Monday, December 17, 2012

Чухал сэдэв

гэдэг нэвтрүүлгээс бас ганц нэгийг үзлээ. Ярьж эхлээд байгаад нь их баяртай байна өө.  Хүмүүсийн яриад байгаа нь бүгд л чухал сэдвүүд.

Өөрийн бодлоос хэлэхэд
 "Би өөрөө энэ улиг болтол яригдаад бичигдээд байгаа ард түмнийх нь, иргэдийх нь нэг. Тийм ч учраас би өөрөө өөрийнхөө сэтгэхүй ухамсартаа анхаараад, өөрийнхөө хэмжээнд өөрийгөө хөгжүүлээд явах юм сан гэж эрмэлздэг. Хүүхдүүддээ бас тийм сэтгэхүйг суулгаж өгөх юм сан гэж боддог. Хичээх болно оо"


Баттулгын хэлсэн зүйлүүд ер нь их таалагдаад байгаа, уг залуу өөрөө их таалагдаад байдаг юм хэхэ. Тийм болохоор ч тэр юм уу хэлсэн зүйл нь хүртэл таалагдаад байх юм ккк.

Залуус минь бүгд л Баттулга шиг сэтгээд мөрөөдөөд явбал яриад байгаа хөгжил ойрхон байна дөө. Мөрөөддөг нэг хэсэг нь хөгжөөд мөрөөддөггүй хэсэг нь ард хоцорчихдог гэж байна үнэн шүү.

Би бас мөрөөддөг өө. Ирээдүйд тэр минь хэрэгжээд яваасай гэж хүсдэг. Биелүүлэхийн тулд өөрийгөө хөгжүүлнэ ээ, боловсруулна аа.

Монголчууд минь хөдөлмөрлөх.
Тархиа хөдөлгөөд дараа нь биеэ хөдөлгөе...

Агуу юм аа


Би монголыхоо нэвтрүүлгүүдийг үзээд байж амждаггүй юм. Хүмүүс шуугиад байдаг ганц нэг нэвтрүүлгийг цаг гаргаж байгаад хааяа нэг үзнэ л дээ.
Одноогийн хөтөлдөг нэвтрүүлгийн ганц нэгийг үзлээ.

Чинагийн Галсан гуайн нэвтрүүлгийг үзээд үнэхээр биширлээ. Нутагтаа сая мод тарина гэж байна. 250 мянгыг хэзээний тарьчихсан гэнэ. Бахархаж байна. Би хажууд нь ганцыг ч тариагүй явна. Ичиж байна.

60 ном гаргана гэж байна. Нас ахисан ч өө би ч одоо өнгөрсөн гэхгүй дахиад 20 ном бичнэ гээд явна. Гайхалтай.

Иймэрхүү оюунлаг хүмүүсийнхээ үгийг сайн сонсож, тунгааж, хэрэгжүүлж явах юмсан тийм ээ...


Балданпүрэв гуайн ярилцлага бас л...
Амьдрал баян гэдэг л энэ байх. Бас л агуу сэтгэлтэй хүн юм.  Тэгэхэд хажууд нь жаахан юмнаас нь болоод архи уугаад л амьдрал утгагүй байна, би мөнгөгүй байна гээд л гутраад суудаг хүн байна шүү дээ. Цуглуулж суугаад үзүүлэх юм сан.
Алдсан алдаанаасаа ухаарал авч байсан гэж...
Амьдрах гэж олон зүйл хийж сурсан, хийдэг байж. Мундаг юм. Их сайхан өөдрөг үзэлтэй хүмүүн юм.

Хүнээр хүндлүүлэх хэцүү шүү...
Монголчуудын гэр сургалт гэж агуу юм байдаг шүү...

Балданпүрэв танд болон таны 14-15 хүмүүжил сайтай хүүхдүүдэд аз жаргал, амжилт хүсье.





Sunday, December 16, 2012

Хөөрхөн ном

Шинэ ном танилцуулъя өө. Том охиныхоо сургуулд ном уншдаг сайн дурын ажлаа өгсөн. Хэхэ. Хувь хувьсгалын ажил амжихгүй болчихоод энэ жил саналаа өгөөгүй. Гэхдээ л энд тэнд монгол гэсэн нэртэй ном харагдвал сэртийдэг хэвээрээ.
Тэгээд ч арлын оронд эх орныхоо нэрийг гаргаад явж буй хүмүүсийг дэмжих зорилготойгоор худалдаад авчихдаг юм. Хааяа бас ганц нэг хүүхдэд япон хэл заахдаа ч ашигладаг болохоор. Ажлынхаа газарт бас шахнаа гэж байгаа.
Агуулга нь монголчууд хүүхэд төрөхөд үнэг хайчилдаг болсон домгийн тухайн. Зураач нь япон улсад сурдаг Болормаа гэдэг хүн. Болормаагийн зургийг нь зурсан хэд хэдэн ном бий. Ажилд нь сурлагад нь өндөр амжилт хүсье.
Япон улсад суралцдаг, ажилладаг хүмүүс та бүхэн ч гэсэн хүүхдүүддээ уншуулаарай. Хөөрхөн ном шүү.

Thursday, December 13, 2012

Ёолкоо гэж гоё шүү

Дурсамж дүүрэн бага нас санагддагюм өөрийн эрхгүй. Энд тэнд явж байхдаа авсан зураг.






Багын үзүүлдэг чих хамар хоолойн эмнэлэгт зассан ёолкны тоглоом. Модных нь зургийг оруулах гэсэн хажууд айлын хүүхэд гарчихсан байнаа.







Эмийн сангийн үүдэнд зассан мод. Охин очиж нураачих гээд сандаргасан шүү. Он гарахаас өмнө хураагаад авчихна гэж бодохоор уйтгартай. Бид он гараад нэлээд хоносон ч хураахгүй шүү дээ хэхэ.





Ийм тоглоом гэрийнхээ ёолконд авч өлгөмөөр санагдаад, шуналаа гэж барагдахгүй юм даа. Гэрийн ёолк тоглоомоо даахгүй болчих байх даа гэж...




 Багын цэцэрлэгийн хананд өлгөсөн харагдана лээ. Багш нарын бүтээл гэж бодож байна. Зулзага харчихаад санта гээд байсан. Үгсийн сан нь нэмэгдсэн гэсэн үг.

Wednesday, December 12, 2012

Эгдүүтэй

болж байна бага минь. Том болж байгаа биз дээ гэдэг асуултанд хариуллаа шүү, энхрий хайрт ээж аав ах дүүс минь ээ.

Энэ киног үзэх гээд уурлаад аашлаад байдаг болсон. Би нь хааяа үүнийг тавьж өгчихөөд хоолоо гялалзуулдаг юм. Тэхгүй бол бас л ажил амжихгүй үе байх юм. Угтаа бол ингэж зурагтанд хүүхдээ даатгах муу гэсэн. "Зурагтанд хүүхдээ даатгаж болохгүй" гэсэн ном авсан. Завтай болохоороо уншина. 

Шулганаж өгч байна, заримдаа ойлгохгүй уурыг нь хүргэнээ бид хэхэ. Гэхдээ ээж ихэвчлэн орчуулна.

Дуу хөгжимд үнэн дуртай байна. Микрофон бариад дуулна. Зураг зурдаг болсон. Тэрийг энийг зураарай гэхээр маш идэвхитэй зурна. Бид наана нь алга ташиж магтаад л хэхэ. Мэдээж хамаа намаагүй сараачсан зураг. Өөрөө бол тэрэндээ үнэн кайфтай. 

Өөр чинь юу билээ, яг бичих гэхээр бичих юм олдохоо байчих юм.

Хоолнод жаахан муу байгаад байна. Амттанг харин идчихээд байх санаатай. Тэгээд загнуулж бөөн уйлаан майлаан болно.

Үгсийн сан нь нэмэгдсэн. 2-3 үг холбоод ярьдаг болсон. Номон дээрх зургаа заагаад энэ юу вэ гээд бүх дүрс, үсгийг асууна.

Мээмээ харамлана. Аниа нь тоглоод миний мээм гэхээр харамлаад уйлна.

Зураг авахуулж сурсан. Хуруугаа гозойлгоод пооз авна.


Эрчүүдээ та нар

Эх орноо авч явах хүмүүс шүү дээ.
Яасан гэхээр хэд хоногийн өмнө монголоос минь төлөөлөгчид ирлээ. Би орчуулганд нь яваагүй л дээ. Нэг орой хүлээн авалтных нь орчуулган дээр халтуур хийсэн юм. 2 цаг л уулзахад үнэн мөн чанарыг шууд л мэдэж байгаам. Монголд байгаа шигээ дураараа аашлаад, баар цэнгээний газар нэхээд, чадлаараа юм үзүүлчихье гээд дагуулж яваа хүмүүсийг хүндлэхгүй. Зорьсон газартаа хүрчихээд автобуснаасаа ч буухгүй, шөнөжин архи уугаад  гээд л дараа нь их олон зүйл сонссөөн.Ямар хэрэг байна аа? Хэлэх ч үг алга. Хэдхэн хоног хичээгээд улсынхаа нэрийг аятайхан аваад гарчихгүй, чихнээс хонх уяад л...

Нэг үхрийн эвэр доргихоор мянган үхрийн эвэр доргиод байна шүү дээ. Монголчууд гэж ирээд яриад байна цаана чинь.
Миний ямарваа нэгэн үйлдлын ард бүхэл бүтэн улсын минь нэр байна гэж бодооч ээ. 

Monday, December 10, 2012

Ээжийн үглэх нь хүүхдээ алдаг

Энэ өнөө ээжүүдийн үглээний тухай ном.Зохиолч нь Ямазаки Фүсаичи гэдэг хүн. Их л мундаг хүн бололтойм, гэр бүл, хүүхдийн хүмүүжлийн чиглэлээр сургалт зэргийг явуулдаг гэнэ. Их дажгүй санагдаад хувьдаа худалдаж авдаг юм бил үү гэж бодоод, ирээдүйд охидууд минь ч ээж болно...

1. Үглэхээ больвол хүүхэд өөрчлөгдөнө.
2. Ээжүүдийн үглээ яавал зогсох вэ?
3.  Илт өөрчлөгдөх нэг сарын ээжүүдийн сургалт
гэсэн 3 том бүлгээс бүрдээд дотор нь олон ээжүүдийн туршлагаас танилцуулсан.

 Сайн болон давуу талаа мэддэггүй хүүхдүүд.
Ээжүүд хүүхдээ загнахдаа дандаа муу болон сул талыг нь хэлээд л үглээд байдаг. Тийм болохоор хүүхдүүд өөрсдийнхөө сайн талыг мэддэггүй. Хичээл заасан хүүхдүүдээс анкет бөглүүлсэн чинь бүх хүүхдүүд сул болон муу талаа маш сайн биччихээд, сайн болон давуу талаа бичих хуудсыг цагаанаар нь үлдээсэн байв.
-Сул талаа их сайн бичсэн байна шүү дээ?
-Ээж тувт тэгж загнадаг болохоор.
гэж бараг бүх хүүхдүүд хоолой нийлүүлэн хариулсан.

 Өөртөө итгэх итгэлийг олгосон хүүхэд хөгждөг.
Хүүхэд ээжийнхээ үг хэл, ярианаас хайрыг мэдрэхээ болихоор айдаст автан цөхөрдөг.
Чи ер нь хичээлд дургүй дүүрсэн толгой байна даа гэж хэлсэн л бол та шалгалтанд уналаа. Хүүхэд бол бага багаар урагшилдаг. Түүндээ ээжээсээ тусламж, авралыг хүсч байдаг. Тодруулж хэлбэл хүүхэд ээжийнхээ үгнээс өөртөө итгэх итгэлийг олж, хөгжиж байдаг.
  Бага сургууль, дунд сургууль төгсөх хүртэл хүүхдээ муулж загнах хэрэггүй. Тэгж муулж загнах нь хүмүүжлийн сүйрэл юм.

Үргэлжилнэ...



