Мэдэмхийрч байгаад ирэв

За яасан гэхээр? Ингэсэн юм аа.

Төрийн албан хаагчдад нь чухал том сэдвээр яриа хийгээд ирсэн. Үдээс өмнө, үдээс хойш гээд нэг өдөр хоёр лекц ороод. Тус бүр нэг гучин минутын яриа.

Бэлдэх цаг зав гарсангүй явсаар явсаар... Гэнэт ухаан ороод хальт мульт бэлдээд орсоон. Эдүгээ хүртэл улсаа л танилцуулдаг надад жаахан ахадсан сэдэв байсан ч үзээд алдахаар шийдсэн. Хөгжиж дэвшдэг юм уу л гэж бодсон хэрэг.

Эхэндээ ч сандраад байснаа яваандаа ам халаад ирсэн. Гэхдээ л эд нар чинь гарамгай унтдаг улсууд болохоор аль болох унтуулчихгүйхэн шиг, хөгжөөнтэйгөөр яриагаа хийх гэж эрмэзлсэнийх яах вэ. Унтсан хүн ховор байсан байх. Хэ хэ.

Үдээс өмнөх нь нэлээд сандраад, хэлэх гэсэн зүйлээ жаахан дутуу ярьсан. Үдээс хойшхи нь харин дажгүй болсон. Хэлмээр байсан зүйлээ бүгдийг нь хэлж санаа амарсан.

Ядаж байхад миний өмнө яриа хийсэн хоёр хүүхэн бол архаг хоёр. Хэл ам ч гэж айхтар, хүмүүсийг яриандаа татаж чадна ч гэж юүхэв.

Аминдаа дутахгүй гэж хичээлээ хичээлээ. Улсынхаа нэрийг бодоод. Нэрний минь урд явдаг хүний нэрийг бодоод. Хи хи.

Хэдэн өдрийн дараагаар хэр байсан тухай санал асуулга ирэх байх. Тэгэхэд л мэдэгдэнэ дээ. Хэр сонирхолтой болсон нь. Айгаад ч гэх юм уу? Санаа зовоод  ч гэх юм уу? Сууж л байна. Ном шагайх гэсэн хүсэл төрөхгүй байна. Халтуурны орчуулгын ажлаа хийх гэсэн бас л эвлэж өгдөггүй, толгойд уран цэцэн үг орж ирдэггүй...

Ямартай ч харьж явахдаа галт тэрэгний цонхоор дарсан зургаа оруулчихуу даа.

Галт тэрэгний буудлын өмнөх таксины талбай. Миний очих газар ойрхон байсан тул таксидаагүй, алхсан. Цаг агаар ч дажгүй сайхан байлаа.

Өдрийн хоолондоо сэндвич аваад идчихлээ. Хүйтэн цайтай.  Ээждээ хэлбэл загнуулах байх даа? Хүйтэн нойтон хоол идээд, аятайхан халуун хоол цай олоод идэхэд яадаг юм гээд л. Эхийн санаа үрд, үрийн санаа нь хаа ч яваад байгаан бүү мэд.

Үдээс хойшхи газрын тосож авсан хүүхэн намайг дагуулж ийм уламжлалт ногоон цайгаар дайлсан. Хажуудах амттанд нь нэг их дургүй ч гашуундуу ногоон цайтайгаа их зохицоод байх шиг байдаг юм. Идчихсөөн.
За за нэг их сонин бичлэг болчих шиг боллоо. Түр баяртай.

Унадаг дугуй

Эд нар унадаг дугуйг сайн унана шүү. Бүр эрүү өвдөг нь нийлэх гэж байгаа эмээ өвөө нар хүртэл дугуй унана гээч.

Би ирснийхээ дараагаар хэсэгтээ унадаг байсан л даа. Жин нэмээд байна гэдэг шалтгаанаар явган явдаг болоод, сүүлдээ чийчаан гээч юмтай болсноосоо хойш унсангүй ээ.

Эдний ээжүүдийг ялангуяа биширдэг юм. Урдаа, хойно оо хүүхдээ суулгаад л жийнэ шүү дээ. Гайхалтай.

Монголоос ажлаар ирсэн залуу

-Эд нар хөгийн дугуй унах юм.

-Хөгийн гэдэг нь?

-Загвар нь.

Гэсэн. Эд нар чинь манайхан шиг хэлбэр хөөхгүй л дээ. Хэрэгцээндээ тааруулж, мөн хэтэвчиндээ тааруулж эдэлж хэрэглэдэг улс шүү дээ. 

Саяхан нүүр номоор бусдад гоё сайхан харагдах гэж хэрэглээ өндөртэй байдаг гэсэн шүүмж яваад байсан даа. Үнэн санагддаг шүү. 

Манайх ингэж дугуй унадаг болчихвол их олон асуудал аяндаа шийдэгдэнэ дээ тийм ээ?  Хүмүүсийн хөдөлгөөн, машин авах гэж, бинзен тос гэхгүй ядахдаа зун нь асар их хэмнэлттэй. Хувь хүний хэтэвчинд, алсдаа улсын эдийн засагт гээд л. Өвөл ч хэцүү л дээ. Хальтиргаа гулгаа гээд л тийм ээ?

Энэ зураг дээрх бол гайгүй, тоо нь цөөхөн байна. Хот газар үүнээс ч ихийг эгнүүлээд тавьчихсаныг олж харна. 

