Даргын ажил үргэлжлэл

Дарга хийх чинь үнэ ядаргаатай байдаг юм байна. 3 сар хүртэл тэсчихвэл ч дараагийн ээлж нь албаа хүлээгээд байж байна. Эртээд хуралдаад ирэх жилээ хариуцан ажиллах тус бүрийн салбаруудынхаа дарга цэргийг сонгосон.
Жилийн хамгийн томоохон ажлын нэг нь Хмас тэмдэглэх байдаг юм шиг байна. Хэдэн цэрэгтэйгээ хэд хэд уулзаж хуралдав. Оролцох хүүхдийнхээ тоог гаргахын тулд бага сургуулийн насны хүүхэдтэй айл бүрт хуудас тараана.  Тэднийг хүртэл оролцох, эс оролцох тухайгаа хэл, мөн тэдэнд тэдэн цагаас тийм газар болно гэсэн хуудас байна. Хүүхдийн тоо тодорхой болохоор нэг хүүхдэд хэдэн төгрөгний бэлэг бэлдэх, ямар хөгжөөнт тоглоом тоглуулах гээд л ярилцдаг юм байна. Мэдээж түрүү жилийн жишээ, төсөв зэргээ харж будаа иднэ. Төсөв хүрэлцээтэй бол аль нэг газраас хүн урьж оролцуулах ч тохиолдол байдаг гэнэ. Жишээ нь илбэчин дуудах ч юм уу. Энэ жил яг яахаа шийдэж ядаад цаг үрээд байхаар нь иргэний асар их зориг гаргаад
-Монгол үндэсний тоглоом "шагай няслуулах"-ыг тоглуулах уу?
-Яг ямар зүйл байдаг юм бла бла.
Эхнээс нь тайлбарлаж гарлаа. Тэд ч өө тэгье тэгье. Харин ч зүгээр юм байна болцгоов.
Хүүхдүүд хэр хүлээж авах юм бүү мэд. Санаа зовоод л сууж байна. Маргааш шүү дээ. 
Эрэгтэй эмэгтэй хүүхдийнхээ тоог гаргаад бэлэг бэлдэнэ. Би 14 охин хүүхдэд бэлэг авсан. Мөнгөндөө тааруулж авах гэж хэрдээ л юм болов. Таалагдах эсэх нь бас л эргэлзээтэй. Том зулзагатайгаа цуг явсан болохоор гайгүй ч юм болов уу гэж бодсон шиг. Хүүхэд болгон өөр өөр санаатай тул таалагдахгүй ч байж мэднэ. Бусад үлдсэн хүүхдүүдэд бэлэг авахаар болсон ээж ямар бэлэг бэлдсэнийг бүү мэд.
Гэх мэтчилэн энэ их ажлын хажуугаар өөрсдөдөө ажил нэмдэг сонин хүмүүс шүү гэж эднийг бас буруутгаад, заримдаа ч олон нийтээрээ ямарваа нэг зүйлийг санаачлан багаар ажиллахдаа сайн шүү гэж магтасгээд л.

Баярла

Ёстой сайхан газар эмэгтэй болж төрсөндөө дахин дахин баярлав. Охидын боловсрол, хүмүүжил, эрүүл мэнд дээгүүрт тавигддаг эх оронд төрсөндөө талархаад ханашгүй.
Том зулзагатаа уншуулдаг санаатай зээлж аваад, санаандгүй өөрөө эхлээд уншсан чинь сээгс, кондом энэ тэр гээд бичсэн байхаар нь яадаг юм билээ гээд бас эргэлзчихэв. Арай л эрт юм болов уу гээд.
Нууцаар энд тэндээс өөрөө олж уншаад, мэдсэн тохиолдолд яг ч ээж рүүгээ халдаж асуухгүй болов уу? Хэрэв үүнийг унш гээд өгчихвөл
-Ээж ээ?
-Өөв
-Энэ с... чинь юу вэ?
-Энэ к..... чинь юу вэ?
Яг ингэж асууна гэж бодоод, би нь юу гэж хариулахаа мэдэхгүй самгардана гэж айгаад байна. хэ хэ.
Африкт төрсөн охидыг бас үнэн хэцүү хувь тавилан хүлээж байх. 10 хэдхэн насандаа айлын эхнэр болно. Сургуульд явахгүй. Хэрэв санхүүгийн асуудлаас болоод аль нэг хүүхдээ сургууиас гаргана гэвэл хамгийн түрүүнд охин хүүхдээ л гаргадаг гэнэ. Гэрийн ажил л хийх үүрэгтэй. Ус түлээнд явна. Хүчирхийлэлд өртөж хүсээгүй хүүхэд гаргана. ДОХ тусна.
гээд бичээд байвал их.