Monday, December 03, 2012

Монгол doughnuts

12 сарыг боорцог хийж угтлаа. 3 дахь жилдээ хийж зарж байна, энэ жил цөөхөнг хийсэн. Түрүү жил худалдаж авсан хүн ч ирсэн харагдана лээ. Зарим нэг таньдаг хүндээ 2, 3-аар нь шахсан ккк.
Doughnuts хийж ядарсан хүн орой нь хоол хийхээсээ залхуураад өнөөдөр баяжсан юм чинь би та нарыг даая гээд гэрээрээ гадуур хооллочихсон. Монголчууд 5-ыг олоод 10-ыг зардаг гэдэг гэсэн гээд хань ижил намайг шоолоод байсан. Ккк.
Гэхдээ байна шдээ, баяжихдаа гол биш юм аа гэж. Монгол гэдэг нэрийг аятайхан аваад гарах явдал гэжуга.(Банжига блогийнхон ингэж их бичдэг юм билээ. Заримдаа энэ нь уур амьсгалыг их зөөллөөд байдаг шиг санагдаад хэрэглэчихлээ ккк)
Гол арга хэмжээ нь монголыг сурталчлах. Түүний хажуугаар боорцгоо хийсэн юм. Монгол далбаагаар puzzle хийж тавиад ирсэн хүмүүс түүнийг эвлүүлнэ. Эвлүүлээд дуусахаар нь далбаа бүхий номын хавчуурга бэлэглэсэн.
Хөх тэрлэгтэй хүүхэн тэрүүгээр нэг од боллоо.
Хараад байхад эд нар жижигхээн юмаар хүмүүсийг баясгаад, цэнгүүлээд чадаад байх юм. Зохион байгуулалт ч сайтай болох юм. Арга хэмжээний төгсгөлд цаас хайч чулуу хийлгээд ялсанд нь бэлэг өгөөд байсан. Хамгийн инээдтэй нь том зулзага  овоо ялаад яваад байнаа. Үлдсэн хүмүүс урагшаа тайзан дээр гараад л үзэж тарж байна. Нэг мэдсэн охин тэдний дунд явж байна. Нэрлэсэн бэлгэн дотор нохойны хоол гэж байсан юм, тэрийг сонсчоод би за даа том зулзага ч нохойн хоол хожиж энэ тэр гээд ярьж байсан чинь миний хэлснийг хождог гэсэн ккк.  Охин хүрч ирснээ ээж ээ нохой тэжээх үү, энийг далимдуулаад гэсэн хэхэ. Хүүхэд ээ гэж. Нэг л удаа гийн хоол хожчихоод нохой тэжээх юм гэнэ ээ ккк. Жижиг зулзагаа яаая гэж байж тэ.

Wednesday, November 28, 2012

Ойрд

Бичих юм их байгаа ч яг юунаас эхлэхээ мэдэхгүй байна. Хэ хэ
Ганц нэг зураг оруулаад, тэрийгээ тайлбарлаад явчихъя. Залхуу хүний л арга байлаа.

Токүшима гэдэг муж орж шинэ найз нөхөдтэй болсон. Эчнээ таньдаг байсан л даа, дэлгэрэнгүй танилцаж найзууд болов.
Энэ бол Токүшима мужийн алдартай Ава одори гэдэг бүжиг. Зун 8 сард их олон тооны хүн хамарсан  бүжиг болдог гэсэн. Чадвал очиж үзнэ ээ.

Дээрээс нь харахад Токүшима хот. Бидний байгаа хотыг бодвол их томоо юм билээ.










2 охины урлагийн үзлэг хоёр өдөр дарааллан болж амжилттай оролцов. Бага зулзага тайзан дээрээс аавыгаа олж харчихаад аав аа гэж сэргэлэн цовоо гэгч нь орилж эгдүү хүргээд...
Энэ хажуугийн зураг бол урлагийн үзлэгийн хөтөлбөр.
Ингэж хажуу тийшээ харчихаад болохгүй юм сүүлийн хоёр зураг.

 Бага зулзагыгаа тойрон эргэлдэж өхөөрдсөн хүмүүс л байна. Зураг зураад л, дуу дуулаад л, ном уншаад л гүйж байна.  Шулганаад л гүйгээд байгаа.
Урлагийн үзлэгийн талаар хэд хэдэн бичлэг оруулж байсан санагдаад байна, энэ удаад бичихгүй ээ.


Энэ бол аниа дүү хоёрын бүтээл. Аниа нь дүүгээ саатуулдаг нэг арга нь, ээжийгээ хоол хийж байх хооронд, түр гарсан хооронд гээд л харна. Бие биендээ тунирхах, аашлах гээд л зөндөө юм болоод байдын. Хоол хийж байхад нэг чарлаад л нэг инээгээд байгаа нь сонсогдоод хайр хүргээд байдаг юм 2 хөөрхөн зулзага минь.






Monday, November 12, 2012

Баярлалаа

Том зулзагын сургуулийн энэ удаагийн нээлттэй хичээл нь ёс суртахууны тухай байлаа. "Дотно үг" гэсэн гарчигтай бяцхан өгүүллэг уншаад, тэр талаараа ярилцсан. Ямар ч жижиг зүйл байсан хүнд баярлалаа гэж хэлж байх. Харилцагч хүнийхээ оронд өөрийгөө тавьж үзэх. Хэрэв чамд найз чинь ч юм уу хэн нэгэн баярлалаа гэж хэлээгүй бол чамд ямар санагдах уу гэж ирээд л хоорондоо ярилцаад, сэтгэгдлээ бичээд багшдаа хураалгаж байсан.

40 минутын нээлттэй хичээл дуусахаар эцэг эхчүүдэд зориулсан яриа байдаг юм. Нэгэн сэдэв сонгоод тэр чиглэлээр нь мэргэжлийн хүн урьж яриа хийлгэдэг. Би ажилтай байсан тул сонсож амжаагүй. Харин сүүлийн 30 минутанд анги ангид нь эцэг эхийн хурал шиг юм болдог, түүнд жаахан хоцрос гээд ирж оролцлоо.

Ээжүүд л ирсэн байсан, аавууд мэдээж ажилтай...
Хүүхдэдээ баярлалаа гэж хэлдэг үү? би хааяа л хэлдэг, би бол барагтай л бол хэлдэггүй, би ёс болгож л хэлдэг сэтгэлээсээ биш юм байна аа , би ч гэрийн ажилдаа түүртээд бас тэр бүр хэлдэггүй, хүүхэд юм чинь ээж аавдаа туслах л ёстой гэж ханддаг.
гэж ээжүүд дор бүрнээ хэлнэ лээ. Миний ээлж болоход хааяа л хэлдэг гэж үнэнээ  хэллээ. Угаасаа монгол сэтгэхүйгээр бол хүүхдүүд ээж аавдаа туслах нь зүйн хэрэг гэж би бодож ирсэн юм чинь.
Тэгсэн үгүй гэнэ ээ. Чамаас баярлалаа гэдэг үг сонсож байж эргээд хүүхэд чинь хүнд баярлалаа гэж хэлж  сурна гэнэ шүү. Хүүхдийнхээ яриаг анхааралтай сайн сонсож бай, эгц нүүр лүү нь харж байгаад. Хааяа элгэндээ чанга тэврээд баярлалаа гэж байх хэрэгтэй гэнэ.
Бидний монголчууд багаасаа баярлалаа гэдэг үгийг цөөн сонсож, хэлж ирсэн болохороо бие биендээ баярлалаа гэж хэлэхээсээ ичээд, санаа зовоод, харамлаад байдаг байх аа.

Ингээд миний блогоор ирж шагайдаг та бүхэндээ их баярлалаа.
Би нь нэг ном уншиж байгаа. Ээжүүдийн "үглээ"-ний тухай. Их сонирхолтой санагдаад байгаа, удахгүй хальт орууламз...


Monday, November 05, 2012

Гао тосгон гүрү гүрү

гэдэг ном. Уг нь нэлээд дээхэн уншсан юм. Ядаж зургийг нь оруулчихъя гэж бодсон боловч жаахан ч гэсэн тодотгол хийвэл дараа нь юуны тухай гардгийг нь санах байх гэж бодоод.
 Манга буюу комик хэлбэрээр бичигдсэн.

Гао тосгон нь Ветьнамдаа хамгийн ядуу тосгон бөгөөд хүүхдүүд нь их хол сургуульд явна. 2500 хүн амтай. Бороо их ордог. Газар тариалан эрхлэх боломж ховор. Бэлэн мөнгөний орлого байхгүй. Уулархаг газар бусад тосгон дахь сургууль руу нь их бэрхшээлтэй.
Гао тосгонд сургууль барих төслийн явцад гарсан бэрхшээлтэй болон хөгжилтэй
тохиолдлуудыг тэмдэглэсэн ном.
Дүүгээ үүрээд сургуульдаа явах охидууд. Сургуульд явдаг болсноор бага багаар инээмсэглэдэг болсон жаалхүү. 
Хамгийн гол нь сурах хүсэл эрмэлзлэл дүүрэн хүүхдүүд.
Мөн амьдралынх нь өдөр тутмын хэв маягт жаахан л өөрчлөлт оруулчихвал их олон зүйл зөв гольдролдоо орчихоор.
Ногоо иддэг болох, гараа угаадаг болох гээд л...

Жич: гүрү гүрү гэдэг нь эргэлдэхийг хэлж байгаам.

Sunday, November 04, 2012

Монгол улс хэзээ хөгжих вэ?

Ойрд яриагүй шавьтайгаа скайпаар ярилаа.
Монгол дахь ажил амьдралых нь талаарх гомдол саналыг нь сонсож өглөө.

Шулуухан хэлчихэж байна өө.

1. Цаг барихгүй юм аа. 30 минутаас эхлээд 3 цаг хоцордог хүн байдаг. Ядаж утсаар нөхцөл байдлаа утасдаад хэлчихдэггүй. Таг болчихдог гэнэ. Манай шавь хүлээгээд л суудаг гэнэ. Хамаг ажлаа алдаад л...

2.  Даргатайгаа бас жаахан тиймхэн харьцаатай байгаа. Дарга нь бас л ааштай юм байх аа.

3. Алба юм шиг ханддаг. Ямарваа нэг юм гуйчихаад баярлалаа гэж хэлж мэддэггүй. Албатай юм шиг л ханддаг. Манай японд бол жоохон ч юм гуйсан дараагаар нь заавал тэр тухайгаа хэлж баярласан талархсанаа илэрхийлдэг. Чи мэдэж байгаа биз дээ? гэсэн. Тийм ээ тийм.

 Монголчууд цаг бариад сурчихвал хурдан хөгжинө шүү гэнэ ээ, элэг нэгтнүүд минь ээ.

Би ч хааяа хугацаандаа очиж амждаггүй юм өө, гэхдээ ингээд тэгээд хоцорно гээд хэлчихдэг шүү ккк





Sunday, October 28, 2012

Миний аялалд гарсан шалтгаан

гэдэг ном уншаад. Өөр өөрсдийн гэсэн олон шалтгаанаар аялалд гарч өөрийгөө сорьсон  оюутан залуусын тэмдэглэл. Сүүлийн үед япон залуусыг гадагшаа гарахгүй байна, хэт дотооддоо бүгээд байна гэдэг шүүмжлэл сонсогдоод байдаг болсон.

Шалтгаанаас нь ганц нэгийг дурдвал
1. Өөрийгөө нээх
2. Өөрийнхөө юу хийж чаддагийг   мэдэх
3. Хөгжиж буй орны хүмүүст туслах
4. Нэг л хэвийн амьдралаа өөрчлөх
5. Гэрээсээ хол хаа нэгтээ очиж амьдармаар санагдаад
6. Эцсийн эцэст өөрийнхөө юу хийх гээд хүсээд байгаагаа мэдэхээ болчихоод
7. Ажилд орж нийгмийн хүн болоод завгүй болохоосоо өмнө амжуулах санаатай
8. Хэн ч таниж мэдэхгүй газарт очиж өөрийгөө соримоор санагдаад
9. Мундаг хүн болж харагдах гээд
10. Хүмүүний амьдралаас бага зэрэг амралт авмаар санагдаад
гэх мэт олон шалтгаан байсан.
Тэд ихэвчлэн оюутнууд. Хичээлээсээ чөлөө аваад л ажил хийж мөнгөө цуглуулж байгаад л аялалдаа гарна.

Тэдний хувьд аялалынх нь үр дүн юу байв гэвэл:
1. Өөрийнхөө өдөр тутмын амьдралын хэв маягийг сэтгэл хангалуунаар бодох болсон.
2.  Хүмүүний амьдралыг өөдрөг хөгжилтэйгөөр өнгөрөөхгүй бол алдас болно гэдгийг ухаарсан.
3. Өөрийн жинхэнэ дотоод сэтгэл нээгдсэн.
4. Оюутан гэдэг цаг үеийн асар их боломжийг мэдэрсэн.
5. Өөрийн амьдрахыг хүсч буй газраа олсон.
6. Цэвдэг хүйтэн сэтгэл бага зэрэг хайлсан.
7. Өөрийн хийж чадах зүйл, чадахгүй зүйлээ мэдэж авсан.
8. Мөрөөдлийнхөө тэг дунд инээмсэглээд зогсож байх юмсан гэж сэтгэлийнхээ угаас бодсон.
9. Миний мөрөөдөл гээд нүүр бардмаар хэлж чадах мөрөөдөлтэй болсон
10.  Өөрийн хүсэл эрмэлзлэлийг хүндэтгэхээр шийдсэн.
гэх мэт.
Өөрсдийн өсөж торнисон Япон орноос нь тэс ондоо нийгэм, асар хүнд бэрхшээл зовлонтой хүмүүстэй нүүр тулахдаа тэд өөрсдөөсөө ичнэ. Өнөөдрийг хүртэл чамлалттай уйтгартай санагддаг байсан амьдрал нь аз жаргалаар дүүрэн байсан гэдгийг мэдэрнэ.
Нэгэн жишээ: Африкийн нэгэн орны залуугийн мөрөөдөл нь дээврээс нь дусаал гоождоггүй байшинд амьдрах. Гэтэд бидний...
Нэгэн тэмдэглэлд: Судлаж үзэх тусам дэлхийн өнцөг булан бүрт зүтгэж хичээж буй хүн маш олноороо орших юм. Би хажууд нь бол юу ч биш...

гээд л ёстой үнэн, азтай хүн шүү би гэж бодогдуулсан зүйлс ихтэй байлаа.

