Хувь заяа 2

Өмнөх бичлэгийн үргэлжлэл шүү.

Ритаг 10 настай байхад нь тосгон нь дайнд өртөнө. Нүднийх нь өмнө ээж аав, ах нар нь алагдана. Айснаасаа болоод уйлж ч чадахгүй байгаа хүүхдүүдийг үймээн дэгдээгч цэргүүд дагуулан явна.Тэгээд томчуудтай холилдон дайтахыг тушаана. Сүүлийн үеийн хөнгөн буунууд хүүхэд, охин хүүхэд ч бариад буудахад түүртэхээргүй болчихсныг ч хэлэх үү? Рита ч өөрийнхөө тосгонтой адил тосгодыг дайрсан. Хэрэв тушаалыг дагахгүй бол өөрөө алуулна. Охин хүүхэд дайтахаас гадна цэргүүдийн хоол ундыг бэлтгэх, хувцас хунарыг нь угаах гэх мэт ажлыг хийна. Мөн цэргүүдийн эхнэрийн үүргийг ч гүйцэтгэнэ. 10хан настай Рита ч энэ хувь заяаг туулна. Хэрэв эсэргүүцэх юм бол л алуулна. Ийм байдалтай байсаар үүндээ бүр дасчихсан. Дотоодын дайн дуусч үймээн дэгдээгчид таран бутрах үед Рита 15 нас хүрсэн байна. Мөн эрэгтэй хүүхдийн ээж болсон байна. Үймээн дэгдээчидтэй хамт байлдаж явсан түүнд эргэн тойрных нь чулуудах харц хөндий хүйтэн. Угтаа Рита ч уг дайны хохирогчдын л нэг юм байгаа шд. Дайн түүнээс гэр бүл, сургуульд сурах боломж, төрсөн нутаг гээд бүгдийг булаасан. Дэгж дэрвэх ёстой хөгжөөнт бага насыг нь хүртэл булаачихсан. Хүүхдийнхээ төлөө ажиллах хүсэл их байгаа ч түүнд мэдлэг, мэргэшил байхгүй. Алуулсан ээж аав, ах нарынхаа тухай, өөрийнх нь алсан тосгодын хүмүүсийн дүр төрх нүдэнд харагдаад одоо ч түүний зүрх сэтгэл дагжин чичирсээр...

Хөхөө өвлийн хүйтэнд талдаа 2 цаг алхан сургуульдаа явах бяцхан охин. Эрүүлдээ эелдэг аав. Харин согтохоороо төрөл арилжиж тэс өөр хүн болж хувирдаг аав. Аавыг нь агсамнах болгонд хүүхдүүдээ хамгаалан зогсох ээж. Ээжийнхээ биед үүссэн шарх, сорви, хөх няц болсон булдруу зэргийг харах болгондоо Мария шанална. Түүний амьдарч буй тосгонд эрчүүд нь хүчтэй. Эмэгтэйчүүд эрчүүдийн үгнээс гарна гэж байхгүй. Эрчүүдийн дарамтыг тэсвэрлэн ядуу зүдүү амьдралтай ч хүүхдүүдээ хайрлан өсгөх эмэгтэйчүүд. Эгч нь, ээж нь, эмээ нь, бас тэдний эмээ нь гээд л бүгд адилхан замыг туулсан. 13 настай Марияг ч адил хувь заяа хүлээж байгаа болов уу? Тийм байх ёсгүй. Охидууд сурч боловсорч, мэдлэгтэй болж, зоригтой болбол гэх бодлыг Мария сургуульд явж байж ойлгосон. Түүнийг сургуульд явахыг нь ганц ээж нь л сэтгэл зүрхээрээ дэмждэг. Тав, арван жилийн дараа... Магадгүй Марияг эмээ болох тэр үед цаг үе, нийгэм арайхийж ямар нэгэн зүйлээр өөрчлөгдөж магадгүй л юм.

Сүрлэг давалгаалах далайгаас сувдны хясаа түүх хүүхдүүд. Гэмтэл авах, живэх хүүхдийн тоо тасрахгүй. Гэхдээ л тэр хясааг зарчихвал өдрийн хоолныхоо хэдэн цаасыг олоод байх тул уг ажлыг хаяж чадахгүй. Ава гэрийнхнийхээ төлөө 12 настайдаа сургуулиасаа гарч уг ажлыг эхэлсэн. Нэг өдөр хүнд нөхцөлд хөдөлмөр эрхэлдэг хүүхдүүдийг дэмжих сайн дурын байгууллагын хичээлд сууна. Тэр сургалтаар уншиж бичих, тоо бодох, цаашлаад бизнесийн тухай заалгана. Төгсөөд нэгэн оёдлын газар дадлагажигчаар орно. Франц хэлийг ч шамдан суралцана. Одоо тэрээр өөрийн жижиг бизнес эрхэлдэг. Хажуугаар нь хүүхдэд туслах сайн дурын үйл ажиллагаа явуулна. Боломж нь л байх юм бол охид ч эрэгтэй хүүхдээс дутахгүй тэдэнтэй ав адилхан зүйлийг хийж чадна гэж тэр хэлнэ.

Бичлэгээ уг номын төгсгөлд байсан сайхан үгээр дуусгая.

Эрэгтэй хүүхдэд олгох боловсрол нь нэг л хүнд зориулж буй боловсрол. Харин эмэгтэй хүүхдийн боловсрол бол гэр бүлд нь ч зориулагдсан байдаг. Нэг ёсондоо эмэгтэй хүүхэд боловсрол эзэмшинэ гэдэг цаана их олон хүн аврагдаж байдаг гэсэн үг.
Номын төгсгөлд байсан сайхан үгсээр бичлэгээ төгсгөе.