Тэвэг

За одооны хүүхдүүд тоглодог эсэхийг бүү мэд. Бага байхад ангийн банди нар, байрны хөвгүүд их тоглодог байж. Хичээлдээ тааруу нь бүр ч мундаг. Хэ хэ. За тэр ч яахав.
Энэ нь хятад, солонгост бас байна аа байна. Өдтэй нь хятад, гялгар саглагар нь солонгос. Би бага сургуульд эх орноо танилцуулахдаа шагайгаа авч явдаг шиг эдгээр орны хүмүүс энэ тэвгээ бас авч явна. Манайд бас байдаг наадах чинь, гэхдээ хонины нэхийгээр хийдэг гээд л ярина. Аль ч улсад өдгөө тоглодог хүүхдүүд цөөрсөн гэсэн. Цагийн урсгалаар.
Дандаа шагай авч явахаар, тэвэг захьдаг юм билүү гэж бодлоо бас. Гэхдээ чийглэг газар монголоос ирсэн эсгий гэх мэт эдлэл үнэр танар ихтэй байдаг юм. Тэрий нь бодохоор ярьшиг ч юм уу эргэлзээд л байна.

 Нээрээ бага сургуулийн хүүхдүүдэд ямар тоглоом байвал зүгээр талаар санал байвал хэлээрэй. Анги эсвэл зааландаа тоглочихоор шүү. Гадаа бол дэмий. Цаг бага байдаг учраас эхлээд яриа хийнэ. Дараа нь орж гарч байх цаггүй тул. Хэдэн жилийн өмнө шүү дээ, гагнасан гинжийг таслагтун гэдгийг тоглосон чинь туяхан согоонууд чинь уйлж энэ тэр. Яасан? гэсэн чинь гар нь өвдсөн гэнэ ээ. Хэ хэ. Тэрнээс хойш больсон. Төвөг зүгээр. Эцэг эх нь ирээд бла бла болно зүгээр.
Дундаа орох, муур хулгана болох гээд тоглоом бусад оронд ч байдаг юм билээ.
Резин хятадад бас байна аа байна. Одоо би нь өөрөө үсэрч заах болохоор бас түнтэгнээд нас намба тохирохгүй болчих гээд ккк.
Тийм болохоор бусдаас тэс ондоо шагай маань л шалгарч үлдээд байгаа биз?

Хөөрхөн 1

Ингэж хэрчих тухай бичлэг яваад байсан даа. Фб-т. Тэрийг том зулзага, хань ижил хоёр дуурайж хийгээд. Хэн хэн нь илүү гоё цэвэрхэн хэрчих вэ гээд л байх шиг байсан. Баяр ёслолын үеэр ингэж хэрчээд ширээгээ чимбэл дажгүй санагдсан. Өөр бусад жимсээр хөөрхөн хөөрхөн хэлбэр дүрс оруулаад хэрчихийг нь хэрчээд, чимэхийг нь чимээд тавгаа зассан зураг байсан. Том зулзага бид хоёр өвлийн амралтаар нь хийж үзэх санаатай байгаа.
Яанаа тэр цаана хулуу давхар орчихож. Хулуугаар шөл хийж сурсан. Хэхэ. Ёстой амархан юм билээ. Чанаад л болоо. Ккк. Бага зулзага ууж өгөхгүй л байна. Том бол дуртай.