Monday, October 22, 2012

Ой 6 сар

-ын үзлэг гэж болдог юм, энд. Бичгээр сарын өмнө мэдэгдэнэ. Тэдний тэдэн цагт ирээрэй. Хүүхдийн эрүүл мэндийн байдлын талаарх бөглөх маягт, үзлэгийн тасалбар, юу юу авч ирэх зэрэг зүйлс бүхий дугтуйтай бичиг ирнэ.
За тэгээд заасан өдөр нь үдээс хойш чөлөө аваад хүүхдээ цэцэрлэгээс нь аваад очлоо. Үе тэнгийн жаахан юмнууд цуглачихаж. Уйлах нь уйлаад л, инээх нь инээгээд л, тоглох нь тоглоод л. Ихэвчлэн ээжүүд л харагдана лээ. Ганц нэг аав байх нь байсан шүү. Гэхдээ тэдний хүүхэдтэйгээ тоглож байгаа энэ тэр нь цаанаа л нэг эв хавгүй шүү. Ккк

Үүдэнд бүртгүүлээд цаашаа орно, ээлжээ хүлээгээд л сууна. Хаа очиж нэг авууштай зүйл нь энд тэнд ингээд хүлээх зуур хүүхдийн зурагт ном ихтэй байдаг юм. Зулзага минь байсгээд л нэг ном барьж ирээд ээжийг чангалаад байсан болохоос.
Гэхдээ ээж мэдээж зүгээр нэг умшихгүй ээ, аль болох нэг шинэ үг ч юм уу хэллэг цээжлэхийг бодноо. Нэг зөвлөгөө өгөхөд ийм хүүхдийн зурагт ном маш сайн хичээл болдог юм билээ шүү. Япон хэл сурах гэж буй хүмүүс ээ. Англи хэл сурахдаа энэ аргаа хэрэглэнэ гээд л худлаа яриад яваагаас биш би нь...

Энэ удаагийн үзлэгээр хүүхдийн ерөнхий хөгжлийг шалгаж байсан. Ойр зуурын үг хэлж байна уу? Хуруугаараа янз бүрийн юм зааж байна уу?  Хүүхэд асрах явцад чинь ямар нэгэн бэрхшээл тулгарч байна уу? Хүүхэд өсгөх нь хэцүү санагдаж байна уу? гэж асууж байсан. Бас шүдний байрлал, хугацаандаа ургаж байна уу гэсэн үзлэг голлосон.  Зулзага хүүхдийн эмч, шүдний эмчийг хараад л чарласан, бусдаар бол ч дажгүй л байсан. Шүдийг нь хэрхэн угаах тал дээр зөвлөлгөө өгөөд, хүүхэд бүрт зураг дээрх шиг шинэ сойз нэг нэгийг өгсөн. Бас баахан цааснууд. Дараа зав гарахаараа гүйлгэж харна гэд далд хийчихсэн байгаа ккк. Хоол идсэний дараа заавал угаах ёстойм гэсэн. Гэхдээ одоохондоо жаахан болохоор тэр бүр угааж чадахгүй байгөө. Зугатааж гүйгээд, өөрөө угааж байна гээд худлаа л амандаа зуугаад гүйгээд байна хэхэ.
Мөн хооллолтын талаарх багахаан зөвлөгөө авсан. Учир нь хоол идэх гэж бөөн юм болдог юм. Тэгсэн өдий насны хүүхэд угаасаа бүтэн сууж хооллоно гэж байдаггүй гэнэ. Ийш тийш хөдөлж хооллодог гэнэ. Тийм болохоор нэг их шахаж шаардаад байх хэрэггүй гэнэ ээ.  Бас хоолноос гадна бага сага идэх юм өгөхөөр бол чанасан өндөг ч юм уу, жигнэсэн амтат төмс ч юм уу, банана ч юм уу өгөх нь зүйтэй гэсэн. Хоол бага идсэн гэсэн үед нь аль болох тэжээллэг зүйлс өг гэсэн. Чихэр жимс, ундаа зэргийг аль болох бага өг гэсэн. Хоол хийх аргачлалтай цаас байсан байх шүү нээрээ. Дараа завтай өдрөө хийнэ ээ ккк.
За нэг иймэрхүү.

Монголын олон үрс эрүүл энх өсч бойжих болтугай.

Thursday, October 18, 2012

Дуулах дуртай

байна гэж бага зулзага. Толгойгоо хоёр тийш нь ганхуулаад, биеэ займчаад л бүжиглэнэ шүү дээ. Эдний ганц нэг хүүхдийн дуу оруулж байна аа хойшид.
Гар хуруугаараа тоглож дуулсан дуу их байдаг юм энд. Ээжүүд нь дуулаад л хүүхэдтэйгээ тоглож өгнө шүү дээ. Би болон том зулзага дүүдээ дуулж өгнөө бас. Ээж таг солгой гэхдээ кккк

Hello fox

Амласан ёсоороо үнэг нугалах тайлбарыг орууллаа. Жаахан удаасанд уучлаарай. Нэг цаас бариад суухаар л бага зулзага ирээд үрчийлгэж хаяад л... Ерөөсөө хийлгэдэггүй ээ. Номноос нь орууллаа шүү.  Та бүхэн ч гэсэн энд тэнд явж байхдаа энэ үнэгийг хийж уур амьсгалыг хөгжөөнтэй болгоорой. Энэ үнэг бол дэлхийн олон оронд сэтгэлээр унасан, эд эрхтэнээр хохирсон хүүхдүүдэд инээмсэглэл, итгэл бэлэглэсэн ачтан шүү. Та бүхэнд ч бас ач тусаа өгөх болтугай гэж ерөөе.
 Бас энэ зураг шиг нүд, хамар, сахал, хөл зэргийг зурчихвал бүр хөөрхөн байгаа биз, яг л зальтай гэгч нь инээж байгаа үнэг. Касэ гуай үнэгээ Hello fox гэж нэрлэсэн байгаа юм.

Цаасан нугалбараар нэг шинэ зүйл хийж сурсандаа их баяртай байгаа. Хайртай ээждээ зааж өгнө өө. Ээж минь багш нарт хичээл заадаг юм. Хааяа эцэг эхчүүдэд заадаг гэсэн.

Касэ гуай таны бүтээл, нөр их хөдөлмөр монголын хүүхдүүдэд ч мөн адил инээмсэглэл бэлэглэнэ гэдэг итгэл төгс байна...

Wednesday, October 17, 2012

Зарах юм сан

гэж бичиж байсныг минь санаж байгаа байх аа. Хэхэ
Нэг ийм юм хийгээд л зарж утасныхаа мөнгийг ч болтугай олдог бол гэж өөртэйгө ө ярьдаг юм.

Энэ бол удахгүй болох крисмас, шинэ жил гээд олон арга хэмжээнүүдэд таньдаг хүмүүсийнхээ хүүхдүүдэд бэлэглэхээр бэлдэж байгаа бэлэг. Охинтой хүн чинь найзууд нь мэдээж охидууд. Эртнээс бэлдэж байна уу? Өөрөө хийсэн гэдэгтээ урамтай байдаг юм.

Том зулзагат бараг өнгө бүрээс нь бий. Эхлээд охиндоо нэхэж өгвөл гоё шдээ ээжээ гэж намайгаа хошгоруулж байгаад л авчихна өө.Бага нь одоохондоо юм мэдэхгүй болохоороо нэхэж мэдэхгүй л байна. Тун удахгүй 2-ыг л хийхгүй бол болохгүй байх даа.

Урт резин аваад 8 см орчим урттайгаар хайчлаад холбож оёно. Тэгээд түүнийгээ тойруулаад хүссэн утсаараа нэхнэ. Бүдүүн зүүгээр нэхвэл зүгээр. Би 6 номерын зүүгээр нэхсэн юм байна. 7, 8 номерын зүү ч байсан болно.

Эрэгтэй хүүхдэд юу хийж өгч болох вэ хүмүүсээ? Бодоод олохгүй байна аа. Ядаж байхад тэд чинь охидууд шиг жижиг хөөрхөн юманд дурладаггүй ч хэлэх үү.  Оймсоо л нэхэж өгөхөөс, үсний боолтыг бодвол цаг их зардаг болохоос ккк.


Monday, October 15, 2012

Жаахан таагүй

Жаахнаар барахгүй таагүй л дээ. Судлаач оюутан гээд нэг хүүхэн байдаг юм. Сургуультайгаа хэл амаа ололцохгүй байгаа сураг дуулддаг л даа. За тэр ч яахав хувь хүний асуудал.

Тэгсэн хамгийн тэнэг нь манай ажлынхан жиг жуг гэж байна аа. Чих тавиад байхнээ өнөөх гайхал чинь идсэн банана-гийнхаа хальсыг цонхоороо гаргаад чулуудчихдаг гэнэ ээ. Ер нь л хогоо цонхоороо чулуудаад байдаг гэж байна шүү. Доод айл нь дээрээс байнга хог унаж ирээд байдаг гэж гомдол мэдүүлсэн байгаам. Тэгсэн ажлын нэг хүүхэн монголд энэ хэвийн үзэгдэл юм биш үү гэж авдаг байна шд.

Юу яринам бэ? Юу гэж хэвийн үзэгдэл байх юм бэ? Хогийн савандаа л хаядаг шдэ гээд би элэг нэгтнүүдийгээ өмөөрнө биз дээ.

Өмнөх бичлэгүүдэд бичиж байсан даа төмөр замын тэддүгээр байрны хүмүүс хогоо цонхоороо хээв нэг гаргаад чулуудчихдаг гэж танилын ярьсан санаанд ороод. Би байрных нь дугаарыг мэдэхгүй байна л даа, мэддэг бол энд бичихгүй юу. Юмыг яаж мэдэхэв тэнд оршин суугч хэн нэгэн блог хөтөлдөг, уншдаг ч юм билүү. Доор нь хувийн юм ажиллуулдаг найз минь худалч хүнд өдөрт нэг шуудай хог түүдэг  гэж байсан юм. Үндсэн ажлынхаа хажуугаар ойр орчноо цэвэрлэхгүй бол үйлчлүүлэгчид минь зугатаана шдээ гээд толгой сэгсэрцэн сууж байсан шдэ. Ёооё, хэлэх үг олдоогүй шд, тэгсэн тийм хүмүүсийх нь нэг хаяанд явж л байдаг уур хүрсэн гэж.


Энэ хогоо гаргаад чулуудчихдаг хүмүүсийг байраар нь олон нийтэд зарлаж анхааруулга өгмөөр юм аа.

Sunday, October 14, 2012

Алим хураагаад

Сая хага сайн өдөр. Цэцэрлэгт жилдээ зохиогддог арга хэмжээний нь нэг. Том зулзагыг цэцэрлэгт байхад аав нь цугтаа явж байсан юм. Энэ удаад 3 бүсгүй хамтдаа явсан.

Оролцох хүсэлтэйг нь хэдэн өдрийн өмнөөс бичгээр асуугаад бүртгэчихнэ. Хэн хэнтэйгээ явахаа хэлнэ. Цэцэрлэгээс нь том оврын автобус хөлслөөд бөөнөөрөө  явна. Унааныхаа мөнгийг урьдчилаад төлнө.  Үүнд том хүн, бага сургуулийн хүүхэд ах эгч нь цуг явах тохиолдолд, тэгээд тухайн хүүхдийн гэсэн ангиллаар унааны мөнгө  нь өөр өөр үнэтэй байсан. 30-аад минут яваад алимныхаа талбайдаа ирэв.

Тухайн хоршооны хүн гээд настайвтар хүн гарч ирэн тариалсан алимныхаа сортыг, хэрхэн хураах талаар, мөн айл бүрт нэг нэг шар хувин өгөөд идсэн алимныхаа хальс, ясыг хийгээрэй гэж бариулаад, хэрэв худалдаж авахаар бол 1 кг нь 350 иен шүү гэх мэтээр бяцхан тайлбар хийсэн.

Харин идэхэд үнэгүй, цэцэрлэгээс нь мэдээж тодорхой хэмжээний төлбөр хийсэн байдаг байх. Үнэгүй юманд нугасгүйн болохоороо тэр талаар нарийн ширийнийг нь асуугаагүй. Хи хи.

Бага зулзага бол их идэж шалихгүй, шалихгүй ч гэж дээ, нэг алимны ч цаана гарахгүй. Хэд хазаад л болоо. Том зулзага болохоор нэгийг л идсэн. Ээж бол гүрийж байж 2-ыг идсэн. Учир нь их том алим, бас нээх ихийг идчих юм шиг санагдаад байгаа хэрнээ чаддаггүй шдээ тээ. Шүүслэг сайхан алим байсан. Шуналтаад 4 кг-ыг худалдаж авсан. Шуналтайгүйм байна аа, том зулзага хураасныг л авсан юм байна. Хи хи.