Гэрлэн дохио хүлээнгээ зураг дарсан шиг л зогссон бөлгөө.

Өглөөний зөв хоол?

Бас нэг ийм бүтээгдэхүүн миний гар дээр байна. Монголоос ирсэн л дээ. Мовъёос.

Тарагтай хольж идээд,  амт нь жаахан сонин санагдсан. Бодвол би эндхийн элдэв жимс холиостой, чихэрлэг амтанд дасчихаад тэр байх. Гүрийгээд идэж байгаа. Ямартай ч сэтгэл гаргаад өгснийг нь бодоод идэж дуусгана даа.

Гэм нь үүнийг хэн өгснийг одоо болтол мэдээгүй. Хань ижил хэн өгснийг санадаггүй гээд байх юм. Наашаа буцах өдрөө их олон хүнтэй уулзаж учирсан гэнэ. Тэд нарын л нэг гэнэ.

Би жаахан цаашлуулж хэн гэдэг хүүхэн өгсөн бэ? гээд л байгаа. Эрэгтэй хүн иймэрхүү юм өгөхгүй нь ойлгомжтой.

Эрүүл хооллолт энэ тэр гэж мэддэг хүүхэн л өгсөн байх гээд байгаа биз? Хэ хэ.

Тэгж хэлэхээр хань ижил үнэнээсээ л гайхаж энэ тэр.
-Хардаад байгаа юм уу?
-Хайртай бол хартай, хэн өгсөн бэ?

Үе үе иймэрхүү харилцан яриа гараад л байж байна. Ядаж байхад өнөөх нь дуусдаггүй ээ, гаргаж ирэх тоолондоо л асуудаг гэж байгаа. Ха ха.

Хол суугаа хүнд бэлэг өгөхдөө нэг булан дээр нь тэрнээс гэж бичиж байгаарай. Манай хүн шиг хэнээс авснаа мартчихаад, байдалд орно шүү. Хи хи.

Дараагийн ном 2

Шалгалтын өдөр дөхөөд ирсэн чинь сэтгэл санаа үнэн тогтворгүй болж ирсэн шүү. Олигтой сөхөж харж амжихгүй байгаа ч гэсэн дараагийн номоо танилцуулах уу? Ямартай ч зээлчихлээ.

Гэснээс ажил дээрх иймэрхүү шалгалтын ном цөөрсөн шүү. Гайхал оюутнууд, гадаад хүмүүс илт олшроод, түрүүлээд зээлээд авчихсан байна.

Ер нь энэ манайхнаас бусад гадныхан их зэвүүн шдээ. Байнга л ном зээлж авч хичээл хийнэ. Өдөр тутам нухаад явдаг шиг байгаам. Тэгэхэд бид яаж байна, над шиг дөхүүлж байгаад гэнэт ухаан ороод ном дэвтрээ хайна, тэгэхээр өнөөх нь олдохгүй энэ тэр. Ичиж үхье дөө энэ гаднынхнаас.

Орой ч гэсэн алдаагаа ухамсарласандаа баяртай байна бла бла. Хи хи.

Ханзны ном. Мэддэг ч юм шиг, мэддэггүй ч юм шиг ханз их байна аа. Энэ номыг яг энэ хоолыг хүлээх зуураа, идэж дуусаад ажлын цаг дуустал л жаал харсан. Дахин сөхөх цаг зав болохгүй л байна. 

Явж явж харанхуй л явж орох нь дээ. Блог бичиж суухаар номоо хараачээ гээд загнаадхаач, хэхэ. Нэг орчуулга хийгээд, түүнийхээ хажуугаар гар хуруу маш чадварлаг эвлээд, үүнийг бичиж сууна. 

Ажлаа хийлээ. Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье.

Гэр ба шагай

Өмнөх бичлэгийн үргэлжлэл болох зураг шүү.

Дандаа зуухны үүдэнд сууна гэж юу байхав тийм ээ? Үе үе хоймор заларна гэж байгаа. Хэ хэ. Гэрт орж ирсэн хүмүүс их л сонирхож тооно өөд харна. Зарим нэг завтай нь унь тоолох нь холгүй.

Хүүхдүүд орж ирэхээр шагай няслахыг заадаг гэж байгаа. Шагай гэж мэдэхгүй улсуудад юуны яс, биеийн аль хэсгийнх нь яс гээд л тайлбарлаж өгнө. 

Эхний 100 зочдод үнэгүй тараах боорцог. Өнөөх монгол доонац чинь шүү дээ. Би хайраагүй л дээ. Нэг монгол эгч хайрсан. Харин би хажууд нь сүүтэй цай чанасан. Жамц давс жаахныг хаяж байгаад л.

Ажлынхаа зав чөлөөг харж байгаад ганц нэг зураг дарсны нэг нь энэ. Монгол, Солонгос, Хятад, Орос гээд улсын үндэсний хөгжим. Товч дарахаар тухайн хөгжмийнх нь ая явна гэж байгаа. Морин хуурын ая нэг их гоё ая биш л дээ. 

0 ч орох завгүй байсан. Үдийн хоолоо их орой бараг ажил дуусч байхад идсэн. Дээд давхарт нь байдаг жижиг ресторанд нь үнэгүй хоол идэв. Түүнээс эд нар ихэвчлэн бэнто бэлддэг байхгүй юу. Бага зулзагаа дагуулж явсан тул, бидэн хоёр тансаглачихсан шд. Далайн эрэг дээр байрладгийг ч хэлэх үү? Гадаах байгалийн үзэсгэлэнг харж баясангаа хооллосон. Тэгсэн энх тайвны бэлэгдэл тагтаа ирж суучихаад, нээх хөөрхөн. Доороосоо дулаахан аятайхан бололтой шиг байна лээ. 