Гадагшаа гарцгаая

Ойрд ном уншаагүй юм байна. Яг уншаагүй биш л дээ. Оруулах завдал гарахгүй...
Ажил дээр сонирхолтой ном их орж ирэх юм. Тэр бүр унших зав гарахгүй юм. 
 "Юмсаа хаяад дэлхийн өнцөг булан бүрт гарцгаая" гэдэг ном уншаад. Зохиогч  уг номдоо сүүлийн үед гадагш дотогш явахгүй байгаа япон хүмүүст зориулан бичсэн байна. Такаширо Цүёши зохиолч өөрөө сүүлийн хэдэн жил тувт гадаад дотоодоор явж, ажиллаж амьдарч байгаа хүн юм байна. Ингэснээр тухайн орны тухай мэдэж авахаас гадна өөрийн улсыг гадныхны нүдээр олж харах, арай өөр өнцгөөс харах гээд олон давуу талтайг өгүүлсэн байна. Тэгээд ажиллаж амьдрахад тохиромжтой гэж үзсэн улс, хотуудаас танилцуулсан. Мэдээж хувь хүний үзэл учраас энэ дундаас өөрийн боловсрол, сонирхол, авъяас, чадвар зэргээс шалтгаалаад сонгох нь зүйтэй.
Мэйжи шинэчлэлийн үеэр олон сайхан түүхт япон хүмүүс гадагш гарч галуу шувууны мах идсэнээр аливаа зүйлсийг өөрөөр харах болсон, улсынхаа сайн муу талыг олж харж чадсанаар өнөөгийн япон оршиж байгаа гэх мэт. 

Ер нь улсаасаа багахан ч хугацаанд ч болох нээ гараад үзсэн нь дээр байдаг гэнэ шүү.
Тэгэхэд манайхан яаж байна? Гадаадад байсан ганц нэгийгээ бөөрөлхдөг болсон гэсэн. Би нь одоохондоо өөрийн биеэр амсаагүй ч ганц нэг хүнээс сонссон. Гадаадад байсан гэдгээрээ түрий барилаа. Энэний гадаадад төгссөн нь тэндээ л юм байгааз энэ тэр гэж.
Манай ажил гэхэд л гадаадад байсан, гадаад хэлтэй хүмүүсийг их хүндэтгэж хүлээн авдаг. Үзсэн харсан туршлага, хэлийг нь ашиглах гэж оролддог.

Том зулзагын сонсоод байгаа дуу

Баяжсан шүү

Өглөө 6 цагт босч гурилаа зуурсан. 10 цагт хайрч эхэлсэн. Том зулзага, мөн 2 монгол хүн тусалсан. 77 ширхэг ийм аяга болсон. 76-г нь зарсан. 1-г нь хүнд бэлэглэчихсэн. Хэ хэ.
Ямар ч байсан зардлаа нөхөөд, цаана нь овоо хэдэн төгрөгний ашигтай. Энэ жилийн авууштай нь баяжсан юм чинь гээд доргиод хоолонд ороогүй хэхэ. Түрүү жил гэрийнхнийгээ хоолонд даачихсаныг мэдэж байгаа биз дээ?
Яасан гэхээр, хань ижлийн ажлынхан шинэ жилээ тэмдэглээд. Өөрсдөө хоолоо хийж идэцгээсэн юм. Манай хүн бууз, хуушуур хийгээд. Бас болоогүй ээ намайг дуурайж заавал боорцог хийнэ гэж зүтгээд. Би ч амжихгүй ээ ганцаараа гээд л байлаа.
Арга хэмжээгээ дуусаад хүн чанар зулгаагаад ха ха залгалаа.
-Яасан амжих нь уу?
-Нусаа хацартаа нааж байна аа.
-Очиж туслах уу?
-Тэгээч. Хайрт минь бла бла
Тэгээд охидоо дагуулаад л явлаа. Зулзаганууд минь л яадарсан байх даа. Том нь ч  шууд нүүрэн дээр нь илэрч байна лээ.
-Өө, харихгүй юм уу?
-За цаана чинь аавын чинь нэр, Цаашлаад монгол улсын нэр гарах гээд байна.
Гэж хүүхдэд ахадсан үгээр загначихаад л дагуулаад л явсан. 
Тэгээд очиж гурил элдээд, боорцог хайраад.
Япон хүмүүс чухам амттай сайхныг нь гайхсан. Бид ч оройн хоол оо буудсан.
Маргааш нь том зулзагаа шагнаж дээрээс хойш авч өгөх гээд амжихгүй байсан гутлыг нь авч өгснөөр монгол улсынхаа нэрийг өндөрт авч гарах гэсэн хэтийн зорилгоо эв найрамдалтайгаар, бүр төлөвлөгөө даван биелүүллээ дээ.