Tuesday, October 09, 2012

Оригами

Мэдээж их бага хэмжээгээр та бүхэн оригами хийж үзсэн биз ээ. Би ч бас нугалж үзсэн, хөөрхөн байдаг юм. Хамгийн сайн чаддаг нь тогоруу, нинжаны од. Хэхэ

Энэ удаад та бүхэндээ уншиж эхлээд дор нь дуусчихсан нэг номныхоо баатрыг танилцуулах гээд. Том үсгээр бичигдсэн, ханзны нь дуудлага нь бичээстэй тул уншихад амар байсан. Ном уншихаар их олон юм бодогдоод байдаг болчихож. Нас ахиж байгаагийх уу? Ккк

Ямар ч л байсан юмыг жаахан гэж голохгүй сурах л хэрэгтэй байдаг юм байна даа. Би бас оригамиг сайн хийж сурнаа. Хараагүй хүн хийгээд, бүр дэлхий тойрч түүнийгээ заагаад явж байхад. Тийм үү?
За гол баатар Касэ төрөлхийн харааны гажигтэй төрж. Бага сургуулийн 5 дугаар ангидаа хорвоог харахаа больж. Гэсэн ч ээж, эргэн тойрныхоо туслалцаатайгаар бага сургуулиа онц сайн төгсөнө. Дунд сургууль нь хараагүй хүмүүсийн сургууль. Массажистын мэргэжил эзэмшинэ. 13 настай байхад нь дэлхийн 2-р дайн эхлэнэ.  Азаар ээжтэйгээ амьд гарна.

Массажистаар ажиллан ээждээ тус нэмэр болно. Ингэх явцдаа яагаад ч юм ямар нэг шинэ юм эхлэмээр санагдаад болихоо байна. Эцэс сүүлд нь оригамитай учирна. Мэргэжлийн багшид очин заалгах хүсэлтэйгээ хэлэхэд хараагүй хүнд зааж чадахгүй гэдэг хариу сонсоно. Гэсэн ч бууж өгөлгүй өөрөө сурахаар ном хайна. Даан ч хараагүй хүнд зориулсан оригами-ны ном олдохгүй. Оригами хийдэг хүмүүсийн цуглаанд явна. Гэсэн ч нээх үр дүн өгөхгүй. Ойр хавийнхаа гудамжинд тоглох хүүхдүүдэд өөрийн нугалсан оригамигаа үзүүлж тэдний цагаахан сэтгэгдлийг сонсоно. Хүүхдүүд томчуудаас өөр байгаа үнэнийг байгаа чигээр нь хэлнэ. Мэдээж их олон жилийн хичээл зүтгэл шаардагдсан. Нэг нугалаад болохгүй бол цаасаа базаж хаяна. Учир нь нэг нугалчихсан цаас өөр зүйл хийх гэхээр түрүүнд нугалсан нугалаасаараа хар аяндаа нугаларчихаад санасан бүтээл нь гарч ирэхгүй. Тийм учраас нэг нугалаад л алдсан тохиолдолд цаасаа хаядаг байсан гэнэ.

Энэ үед нь амрик ветьнамын дайн дуусч ветьнамаас олон дүрвэгчид японд түр оршин суухаар ирнэ. Тэд америк болон канадад цагаачлах эрхээ хүлээн буй улсууд. Тэдгээр дотор хүүхдүүд ч олноороо. Хойшид хамтран дэлхийн олон орныг хамтдаа туулах зурагчинтайгаа танилцаж зурагчныхаа хүсэлтээр ветьнам хүүхдүүдэд оригамигаа заана. Хүүхдүүдийн хөгжилтэй хөөртэй дуу хоолойг сонсоод гол баатар минь хэмжээлшгүй аз жаргалыг мэдэрнэ.

1981 оныг дэлхий нийтээр НҮБ-н Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн жил болгон зарлана. Дэлхийн өнцөг булан дахь хөгжлийн бэрхшээлтэй улсууд нийгэмд идэвхитэй оролцон аз жаргалтай амьдраасай гэсэн хүслээр бялхсан олон төрлийн арга хэмжээ Нью-Иорк-д болно. Тэрхүү арга хэмжээнд 56 насандаа япон улсыг төлөөлж гол баатар Касэ маань сонгогдоно. Энэ завшааныг ашиглан америкыг хөндлөн гулд аялах саналыг зурагчиндаа тавина. Ингэж энэ хоёрын дэлхийг тойрох гараа эхлэнэ.

Нийтдээ 49 орноор аялна. Ихэвчлэн буурай хөгжилтэй, дотроо самуунтай, дайны хөлд сэтгэл санааны болон эд эрхтнээрээ золиолслогдсон хүүхдүүдэд бага ч болтугай сэтгэлийн дэм өгөх зорилготойгоор өөрийн биеийг үл хайхран өнгө өнгийн оригами цаастай үүргэвчээ үүрээд л алхана. Энх тайвныг дэлхийн олон хүнд өөрийн гэсэн өвөрмөц бүтээл болох оригамигаараа сурталчилсан буянтай хүн өдгөө тэнгэрээс эх дэлхийгээ хараад л сууж байгаа гэнэ. 

Оригами-н нугалдаг аргатай хөөрхөн ном охиндоо авч өгөөд нэг их сөхөж харахгүй л байгаа. Том зулзага хааяа өнгийн цаасаар юм хийж харагддаг юм. Удахгүй бага зулзага уран бүтээл туурвиад эхлэх байх даа, цэцэрлэгт нь заах байх.

Та бүхэн ч гэсэн юмыг бага, хэрэг болох нь юу л бол гэж бодолгүй суралцаарай... Би нь бас суралцанаа, охидуудаа ч сургахыг бодноо...

Жич: Номын хажууд байгаа оригамиг би хийсэн болно. Бор өнгөтэй амьтан бол үнэг бөгөөд Касэ гуайн бүтээлүүд дотроос хамгийн их үүрэг гүйцэтгэсэн бүтээл. Хийх аргыг нь дараагийн бичлэгээр танилцуулнаа.  Их амархан...

Friday, October 05, 2012

Мэлхийний дуу

Нэг ийм дуу манай гэрээр нэг хангинадаг болоод байна. Ангийх нь хүүхдүүд ч дуулах дуртай гэсэн. Бага зулзага ч мундаг дуучин болох шинжтэй ккк

Thursday, October 04, 2012

5 иен болчихож

Худалдаа хийгээд гялгар уутанд хийлгэх бол 5 иен төлдөг болсон байна. Тороо таг мартаад, танд уут хэрэгтэй юу? гэхээр нь юу билээ л гэж  бодлоо.Тэгсэн ганц нэг дэлгүүр биш нэлээд өргөн хүрээг хамарчихаж.

Их сайн л даа, байгаль орчинд ээлтэй. Уг нь япон хүмүүс ном их уншдаг, дээрээс нь энд тэндгүй л эко гээд л яриад байдаг юм. Тэгсэн хэрнээ л гялгар уутнаас татгалздаг болгоход ихээхэн хугацаа шаардаад байгаам. Ямар сайндаа л уутаа үнэтэй болгож байхав. Тэгвэл хүмүүс мөнгөө хэмнээд өөрсдөө тортойгоо ирдэг болох нь ихсэнэ гэж үзсэнийх.

Монголд ч гэсэн үнэтэй байсан л даа, тэр шар уут. Гэхдээ манайхан тоохгүй үнэтэй уут аваад л байдаг юм билээ. Хамгийн зэвүүн нь тэр байгальд хортой тороо гадныхны нүдээ унагаж, бидэнд ийм сайхан тал нутаг байдаг ч болоосой гэсэн үзэсгэлэнт сайхан талдаа хээв нэг хаячихсан байдаг нь. Өргөн уудам тал нутгийнхаа зургийг дарнаа гээд л харахад энд тэнд шар уут хийсээд уур хүргээд байдаг юм. Би бүр нэлээд хэдэн уут түүж л байлаа тээр жил.

Блог уншигчдаа гялгар уутнаас татгалзах цаг хэдийн болжээ. Би тороо мартахгүйг хичээнэ ээ, мөнгөө хэмнэнэ ээ ккк

Сарлаг бичлэгтээ бичихээ мартсан нэг үг: "Хүн нэг бүрийн жижиг гэлтгүй сайн үйл нь улмаар дэлхийг аварна аа" гэсэн үг байсан юм. Тэхээр бидний эх дэлхийгээ хайрлаж буй энэхүү жижиг үйлдэл минь их буянтай бөгөөд буян нь үр хойчид минь ирнэ шүү...

Wednesday, October 03, 2012

Baby I Love You

Хааяа нэг TV үзэхээр л энэ хүүхэн гараад байгаам. Малайз хүүхэн юм гэсэн. Залууг нь сайн мэдэхгүй байна өө. Бодвол алдартай л байх.

Сарлаг

Яг хэд дүгээр ангид байснаа санадаггүй юм. Жаахан л байсан. Цаг сайхан байсан үе. Нэг зуны амралтаараа бид Баянхонгор явж амарсан юм. Тэгэхэд сарлагийн сүү уугаад л, ааруул цагаан идээ идээд л хөгжилтэй байж дээ... Үхрийг бодвол үс ноос ихтэй амьтан юм даа гэж бодон тоодоггүй байж. Одооч тэр бүр сайн мэдэхгүй. Яахав энд ганц нэг хүн асуувал монголд байдаг ш дээ, сүү нь үхрийхийг бодвол өтгөн гээд нээх мэддэг хүн шиг залж л орхидог. Үс ноосыг нь ашигладаг эсэхийг ч мэддэггүй явж.

Харин сая 9 сард уншиж дууссан "Дэлхийг өөрчлөх ажил" гэдэг нэртэй номонд сарлаг гараад.Сарлагийн хөөвөр нь торгомсог зөөлөн байдаг гэнэ. Ноолууртай дүйхүүц гэнэ бүр. Дэлхийн зах зээлд маш цөөн тооны оролцоотой байдаг, тэр бүр хүмүүс мэддэггүй юм байна. Түүнийг дэлхийд таниулж бранд болгож буй 2 хүүхний тухай. Marie So, Cgrol Chyau нар тус бүрдээ бололцоотой гэр бүлд өсөж торнисон. Багаасаа зовж зүдэрч буй хүн тааралдвал яаж ийгээд туслахыг хичээдэг байсан. Нийгмийн төлөө ямар нэгэн юм хийж, ядуу хоосны ялгааг арилгах гэсэн чин эрмэлзлэлтэйгээр ямар ч байсан өөрсдийгөө боловсруулах ёстой гэсэн хүслээр Харвардын Кеннеди сургуульд ирцгээж  сэтгэл зүрхээрээ бие биенийгээ  олно. Хэтийн зорилгоо ярилцан хамтран ажиллах болно. Хамтдаа Төвдөд очно. Олон бэрхшээлтэй тулгарна. Тэр бүхнийг даван туулна. Олон хүмүүстэй танилцан туслалцаа авна. Орлого багатай олон хүмүүсийг амьдрах итгэлтэй болгоно. Үүнд эмэгтэйчүүд их хамрагдана. Эмэгтэйчүүдийн хүч хөдөлмөрийг үнэлж мэддэггүй, эмэгтэйчүүд нь ч өөрсдөө идэвхигүй байдаг зэрэг нийгмийн гаж үзэгдлийг бага багаар өөрчилж буй тухай гарна. Мөн сарлагаар дамжуулж сарлагныхаа сүүг зарж борлуулах, үс ноосыг нь хямд үнээр борлуулахаас өөр бэлэн мөнгөний орлогогүй малчдаас шууд гар дээрээс нь түүхий эдийг нь худалдаж авна, ажилгүй эмэгтэйчүүдийг нэхмэлчнээр ажиллуулна гэх мэтээр зөв худалдааг эрхэмлэсэн бранд бүтээгдэхүүний эзэд. Дөнгөж 30 хүрч яваа энэ 2 хүүхэн үнэхээр бахархмаар юм аа. 

Номын бусдад уриа болгосон нэг зүйл нь: хийх юмсан, бүтээх юмсан, туслах юмсан гэсэн чин эрмэлзлэлтэй байх нь юу юунаас чухалаа гэж.Тэгээд түүнийгээ хэрэгжүүлэх. Алдсан ч хамаагүй.

SHOKAY гээд хайгаад үзэхээр сарлагийн хөөврөөр хийсэн бүтээгдэхүүн зэрэг зүйлсийн танилцуулга байна лээ. Их үнэтэй зарагддаг юм шиг байна. Загвар ч сайтай юм. Худалдаж авч үздэг юм бил үү гэж бодлоо. Хэр зөөлөнг нь шалгах гэж хэхэ. Учир нь санаачлагчид нь бүтээгдэхүүнийхээ чанар болон загварт их итгэл төгс байгаагаа илэрхийлсэн байсан.

Өө тийм, монголынхоо сарлагийн тухай олж мэдэхийг хүслээ. Тэгж байгаад интернетээс хайя. Ном сэтгүүл олъё. Мэддэг хүн байвал хэлж өгөөрэй.  Ямар ч байсан Монгол сарлаг гэдэг нийгэмлэг байдаг юм байна. Хөөврийг нь хэрхэн ашигладаг, сүүгээр нь ямар бүтээгдэхүүн хийдгийг нь олж мэдэх...


