх боломж ховор. Овсгоотой нэгэн бол идээд байх байх. Нэг хэрчим мах амандаа хийтэл хажуу дахь хvн яриад эхэлнэ. Yмхсэн махаа шууд зажлалгvйгээр залгина. Ходоод євдєж эхэлнэ. Минийх бол хуруунуудын арьс сєрєєд л эхэлдэг юм.
3. Идэж уухаа хянах хэрэг гарна. Тэгэхгvй бол тэр бvр 00 гvйгээд байх завшаан гарахгvй. 4. Тамхи татдаг хvний дэргэд суугаад орчуулга хийх vнэн тамтай. Хамаг хувцас хунар, vс энэ тэрд vнэр нь шингээстэй. Уушигаа хордуулаастай.
5. Орчуулагч хvнийг бассан, доош нь хийж харьцсан зарим нэгэн хvнтэй таарна.
Орчуулга хийх гэж буй бол:
1. Монголоогийн хэлсэнчлэн vгийн баялаг ихтэй байх. Монгол хэлээрээ ч тэр, орчуулга хийх тухайн хэлээрээ ч тэр vгийн баялаг ихтэй байх хэрэгтэй. Би япон хэлээр нь хальт ойлгоод байгаа хэрнээ монгол хэлээрээй орчуулаад хэлэх гэхээр vг дутагдаад байх явдал их байдаг.
2.Бvхий л салбарыг аль аль хэлээр нь сонирхон уншдаг байх. Жишээ нь би улс тєр сонирхдоггvй. Тэгсэн давахгvй гэсэн даваагаа 3 давна гэгчээр заавал тэр тухай орчуулга орж ирнэ. Манайхан ч их улс тєр ярих юм.
3.Орчуулга хийж байх vедээ аль болох жижиг тэмдэглэлийн дэвтэрт ярьж буй хvнтэйгээ зэрэгцээд бичээд тэмдэглээд байх. Мэдээж А Б-гvй бичихгvй. Єєрт ойлгомжтой, зарим нэг байнга гардаг vг хэллэгээ товчилж бичих. Тэгбэл нэг дор дуржигануулчихдаг хvний яриаг марталгvй орчуулж дєнгєх байх.
4.Мэдэхгvй зvйл гарсан тохиолдолд дор бvр нь асууж байх. Хэдэн хvний хvрээнд орчуулга хийж буй тохиолдолд асууж байх нь зvйтэй болов уу. Албан ёсны томоохон орчуулганд мэдэхгvй vг хэллэг гарвал асуух бололцоогvй тул тухайн vеийн тэнгэрт л даатгадаг байх даа.
Орчуулга хийгээд явж байхад сайхан vе ч бий. Юу вэ гэвэл тэр болгон уулзаад учраад байдаггvй од энэ тэр хvмvvстэй уулзана. Тэднийг ойроос харна. Yг солино. Дурсгалт газруудаар аялна. Танил тал ихтэй болно. Гэх мэт их бий тул хэцvv гэж хэлсэн гээд орчуулгын ажлаас шантарч болохгvй шvv.  Та нартаа болон єєртєє амжилт...

PS: Нэгэн мэргэжлийн орчуулагч хvний бичсэн орчуулагч хvний, орчуулгын ажлын тухай ном уншиж байгаа. Дуусахаараа улам дэлгэрэнгvй бичнээ. Энэ удаад єєрт бодогсоноо л бичлээ.

Saturday, November 03, 2007

Єєрийгєє голов

Анх удаа олон улсын чанартай томоохон арга хэмжээнд орчуулга хийв. Алдсан зvйл оносноосоо их байлаа. 10 сарын 28-нд монголоос нэлээд хэдэн хvн угтаж 11 сарын 2-нд vдэж гаргалаа. Мэдээж монголчуудтайгаа уулзахад хєгжилтэй зvйл их байсан. Зарим нэг vед vнэн халтуурны орчуулга хийх шив дээ. Одоо бодохоос ч ичмээр. Уг нь єєрийгєє овоо болж байгаа гэж бодож байсан чинь бас тvvхийгээрээ байна даа. Бас орчуулга хийлгэж буй хvмvvст бодмоор юм байгаа юм.
1. Хэлэх гэж буй зvйлийнхээ гол утга санааг орчуулагчтаа урьдчилаад хэлэх. Тэхгvй бол орчуулагч хvнд тухайн vед яг тэр хэлсэн vг нь санаанд орж ирдэггvй тохиолдол олон бий. Сандраад тухайн vед мэддэг vг хэллэгээ санахгvй болчихдог гэдгийг хаширсан хvний хувьд хэлчихэе.
2. Нэг дор дуржигануулаад, урт єгvvлбэр хэлэх биш, єгvvлбэрээ хоёр хоёр єгvvлбэрээр тасалж хэлж байвал зохино. Орчуулагч хvн эхнээс нь аваад мартаад, сvvлийн хэдхэн зvйлийг л орчуулчих гээд байдаг талтай. Мєн орчуулагч хvн тухайн vед тэмдэглэж авах боломжтой vе ч бий, боломжгvй vе ч бий. Тэхээр аль болох богино єгvvлбэр хэлж тасалж байх нь зvйтэй юм. Дээрх 2 зvйлийг би ч биеэрээ амссан хvн. Энэ удаад л гэхэд олон хvний ємнє гарч орчуулга хийгээд. Микрофон барьсан чинь сандраад. Хэдхэн хvний дунд ороод орчуулга хийх бол мэдэхгvй vг хэллэг гарахаар асуучихаж болдог ч олон хvн цугласан, албан ёсны орчуулганд бол тэгж асуух ямар ч бололцоогvй юм билээ. Бас нэг євєє (уг нь бол их том албан тушаалтай хvн) нээх уран цэцэн vг хэлдэг хvн болоод нээх сонин сонин юм яриад л байсан. Би ч тухайн vедээ юу гэж орчуулаад байсан бэ бvv мэд. Надтай хамт орчуулга хийлцэхээр Ибараки мужаас ирсэн байсан найзаасаа жаал санаа зовох шив дээ. Нээх урт vг хэлээд, ардах орчуулганы талаар бодохгvй хvн байх юм. Орчуулагч хvн бол орчуулгын программ биш, хvн гэдгийг мартаж болохгvй шvv гэж хэлэх байна. За ямар ч байсан энэ удаагийн ажил маань ихийг ойлгуулсан, єєрийгєє чамласан, их ядарсан ажил болж єндєрлєлєє.
Дараагийн бичлэгт орчуулга хийх гэж бyй хvн яах ёстойг єєрийн олж харсанаар тайлбарлахыг оролдоноо.