Хань ижил ажлаар эх орондоо очихоор болоод. Би хөөрч, хүмүүст өөрийн трэндээ шахах гээд. Захиалга энэ тэр аваад. Өнгө энэ тэрийг нь асууж ирээд л. Сүрийг бадруулав.
Дэлгүүрээс утас худалдаж авсан өдрөө 10 ширхэгийг нэхээд тавьчихав. Түүнээс хойш бага багаар зай завсраараа нэхэв.
Нийт 40 ширхэгийг нэхсэн байна. Нэг айлд 3 ширхэгийг жаахан жаахан бэлэгтэй нь уутлав. Санта эмээ шиг л. Ккк.
Ерөнхийдөө зураг дээр 3 өнгөөр дагнасан. Сүүлд ягаан өнгө авсан юм байна. Гал тогоонд орэнж өнгө, ногоон өнгө давамгайлдаг юм шиг байгаа юм тэ, айлуудад. Орэнж өнгө их захиж байна лээ. Хоёрдугаарт ногоон өнгө.
Бага зулзага утас бөөрөнхийлж сурсан. Би чаддаг болсон гээд хөөрөөд, бөөрөнхийлж өгөөд байгаа. Уг нь бол яг энэ зураг дээрх шиг хэлбэртэй байхад нь дотроос нь утсаа хөвөөд нэхэхээр өнхөрч барихгүй амар л даа. Охиныхоо урмыг бодоод л мундаг байна, чадаж байна гэж магтаад утсаа бөөрөнхийлүүлж байна.
Гар хуруу нь ч эвлэхэд хэрэтэй гэж үзэж буй тул. Хи хи. Ирээдүйд нэхмэлчин ч болох юм билүү? Мэргэжил бүхэн сайхаан гэж...
Ямартай ч захьсан улсуудын минь захиалга бэлэн болсон шүү. Төлөвлөгөөгөө даван биелүүлсэн, гавшгай нэхмэлчин нь би байлаа...
Бүгдэд нь амжилт хүсье ээ, өөрийгөө ч марталгүй амжилт хүсчихэе...
Thursday, August 30, 2018
Wednesday, August 29, 2018
Хичээл эхлэв ээ
10 жилийн хичээл эхлээд би жаргаж байна аа. Ха ха.
Яаж гэхээр, өдөр хоол хийнэ гэхгүй, нэг бол хаана хоол идүүлэх вэ? гэхгүй.
Бага зулзага зуны даалгавраа яах вэ нэг юм хийсэн. Үглүүлж дуулуулж байж. Энэ жилийн нэг давуу тал нь чөлөөт судалгаа гэж даалгаврыг хийж болно, хийхгүй ч байж болно. Дүрслэх, зураг, чөлөөт судалгаа гэсэн 3 даалгавраас сонгож хийж болно гэсэн байв аа. Азны коля болж байгаа юм чинь.
Учир нь бага ангийнхан бол чөлөөт судалгаа гэдэг үгээ ч сайн мэдэхгүй л явж байгаа юм чинь, үнэндээ. Тэгээд ээжүүд нь толгойгоо гашилгаад, энд тэнд материал цуглуулаад гүйгээд байдаг байхгүй юу.
Би энд нь их шүүмжлэлтэй хандана. Энд тэнд бага сургуульд эх орноо танилцуулах ажлынхаа хажуугаар бас багш нарт нь цухуйлгаад амжина аа. Хүүхдээдээс
-Чөлөөт судалгаандаа ээж ааваараа туслуулсан хүүхэд байна уу?
Бүгд шахуу гараа өргөдөг юм.
-За тэр харж байна уу? Багш нараа? Ээж аавуудад нь зуны даалгавраа өгөхөө больцгоо. Бла бла...
Тэгсэн миний энэ дуу хоолой хүрчихсэн юм уу хаашай юм. Японы боловсролын системийг өөрчилөхөд нөлөөлж энэ тэр би. Хэ хэ. Ямартай ч энэ жил зун азтай байлаа. Ирэх зун яахыг таашгүй.