Tuesday, October 02, 2012

Тэдний бодол

Уг нь бол 8 сард умшиж дууссан ном. "Гадаад оюутнуудад тохиолдсон соёлын шок" гэдэг нэртэй ном. Японд сурдаг гадаад оюутнуудаас, хүмүүсээс авсан асуулт. Тэд өөрсдөдөө учирсан сайн болон саар дурсамжуудаа өөр өөрсдийнхөө ойлгосноор хариулсан байна билээ. Богино хугацаагаар ирсэн ихэнх хүнд бол диваажингийн орон, удаан хугацаагаар ирсэн зарим нэг хүнд бол соёлтой шорон шиг санагддаг орон шүү дээ энэ Япон улс чинь ккк. Ийм ч юм болохгүй, тийм ч юм болохгүй гэдэг юм. Дасаад ирэхээрээ эсрэгээрээ. Монгол хэт хамаагүй задгай юм шиг санагданаа. Ер нь гадны нүдээр, арай өөр өнцгөөс өөрсдийгөө харах хэрэгтэй юм шиг байна лээ. Сайн муу нь ялгарч харагдаад. Энд тэнд явж байхад олон хүн асууна өө, япон орон ямар санагдаж байна гээд л. Би ч өөрөө монгол явсан хүмүүсээс сэтгэгдлийг нь асууна. Таатай зүйл ч сонсоно, таагүй зүйл ч сонсоно. Биднийг ингэж хардаг байх нээ гэж толгой дохин сонсохын сацуу, та буруу ойлгосон байна гээд өмөөрмөөр ч болно...

Monday, October 01, 2012

Ширээний

номоо болгомоор сайхан ном. Сая монголоос авч ирсэн юм. Уншиж дуусаад ээж аав 2-ыгоо авч унш гэж зарлигдаад, тэр 2 минь уншиж дуусаад бэр, дүү 2-ийг минь унш гэж зарлигдаад. Гэрийнхэн минь Оюунгэрэл-р амьсгалав. Энгийн хэрнээ бид тэр бүр хэрэгжүүлээд байдаггүй зүйлсийг бичсэн байсан. Таньдаг бүх хүмүүстээ авч уншаарай гэж түгээж байгаа. Уншаагүй хүмүүс байвал уншаарай, заавал нэгийг бодно гэж бодож байна.

Уг номон дээр даавуун торны чухлыг өгүүлсэн байдаг юм. Мөн манай энд нэлээд хэдэн дэлгүүрүүд гялгар уутан тороо 10 сарын 1-нээс үнэтэй болгоно. Даавуун тороо хааяа мартчихаад байдаг хүн одоо яана аа.
 
Би нээрээ монголд Номин их дэлгүүрийн 5 давхарт юм үзэж яваад ээжийнхээ даавуун торыг өөрийнхөө хөөрхөн ягаан даавуун тортой гээчихсэн. Хаана тавиад мартчихав гээд зөндөө хайсан олдоогүй ээ. Ээждээ даавуун торны өртэй болсон, нэхэгдээд л байгаа ккк.

Мэдээж ганцхан зүйлийн тухай гарахгүй, их олон зүйл бий.  
Бусад номуудыг нь олж гэрийнхээ номын санг чимнээ. Таны цаашдын ажилд амжилт хүсье.
Сайд болсонтой нь холбоотой их олон газар муулсан байна лээ. Ихэвчлэн хувийнх нь асуудлаар шүү. Больмоор дөө, цөөхүүлээ юм байж. Би ч тоохгүй байгөө. хэхэ. Хийж байгаа нэгийгээ бага шиг л оролдоосой гэж бодож байна өө...

Friday, September 28, 2012

Зав

муутай байлаа 9 сард. Ажлууд ундрахаараа заавал нэг дор  давхцах юм даа гэж. Хийх, сурах юм их байдаг, нэлээд хэдэн БИ хэрэгтэй байлаа. Бүтэхгүй ч мөрөөдөл бол доо, аргаа бараад л ингэж мөрөөдөв.

Бас нэг япон эмгэн зэвүү дургүй 2-ыг минь зэрэг хөдөлгөж, би түүнд уурласан уураа нэг орой гэртээ гаргав. Сүүлд бодоод байсан миний буруу бас байна л даа. Дахин энэ алдаагаа давтахгүй юм шүү. Бүхэл бүтэн улс юм хойно зэвүү дургүй хүргэсэн улсууд бас байх юм даа гэж. 

.
  Бага минь 2 дахь жилдээ цэцэрлэгийнхээ биеийн тамирын өдөрлөгт оролцоод. Хөөрхөн тоглоомоор шагнуулав.



 
 Усан үзэм боловсордог сар. Хэдэн өдөр баруун солгойгүй усан үзэм идэв. Хамгийн эгдүүтэй нь бага зулзага сурмаг гэгч нь амаа олохгүй идэж байна гэж.

 Бас лийр боловсроно. Европын зууван лийрнээс ондоо. Ногоон алим шиг лийр тариалдаг юм. Амт гэж салахын аргагүй. Зураг аваагүй байна, дараа оруулъя.

Friday, September 07, 2012

Ой 5

сартай охиныхоо хэлж байгаа үгнүүдийг бичнэ.
Монгол үг:
май, ааваа, айнуу (байна уу), най (аниа), энайнаа (энд байнаа), гүү (үгүй), өвөө, эмээ, мама, баажий (баачихлаа), гоё, мээмээ

Япон үг:
най най баа (инай инай баа), коко(энд) , үн(за), гүцү (күцү-гутал), сэнсэй (багш), дай (чёодай-надаа), дэкита(чадчихлаа), оппай (мээмээ)

гэх мэтчилэн хэлж байнаа. Хааяа багш нар нь  өнөөдөр тэгж хэлээд, ингэж хэлээд гээд надаас илүү баярлачихсан байдаг юм.  

Sunday, September 02, 2012

Ойрд


бас зүв зүгээр суугаагүйм байна шүү. Яг ийм ороолт түрүү жил ээждээ нэхэж өгч байсан юм. Үлдсэн утсаар нь өөртөө. Хариад ээжтэйгээ ижилсэж гангарнаа. Утас нь цаанаасаа ийм саглагар. Саглайсан хэсэг нь барьж үзэхэд цаас ч юм шиг.
Яг ийм ороолт өнгө л өөр болохоос хоёрыг нэхэж монголдоо авч очоод нэгийг нь очих болгонд үсийг минь янзалж өгдөг үсчиндээ, нэгийг нь ээждээ бэлэглэчээд ирсэн юм байна.

Монголоос

авчирсан хэдэн номнуудын минь. нэг Удахгүй бүгдийг нь уншиж дуусна даа. За энэ толь бичгийг яах гэж авчирсан бэ гэвэл, хааяа нэг монгол бичгээр ганц нэгхэн үг бичих шаардлага гардаг юм. Яаж бичдэг билээ гээд амьтан хүнээ с асуугаад л явчихна. Мэддэг хүн ч ховор дөө.  Өвөр монгол хүмүүсээс асуух уу яах уу болдог юм. Хааяа бас тэд чинь надад хайрын захиа өгнөө. Уйгаржингаар бичсэн, гаргаж унших гэж бөөн юм болноо. ккк  Тэгээд л Интер номд байхаар нь шууд л худалдаад авчихсан. Монголд минь ном их үнэтэй болсон байна лээ, хүмүүс ч их ном уншдаг болсон юм шиг байна. Гэхдээ олонхи бол уншдаггүй гэж нэгэн мундаг хүнээс сонссон.

Monday, August 27, 2012

Монголд 2

Нэг зүйлд жаахан шүүмжлэлтэй хандсаан. Тэр нь юу вэ гэхээр чихэр, ундааг маш өргөн хэрэглэх юмаа. Бие биенээсээ өрсөж байгаа мэт янз бүрийн хатуу зөөлөн чихэр их таваглаж тавих юм. Ямар хэрэг байхав. Тэрэнд орох нь сайхан ааруул тавиад угтвал гоё шүү дээ.Гарах үед бас хүүхдүүдэд минь атга дүүрэн чихэр өгөөд л. Сэтгэл нь сайхан л даа. Гэхдээ цаагуураа ирээдүй болсон хүүхдүүдийнхээ эрүүл мэндийг алж байна гэсэн үг тийм үү. Зөвхөн миний 2 охинд өгөөгүй , орж гарч байгаа зөндөө л хүүхдүүдэд өгч л байгаа. Тэд нарын шүд хорхойтно, өвдөнө, авахуулна, цаашлаад бусад эрхтнүүддээ ч муу нөлөөтэй шүү дээ. Үүнийг блог уншигч эрхэм андууд, дүү нар, хамаатнууд минь зөвөөр тусгаж аваарай гэж хүснэ. Түүнээс би чихрийг нь голоогүй шүү ккк.

Ээжтэйгээ хамт дэлгүүр ороод:
-Ээж нь ундаа авдаг юм бил үү?
-Яах гэж байгаам?
-Үгүй ээ яахав дээ хүмүүс ундаагаар л дайлаад байх юм. Хүүхдүүддээ ундаа авч өгье л дөө.
-Юу гэсэн үг вэ? Та чацаргана буцалгаад хөргөчихсөн байсан шүү дээ. Тэр чинь л болоо.  (Хайрт ээж аав 2 минь өөрсдөө тарьж ургуулсан чацаргана. Охин нь бахархдаг шүү)
-Жаахан эсгэлэн  санагдаад байгаамаа. 
-Харин ч гоё, ундаа авч хэрэггүй...

Айлд ороход томчуудад нь цай аягалж өгсөн хэрнээ хүүхдүүдэд ундаа аягалж өгөх юм. Миний бодлоор адилхан цай аягалж өгөхөд л болох. Ундаа уу гээд шахаад байх юм. Том минь ундаа нээх уух гээд байдаггүй, их нялуун юм аа ээжээ, би ууж чадахгүй нь гэхийн. Бага охиндоо бол одоохондоо ундаа өгөх сонирхолгүй л байгаам. Ундаа чинь шүд хорхойтоход асар их үүрэг гүйцэтгэдэг байхгүй юу. Тэгээд л хүмүүс ундаа уу гээд аягалж өгөхөөр нь өө зүгээр зүгээр цай хөрөхөөр өгчихнөө л гэж аргалж байсан.
8 сард чинь нэг сайхан зүйл нь айраг байна шүү дээ. Хүүхдүүдэд ч гэсэн айрагнаасаа өгвөл гоё шүү дээ. Би зөндөө ууж байгаад ирсэн. Энд ямар ууж чадах юм биш.


Sunday, August 26, 2012

Монголд

очиж 10 хоночихоод ирлээ. Нутаг минь сэрүүхэн сайхан байна лээ. Энхрий хайрт ээж аав, дүүтэйгээ уулзаад л уулзаад л... Их ч олон амжууллаа. Эцэст нь ядарлаа. ккк
Дээрээс харахад нэлэнхүйдээ шаргалтаад байсан эх дэлхий минь буугаад харахад сайхан ногоон байсан.
Анзаарсан зүйлсээ энд хэлхэж бичнээ.
Ажиллаж чадаж байгаа хүмүүс бол амьдарч чаддаг болж.
Хэрэглээ ч асар өссөн байна.
Үнийн хөөрөгдөл ихтэй байна.
Гэм нь ажлын хар садаа бол замын түгжрэл байлаа. Түгжрэлээс айгаад гадагшаа ч гарахаасаа төвөгшөөж байна. Ихээхэн нервтсээн. Хүмүүс нь замын хөдөлгөөний соёлоор тун маруухан. Бие биенээсээ өрсөөд дайраад байх нь тэр. Нэгэндээ зам тавьж өгнө гэдэг бол ёстой лөөлөө. Зам тавьж өгсөн чинь явган хүмүүс нь үнэн үү гэсэн шиг л гайхаж хараад зогсчих юм. Арын тэрэг сигнаалдаад л.
Зам ч авах юм алга. Энд тэнд онгорхой цоорхой, түүнийг нь жолоочид тун ч чадварлаг тойрон гарах юм. Гэм нь арын суудалд суусан бидэнд бол элэг бөөр доргиостой. Тэрэнд санаа зовохын оронд машиныхаа амаржийнд санаа зовоостой лол.
Хүмүүс орон гэрээ их гоё тохижуулдаг болжээ. Орсон айл болгоныхоо тохижилтыг харан энэ ч зүгээр юм, тэр ч зүгээр юм гэсэн хүн л байлаа би. Туршлага судалж буй болой.
Нэг сайхан зүйл нь Монгол улс руу ороход бөглөдөг шар хуудсыг монгол хүн бөглөхөө больсон байна лээ. Амар санагдсан. Үнэнийг хэлэхэд жаахан ойлгомжгүй үг хэллэгээр бичигдсэн, түүнийг нь буруу бөглөөд загнуулдаг байсан юм. Тайлбарлаж хэлэхээсээ өмнө хүн загнаад байдаг улсуудыг яалтай ч билээ.
Машиныхаа цонхоор хогоо хээвнэг гаргаад чулуудаад байх юм.  Гэрийнхээ цонхоор хогоо гаргаад хаяад байх юм. Үнэн ой гутмаар.  Уг нь бол байр саванд амьдардаг, бас ч гэж боловсон соёлтой улсууд баймаар. Доор нь үйл ажиллагаа явуулдаг танил минь хэлэх үг нь олдохгүй сууж байсан. Өдөрт хэдэн ч уут хог түүж цэвэрлэдэг гэнэ, ажлынхаа хажуугаар.

Гэрлэн дохио нь ажиллаад байгаа ч юм шиг үгүй ч юм шиг. Нэг бол улаан гэрлээр орчих юм, нэг бол ногоон асчихаад байхад хөдөлж өгөхгүй юм. Ёстой ойлгоогүй юмны нэг нь гэрлэн дохио байлаа.