Ямартай ч ажил минь амжилттай дуусан. Хэд хэдэн телевиз, сонингийхон явж байсан. Гэснээс би хоёр ч зурагтаар гарсан. Нэг нь тухайн орон нутагт л гарах орон нутгийн телевиз. Нэг нь мужийн телевиз. Үүнийг нь таньдаг хүмүүс олоод үзчихсэн, зурвас шидлээд байсан. 

-Яана аа, хөөрхөн гарч уу, би?

-Хөөрхөн, хөөрхөн. Бахархах сэтгэл төрсөн шүү.

-Баярлалаа...

Бага зулзага бас өөрийгөө асуугаад байна аа. Би гарч уу? Асуугаадхаарай. гэсэн. Учир нь бид өөрсдөө гадуур яваад зурагт энэ тэр үзэж амжаагүй ээ. 

Амралтын өдрүүд нэг иймэрхүү л өнгөрч байна. Ирэх бүтэн сайнд өнөөх гайхал шалгалт чинь шүү дээ. Номоо харж дуусгаагүй байдаг...

Гэр ба боорцог

11 сард боорцог хийж зардаг нэг арга хэмжээ байдаг даа. Түүндээ би энэ жил дахин оролцож чадаагүй ээ.

Хоёр төстэй арга хэмжээ байдгийнх нь нэг нь 10 сард болоод өнгөрсөн. Тэрийг угаасаа нэгэн оюутан гэр бүлд шилжүүлээд өгчихсөн. Ха ха. Мундаг байна уу? Хүмүүст шилжүүлж өгч энэ тэр. Ккк.

Намайг та оролцох уу энэ тэр гэж асуулгүй өөрсдөө цаагуураа саналаа өгөөд оролцчихсон. Би ч намайгаа дуудах болов уу гэж жаал харсан л даа, нуулгүй хэлэхэд. Хэ хэ.

Гол нь манай ажлаас зохион байгуулдаг арга хэмжээ л дээ. Тийм болохоор бүх мэдээлэл нь наддаа ил тод хөөрхий. Очиж бусад орны хоолноос авч иднэ ээ гэж бодож байсан чинь яагаав өнөөх 45 жлийн ой тохиогоод очиж чадаагүй.

Дараа нь сонсох нь ээ тэр газарт нь бас бус арга хэмжээнүүд давхцаад хүн гэж асар их байсан гэнэ. Бараг л Токиог санагдуулсын байх. Токио нь ч юу юм бэ? Давслана гэхэд арай хэтэрнэ ээ. Хи хи.

Боорцог нь амжилттай зарагдсан гэсэн байх аа, ашгүй ашгүй.

Хоёр нь дахь хотын нэгэн байгууллагаас зохиодог арга хэмжээ. Бага зулзагын урлагийн үзлэг давхцаад бас л оролцож чадсангүй. Нэгэн хотоос монгол эгч ирж хуушуур, боорцог хийж зарсан. Би урлагийн үзлэгээ дуусгаад очиж хуушуур авч идсэн. Ойрд идээгүй болохоор амт гэж салахын аргагүй байсөөн.

Харин санаандгүй байж байгаад өөр нэгэн арга хэмжээнд оролцоод авлаа. Тэр нь суугуул нутгийн баруун захын нэгэн хот болох Сакайминато гэдэг хотод байрлах бяцхан товэр байдаг юм. Тэрний 3 давхарт монгол гэр байрлана. Ганц монголын тухай танилцуулга биш л дээ. Хятад, Солонгос, Орос гээд л байна. Манайхан яахав үзүүлж харуулах юм ихтэйгээрээ гэрээ босгочихсоон. Сэргэлэн байна уу? Хэ хэ.

Гэрийн зүүн талд зуухныхаа урд суунгаа орж ирсэн зочин гийчдэд улсаа танилцуулах ажил хийв. Хэдэн жилийн өмнөөс хийж ирсэн л дээ. Өнгөрдөг жил би явж чадаагүй юм. Тэгсэн энэ жил заавал намайгаа гээд товлочихсон байх юм аа. 2 цаг гаран явдаг газар байхгүй юу, амралтын өдөр унтуулахгүй, хар үүрээр босгож зараад. Ха ха.

Хар үүрээр явж ажилласных ганц ч гэсэн хүн монгол орныг минь сонирхоод, зун нь очиж халаасаа хоослоосой гэж л бодож сууна даа...

Иймэрхүү улсаа таниулах, сурталчлах ажил хийдэг олон олон уншигчдадаа амжилт хүсье ээ. Бид шүү, бид нарын дараа элчин, консулынхан орно шүү. Ккк

Ганц нэг зураг дарсныгаа дараагийн бичлэгт орууламз...

Ууж иддэг сар

Хуучин оноо үзэж, шинэ оноо угтах гээд хүмүүс догдлоод эхэлчихэж.

Токиод монгол ээж нар шинэ жилээ тэмдэглэнэ гээд өдөр судраа тогтоод зараа гаргачихаж. Их л сүр болдог шиг байна шд. Урд жилүүдийнх нь зургийг хараад байхад яг л монголд байгаа шигээ хувцаслаад, үс гэзгээ янзлаад нэг хүний хэлснээр эрвээхэй шиг болоод л очдог юм билээ.