Мөн шавь бидэн хоёрын хичээл ч эхлэв. Халуун байлаа шүү, халуун байна шүү гэсээр уулзалдав. Зуны турш л баахан тэмцээн уралдаанд явсан сурагтай. Бас нэг удаадаа сонин дээр гараад амжсаан, цаадах чинь. Би хөөрч сонингийх нь зургийг дарсан. Анхны амжилт шүү дээ.
Одоо харин толгой руугаа жаахан юм хийчихвэл гэж бодоод байгаа юм багшийнх нь хувьд. Спортынхон, бөхчүүд гэхээр л сонин хүмүүс байдаг гэдэг ойлголт, имижийг өөрчлөх хэрэгтэй шүү дээ гэж үглэнэ ээ, болоогүй. Үглээ юм гэж боддог л байх даа. Хи хи.
Үнэн шдээ тэ, миний эргэн тойронд бөхөд дургүй хүмүүс зөндөө л бий. Бүдүүлэг, хээгүй гээд тэнэг ч юм шиг, танхай, балмад гээд л хүмүүс шүүмжилнэ шдээ.
Гэснээс наадмаар түрүүлсэн бөх чинь бас л... Шууд л цол молтой, хэдэн өрөө ч гэнэ үү байр савтай болчихдог тэ. Эрэгтэй байсан бол шууд бөх болхгүй юу, нэг бол сүмоч. Ха ха. Нэг наадамд түрүүлээд л, залуучуудын насаараа лизинг төлж амьдрах байрыг бол 11 өрөө мөрөөгөөр нь олчихож байна.
Бөхчүүдийг тамирын цүнх дүүрэн найрааныхаа мөнгийг цүнхлээд явдаг гэж сонсоод дургүй болчихсон шд.
Бөхчүүдийг тамирын цүнх дүүрэн найрааныхаа мөнгийг цүнхлээд явдаг гэж сонсоод дургүй болчихсон шд.
Юу билээ? Хичээл. Халууны эрч буудаггүй, сурагчид хэцүү л байх шиг байна. Намрын сэрүү хурдан ороосой.
Охиддоо сурлагын өндөр амжилт хүсье өө. Өөртөө бас...
Monday, August 27, 2018
Өөрийн гэсэн өрөө
Амралтын өдрөөрөө уншиж эхлэв. Мэдээж тэр дор нь уншиж дуусна гэж байхгүй.
Эхнэр хүнд, ээж хүнд бас бус хийх ажил их байна аа. Тийм үү? Тэгэхээр ганц бие байхдаа болж л өгвөл уншиж байгаарай, охид бүсгүйчүүд минь. Охиддоо бас хэлнэ ээ, сурах үе чинь одоо, унших үе чинь одоо гэж. Ээжийгээ харж байгаа биз дээ? Номнуудаа уншиж амжилгүй, өрөөд л тавиад байдаг бла бла гэж...
Балга борголоо, дуртай чокогоо хажуудаа тавьж байгаад л эхлүүлнэ. Сүүлийн үед чоко идэх хүсэл эрс буурсан. Энэ өдөр ганцыг л идсэн.
За ер нь нэлээд ярьвигтай ном байна шүү. Нэг уншаад ойлгох эсэхээ мэдэхгүй л байна. Одоохондоо нэгдүгээр бүлгийг дууссан.
Гол санаа нь бол "эмэгтэйчүүд бидэнд өөрсдийн гэсэн өрөө байсансан бол бужигнуулж өгөх байсан даа" ? юм болов уу?
Одоогоор дуусгаж амжаагүй тул бас яг таг оноогоод хэлчих зүйл алга аа. Ямартай ч нэлээд ухаан зарж, ухаж төнхөж байж ард нь гарах төлөвтэй ном шиг санагдлаа.