Өө тийм мартах гэж байна. Маргааш нь илүү гарсан гурилаар нь залхуу бууз хийсэн чинь гарын алга хөндүүр болчихсон байсан. Ингэж л их хичээл зүтгэл гаргалаа даа.

Энд гурил барагтай зуурч элддэггүй учраас гарын алга хөндүүр болсон бөлгөө. Юун сүртэй юм гэх хүн байж магад ккк. 

Хөөрхөн

Энд ер нь хөөрхөн хөөрхөн санаа гаргаад, гарын дорх материалаар юмханаар юм хийгээд байна.
Жишээ нь өнгөрдөг 5 дахид очсон сургуулийн захирлын өрөөний хаалган дээрх хаяг. Сурагчид өөрсдөө хийсэн. Бүх ангийн хаяг ийм байсан. Багш нарын өрөө, тэд дүгээр ангийн тэд дүгээр бүлэг гээд л. Бүх анги танхим, ариун цэврийн өрөө гэх мэт.
 Цуг явсан орос бид хоёр зураг авлаа шүү дээ. Орост бас иймэрхүү зүйл ховор байдаг шиг байгаам.
Биднийг очиход багш нар хичээлтэй тул үүдэнд угтаж авах хүн байхгүй тохиолдолд захирлын өрөөнд яваад очоорой гэж бичсэн байна. Мөн хүний тоогоор тавчик өрөөстэй. Сургууль цэцэрлэг нь гутлаа тайлж тусгай углааш, кет өмсдөг юм. Зочид бол тавчик өмсөнө. Нээрээ дараа тавчикны зураг авнаа.

Бодууштай

Өнөөдөр бага сургууль ороод. 1, 2 дугаар ангийн хүүхдүүдэд монголоо танилцуулж, шагайгаа тоглоод ирсэн. Нясалж чадахгүй, хуруу нь өвдөөд байна багшаа гэсэн. Хэ хэ.
Уг нь эднийд бас нясалдаг тоглоом байдаг юм. Яг ч шагай биш. Дунд зэргийн товч шиг хэлбэртэй шилэн зүйл байдаг юм. Сүүлийн үед янзан онлайн тоглоом тоглоод уламжлалт наадгайгаа тоглохоо байсан, чадахаа байсан.
Манай монголд яаж байна хүмүүс минь ээ? Шагайгаа тоглож байгаарай гэж хэлмээр байна. Би ч охидоо тогло гээд ажил дээр байсан шагайгаа аваад ирлээ.
Эдний нясалж мэдэхгүй чадахгүй хүүхдүүдийг хараад чухам л та нар үндэснийхээ тоглоомыг тоглож бай гэж том том ярьж байгаад л ирдэг юм. Манай монгол хүүхдүүд бол тэс ондоо. Няслахдаа мундаг гэж ирээд л магтана. Үнэндээ ямарыг мэдэхгүй л байна шүү. Өөрийхөө хүүхдүүдэд заахаас эхлэе дээ гэж ккк
Хүүхдийн анхаарал төвлөрөлтийг сайжруулна. Гар хуруу хөдөлж байх тусам тархи ажиллаж байдаг гэж цуг явсан орос хүүхэн хэлсэн. Үнэний хувьтай.  Би нь жаахандаа их тоглодог байлаа. Хажуу айлынхаа ах эгч нартай. Шартай ч үзнэ. Дэлхий тойрохгүй шүү гэж хатуу дүрэм гаргаж байгаад л...