Үргэлжлэл бий.

Saturday, August 11, 2012

Дуу 3

Кэцүмэйши гэдэг хамтлагийн дуу л яваад байгаа шүү хүмүүс ээ.

Дуу 2

Дуу 1

Том охины сонсоод байгаа дуунууд. Томроод сонсож буй дуу нь хүртэл томроод байнаа...

Tuesday, August 07, 2012

Тоор жимс

Энэ жимсийг хэдэн жилийн өмнөөс талбай дээрээс нь очиж өөрсдөө хурааж аваад иддэг болоод байгаан. Таньдаг япон айл минь тариалдаг юм. Өдийд хурааж авна. Гадуур зарагдаад эхэлцэн байна лээ. Жаахан үнэтэй жимс. Гэхдээ үнэтэй байхаас аргагүйм билээ. Жимс нь өөрөө их эмзэг. Жаахан л ширүүхэн гар хүрчих юм бол хөхрөөд зөөлрөөд ирнэ. Тийм жимсийг худалдаанд гаргадаггүйм билээ. Тариалдаг хүмүүс нь тэгж зөөлөрсөн, хөхөрсөн жимсээ арилгаад муудсан хэсгийг нь авч хаячихаад үлдсэнийг нь компот хийж иддэг юм билээ.
Эндхийн бас нэгэн заншил гэвэл зун ид халуунд бие биенийхээ амар мэндийг эрэн тухайн газрынхаа брэнд гэсэн бүтээгдэхүүнээс илгээдэг юм. Мэдээж таньдаг бүх хүндээ илгээхгүй л дээ. Тухайн жилдээ онцгойлон тус болсон хүн ч гэх юм уу зэргээр сонгон илгээгээд байх шиг байгаан. Бид бас тэр заншлыг нь тойрсонгүй. Тоор жимс нэг хайрцгийг Токио руу нэг хүнд илгээсэн. Намар лийр жимс гарахаар Хирошима руу нэг хүнд илгээхээр төлөвлөчихсөн.
Жаахан хадуурахад энд "Тоор хүү" (Момотаро) гэдэг үлгэр байдаг юм. Эмгэн нь тоор жимс олоод, орой нь өвгөнийгөө ирэхээр хувааж идэх гээд голоор нь хуваасан чинь бяцхан хүү гарч ирээд, өсч торниод мангасыг дардаг түүх.

8 сар

гарчлаа шүү. 7 сард их л олон зүйл бичмээр байсан боловч халуунаас болоод, завгүйгээс болоод 8 сартай золгочлоо. Хэд хоног олимпоор амьсгалсан хүмүүс байна. Гимнастикийн төрөлд дэмжиж байсан Үчимүра маань алт аваад, багаараа мөнгө а всан. Сэтгэл өндөр байна өө. Мэдээж монголоо бас дэмжээд байгаа.
Бага минь ч хурдан томорч байна өө. Хэлд орох гээд л байна. Гэм нь японоор түрүүлж орох янзтай. Уг нь монгол хэлээ заагаад л байгаамсан.
Том нь амарчихсан. зуны даалгавар гэж ярьшигтаймаа гэсэн хүн л байна.

Monday, July 23, 2012

Бурхан минь

Яасан ч дориун халж байна аа, бүгд л урссан улсууд байна. Юм ч бичих хүсэл төрөхгүй байна өө. Бичмээр юм зөндөө гараад л байх юм, анх бичиж эхэлснийгээ бодвол их идэвхигүй болжээ. Урд бичсэн зүйлүүдээ харсан чинь, зөндөө л бурсан байна лээ ккк.
За тэр ч яахав саяхан "Чонын алтан шагай" гэдэг ном уншсан. Эхэндээ их л дажгүй санагдаад байсан чинь сүүлийн хэсэг нь жаахан тиймхэн.
Бас "2012 онд галав юүлэх үү" гэдэг ном уншина. Нэг хэсэг их л шуугисан юм шиг байгаам. Энд бас шуугисөөн. Охин минь хүртэл галав юүлэхээр бүгдээрээ хаачих уу, гээд л өч төчнөөн асуулт урсгаад байсан. Бүр галав юүлэхийм чинь хичээл номоо хийж яахын гэсэн хандлага гараад бүр зурагтаар энэ талаар тусгай нэвтрүүлэг гарсан гэсэн. Би үзэж амжаагүй ээ. Хүүхдүүдээ, хүмүүсээ галав юүлнэ гэдэг чинь дэлхий сөнөхийн нэр биш ээ, энэ тэр гэж тайлбарласан гэсэн. Тийм учраас хичээл номоо хийдгээрээ хийгээрэй гэсэн гэнэ лээ. Нарийн тайлбарыг нь дараа олж мэдвэл бичнээ.
Монголд гарсан номнуудыг жаахан хоцорч уншаад байхымөө. Блог хэсэж явахдаа янз бүрийн ном шинээр гарсныг олж мэдээд захихыг нь захиад л, зээлэхийг нь зээлээд л уншиж байна дөө.

Sunday, July 01, 2012

Халаад эхэлчихсэн шүү

Халууцаад л байж байна даа гэж.

Monday, June 25, 2012

Монголдоо хуулчихмаар 2

2 сард нэг удаа өглөө манаанд гардаг гэж хэлж байсан билүү? Өглөө 7:30 гэхэд бага сургууль хүртэлх замын гарцан дээр эцэг эхчүүд ээлжээр ингэж манаанд гардаг юм. Хүүхүүдээ айх аюулгүй сургуульдаа хүрэхэд эцэг эхчүүд, замын хөдөлгөөнд оролцож буй томчууд чухал үүрэг гүйцэтгэнэ. Хүүхдүүдийн цуваа гарцан дээр ирэхэд зураг дээрх дарцгийг өргөж машинд хүүхдүүд зам гарч байна гэж мэдэгдэнэ. Гэрлэн дохиотой гарцан дээр ногоон гэрэл асаж хүүхдүүд зам хөндлөн гарч байх үед дарцгаа барина. Учир нь гэрлэн дохиог үл тоон дүрэм зөрчих тохиолдол гардаг учир. Түүнээс дүрэм журмаараа яваа жолоочийг зогсооно гэсэн үг биш.
Энд нэг хэсэг их осол гарсан. Дандаа л сургуульдаа явж байх үедээ, тараад харих үедээ ослын золиос болсон тохиолдол ихэнх хувийг эзэлж байсан.
Орой нь дарцгаа дараагийн ээлжийн хүнийхээ гэрт оруулж өгнө. Тэр хавтсан дотор харилцах дэвтэр бий. Манаанд гарч байхдаа анзаарсан зүйлээ бичнэ. Ихэвчлэн бүгд эсэн мэнд сургуульдаа хүрсэн, сэргэлэн цовоо өглөөний мэнд гэж мэндэлсэн хүүхэд их, цөөн байсан. Бороотой байсан тул бүгд газар шагайгаад эргэн тойрноо тэр бүр анхаарч харахгүй байсан гэх мэтчилэн зөндөө л юм бичигдсэн байдаг юм билээ.
Үдээс хойш тарахад нь эмээ өвөө нар чухал үүрэг гүйцэтгэнэ. Гарцан дээр зогсож сурагчдаа аюулгүй гэртээ харихад нь тусална. Эмээ өвөө нар ч үүндээ дуртай. Хэдийгээр бид тэтгэвэртээ гарсан ч бидний нийгэмд эзлэх байр суурь хэзээ ч үнэ цэнээ алдахгүй гэсэн бардам бодолтой. Үнэндээ ч тэдний ач буянаар хүүхдүүд минь эсэн мэнд албандаа явж байгаам чинь. Хүүхдээ хүргэж өгч авна гэхгүй, ажлаа амар тайван хийнэ. Монголд бол хэцүү гэж сонссоон. Хүүхдээ хүргэж өгч авах гэж хамаг цагаа алддаг, за тэгээд зам түгжирчихвэл бөөн нерв болоо л гэж. Баян хүмүүс бол жолооч молоочоороо хүргүүлчихдэг гэсэн. Бидний борчуул бол тэгэхгүй шдээ. Хэн нэг нь заавал ажлаа алдаад л хүргэж өгч авахгүй бол болохгүй. За тэгээд охидтой айл бол бүр хэцүү. Ингээд бичээд байвал их юм байна өө.
Хамгийн гол нь энд манаанд гар гэж төр засгаас нь хэлж өгөөгүй. Эцэг эхийн зөвлөл, хорооныхон өөрсдөө л ярилцаж байгаад л шийддэг гэсэн. Бүгдээрээ хэлэлцвэл буруугүй ээ гэж...
Зураг 1: Дарцгаа хийдэг уут, харилцах дэвтрээ хийдэг хавтас.
Зураг 2: Даавуугаар хийсэн дарцаг. Зам хөндлөн гарч байна гэж ханзаар бичсэн болой.
Зураг 3: Бороо цастай үед хэрэглэнэ.

Удахгүй...

Өнгөрдөг мягмар гарагт томынхоо нээлттэй хичээлд очлоо. 1-6 дугаар ангиуд тус тусдаа сэдэв нь өөр. 4 дүгээр ангийнхны сэдэв нь эрүүл мэндийн хичээл. Эднийхээр бол эрүүл мэнд гэдэг хичээл 3 дугаар ангийн сүүлийн хагас жилээс эхлэн орж эхэлсэн. Энэ удаагийн сэдэв нь шилжилтийн насны тухай байлаа. Хэдэн наснаас эхэлж эрэгтэй эмэгтэй хүүхдүүдийн биенд өөрчлөлт ордог болохыг заасан. Сурах бичиг болон тусгай үзүүлэн ашиглан их дэлгэрэнгүй заажбайна лээ. Нүцгэн эрэгтэй эмэгтэй хүүхдийн, нас биенд хүрсэн нүцгэн эмэгтэй эрэгтэй хүний үзүүлэнг самбарт наангуут л анги жиг жуг гээд л явчихаж байгаам. Хүүхдүүд тэрүүхэндээ бас л ичицгээж байнаа. Ямар ямар өөрчлөлт ордог. Ялгаатай тал нь юу байна гээд л. Багшийн ярьсан гол агуулга нь:
Суга болон бэлэг эрхтнийг тойроод үс ургана.
Охидод эм бэлгийн эс бүрэлдэж эхэлнэ. Энэ нь хүүхэд тээж төрүүлэхэд бэлтгэгдэж байна гэсэн үг. Эм бэлгийн эс нь хаана бүрэлддэг вэ гэхээр умайнд. Умай нь эмэгтэй хүнд байна. Умайны ачаар амь бүрэлдэнэ. Амь бүрэлдэхэд бас нэгэн чухал зүйл бий. Тэр нь умай нь амийг тээхэд зориулагдаж зузаардаг. Ингэж зузаарах явцдаа хэрэгцээгүй болсон ялгадсыг гаргадаг. Энэ сард нэг удаа цус болон гадагшилдаг. Үүнийг сарын тэмдэг гэнэ. Нэг ёсондоо ээж болоход бэлтгэгдэж байна гэсэн үг.
Хөвгүүдэд эр бэлгийн эс бүрэлдэж эхэлнэ. Амь бүрдүүлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэнэ. Аав болоход бэлтгэгдэж байна гэсэн үг.
Охидууд бондгордуу галбиртай болж эхэлнэ.
Хөвгүүд тэвхийсэн галбиртай болж эхэлнэ.
Дээрх шинж тэмдгүүд хүн болгонд адилгүй, зарим нь хожим илэрч байхад зарим нь эрт илэрнэ. Тийм болохоор минийх эрт, орой байна гэж сандрах хэрэггүй. Гэрийхэнтэйгээ нээлттэй ярилцах хэрэгтэй гэсэн.
гэх мэтчилэн заасны эцэст мөн хүүхдүүдээ ойлгосон эсэхийг нь бататгаж гар өргөсөн сурагчийг нэр цохож асуусан. Мөн тараах материал тарааж түүн дээр сурагчдын сэтгэгдлийг бичүүлж авсан. Энэ бүгдийг сонсоод, харж зогсохдоо охин минь том болж байна даа. Нэг л өдөр ээжээ миний... гээд ороод ирэх байх даа л гэж бодож зогслоо.
Сурах бичигт нь анх энэхүү өөрчлөлтүүдийг ороход гэрийнхэн нь хэрхэн хүлээж авсан тухай ээжийн, аавын, ахын, эгчийн сэтгэгдлүүдийг бичсэн байсан. Даан ч охин минь эртээдээс хойш
-Ээж ээ танд дээрх шинж тэмдгүүд хэзээ илэрсэн бэ? гээд хэл ам сугалчих гээд байсан энэ хичээлд бэлтгэж байсан юм билээ. Гэрийнхнээсээ асууж ирээрэй гэсэн багшийн даалгаврыг онц сайн биелүүлж байсан юм билээ. ккк
Энд хүүхдийнхээ ийнхүү томорч буйн анхны шинж тэмдгүүд илэрсэн үед гэрийнхээ бүх гишүүдэд хэлээд гэр бүлээрээ тэмдэглэдэг гэнэ. Хоолонд орох ч юм уу, тусгай хоол хийж идэцгээх ч юм уу, ямар ч л байсан бяцхан хэмжээний баяр тэмдэглэдэг гэнэ.
Би жаахан байхдаа ээжээс бусад гэр бүлийн гишүүдээсээ үхтлээ нуудаг байснаа санаад байдаг юм. ккк Одоо ч мэдээж өөр болсон байх л даа, сайн мэдэхгүй байна. Эсвэл хаагдмал сэдэв хэвээрээ юу?

