Thursday, March 13, 2008

Єшєє (тєгсгєл)

Хожим дуулбал Дагиймаа эцэг эхийгээ дагуулан хошуу захиргаанд очиж суурин бараадан суугаад, єєрєє шинэ танхим (сургууль)-ын галч болсон дуулджээ.
Давхин очъё гэтэл ардын засгаас айж дэмий л хумсаа алгандаа шигдтэл гараа атган, шvд зуун явах болсон билээ. Одоо тvvний уураа гаргадаг юм нь єнєєх чоно болжээ. Yvрээр хангинатал улихад нь цочин сэрэнгvvтээ хараал тавин нємгєн гарч бvдvvн тэнзэн ташуур барьж очоод
-Муу гудрага, юугаа дуудаав... хvн унтуулахгvй гэж vглэн пид пид хийтэл балбана. Чоно нь эзнээ хараад єєрийн vйл лай ирж явааг мэдэн хавтгайгаараа унаж пид пид хийлгэн цохих тоолонд нь гаслан гийнана. Босоогоороо зодуулбал ууц нуруугаа хугарна гэж айдаг ч байсан байж мэдэх юм. Тэр намар Дориг гурван морь живхнvvлэн уяж эхэллээ. Нутгийнхан
За явах нь. Єнєєтєхдєє гарах нь дээ гэцгээнэ. Дориг бог мал адуугаа хоёр айлд єгєєд
-Yхэж vрэгдвэл би нэхэхгvй. Энэ зэргийн гарз намайг хотойлгохгvй, єсч vржвэл чамлахгvй, єєрийнхєє юм шиг эдэлж хэрэглэж бай. Би алс газар явлаа. Энд тогтож суух арга алга. Эргэж ирвэл тэр биз, алга болбол та нарынх болог гэж эгэл хvн шиг гунигт дуугаар ярьж хэдэн аяга шимийн архи балгаж халаад
"Чоноо ч суллаж тавина, хээрийн амьтан хээртээ жаргалтай гэдэг дээ" гэжээ. Маргааш нь бага vдийн хэрд миний найз Дорж хойд Шээзгийт дээр дурандаж суутал Дориг чоноо хєтєлсєєр Шээзгийтийн шанд дээр ирэх нь харагджээ. Тэр морьноосоо буун чєдєрлєн тавиад чононыхоо хvзvvнээс уяагаа тайлж авсан байна. Гэвч чоно нь явсангvй. Шанднаас хэд долоогоод оцойн суув. Дориг зvлгэн дээр гэдэргээ харан хэвтэж байж. Дорж хэдэн адуугаа хайн єєр зvг рvv дурандаж удаан суужээ. Тэгээд дахин дурандвал морь эзнээсээ нэлээд холдсон байна гэнэ. Харин Дориг огт хєдлєхгvй бодвол унтаж байгаа бололтой. Чоно эзэндээ ойртоод оцойн сууж байжээ. Доржийг харсаар байтал чоно дахин дєхєж толгойных нь дэргэд суув гэнэ. Жаахан байснаа эзнийхээ дээрээс даран унах шиг болжээ. Доригийн хоёр гар годосхийн єндийснєє чоноо тэврэх шиг болон дахин унав гэнэ. Дорж эзнээ барьж байна гэж бодуут мориндоо мордон тэр зvг рvv давхижээ. Ойртож ирэхэд нь морин тєвєргєєн сонссон чоно эргэн эргэн харж гулзайтал сунасаар дунд Шээзгийтийн хад руу орж гэнэ. Дориг дээр давхин очоод Дорж аймаар юм vзжээ. Тvvний хоолойг чоно тас хивж толгойг нь их биенээс нь бараг салгасан байжээ. Бахим хоёр гарт нь чонын зэгэл саарал хэдэн vс атгаастай байсан гэдэг юм.

Єєрийнхєє заяа жаргалыг єєрєє vгvй хийсэн тэр хvнээс хээрийн саарал эхийнхээ болон єєрийн єшєєг ингэж авсан юм гээд євгєн дуугvй болов. Тэнгэрийн дорно хаяа цайвартавч сар шингэж vvрийн харанхуй болсон байлаа.


Зэмбээ гуай жигдхэн хурхирна. Миний нойр хулжин, хоёр хєлт чоноос дєрвєн хєлт нь єшєє авсан тухай гунигт гашуун дурдатгалыг бодон хэвтэв. Доригийн толгодын тэндээс чоно улих дуулдав. Тvvний сулхан улилт хэдэнтээ сонсогдоод чимээгvй боллоо. "Дориг дахиад аян замд гараагvй нь ч сайн болсон бус уу" гэж бодож байлаа. Тэгээд євгєнийг сэрээхгvйг хичээн аяархан босч, vе мєчєє тэнийтэл суниав. Тэнгэрийн дорно хаяанд зурвас гэгээ цайравч харанхуй байлаа.

5 comments:

  1. Deer uyed unshij baisan yum baina. Aimaar shuu. Amitnii ur l bolson hoino amidaaraa arisaa huuluulsan ehiinhee oshoog avah tsagiig huleej baisan baina.

    ReplyDelete
  2. Saihan oguulleg bainaa. Udaan huleelgelgui bugdiig shuurhai oruulsan Byambaadaa talarhav.

    ReplyDelete
  3. harin teh. ter choniin arisiig huuldag uneheer aimaar...

    com uldeesen ta buhendee tnx.

    ReplyDelete
  4. завдалгүй явсаар сая л уншиж дууслаа..
    үүнийг уншигч хүн бүр өширхөгч болдог байх гэмээр. Доригийг үзэн ядна.. одоогийнхоор бол рецидив юмаа да..

    бас ийм бодол ч орж иржийна..

    ReplyDelete