Баяжих өдөр

хаяанд ирчихэж. Санаж байгаа биз дээ. Түрүү жил 12 сард боорцог хийж зарсныг минь. Энэ жил бас л хийж зарна. Монгол Doughnuts шүү дээ. Зураг оруулна аа.
Улаан тэрлэгээ өмсөх үү? Цэнхэр тэрлэгээ өмсөх үү? гээд эргэлзсэн хүн байна. 2 жил дарааллан цэнхэрийгээ өмссөн болохоор, энэ жил улааныгаа өмсдөг юм уу дөө. Хонхны баяраараа хийлгэж өмсөж байлаа. Харахаар л хонхны баяр санаанд ордог юм.
Таньдаг эмээ өвөө нарыгаа ирж орлого оруулаарай гээд хэлчихсэн байгаа. Тэгэхээр баяжих нь гарцаагүй. хэ хэ.
Монгол тоглоом тоглуулна. Морь уралдуулах гэж байгаа. Бас бус монголын тухай ном авч явна. Ирсэн хүмүүсийг уйдаахгүй гэж.
Өө тийм сүүтэй цай чанах юм байна. Үнэгүй өгнө. Энд сүүтэй цай гэхээр нялуун байдаг болохоор давстай цайг гайхаад байдаг юм. Сонин л санагддаг байх даа гэж.
Амжилт хүсээрэй, манайхаан.

Хардалт

Төр дээдсээ хардаад.
Цөмийн шаар булах тухай яригдаад, шүүмжлэгдээд, эсэргүүцэлтэй тулгараад ирсэн чинь гэнэт цагаан толгойн үсэг хасах тухай шуугиад. Нэг хэсэг төр засгийхаа тэнэгийг гайхлаа шүү дээ. Энэ бол цэвэр явуулга. Ард түмний анхаарлыг өөр тийш нь хандуулах гэсэн санаа.
Ер нь дарга нар хоорондоо сүлбэлдээд ирэх дэмий. Энэ ньгадаад дотоодгүй сүлбэлдэхээр бүр ч дэмий юм байна гэдэг ойлголтод хүргэв. Хор найруулаад явдаг.

Цөмийн шаар булах гээд байгаа нь үнэний хувьтай гэж хувьдаа бодоод байгаа. Ор үндэслэлгүй юмыг эндхийн телевиз, сонин сэтгүүлээр цацна гэж бодохгүй л байна.

Үсэгний тухайд гэвэл шинэчлэл хүлээж авахдаа муу энэ тэр гээд л хэсэг хүмүүс шүүмжилж л байна лээ. Хэдэн мянгаараа тоологдох ханз үсэгтэй хятад япон байгаа биш. Эд бол 50 жил тутамд шинэчлэл явуулдаг гэж сонсож л байсан. Гэтэл манайхан хэдхэн үсгээ ингэж ад үзээд хэрэггүй л болов уу? Хэт хялбарчилаад байвал толгой тархиа юунд ашиглах болж байна? Огт хэрэглэгддэггүй үсэг байна ш үү дээ, Щ гээд. Үүнийг харин хасаж болох л юм... Хэ хэ.

Энэ тухай хэдэн жилийн дараа нээрээ тухайн үед ийм шуугиан гарч байсан шүү гэж санаж байх үүднээс блогтоо бичлээ.

Их хөөрхөн

Нэхсэн улсууд нь нүдэнд харагдаад. Хөөрхөн эмээ нар байгаа байх даа гэж бодсон. Өөрийн эрхгүй зураг авлаа. Жижигхэн тосгоны галт тэрэгний өртөө.  Дараагийхаа галт тэргийг хүлээж байх хооронд сууна. Хүйтэнд ядаж л сандал нь хайрахгүй. Цаанаа л сэтгэл хөдөлгөм.
Манай өртөөнүүд бас ийм байвал сайхан аа...
Би нь яг ийм дугуй бүтээлэг нэхнэ дээ гээд бодоод л яваа. Наана нь өөр зүйл эхэлчихээд байх юм. Бас яг нарийн аргыг нь сайн мэдэхгүй. Интернетээс хайна даа...