Би нь ганц нэг хүнтэй уулзаж идэж уугаад ярьж суух уу? гэж ярилцаж эхэлж байна. Мөн ганц нэг япончууд уулзана шүү, ирээрэй гэж урьж залж байна.

Ажлын газар оны сүүлчийн ажлаа дуусгаад орой нь нэг газар хооллоно. Хань ижил ирэх сарын дундуур. Том зулзага одоогоор орж гарах нь мэдэгдээгүй байна. Бага зулзага хорооны хүүхдийн ёолконд явна. Энэ тухай бичиж байсан даа. Даруухан тэмдэглэнэ л дээ.

Энэ жил өнөтэй өвөл болно гэж дуулдана лээ. Гэм нь цас овоо орно гэсэн. Тэр овоо орохоос л айж байна даа. Юун шинэ жил, юун цагаан сар. Хэ хэ. Худлаа л даа. Цас орохоор догдлоод л ирнэ гэж байгаа энэ сэтгэл санаа.

Ёолкоо хэзээ засах уу? гэсэн улс л байна. Дэлгүүр хоршоонууд аль хэдийн зассан харагдсан. Гэснээс би ойрд дэлгүүр хэсээгүй. Ямар сайндаа ганц байдаг Юниклогоо нүүснийг мэдээгүй байхав. Очоод хоосон хаалга мөргөсөн.

Ёолк минь их л том байх шиг байсан чинь их жижигхэн болсон байна лээ шд. Мод нь агшаад байна уу? Зулзагууд минь суга өсөөд байна уу? Хэ хэ.

Наана нь шалгалтаа амжилттай өгөх хэрэгтэй. Ном шагайх хэрэгтэй байна. Юун блог гэж бодсон хэрнээ ороод л ирж байна шд. Яалтай. Хо хо.

Мөн нэг их мундаг хүн болоод, бичгийн орчуулга авчихсаан. Ядаж байхад цагаа тулгаж өгөх юм энэ хүмүүс. Их л амархан юм бодох юм даа. Яаж ийгээд орчуулаад өгөх л байх даа.

Бас нэг газар очиж хүний эрхийн тухай яриа хийнэ. Ооё. Сүрхий сэдэв байна уу? Хэдий тийм нэртэй ч ер нь энд ирээд өөрт тулгарсан бэрхшээлүүдээ голчон ярих юм. Гадаад хүмүүс ингэж боддог байх нь, ийм асуудал нь бэрхшээлтэй байх нь гэдгийг муусайн япончуудад ойлгуулах журмаар л ярих байх даа. Хи хи.

Ядаж байхад миний урд нь ярьсан хүмүүс ёстой мундгууд байсан. Нэг нь тайвань, нэг нь парагвай. 2-лаа ээмэгтэй.

Ойрд нэг иймэрхүү сонинтой доо. Уншигчдынхаа шинэ жилийн үдэшлэгт амжилт хүсье өө.

Атаархаж байна өө

Суугуул нутгийн минь бага, дунд, ахлах сургуулиудын номын сан гэж үнэн атаархмаар гэж олон бичсэн дээ.

Саяхан бага зулзага бөөн баяр хөөртэй орж ирсэн. Юу болсныг асуусан чинь
-Энэ жилийн зээлж уншсан ном 100 хүрсэн тул 5 ном зээлэх эрхтэй болсон. Өнөөдөр би 5 ном зээлчихлээ.

Атаархал төрж байгаа юм чинь. Эх орны минь сургууль, цэцэрлэгүүд хөөрхөн номын сантай байгаасай. Шинэ ном худалдаж авахад төрөөс, улсаас төсөв гаргадаг байгаасай. Бяцхан жаалууд, сурагчид номонд дурладаг байгаасай...

Гээд л зөндөө хүсэх зүйл, атаархах зүйл байх юм. ЖДҮ-с өчнөөн төчнөөнөөр нь зээлж авч, халаасандаа хийдэг хүмүүст хэлэх үг олдохгүй юм. Тийм ээ?

Яалтай ч билээ? Улс эх орноо гэдэг хэдэн сайхан япон хүмүүсийг аваачаад төр бариулчих юмсан. Хэ хэ.

Ээж нь бас энд тэндээс ном зөөгөөстэй гэж болохоор бага зулзага 200 хол давсан ном уншсан байх аа. Тэгэхэд ээж гарын таван хуруунд тоологдохоор л уншсан байна. Энд бичсэн хэдийг л.

Сурах бичиг унших үнэн миа байна аа. Хэ хэ. Шууд л нойр хүрч байна шд. Та нар бас тэгдэг үү?

Гэснээс шалгалтын минь хуудас ирсэн. Ашгүй ойрхон газар өгөхөөр болсон. Их л сүртэй зүйлс бичээстэй байна лээ. Анхааруулга гэж.

Наана нь хувьсгалын ажил зөндөө байна, давж гарах л байгаа даа.

Ном бол ертөнцийг харах цонх мөн гэж бичлэгээ өндөрлөе дөө. Бүгдийх нь унших их үйлсэд өндрөөс өндөр амжилт хүсье.

Урлагийн үзлэг

Уламжлалт бичлэг шүү.

2 дугаар ангид дэвшсэнийх, дуу хуур, жүжигчилсэн тоглолт энэ тэр нь ч сайжирчээ. Энэ жил элдэв ажил энэ тэр давхцсангүй, очиж үзэв. Бага зулзага минь их л баяртай харагдсан.