Өөртөө амжилт, мөн уншигч олондоо амжилт.
Гэснээс саяхан нүүр номоос өдөр хэдэн ч билээ ном уншиж дуусгадаг гэсэн нэг залуу, нэг бүсгүйн ярилцлагыг уншаад, учиргүй атаархав. Хэ хэ.
Та нарын араас гэлдрээд л явъя дөө...
Эхнэр хүнд, ээж хүнд бас бус хийх ажил их байна аа. Тийм үү? Тэгэхээр ганц бие байхдаа болж л өгвөл уншиж байгаарай, охид бүсгүйчүүд минь. Охиддоо бас хэлнэ ээ, сурах үе чинь одоо, унших үе чинь одоо гэж. Ээжийгээ харж байгаа биз дээ? Номнуудаа уншиж амжилгүй, өрөөд л тавиад байдаг бла бла гэж...
Балга борголоо, дуртай чокогоо хажуудаа тавьж байгаад л эхлүүлнэ. Сүүлийн үед чоко идэх хүсэл эрс буурсан. Энэ өдөр ганцыг л идсэн.
За ер нь нэлээд ярьвигтай ном байна шүү. Нэг уншаад ойлгох эсэхээ мэдэхгүй л байна. Одоохондоо нэгдүгээр бүлгийг дууссан.
Гол санаа нь бол "эмэгтэйчүүд бидэнд өөрсдийн гэсэн өрөө байсансан бол бужигнуулж өгөх байсан даа" ? юм болов уу?
Одоогоор дуусгаж амжаагүй тул бас яг таг оноогоод хэлчих зүйл алга аа. Ямартай ч нэлээд ухаан зарж, ухаж төнхөж байж ард нь гарах төлөвтэй ном шиг санагдлаа.
Өөртөө амжилт, мөн уншигч олондоо амжилт.
Гэснээс саяхан нүүр номоос өдөр хэдэн ч билээ ном уншиж дуусгадаг гэсэн нэг залуу, нэг бүсгүйн ярилцлагыг уншаад, учиргүй атаархав. Хэ хэ.
Та нарын араас гэлдрээд л явъя дөө...
Sunday, August 26, 2018
Цэцэгс
Ойрд цэцэгний зураг оруулаагүй байна. Орж гараагүй овоо хэд хонож байгаа болохоор цэцэг хауртай тааралдахгүй байгаа юм болов уу?
Нэг арга хэмжээ болж байсан, үүдэнд нь байсан цэцгийг дур мэдэн дарсан. Хэ хэ.
Нэг давхрын нэгэн булангийн гоёо. Хэсэг хугацаа өнгөрөөд солигддог. Хажуухан талд нь хэний уран бүтээл болох тухай нэр ус нь бичээстэй байдаг. Хувийн мэдээлэл чандлан хадгалах гэдэг хатуу хуультай газар болохоор нэр ус, нас хүйс орсон зүйлийн зураг дарах хориотой байдаг болохоор нэрийг нь холдуулж байгаа л дарчихдаг. Хэ хэ.
Булангийн гоёо солигдсон байгаа нь. Би номоо тэвэрч явж таараад хажууд нь номоо тавьж давхар чимж ирээд л зураг дарлаа. Хи хи.
Одоо жаахан тэсчихвэл намрын сайхан сэрүү орох гээд л байна. Мөн намар цэцэглэдэг цэцэгс чинь юу билээ. Ямартай ч уулын мод алаглаж шарлаад, улаараад бас нэг нүд баягсгана даа. Гадаад дотоодын жуулчид ч их шавна. Чадвал уул явж зураг дарамз...
Хичээлийн шинэ жил эхэлж байна, бүгдэд нь сурлагын өндөр амжилт хүсье.
Нэг арга хэмжээ болж байсан, үүдэнд нь байсан цэцгийг дур мэдэн дарсан. Хэ хэ.