Monday, June 18, 2012

Өвөөгийн гуйлт

Өө л дөө, хадуураад юу гэж гуйсныг нь бичихээ мартсан байна. Зурган дээрх карт, номыг өгөөд үүн дээр монголоор ийм ийм өгүүлбэрийг бичээд өг. Энэ номноос бас будаа идвэл идээрэй. Дараагийн монгол хэлний хичээл дээр дуудлагыг нь хэлүүлж тэмдэглэж авна. Тэгээд ирэх 7 сард ирэх хүүхдүүдтэй ч ярихыг үзүүлээд өгнө дөө гэсийн. Уг нь нэлээд хэдэн жил монгол хэл сурч байгаа ч гэсэн тэр бүр цээжлээд байдаггүйм өө өвөө минь. Би ч эхэндээ их ширүүн багшийн дүрд тоглодог байснаа больсон. Эсрэгээр нь өөрийнхөө япон хэлний яриаг сайжруулах талаас нь заадаг болсон гэжугаа.
Ийм карт одоогоор 10-д байна. Цаашид нэмэгдэх байхаа. Оюутан байхад ханзны карт ихтэй байж билээ. Яг тас цээжилсэн нь хэд билээ? хэлэхэд ч ичмээр золиг доо. Одоо бол төрөлжүүлсэн байгаа, анагаахын үг хэллэг, хөдөө аж ахуй гэх мэтчилэн. Тухайн сэдвээр орчуулга хийхгүй удчихаар хоолтойгоо холиод идчихдэг тул цаг тухайн үед нь ингээд үлдээвэл их зүгээр санагдаад байгаам. Өвөртлөөд эн тэнд янз бүрийн ажил амжуулах гээд л хүлээж суух хоорондоо харжээ суухад нээрээ ингэж хэлж байсан шдэ гээд л хийж байсан орчуулга нүдэнд харагддаг юм. Ойрд ид дэггүй, өхөөрдөм дээрээ байгаа бага зулзагатайгаа ноцолдоод картаа бичиж дуусгах ажил хойшлогдоод л байна.
За тэгээд гадаад хэл сурагсад энэ аргыг өөрийн арга барилаар улам боловсронгуй болгоод хэрэглэнэ биз дээ. Амжилт хүсье.
Зураг 1: Миний картнууд, удахгүй савандаа багтахаа байг.
Зураг 2: Өвөөгийн өгсөн карт.
Зураг 3: Миний энэ картнууд жаахан жижиг санагдаад байгаа. Ханз бичиж цээжлэхээр бол том байсан ч болохоор санагдсан.
Зураг 4: Өвөөгийн өгсөн ном. Нээрээ би энэ номоор одоо монголд байгаа шавьдаа монгол хэл заасан шүү дээ.

Sunday, June 17, 2012

Өвөөгийн яриа

90 гарчихсан нэг өвөөгийн тухай байсгээ л бичдэг дээ. Энэ удаад бас л тэр өвөөгийнхөө тухай. Яасан гэхээр утасдаад
- Гуйлт байна аа өвөөд нь.
- Өө за, болзох уу? Та хэзээ завтай вэ, би яваад очих уу?
- Тэгээ ч, их баярлана шүү. Хоолонд урья.
- За, тэдэнд уулзъя.Түр баяртай. Товлосон өдрөө би гэрт нь очиж өвөөгөө суулгаж аваад гэрээс нь холгүйхэн ресторанд орлоо. Гуйлт нь нээх хөөрхөн, бас ихийг бодогдуулсаан. Ирэх сард монголоос хэдэн хүүхэд ирэх юм. Тэр хэдтэй уулзах юм л даа өвөө минь. Тэр хүүхдүүдтэй яриа өрнүүлэх, цагийг үр бүтээлтэй өнгөрүүлэх гэсэн зорилгын үүднээс намайг хэрэг гарган хоолонд урьсан байгаам. Сүүлд монголоос хүмүүс ирэхэд ч хэрэг болно. Өвөртлөөд аваад явж болно, их зүгээр санаа байгаа биз гэнэ. Би ч тийм шүү, хэрэгтэй гоё санаа байна. Гэхдээ энэ аргыг багш нь хэрэглэдэг юм ш дээ, аль япон хэл үзэж эхэлсэн тэр жилээс гээд өөрийгөө хальт ПР-даад авахаа мартаагүй ээ. Өвөө миний мундагийг гайхаад л. ккк
Гэхдээ би энэ удаад өвөөгийнхөө мундагийг блогтоо бичиж сууна. Юу вэ гэхээр 90 гарчихаад монгол хэл сурна. Үүнийгээ нээх хүндрүүлээд, өөрөө стрессдэж бодохгүй. Завтай үедээ багахаан цаг л зарцуулна. Тийм ч болохоороо ухаан нь санаа нь их сэргэлэн цовоо байдаг байх. Гол хэлэх гэсэн санаа минь удахгүй хадан гэртээ очих юм чинь гэж хүлээлгүй, өөдрөг идэвхитэй амьдраад байгаам. Би аав ээж 2-ыгоо япон хэл сур л даа гэж үглээд дийлэхгүй л явна. Урдаас янз бүрийн л шалтаг хэлэх юм. Одоо сурахаасаа өнгөрсөн. Хөгширсөн гээд л. Манай 2 бүр ус цас болтлоо, дүрэм энэ тэрээр бөмбөгүүлээд багшдаа загнуулаад, сурахгүй бөөн юм болно гэж бодоод байх шиг байгаам. Нүдэнд нь Сэрэлт кинон дээр гардаг Бум хөгшин л харагдаад байх шиг байгаам. Тийм биш шүү дээ, 2-оо. Энэ олон ханз, хирагана катаканаг нь цээжлэх албагүй, криллээрээ үг бичиж аваад л цээжлээд л явахад болох юм шүү дээ. Ингэвэл тархи сэргэг байна, дээрээс нь зугаатай, япон хүн таарвал мэндтэй гээд л олон давуу тал харагдаад байгаам.
Их олон хүнээс сонсож байсан л даа, монголд хүмүүс тэтгэвэрт гарахаар хийх юм олдохгүй, хүмүүс нь ч өөрсдөө нэг тийм идэвхигүй болчихдог, ач зээгээ харах ажил л ногддог, биеэ чагнаад суучихдаг, төр засаг нь нээх анхаарч үздэггүй гээд л. Үнээн, үнэн. Гэхдээ заавал төр засгаас юм хийх болов уу гэж горьдож биш, хувь хүн өөрсдөөсөө эхэлвэл тээ.
Тэгэхээр би ч гандан буурахгүй үглэнэ дээ 2 бурхандаа.

Monday, June 11, 2012

Ийм нэртэй

ресторан Баянгол зочид буудалтай залгаа байдаг тээ. Одоо ч байгаа гэж бодож байна. Зөөгч охидуудынх нь банзалны нь богинохныг яана. Тэрэнд нь гадаад өвөө нарын дуртайг яана. Бүр миний мэдэх нэг өвөө тэнд хоолонд оръё. Хүүхнүүдийх нь гуя хас нь нүд хужирлаад сайхан байдгийн гэж авсан шд улаан цайм. Эр хүн байсан бол адил мэдрэмж төрөх байсан байх даа. Ямартай ч энэ дуу тасархай шүү.

Sunday, June 10, 2012

Өдөрт нэг дуу

сонсож байхаар шийдээд. Мэдээж үгийг нь дагаж дуулна. Дотроос нь ядаж нэг мэдэхгүй үгээ тольдож цээжлэх.

Saturday, June 09, 2012

Monday, June 04, 2012

Гоё кино

Дээр үед япон хэл дээр үзсэн. Тасархай кино хэхэ. Нэг тийм гоё мэдрэмж төрнө. Ном нь байдаг гэсэн. Англи хэл дээр уншина ч гэж худлаа байх даа.

Sunday, June 03, 2012

Дэлхийг аврах долоон япон хүн

гэдэг ном. Дэлхийн өнцөг булан бүрт дэлхийн сайн сайхны төлөө өөрийн биеийг хайрлалгүй тэмцэж буй япон хүмүүсийн төлөөлөл. Тэд бол ширээний ард суучаад цэцэрхдэг хүмүүс биш. Газар дээр нь очиж хөлсөө урсгагч, зааварлагч, удирдагч, үлгэр дууриалал үзүүлэгч. .. Африкийн орнуудад үйл ажиллагаа явуулж буй хүмүүсийг жишээ татан уг номонд оруулсан болно. Тэдгээр орны бүтээн байгуулалтыг, иргэдийнх нь оюун санаа ухамсрыг дээшлүүлэхэд хөгжингүй орныхоо үүрэг гэж үзэн хувь нэмрээ оруулж буй улсуудын нэг. Долоон өөр салбараар ажиллаж буй тэдний ярианаас хальт орууллаа.
1. Ус бол чандмань эрдэнэ. Африкаас эхлээд олон оронд ундны усаа холоос зөөж хэрэглэх тохиолдол их. Энэ ажлыг голцуу хүүхэд, эмэгтэйчүүд л амжуулдаг. Тийм ч учраас тэд өөр ажил эрхлэх боломжгүй, сургуульд сурах боломжгүй, гээ тэдний эрх үнэн боогдмол. Энэхүү ундны асуудлаа шийдчихвэл олон орны эмэгтэйчүүд, хүүхдүүд боловсролтой болж, улс орны хөгжил ч дээшилнэ. Дэлхийд өдөрт ундны усаа зөөхөд 2 цагаас дээш цаг зарцуулдаг хүн байдаг. Сүүлийн жилүүдэд энэ тоо бага зэрэг буурсан.
2. Олон жил дайтахаас өөрийг хийгээгүй, хүмүүс нь буунаас өөр зүйлийг мөрөндөө зүүж үзээгүй орныг улсаа төвхнүүлэхэд нь хувь нэмрээ оруулах. Жишээ нь гэхэд л Судан нь 1956 онд тусгаар тогтнолоо олж авсан. 50 жил дотоодын дайн үргэлжилсэн. Төрсөн цагаасаа л дайн гээч зүйлтэй нүүр учирсан хүмүүс голцуу байдаг. Ийм газарт шинээр улсаа байгуулахад нь зааварчилгаа зөвлөгөө ихээхэн шаардлагатай нь мэдээж.
3. Амь нас, эрүүл мэндийн асуудал. Үүнд эх үрсийн эрүүл мэндийн асуудал ихээхэн чухал. Төрөлтийн хүндрэл, нярайн эндэгдэл нь хэвийн үзэгдэл болчихсон улс орон цөөнгүй. Жишээ нь Канбожид л гэхэд л хүүхэд төрсний дараах 1 сарын дотор нэр өгдөггүй. Учир нь 1 сарын дотор эндэх тохиолдол их. 1 сарыг давчихвал амьдрах боломжтой байж магад гэж үзэн нэр хайрладаг. Эмчийн тоо хүрэлцээгүй, эрт гэрлэлт, мэдлэг боловсрол эзэмших боломж байгаагүй зэргээс маш олон бэрхшээлийг тээж явдаг улс оронд хөгжингүй орны туршлага юу юунаас чухал.
4. Хүнсний асуудал. Дэлхий дээр өлсгөлөнд нэрвэгдэж, амь насаа алдаж буй олон тэр бум хүмүүс бий. Мэдээж тэд нараас шалтгаалахгүй хүчин зүйлсийн нөлөөгөөр. Цаг уурын бэрхшээл, боловсрол эзэмших боломж байгаагүйгээс хүнсний бүтээгдэхүүнээ өөрсдөө тариалах арга зэргийг мэдэхгүй хүмүүст туршлагаасаа хуваалцах, амьдарч буй орчинд нь тохирсон сортыг гаргаж авах гээд л газар дээр нь очиж хөлсөө урсгахыг үүргээ гэж үзнэ. Үр дүн нь мэдээж сайн. Африкт будаа болон хэдэн төрлийн ногоо тариалж, цаг уурт нь тохирсон шинэ сорт гаргаж авсан. Иргэдэд нь зааварлагаа зөвлөгөө өгч дэлгэрүүлж байна.
5. Боловсролын асуудал. Анзаарч байгаа байх, бүх л бэрхшээлтэй асуудлын гол шалтгаан нь боловсролтой шууд бай шууд бус утгаар хамааралтай байгааг. Зүгээр л сургууль бариад өгөх нь яахав, нэг талаасаа тусламж боловч нөгөө талаасаа хангалттай тусламж болж чадахгүй. Хамгийн гол нь хүмүүсийнхээ ухамсарт боловсрол эзэмшвэл амьдрал өөрчлөгдөнө гэдгийг ойлгуулах явдал. Жишээ нь Niger. Бичиг үсэг мэдэхгүй хүмүүсийн тоо хүн амынх нь 72 хувийг эзэлдэг. Эцэг эхчүүдийнх нь ихэнх нь уншиж бичиж мэдэхгүй. Тийм болохоор томчуудаас эхэлж уншиж бичихийг заах. Эхний жилүүдэд бол өндөр боловсрол гэдэг зүйл яригдахгүй. Зөвхөн уншиж бичээ сурчихвал ирээдүй нь асар их боломжоор дүүрэн гэдэг асуудал яригдана.
6. Эдийн засгийн асуудал. Африкийн эдийн засгийг хүчирхэгжүүлэхийн тулд үйлдвэрлэл бий болгох. Үүний тулд хөгжингүй орны хөрөнгө оруулалт шаардлагатай хүчин зүйлийн нэг.
7. Олон улсын хамтын ажиллагаа. ЖАЙКА-гийн тэргүүнээр нэлээд хэдэн жил ажилласан. Энэ жилээс гавъяаныхаа амралтанд гарсан. Нас ч нэлээн өндөр. Энэ хүний ачаар японы цаашлаад дэлхийн анхаарал африк руу чиглэж буй. Дэмжлэг гэдэг талаасаа биш хамтын ажиллагаа гэдэг үүднээс гадаад харилцаа, хүмүүнлэгийн ажлыг хэрэгжүүлэх нь чухал гэж үздэг хүн. Мэдээж их үнэн. Туслалцаа авч буй хүмүүс нь зүгээр л нэг аваад өөрсөө бас хичээхгүй бол утгагүй. Тэгэхээр хамтын ажиллагаа гэдэг үгний цаана асар их ач холбогдол буй нь ойлгомжтой.
За ийм долоон салбарт хичээж буй хүмүүсийн тухай гарна. Салбар бүртээ үнэнч тэдгээр хүмүүсийг эх орондоо аваачаад хаячихмаар хэхэ. Үнэнийг хэлэхэд манайхны дунд ч гадаад харилцааг хөгжингүй орноос саах ёстой гэсэн ойлголттой хүмүүс мэр сэр байдаг л юм. Бас нэг зүйл хэлэхэд монголчууд бид их азтай. Дээдэх нь суудлаа олчихвол бүр ч азтай, тийм үү. Ер нь япончууд хүний нөөц тал дээр их анхаардаг. Хүний нөөц талаас нь туслалцаа дэмжлэг үзүүлэхэд бэлэн байдаг хүмүүс шиг санагдсан.