Гэхдээ бас жүжгийнх нь оноогдсон дүр нь таалагдаагүй гээд гонсгор л байлаа.
-Үр минь ээ, ийм туслах дүр байж байж л гол дүрүүд тодордог юм ш дээ. Дамчаа гуай шиг мундаг эсрэг талын дүр бүтээдэг хүн байна.
-Дамчаа гэж хэн бэ?
-Өө, нээрээ мэдэхгүй билүү? Эсрэг талын дүр олон сайхан дүр бүтээсэн жүжигчин байсан юм аа.
-Тэгсэн ч, би өөр дүрд л тогломоор байсан, багш л хуваарьлачихсан.

Нэг иймэрхүү байдлаар урлагийн үзлэгээ угтаж, үдэв.

За энэ талаар хэрхэн зохион байгуулдаг, хувцаслалтаа яаж зохицуулдаг, төгсөн 6-р ангийнхан нь ямар үүрэгтэй оролцдог энэ тэр гээд л зөндөө бичиж байсан тул дахин нуршихгшй ээ.

Ямартай ч шинэ он гартал хувь хувьсгалын ажлаа нэг нэгээр нь биелүүлж л явна.

Санта өвөөгийн яриа гарчихсан. Ямар зүйл хүсэх ээ охид шивэр авир гээд л байна. Энэ жил санта эмээ өвөөгийн санхүү жаахан тиймхэн юмсан, яаж давдаг юм билээ гэж бодоостой.

Та нар минь санта өвөө эмээгийнхээ давааг хэрхэн давах гэж байна даа?

Ялгаа гэж их байна дөө

Саяхан илгээмж ирлээ. Японы хойд нутгаас л даа. Таньдаг япон хүн. Өөрсдийн тарьдаг илжгэн чих жимснээсээ жаахныг явуулсан шүү гэж утас ирсэн наана нь.

Тэгсэн жимсэн дээрээ 4 хөөрхөн олбог баадуунд боогоод хийчихэж. Хөөрхөнийг гайхаж, 4 сандал дээрээ тавьж үзлээ. Урд нь миний өөрийн нэхсэн 3 ширхэг олбог бий л дээ. Тийм болохоор нэг олбоггүй сандал дээрээ нэгийг нь тавьчихлаа. Бага зулзага шуналтаад нэгийг нь авчихлаа.

Саяхан би нэг олбог нэхэж өгсөн дөө, тэрэн дээрээ давхарлаад тавьсан харагдана лээ.

Тэгээд өөрийн бүтээл, мундаг хүний бүтээл хоёрыг зэрэгцүүлж жаал харж суув. Ялгаа мөн ч их байна даа гэж гонсойв. Хэ хэ.

Тээр хар даа. Бялуу шиг үнэн тансаг, гоёмсог олбог байгаа биз? Би тэгэхэд хажууд нь гэрт хөглөрөөд байгаа утсаа дуусгачих санаатай сонин сонин юм нэхсэн болдог...

Өөлбөл хэмжээний хувьд жаахан жижиг санагдсан. Муугаа мэдэхгүй бас хүний бүтээлийг өөлж энэ тэр. Хи хи. 

Яг ийм улаан хээтэй нь хосоороо байсан. Өнөөх хоёр нь жаахан бүдэг завсрын өнгөтэй. 

Одоо өөдөс утаснуудаараа бас нэг бүтээл санаандаа урлачихаад, эхлээд л явж байна. Шалгалтандаа бэлдэх хэрэгтэй байдаг. Гого бүтээл харчихсан чинь онгод бууж ирсэн үү? Хор шар хөдөлсөн үү? Амралтын хоёр өдөр огт ном шагайсангүй, дэгээ зүү утас эргэлдүүлэнхэн сууна даа гэж.

Уран бүтээлч уншигчдын үйл уран байг ээ.

Амттан

Яая даа энэ амттангуудыг. Идэхгүй байж болдоггүй, идээд байж бүр болохгүй. Хэ хэ.

Хөршийн маань байсгээд л оруулж ирдэг амттан. Дотроо янз бүрийн жимстэй будаагаар хийсэн амттан. Би дургүй л дээ. Зулзагууд минь харин дуртай. Үүн дотор жимснийх нь оронд вандуйгаар хийсэн нухаш байх нь элбэг. Уламжлалт амттан нь л даа. Тэрэнд харин зулзагууд минь нэг их дуртай биш.

Надад амт гэхээсээ илүү нялцгай нь таалагддаггүй юм. Хэ хэ. Хатуу ааруул идэж өссөн хүн чинь. Ихэнх монгол хүмүүс дургүй байдаг ч дуртай хүмүүс бас зөндөө л юм билээ.

За байз, үүнийг чинь хаана зооглолоо? Аан тийм, эртээдийн ойн баяр дээр. Гэхдээ бүгдийг нь биш, амссан. Уламжлалт ногоон цайны хольцтой. Энэхүү өтгөн ногоон цайнд нь харин дуртай шүү. Амттанд нь ч дуртай.

Жижиг сортын алим. Саяхан нэгэн бага сургууль орчихоод харих замдаа ногоочдын шууд худалдааны цэгээс худалдаж авсан юм. Багадаа идэж байсан алимны амтыг гүйцэхгүй ч исгэлэндүү амттай, гоё байсан.