Өвөөгөөс хүсэх нь

Бага зулзага минь санта өвөөгөөс юу хүсч байгаа гээч. Долоодог чихэр. Модтой чихэр л дээ тэр нь. Аав ээж хоёр нүдээ ирмэлцээд л өнгөрсөн. Дараа нь хоёулхнаа ярьж байна аа. Хүссэн хэмжээгээр нь аваад өгчихмөөр, хөөрхөн юм бэ гэж. Хэ хэ
Том зулзага юу хүсч байгааг бүү мэд. "Ээж аав" санта гэж мэдээд байгаа хэрнээ хэлэхгүй л жуумалзаад байна. Хэрэв мэддэг гээд хэлчихвэл хямдхан бэлэг авна. Аан харин санта өвөө л хүссэн зүйлийг нь өгдөг гэвэл үнэтэй, яг хүссэн бэлэгээ авах гээд байдаг. Яахаа мэдэхгүй л хүн байх шиг байна. Би болохоор өөрөөр нь хэлүүлчих санаатай хүлээгээд байдаг.
Энд тэндхийн газар юун ч эрт ёолкоо засдаг юм. Бид хэзээ засах уу гэсэн улсууд. Амралтын өдөр л засна даа...

Урлагийн үзлэг 2

Бага зулзагынх.
Сарын өмнөс л бэлдсэн. Өдөр тутмын харилцах дэвтэрт нь багш нь байнга л мэдээлэл өгдөг байлаа." Өнөөдрийн сургуулилт дээр тайзан дээр гарахдаа ичингүйрээд хуруугаа амандаа хийсэн.  Өнөөдөр нэрээ их хөөрхөн тод хэлсэн. Тайзан дээр олох хүний өмнө тоглосон чинь жаахан биеэ барьсан. " гэж ирээд л бичсэн байна. Гэртээ ч бас нэрийг нь хэлүүлээд л, дүрийх нь үгийг давтуулаад л байлаа.
Санасныг бодвол их дажгүй тоглосон. Уйлж унжсангүй. Тайзан дээр гарахдаа л хуруугаа амандаа хийгээстэй байсныг эс тооцвол. Нэрээ ч их тод хэллээ. Дуугаа ч хөөрхөн чанга дуулсан. 2 настай хүүхдүүд дуулахаар тэнд их инээдтэй. Цугласан зочид инээлдээд л. Учир нь Заримынх нь амнаас авиа ч гарахгүй, унжийгаад зогсчихно. Зарим нь тэнхээ мэдэн орилж байна гэж юүхэв. Тайзан дээрээс гараа даллаж аниа, ээж ээ, аав аа гэж орилсон.  Үнсэлт шидээд байна аа бас тэндээс хаха.

Энэ удаагийн авууштай санаа нь нийт цэцэрлэгийн хүүхдээ 2 хувааж тайлангаа хийсэн. 0-3 насных. 3-5 насных гэж. Ахлах ангийх нь 12 сарын хэдэнд билээ дээ, мартчихаж. Тэгэхгүй бол цэцэрлэгийн заал бага сургуулийхийг бодвол жижигхэн. Үзэхээр ирсэн хүмүүс багталцахгүй. Хүүхдийнхээ тоглолтыг тухтай үзэж чадсангүй гээд гомдол их гардагаас үүдэлтэй.

Хөтөлбөрийг танилцуулахдаа ахлах ангийн сурагчид нь ээлжээр гарч ирж танилцуулж байсан. 
Тоглолтын төгсгөлд эрхлэгч багш үг хэлсэн.  Сэтгэлд их тод үлдэж. "Олон хоног бэлдсэн. Эхэндээ ичээд дуу нь ч гарахгүй хүүхэд байсан бол өнөөдөо их цоглог хэлж, дуулж байна. Мөн эсрэгээрээ давтлагын үед их цоглог байсан хүүхэд маань олон хүний өмнө  гараад ичээд биеэ барих ч тохиолдол байна. Ямартаа ч та бүхэн хариад хүүхдээ тэврээд, маш сайн байсан шүү гэж магтаж өгөөрэй. Хүүхдэд хоол хүсний тэжээлээс гадна зүрх сэтгэлийн тэжээл гэж хамгаас чухал шүү" гэсэн.
Ирээд 3-н том нь багыгаа тойрч суугаад л магтаж гарлаа хэхэ. Өнөөх минь их додьгор байсан.
-Уйлаад байсан хүүхэд байсан тэ? Би уйлаагүй тэ? гэж хөөрөөд л...