Нэг давхрын нэгэн булангийн гоёо. Хэсэг хугацаа өнгөрөөд солигддог. Хажуухан талд нь хэний уран бүтээл болох тухай нэр ус нь бичээстэй байдаг. Хувийн мэдээлэл чандлан хадгалах гэдэг хатуу хуультай газар болохоор нэр ус, нас хүйс орсон зүйлийн зураг дарах хориотой байдаг болохоор нэрийг нь холдуулж байгаа л дарчихдаг. Хэ хэ.
Булангийн гоёо солигдсон байгаа нь. Би номоо тэвэрч явж таараад хажууд нь номоо тавьж давхар чимж ирээд л зураг дарлаа. Хи хи.
Одоо жаахан тэсчихвэл намрын сайхан сэрүү орох гээд л байна. Мөн намар цэцэглэдэг цэцэгс чинь юу билээ. Ямартай ч уулын мод алаглаж шарлаад, улаараад бас нэг нүд баягсгана даа. Гадаад дотоодын жуулчид ч их шавна. Чадвал уул явж зураг дарамз...
Хичээлийн шинэ жил эхэлж байна, бүгдэд нь сурлагын өндөр амжилт хүсье.
Friday, August 24, 2018
Гал тогоог эзэгнэхэн төрлөө
Ээмэгтэй хүн юм болохоороо гал тогоог эзэгнэхэн төрсөн хөөн би болон бусад эзэгтэй нар ч. Тийм үү. Хэ хэ.
Хоол хийх дуртай хүмүүсийг бодвол дурлаад байдаггүй л дээ. Тийм болохоор хийж буй хоол нь ч урлаг уран сайхан, гоо үзэмжийн мэдрэмж асар бага.
За энэ соёолж? гээч ногоог махтай хуурч байгаа байдал. Энд соёолж их хямд байдаг. Мах шарж идэхэд, зарим газар раамэндаа бас их хийсэн харагддаг. Би өдөр бүр идэхгүй ч хааяа ингээд хуурч иднэ ээ.
Заримдаа их махсана. Элдэв ногоотой шарж иднэ. Залхуурсан үедээ бол гадуур иймэрхүү мах шарж иддэг газар ороод хооллочихно.
Үе үе япон ээж нарыг дуурайж жижиг жижиг тавганд есөн жорын юм хийж ирээд л ширээндээ өрнө. Яг үүн дээр агшаасан цагаан будаа нэмэгдэнэ.
Эртээд байцааны салат хийж үзээд. Анх удаагаа хийж үзэв. Монголд иддэг байсан амт тэр чигээрээ амтагдаад, хань ижил ихэд таалсан. Мөн том зулзага амттайг нь гайхаад дахиж хийгээч л гээд байгаа. Ёстой амархан юм байна лээ шд. Нийслэл салат энэ тэрийг бодвол.
Шарахад амар загасыг сонгож аваад шарж иднэ. Нэг хэсэг бүтэн загас авчихаад л учиргүй гэдэс дотор энэ тэрийг нь арилгаад л шарж иддэг байлаа. Залхуу гээч зүйл байнга дагаастай тул бэлэн төхөөрчихсөн загас авдаг болсон.
Үе үе халтуурдана. Хаш ногоог махтай хуураад л болно. үүн дээр мисо шөл нэмэгдэнэ. Зундаа нэг их шөл хийж уугаад байхгүй, өвөлдөө бол сайн ууна, мисо шөлийг. Гарын доорх материал ашиглаад хийчихдэг болсон. Мисо нь л байж байвал амархан.
Гэх мэт. Мундаг тогооч ээж, эзэгтэй нар бол шоолохоор л доо. Гэхдээ яахав, огт хийдэггүй байснаас л дээр байгаа биз дээ. Одоо ч тэгээд охид томроод, хааяадаа хоол хийчихдэг болж байна дөө. Бага зулзага өндөг шарж сурч байгаа. Хуушуур чимхэж сурч байгаа.