Томилолтоор америк яваад  ирсэн ажлын газрын хүүхэн авчирсан бэлэг. Газар дээр нь л цохьсон. Явж үзээгүй ч тухайн газрын амттанг амсаад үзчихнэ шүү гэсэн бодол минь дийлээд. Дахин ийм бэлэгтэй ирвэл харин тэвчинэ шүү, зулзагууддаа өгчихнө.

Хүйтрээд, идэж уух хүсэл ч оргилоод, болохоо байсан шүү.  Эх нутагт минь хүмүүс өвлийн идшээ мэр сэр бэлтгэж байх шиг. Энд ямар өвлийн идэш гэх биш...

Нэг сайхан чанасан гэдэс идэх юмсан. Умс идэх идэх юмсан...

Шинэчлэгдчихэж

Сүүлийн хоёр жил сүмогийн календарь хүлээж авдаг болчихоод, додьгор суудаг болсон юм. 

Энэ жил хүлээж авсан календарь маань ингээд шинэчлэгдчихэж.

Урдынх нь болохоор босоо, нэг нэг нүүрээр нь урж авдаг байсан юм. Энэ жилийнх хэлбэр нь зураг дээрх шиг. Урж авалгүй, дээш нь сөхөж тогтоодог болж. 

Нэг авууштай нь тооны хэмжээ томорсон байна аа. Бас дээр нь элдэв хөтөлбөрөө сараачихад амар болжээ. Түүнээс бэлэг дэмбэрэлийн чанартай л байлаа шүү дээ. 

Ийм дугтуйтай бас. Хөөрхөн санагдсан. Урдных нь хуйлаад, түүнийгээ гялгар уутанд хийчихсэн байдаг юм.

Хэдийгээр ийм хуанлитай болсон ч 12 сард том том тоотой, гого гого зурагтай том хуанли олж авна даа. Энд тэндээ өлгөх. Дээрээс нь элдэв ажлаа сараачих.

Ингэхэд 1 жил ямар хурдан өнгөрөөдөхөв өө. Хэдхэн хоногийн дараа шинэ он гарах гэж байна таминь ээ. Юу бодож сууна даа...

Цэцэгс

Цэцгийн булангийн цэцэг хэд хэд солигдоод амжиж. Зургийг нь дарах гэж явсаар заримдаа их мартах юм аливаа зүйлийг.

Хулуу энэ тэр байхыг бодоход энэ 10 сарын бүтээл байх нь. Сүнсний баярыг тохиолдуулж урласан байх даа тийм ээ?

Гэснээс бид сүнсний баярыг тоолгүй өнгөрөөв. Ээж тоохгүй бол гэрийн бусад гишүүд бас тэгсгээд чимээгүй л байв. Сүүлд бага зулзага ээж тоогоогүй шд гэж байсан. Тоосон тоогоогүй та хоёр ойрд амттан чинь ихдээд байгаа шүү гэж банга хүртсэн, ээжийн ээлжит сөрсөн базаа. Хи хи.

Бодвол намрын өнгийг бэлэгдэж урласан байх. Ваарны доор дэлгээстэй дэвсгэрт их ач холбогдөл өгдөг юм байна, нээрээ. Анзаарсан бол тэр нь бас их учир жанцантай шүү. Цэцгийн болон навчны өнгийг тодотгож өгдөг энэ тэр гээд л тайлбарлах байх.

Төгөлдөр хуурын багшийн гэрийн үүдэн дэх гутлын шүүгээн дээрх гоёо. Чамин, гоёмсог санагдаад зураг дарчихсан.

Гэснээс би бас гэрийнхээ үүдэн дэх гоёоныхоо зургийг оруулна аа. Гоёо ч гэж дээ, хэхэ. Хараад шоолох вий?

Дараагийн ном

Дараагийнх нь ном шүү.

Өөрийнхөө, за даа би ч энэ тал дээрээ жаахан тааруу шүү гэсэн агуулгатайгаа нийцүүлээд зээлж аваад нухвал зүгээр байх тийм ээ?

Жишээ нь ханзандаа жаахан муу, үгийн сан ч дээ нэг их гавихгүй дээ энэ тэр гээд л. Одоо ч иймэрхүү төрөлжүүлээд асар их ном сурах бичиг гаргаж байна шүү. Гол нь биднээс өөрсдөөс минь л шалтгаалах зүйл болчихоод байна л даа.

Би яг өөрөө ингээд олон жилийн дараа сурах бичиг сөхсөн чинь ээдээ бас л гавихгүй зүйл их байна шүү. Ичмээр...

Гэхдээ яахав олон жилийн хойно ч гэсэн гавихгүй байна шүү нөхөөр гэдгээ мэдэж авсандаа баяртай байна аа. Хойшид шалгалт энэ тэр өгөхгүй ч гэсэн хааяаа ингэж хэлний сурах бичиг сөхөж харж баймаар юм байна гэж бодогдов.

Дараагийн ном нь энэ зурган дээрх ном шүү. Ажлын газрын хүн, ном шагайж байгааг минь харчихаад, жаахан буу халаад. Ийм зүйл дээрээ нэлээд тааруу бололтой байна өө би гэсэн чинь тэгвэл энэ номыг унш гээд бариад ирсэн.

Дөнгөж уншиж эхэлж байна. Эхлээд заавал өмнөх үг, номыг хэрхэн ашиглах тухай энэ тэр гэсэн зүйлүүдийг нь уншдаг заншилтайг ч хэлэх үү?

