Охин

1991 оны Шувуун саарал наадмын тусгай байрын шагналт

1. Тэр охин єнєєх л нєхдийн хувьд ойртохын, багш нарын хувьд єєлєхийн аргагvй цэмцгэр, чамбай байдлыг илтгэн сууна. Харц нь ємнєх самбараас vе vе ойн хажуугийн хэлхээтэй араг ясан дээр тусахдаа тэндээс нэгийг эрэх мэт цоргитол ширтэнэ. Ухаан бодол нь vнэхээр л vргэлжийн эрэлд, хорвоод єнгєрvvлсэн 16 насныхаа хоног, цаг бvрийн хойноос нэхэн бэдэрнэм ажээ.
2.Хєгшин аав ээжтэй байснаа там тум санаж байв. Царай зvс нь санаанд бууж єгєхгvй мєртлєє дуу нь харин чихэнд vлдчихсэн байдаг. Тэр нь гэхдээ ААВ нь гэсэн ганцхан vг байсан юм шиг. Даанч тэр аав гэгч ямар хvн байсныг ой ухаанаасаа эрээд эрээд олдоггvй. Харин аавын тухай бодох тусам бас л нэгэн дуу, нэгэн аялгуу гэнэт чихэнд амилах шиг.
3. Ээжийн тухай мэдэх ч, бодох ч юм сэтгэлд нь байсангvй. Тэр нэг єдєр тэр нэг захидал ирээгvй бол тэр чигээрээ л байгаад байх онцын жаргалтай биш ч, онцын зовлонтой ч бас биш нэгэн хэвийн єдєр хоногуудыг vргэлжлvvлсээр ямaр нэгэн сургуульд орох, эсвэл хаа нэгтээ ажил хийх, тэгээд цаг нь болоход хэн нэгэнтэй нийлж хvvхэд тєрvvлэх, єсгєх, єтлєх, атаархмаар биш ч, голмоор ч бас биш нийтлэг амьдралаар амьдарсаар насыг барахад болох л байсан байх. Гэтэл эх нь байж байдаг, байх байхдаа бvр гадаадад байдаг гэх.
4. Гэнэт гарч ирсэн эхийн сураг тvvнийг баярлуулсангvй. Харин гомдол, хорсол оргилов. Гэтэл нэг мэдэхэд хариу биччихсэн байлаа. Удаахь захиа ч дорхноо ирлээ. Эхийн гэмшил ч, баяр ч хязгааргvй бололтой. Амьдралдаа нэг удаа бvдэрсэн, одоо харин сайн яваа гэнэ. Yнэхээр сайн яваа нь харахаас илт. Насан залуу, нvд дvvрэн гоо бvсгvй єєдєєс нь тvvний хувьд хорвоод ийм зvйлс байдаг гэж тєсєєлєхийн аргагvй гял цал байр сууц, эрээн мяраан гудамж чєлєє, шил толин машин дотроос ээлжлэн инээмсэглэнэ.
5. Тэр єдрєєс хойш єнгєрсєн хэдэн сар охины амьдралыг орвонгоор нь эргvvлжээ. Арав дvvргэнэ гэж байсан хvн наймаасаа гарч, анагаахын дундад оржээ. Сангийн vнэгvй, эгэлхэн хувцсыг тайлж хаяд vе vе илгээмжээр ирдэг бас л vнэгvй ч чамин хувцсыг єдєр єдрєєр сольж ємсєнє. Бас захаас нь илvvчилж, гоёх хорхойтой охидод худалдаж мєнгє болгоно. Єглєє бvр сонин гарчиглаж, vдэш бvр мэдээ чагнаж "Цагаачлах эрхийн хууль" хэмээх нэг л vгийг хамаг мэдэхvйгээрээ эрнэ, хvлээнэ.
6. Асрамжийн сургуулиас ирснээ нууж, єєрийгєє гадаадад суудаг баячуулын хvvхэд болгон ойлгуулжээ. Yргэлж дэгжин хувцаслаж, хэнтэй ч vерхэдэггvй, vг дуу цєєтэй тvvний хэлсэнд эргэлзэх ухаан хэнд ч тєрсєнгvй. Харин нэг нь атаархаж єє эрсэн, нєгєє нь зусардаж тал зассан vг унагаад ч хариу олж сонссон нь vгvй. Тэрээр цэмцгэр чамбай байдлаа олсон хэдэн цаастайгаа бат хадгалсаар, хувь заяанаасаа хариугаа авах єдрийг тэсгэлгvй хvлээн байв.
7. Нэг хартал араг ясны гавал нvvрнийх нь ємнє тулаад ирчихсэн эрvvгээ хавшин ангалзаж байх нь тэр. Охин муухай орилсоор босч давхив. Яг тэр vеэр жижvvр євгєн ангийн vvдээр гарч яваад юу гээч болж байгааг харчихжээ. Орж ирээд "Чам шиг нусгайн тоглоом тохуу болохооргvй л эр юм сан даа, дуучин Цэрэнжав гэж дуулсан yy нєхєєр!" гэж дvрсгvйтэгчийг загналаа.
8. Охин араг яснаас нvд салгаж ядан бvлтэгнэнэ. Дуучин Цэрэнжав гэж амандаа шивнэнхэн vе vе санаанд нь орж ирдэг єнєєх дуу чихэнд нь нэрхийтэл уянгалж, бас яг энэ эгшинд харвал араг яс тал талаасаа биежсээр дэгжин хувцасласан цайвардуу царайтай эр болж хувилаад єєдєєс нь дотно харцаар дєлгєєхєн ширтэх мэт. "Цэрэнжав...Цэрэнжавын...тoхиoлдoл уу?" гэж єєрєєсєє асууна.
9. Ирмэг нь эмтэрч, иргэр торгон хээ дээгvvр нь элдэв зураас хигээс гарсан зузаан пянз эргэлдэж, хэсэгхэн зуур хий шуугиснаа "Эр бор харцага"-ын ая хадан, эгшний дараахан эр хvний баргилдуу хоолой хунгэнэлээ. Тэрээр эрчээ аван авсаар чинээндээ тулах мэт болж зогсос хийснээ уулын ар бэлийн євс vзvvрээсээ сор татуулан халиуран хуйларч, налран ханаран давалгаалах адил шуранхайлахын эгшинд "Мєн байна" гэж бvсгvй хvний дуу часхийлээ.
10. Нарангийн энгэрт нэгэн баг хvн хэн нэгнийг оршуулж байлаа. Бvхий л ёс горимоор чимэглэсэн авсыг бvгдээр тойрон зогсчээ. Хагас онгорхой тагийн цаанаас цухуйх тэнгэр мэт цэнхэр хадагаас харц салгахгvй гєлрєх хоёр нvднээс том том цэгээн нулимс бєєн бєєнєєр хацрыг даган бємбєрнє. Дараа нь толгой бєхийн магнайгаа хадагт хvргэн адист хvргэх эгшинд "Хожимдож ирсэн охиноо єршєєгєєрэй аав минь" гэх vгс уухилж цурхирах дуун дотроос ялгаран сонсодвой.

Чинаагийн Галсан