Эрчүүүдийг ходоодоор нь ч гэх шиг. Кккк
Хоол хийх дуртай хүмүүсийг бодвол дурлаад байдаггүй л дээ. Тийм болохоор хийж буй хоол нь ч урлаг уран сайхан, гоо үзэмжийн мэдрэмж асар бага.
За энэ соёолж? гээч ногоог махтай хуурч байгаа байдал. Энд соёолж их хямд байдаг. Мах шарж идэхэд, зарим газар раамэндаа бас их хийсэн харагддаг. Би өдөр бүр идэхгүй ч хааяа ингээд хуурч иднэ ээ.
Заримдаа их махсана. Элдэв ногоотой шарж иднэ. Залхуурсан үедээ бол гадуур иймэрхүү мах шарж иддэг газар ороод хооллочихно.
Үе үе япон ээж нарыг дуурайж жижиг жижиг тавганд есөн жорын юм хийж ирээд л ширээндээ өрнө. Яг үүн дээр агшаасан цагаан будаа нэмэгдэнэ.
Эртээд байцааны салат хийж үзээд. Анх удаагаа хийж үзэв. Монголд иддэг байсан амт тэр чигээрээ амтагдаад, хань ижил ихэд таалсан. Мөн том зулзага амттайг нь гайхаад дахиж хийгээч л гээд байгаа. Ёстой амархан юм байна лээ шд. Нийслэл салат энэ тэрийг бодвол.
Шарахад амар загасыг сонгож аваад шарж иднэ. Нэг хэсэг бүтэн загас авчихаад л учиргүй гэдэс дотор энэ тэрийг нь арилгаад л шарж иддэг байлаа. Залхуу гээч зүйл байнга дагаастай тул бэлэн төхөөрчихсөн загас авдаг болсон.
Үе үе халтуурдана. Хаш ногоог махтай хуураад л болно. үүн дээр мисо шөл нэмэгдэнэ. Зундаа нэг их шөл хийж уугаад байхгүй, өвөлдөө бол сайн ууна, мисо шөлийг. Гарын доорх материал ашиглаад хийчихдэг болсон. Мисо нь л байж байвал амархан.
Гэх мэт. Мундаг тогооч ээж, эзэгтэй нар бол шоолохоор л доо. Гэхдээ яахав, огт хийдэггүй байснаас л дээр байгаа биз дээ. Одоо ч тэгээд охид томроод, хааяадаа хоол хийчихдэг болж байна дөө. Бага зулзага өндөг шарж сурч байгаа. Хуушуур чимхэж сурч байгаа.
Эрчүүүдийг ходоодоор нь ч гэх шиг. Кккк
Tuesday, August 21, 2018
Ургацын далай
Эртээд уулынхан минь өгч явуулж, өөрсдийнх нь тарьсан зуны ногоо. Намайгаа эрхлүүлж, ийм ч ногоонд дуртай юм байгаам, тийм ногоонд дуртайн байгаам гээд л өгсөн гэнэ. Бас сармис байсан, зураг аваагүй байна.
Тэдгээрийг нь их эд амархнаар болгож идэв. Хаш ногоог зузаахан хэрчээд гүнжидийн тосонд шараад багахан лавс цацаад л болоо. Эрдэнэ шишээ хувааж чанаад л болоо. Чихэрлэг амттай тул элдэв амтлагч хэрэггүй.
Улаан лоолио угаагаад л түүхийгээр нь иднэ. Өргөст хэмхээ хааяаад угааж хэрчээд, бага зэрэг давс цацаад иднэ. Заримдаа цуу энэ тэрд дарж байгаад иднэ.
Халуун тул, гялс л идэж дуусгахгүй бол, дорхноо муудчихна.