Дээрээс нь гэртээ харихаар эхнэрийн ажил, ээжийн ажил гээд түмэн ажил угтдаг тул ном шагайх зав гарахгүй л дээ. Сэрүү ороод, өглөө эрт босох гэхээр даараад халуун хөнжилдөө шургаж хэвтээд гээд л түмэн шалтаг тоочно.

Тиймийн тул өдрийн цайны цагийн 1 цагийг л өөртөө зарж байна даа. Нэг газар орно. Хоолоо захиална. Хоол иртэл шийр зугаа номоо харна. Хоолоо идэж дуусаад 10-д минут дахин номоо шагайна. Тэгээд л цайны минь 1 цаг дуусна даа.

Яг ингээд л цаг дуусаад ажил руугаа гэлдрэхдээ монгол шиг минь цайндаа орчихоод ирлээ гээд 2 цаг гаран алга болдог бол гоё оо, бүхэн бүтэн нэг цаг байна шдээ гэж бодож энэ тэр. Хи хи.

Энд чинь тийм юм байхгүй, яг л цагтаа гозойхгүй бол хэцүү. Зарим нэг нь ил хэлчихгүй, араас муулаад шивэр авир гэнэ. Улсынхаа нэрийг л бодох юм даа гэж. Би яахав ээ...

Жич: Энэ удаагийн үдийн хоол загас, далайн хавч. Мисо шөл, цагаан будаа. Бага зэргийн ногоо, бага зэргийн гоймон. Гоймонгоо түүхий өндөгтэй хольж? хутгаж иднэ.

Нэг иймэрхүү хорвоогийн бор өдөр өнгөрч байна даа. Бүгдэд нь ажлын, сурлагын өндөр амжилт хүсье өө.

Налгар намар

Ойрд суугуул нутагт минь налгар сайхан намар болж байна аа. Бороо шороо ч ховор. Нар ээгээд л. Зуны халуунд нар ахайтныг ад үздэг бол одоо нар ахайтандаа хайртай гэж юүхэв болсон.

Нартай л бол угаасан хувцсаа гаргаж хатаана. Өдөр нь ойр зуур алхана. Ажлын газрын минь эргэн тойронд намрын өнгө алаглаад.

Тэр цаана харагдаж байгаа нь хотын захиргаа. 2 давхарт нь хотын харъяа номын сан байрлана. Би долоо хоногтоо нэг орж бага зулзагатаа ном зээлж авна.

Ийм модон түнээл доогуур алхахаар нэг тийм романтик санагдаад байдаг юм. Та нарт бас тэгж санагддаг юм биш биз?

Эхний зурагт гарсан хотын захиргаа тээр цаана нь харагдаж байна. Наад талд байгаа улаан моддын зургийг дарж блогтоо оруулах гэж санасан байх.

Навчис ингэж унаад л. Хол дор шаржиганаж дуугараад л. Гоё улаан навч байдаггүй ээ. Бас шав шар навч алга. Шав шар навч харахаараа МУИС-ын хажуугийн гудамжаар ангийнхаа ганц нэг охидтой алхаж байсан санагддаг юм. Дурсамжаа гэж...

Эх оронд минь бас урт сайхан намар болж байна гэж дуулсан. Утаа л ихсээд байгаа сурагтай, яая дөө тэр утааг.

Удахгүй цас орно гэж бодохоор...

Шалгалттай хүн чинь

12 сард япон хэлний төвшин тогтоох шалгалт өгөх учиртай хүн л дээ би.

Аль 10-д жилийн өмнө өгч байсан л даа. Шалгалтын агуулга, систем өөрчлөгдөөд удаж байна аа тэрнээс хойш.

Дахин өгөх болсон шалтгаан нь сүүлийн үед энд тэнд ажил хийхээр явахад урдаас тэр шалгалтыг өгсөн үү? Хэзээ өгч байсан бэ гэж их асуудаг болсноос.

Тэгээд л ер нь дахин нэг үзээд алдая гэж бодоод, бүртгүүлчихсэн. Байдаггүй ээ, шалгалтандаа бэлтгэхгүй, монгол ном түүж уншаад яваад байсан чинь юу вэ? 11 сар гарчихсан байна шдээ.

Гэнэт ухаан ороод ажил дээрээсээ хэд хэдэн ном зээлэв. Эхнээс нь харж л байна. Уншаагүй үлдсэн монгол номнууд минь бодогдоод болох юм биш. Хэ хэ. Сэтгэл санаа нэг л төвлөрч өгөхгүй л байна шүү.

Энд овоо удсаных гайгүй байгаа гэж найдаад байна уу? Ёстой чөтгөр бүү мэд. Ханз энэ тэр бол нэг их дээрдээд гавьсан юм байхгүй л дээ. Унаж шараа болох вий дээ. Хэ хэ.

Ерөөсөө одооноос нухаж өгнө өө. Бас ч гэж сар гарангийн хугацаа байна.

Энэхүү шалгалтыг өгөх гэж байгаа япон дахь уншигч байвал амжилт хүсье ээ. Би ийм ном зээлж ирсэн. Үүнийг дуусахаар дараагийн номоо танилцуулна аа.

Эхнээс нь харсан чинь юу вэ? Бас л хөөрхөн алдаж байна. Яана даа? Гэж сэтгэлээр жаахан унав. Ямартай ч үзээд алдана даа. Унасан ч өгсөн гэж хэлэхгүй л байна биз, тийм ээ? Гандан буурахгүй зун нь дахин өгч энэ тэр. Хи хи.