Monday, May 28, 2012

Өөрийгөө яая гэж байж

нэг ийм юм тэвэрчихээд хариугүй алхах гээд л хөлөө зөөгөөд байна. Нэг мэдэхэд л гүйчих байх даа бага зулзага минь. Үүнийгээ энгэртээ тэврээд бүйвээлчихнээ. Доош харуулж байгаад тон тон гэнээ. Энд хүүхдээ унтуулахдаа тон тон гэж хэлээд, нуруугий нь ч юм уу, цээжийг нь зөөлөн цохидог юм. Ингэж унтуулахдаа дээрээс нь ойрхон байгаа нусны алчуур зэргийг нөмөргөчихсөн харагдана лээ. Охидуудаа гэж, ийм л хар багаасаа ээж болох бэлтгэлээ хийгээд эхлэх юм даа. Тэгэхэд хөвгүүд яаж байна? Уг нь бас охидууд шиг хар багаасаа халамжтай сайн аав болох бэлтгэл хийвэл тээ? хэхэ Гэснээс сүүлийн үед японд цэцэрлэгийн багш нарын дунд эрэгтэй багш их байх болсон гэж бичиж байсан санагдана. Жишээ нь охины цэцэрлэгт гэхэд л 4 эрэгтэй багш байна шдэ. Яг охины ангид нэг эрэгтэй багш нь байнаа. Япон үнээний хээ бүхий хормогч өмсчихөөд л хүүхдүүдтэйгээ мундаг харьцана шүү дээ. Үс мүс нь буржгараа, тэндээ л өөрийн гэсэн стильтэй. Хүүхдүүд ч багшдаа их сайн юм шиг байна лээ. Эмэгтэй багш нараас цаанаа л нэг өөр байгаад байгаам. Жишээ нь томыг цэцэрлэгт байхад байсан эрэгтэй багш нь гитар тоглоноо, янз бүрийн арга хэмжээн дээр гитараа дараад л хөөрхөн хөгжөөж байгаам чинь. За манайд эрэгтэй цэцэрлэгийн багш байвал яах бол? Та нар юу гэж бодож байна. Би хувьдаа их таалж байгаа. Ажил мэргэжилд чинь хүйсийн ялгаа ховор болоод байна шүү дээ цаана чинь...

Friday, May 25, 2012

Охины дуртай дуу

Би ч бас дурлаад байгаа.

Tuesday, May 22, 2012

За өнөөдөр

ээлжит биеийн тамирын өдөрлөг болоод. Томын сургууль. Энэ тухай урд нь бичиж байсан болохоор энэ удаад ганц нэг зураг л орууллаа.
Өө тийм нэг соргог зүйл гэвэл 1 дүгээр ангид нэг тэргэнцэртэй хүүхэд элсэн орсон байна лээ. Тэр хүүхдээ ч алаг үзэлгүй биеийн тамирынхаа өдөрлөгт оролцуулж байсан. Хариуцсан багш нь түрээд л хүүхдүүдийг гүйх үед нь хамт гүйнэ, шийдэнд бөмбөг оруулах үед газраас бөмбөгийг нь авч өгнө гээд л бүх төрөлд оролцсон.
Сүүлийн үед хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийг энгийн сургуульд явуулах нь ихсэж байгаа юм шиг байна лээ. Бүр цэцэрлэгт хүртэл байдаг. Ингэснээр эрүүл саруул хүмүүс нийгэмд ийм хүмүүс байдаг юм шүү, тэдэнтэй хүн ёсоор хандаж харьцах хэрэгтэй, тэдэнд бидний жижиг гэлтгүй ямар нэгэн тусламж хэрэгтэй байдаг юм шүү гэдгийг хүүхэд байхаасаа суралцана. Заавал тэгэх ёстой, ингэх ёстой гэж заалгах биш өдөр тутмын амьдралаасаа суралцаад явах сайна талтай гэсэн. Японд тэргэнцэртэй хүмүүс энэ тэнд чөлөөтэй явах болоцоог хангаж өгсөн байдаг юм билээ. Энгийн жишээ гэхэд л дэлгүүр хоршоо, албан байгууллагат довжоо гэж бараг байхгүй, байсан ч тэргэнцэртэй хүнд зориулсан зам байна. Охины ярианаас тэдний сургууль тухайн хүүхдийг чөлөөтэй орж гарахад нь зориулж коридор, 00- өрөө зэргээ бага сага өөрчилсөн гэсэн.
Мэдээж хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн тусгай сургууль байна. Би бүр тийм сургуульд очиж монголынхоо талаар танилцуулж хамт шагай тоглож байсан. Эхэндээ жаахан эвгүй байдаг л юм билээ, сүүлдээ хэд хэдэн удаа очоод уулзаад ирэхээр тоохоо болиод энгийн хүмүүстэй харьцаж байгаам шиг болоод ирсэн. Тэгэхээр ийм хүмүүсээ нийгэмд чөлөөтэй оролцуулах нь их үр дүнтэй юм байна даа гэж бодсон.

Saturday, May 19, 2012

Би дуртай

кофе уух. Тэгсэн энэ ундны чинь цаана асар том асуудал нуугдаж байдаг юм байна шүү дээ, журмын нөхөд өө. Ядуурал, дарангуйлал, боолчлол, баяжилт. Орчин үед бол үгээгүй ядуурал гэсэн асуудлууд байнга дагаж явдаг юм байна.
1558 онд Африк тивээс хар арьстан хүмүүсийг Бразильд аваачин худалдан боолчилж хүнд хүчир ажил хийлгэдэг байсан ба түүний дотор асар хүнд дарамттай нь кофений тариалалт дээр ажиллах. Бразилийн Bahia мужийн Pelourinho талбайд анх боолчдын худалдсан газар. Тухайн үедээ сахар, тамхи зэргийг тариалахад боолчдын үүрэг асар их байсан.
1850 онд Америкт боолчлолын эсрэг хөдөлгөөн өрнөж энэ нь Бразильд нөлөөлж 1888онд боолчид чөлөөлөгдөж эрх чөлөөт хүмүүс болсон байна. Боолчлол нь 300 жил үргэлжилсэн байгаам.
1908 оны 6 сарын 18-нд 791 япон хүн Бразилийн Santos боомтод бууж байсан. Кофены талбайд өндөр цалинтайгаар ажиллах гэрээтэй байж. Португал, Герман, Итали зэрэг орны хүмүүс ч байсан. Энэ гэнэн мөрөөдөл байсан гэдэг. Боолчлолын систем устаж үгүй болсон ч кофен талбай дээрх ажил бол асар хүнд бөгөөд их тэсвэр тэвчээр шаардсан ажил байжээ. Одооч хэвээр. Цалин хөлс ч бага.
За гол сэдэв рүүгээ оръё. Кофе тариалдаг нэлээд хэдэн орон байдаг. Англи орон нь Sri Lankā-г колоничилж байсан байгаам. Цай тариалалтаараа дэлхийд дээгүүрт ордог. Португал, Голланд улсын колонид байж байгаад сүүлд 1832 онд Английн колонид бүрэн шилжсэн. 1948 оны 2 сарын 4-нд сая нэг юм Английн колониос ангижирч тусгаар улс болсон. Уг нь Sri Lankā-д кофе тариалдаг байж байгаад яг ямар шалтгаанаар цай тариалдаг болсныг бүү мэд. Гэхдээ л цаанаа нэг учирай байх, түүхийн эх сурвалжуудад ховор тэмдэглэгдсэн байдаг. Номыг бичигч эх нутагтаа байгалийн гаралтай цэвэр кофены газар нээх сонирхолдоо хөтлөгдөн хэд хэдэн удаа Бразиль болон Sri Lankā орно.
Кофенд 3 төрөл байдаг. Арабика буурцагных, энэ нь амт үнэр сайхантай дээд зэрэглэлийн кофе болдог. Робста буурцагных, энэ нь инстант болон лаазтай кофенд л хэрэглэдэг. Рибэрка буурцагных, энэ нь худалдаанд гардаггүй.
Японд Fair trade гэдэг үгийг сонсох болсон нь 2002 оноос. Энэ үгний нарийн утга учир нь нетэд тодорхой байдаг гэж бодож байна. Сонирхсон хүмүүс хайгаад олж уншаарай. Миний ойлгосноор "шударга худалдаа". Энэхүү шудрага худалдааг явуулдаг газар хэр олон байдаг эсэх нь эргэлзээтэй. Энэ ойлголт бол үйлдвэрлэгчид, тариаланчид зэрэг хүмүүсээс шууд худалдан авах, дунд нь ямар нэгэн зууч байхгүйгээр худалдаа явуулах гэсэн ойлголт. Ингэснээр хэтэрхий бага орлого бүхий үйлдвэрлэгчид, тариаланчдад бүтээгдэхүүнээ өндөр үнээр худалдах, эргээд тэр нь тэд нарт гэрэл гэгээ, ирээдүйдээ итгэл итгэл төрүүлдэг сайн талтай. Хамгийн гол нь тэднийг ядуурлаас гаргана. Худалдан авч буй хүмүүст чашигтай. Зуучлагчдад сул мөнгө өгөхгүй. Үйлдвэрлэгчдэдээ шууд шаардлага тавих боломж олдоно гэх мэтчилэн.
Номыг бичигч маань Sri Lankā-д кофе тариалдаг хүмүүсээс худалдан авч тэднийг ядуурлаас гаргах сайн санаа өвөрлөн өөрийн зардлаар ирж очин газраа, хүмүүсээ судална. Сүүлдээ тухайн орны хүмүүсийн үндэсний зан чанар, өөрийнх нь санхүүний байдал зэргээс болоод мөрөөдлөө орхихын даваан дээр ЖАЙКА-тай учирна. ЖАЙКА-н тусламжтайгаар төсөл хэрэгжүүлж Sri Lankā-н уулын мухар дахь кофе тариалдаг иргэдийн сайн сайхны төлөө ажиллана.
Япон нь кофе хэрэглээгээрээ 3-т ордог гэнэ.
Энэ номд бичигдсэн нэгэн өгүүлбэрийг оруулмаар санагдаад
Хойд зүгийн хэрэглэгч, өмнөд зүгийн үйлдвэрлэгчид
Хойд зүгийн мөлжигч хүмүүс, өмнөд зүгийн ядуучууд
Хойд зүгийн саагчид, өмнөд зүгийн боолчлогчид гэдэг үг. Бодоод байсан үнэн юм билээ.
За нэг иймэрхүү ихийг мэдүүлсэн ном байлаа. Кофегоо уухдаа тэдгээр хүмүүсийн хөдөлмөрийг үнэлээд аль болох асгаж цутгалгүй хэхэ, дээдлэн хүндэтгэж ууж байна аа. Ер нь аливаа бүтээгдэхүүний ард хэн нэгний нөр их хүч хөдөлмөр, хөлс шингэсэн байдаг гэдгийг мэдрээд, нандигнан зөв зохистой, тааруулж хэрэглэх нь зүйтэй юм аа.