Муу амлахгүй ээ, би чадна ш дээ, болгоно ш дээ яаж ийгээд. За та нартаа бас амжилтт хүсье ээ.

Нотлоод явчихна аа

Ямар ном уншсанаа нотлоод, энэ блогтоо ингэж зураг хөрөг оруулдаг юм шүү дээ.

Нотолгоо номыг тэсэлгүй захиад авчруулчихсаан. Уг нь ирэх жилийн 8 сард уншина гэж бодож байсан чинь. Хэ хэ. Өмнөх хоёрыг нь яг л жилийн зайтай уншсан байхгүй юу. 9 сард энд надад ирсэн 8 номны минь нэг шүү дээ.

Сүүлийн үед орчуулагч бүсгүйг нь ихэд таалаад байгаа учраас, захьчихлаа. Хи хи.

Жижиг ном тул, цүнхлээд өдөрт үдийн цайгаа уунгаа уншаад байлаа. Зарим өдөрт тэгж тухлан суух зав олдохгүй байсан л даа.

Саяхан нэг бороотой өдөр таараад. Гадагш гаралгүй, нэг давхартаа байрлах гуанзанд хооллоод. Тэгэхдээ уншаад дуусгачихлаа. Ашгүй. Гадагш гарахаар ирж очихдоо цаг зарцуулаад, номоо унших цаг минь богино л доо. Гэхдээ огт хөдөлгөөнгүй байснаас бас алхаж байя даа гэж бодон орж гардаг юм. 

Номын хувьд бас л сонирхолтой. Хүмүүний сэтгэлийн дотоод ертөнц гэж үнэн ойлгогдохооргүй юм даа. Цаг хугацаа нь дайны үе, дайн дууссаны дараахан үе давхцаад. Хүмүүс хоорондын харилцаа, дотоод сэтгэл, үйлдэл гээчийг үнэн замбараагүй, тогтворгүй болгочихсон шиг. 

Бас зоригтой зохиолч юм. Орчуулагч нь зоригтой юм. Уншигч би ч зоригтой юм. Хо хо. Учир нь элдэв ааш араншиг, ганцаардал, болчимгүй үйлс, балмад явдал зэргийг айлгүйгээр, ухралгүйгээр зоригтойгоор бичсэн байна л даа. 

За энэ талаар зөндөө сэтгэгдэл энд тэнд зөндөө бичигдсэн байна билээ. Олж уншина биз дээ, мөн номыг нь ч уншихыг бодоорой...

Жич: Энэ удаагийн үдийн хоол сам хорхойг зооглолоо. Шар бор өнгөтэй нь гайхал сам хорхой нь шүү. Гурил, өндгөнд өнхрүүлж байгаад шарчихсан байгаа байдал, толгойтой сүүлтэй юутай хээтэй нь.

Удирдаач

Шавь урлагийнхаа үзлэгээр удирдаач хийгээд. Би очиж үзэв. Бичлэг хийв.

Очиж үзнэ ээ гэсэн чинь өнөөх маань ичээд
-Та ирээд хэрэггүй ээ.
-Дандаа сүмо гэж байснаас, хааяадаа өөр зүйлээр оролдвол гоё шдээ, амьдрал сонирхолтой.

Гэсэн чинь, за тийм ч юм уу? ир ээ ир гэсэн. Хэ хэ.

Өглөөнөөс авахуулаад 16 цаг хүртэл болдог арга хэмжээ. Би ч тэгж эрт очоогүй л дээ. Найрал дуу дуулах, удирдаачаа хийх цагийг нь тааруулж очсон.

Том зулзага явж байсан бага сургуулиас ялгаатай нь тамирынхаа зааланд хийчихдэг юм билээ. Том зулзагынх болохоор хороонд нь байрладаг иргэдийн танхимд хийдэг байсан юм.

Тайзны чимэглэл. "Инээмсэглэл дүүрэн" гэж бичээстэй. 

За тэгээд л япончууд болсон хойно зохион байгуулалт асар өндөртэй болно. 

Сургуулийн коридороор тухайн нэг жилийн туршид амжилт байгуулсан дугуйлан секцийнхний танилцуулга, сурагчдын уран бүтээл гээд л хадаастай. Би ганц нэг зураг дарсөөн. 

Амьд цэцгийн урлалын дугуйлангийнхны бүтээл их таалагдсан. 

Нэг ийм цэцэгний л зураг оруулъя дөө. Бас хамаагүй хүний уран бүтээлийг дураараа энд тэнд оруулахаас айна өө. Гэтэл огтоос ч тэгж айдаггүй хүн бас байна. Хамаа намаагүй, хайр найргүй түгээнэ гээч. 

Оюуны өмчийг хайрлах, хүнээс зөвшөөрөл авч сурах гээд л бас бус соёл дутагдаад байна уу даа?

Үдээс хойш бага зулзага төгөлдөр хууртай, бас бус орж гарах ажилтай тул шавийн тоглолтыг дуусгаад л гараад ирлээ. 

Ирэх жил төгсөнө. Тэр үеийнх нь бичлэгийг бүтнээр хийх санаа байна, цаг зав, ажил төрөл амжих нь уу? үгүй юу? Ямартай ч төлөвлөчихье. 

Олон олон багш нартаа амжилт хүсье ээ.