Энд хүмүүс нь тухайн улиралдаа тариалсан ногоо, жимсээ идэх сайн гэж үздэг. Өвөл тариалсан ногоогоо өвлийн цагтаа л иднэ. Түүнээс зуны ногоог хүчээр хүлэмж энэ тэрд тарьсан бол дэмий гэж үздэг юм билээ. Учир гарсан өртөг, зардлаасаа болоод үнэтэй, дээрээс нь элдэв бордоо энэ тэр хэрэглэсэн байдаг гээд.
Алим их үнэтэй байгаад уур хүрээд байна аа. Хэ хэ. Намар, өвөл жаахан хямдардаг юм. Хойд нутгийн алим ч салахын аргагүй амттай байдаг.
Гэх мэт, хоол унд, ногоо цагааны соёлоос эднээс суралцах зүйл ихтэй юм аа...
Мэдээж биднээс суралцах зүйл ч эдэнд их шүү...
Тэдгээрийг нь их эд амархнаар болгож идэв. Хаш ногоог зузаахан хэрчээд гүнжидийн тосонд шараад багахан лавс цацаад л болоо. Эрдэнэ шишээ хувааж чанаад л болоо. Чихэрлэг амттай тул элдэв амтлагч хэрэггүй.
Улаан лоолио угаагаад л түүхийгээр нь иднэ. Өргөст хэмхээ хааяаад угааж хэрчээд, бага зэрэг давс цацаад иднэ. Заримдаа цуу энэ тэрд дарж байгаад иднэ.
Халуун тул, гялс л идэж дуусгахгүй бол, дорхноо муудчихна.
Энд хүмүүс нь тухайн улиралдаа тариалсан ногоо, жимсээ идэх сайн гэж үздэг. Өвөл тариалсан ногоогоо өвлийн цагтаа л иднэ. Түүнээс зуны ногоог хүчээр хүлэмж энэ тэрд тарьсан бол дэмий гэж үздэг юм билээ. Учир гарсан өртөг, зардлаасаа болоод үнэтэй, дээрээс нь элдэв бордоо энэ тэр хэрэглэсэн байдаг гээд.
Алим их үнэтэй байгаад уур хүрээд байна аа. Хэ хэ. Намар, өвөл жаахан хямдардаг юм. Хойд нутгийн алим ч салахын аргагүй амттай байдаг.
Гэх мэт, хоол унд, ногоо цагааны соёлоос эднээс суралцах зүйл ихтэй юм аа...
Мэдээж биднээс суралцах зүйл ч эдэнд их шүү...
Monday, August 20, 2018
Зуны сүүлчийн...
Энэ зуны сүүлчийн тарвас шүү гэж ирээд л хөрш эмээ минь тэврээд ирсэн. Ямартай ч бид энэ зун худалдааны тарвас авсангүй.
Дэндүү эрхэлсэн, дэндүү тансаг байна уу? Ачийг нь яаж хариулна даа. Хэ хэ. Заримдаа ч боддог юм, ганц нэг найз эмээ өвөөгөө "Ямар үйлийн үрээр бидэнтэй учраад, хамаг юм аа зөөдөг юм бол доо" гэж. Хи хи.
Ганц тарвас ч биш, мелон зөөгөөстэй. Өргөст хэмхээ дарж савлачихаад зөөгөөстэй.
Нэгэн өвөө төмс зөөгөөстэй. Хэмжээ нь жаахан ч гэсэн, амт дажгүй. Эртээд удасдахаар нь урдны авсан маань дуусаагүй, дуусахаар нь бид нэрэлхэлгүй хэлээд, давхиж очоод авамз, та минь сэтгэлээ чилээлгүй, хүлээж байгаарай л гэлээ. Хэ хэ.
Наадмын маргааш намар, одоо намрын ногоо, жимс зөөлгүүлж иднэ дээ гэж давраад л байж байна. Хи хи.
9 сар гарахаар суугуул нутгийн минь бас нэг нэрийн бүтээгдэхүүн лийр жимс боловсроно. Жил бүр л зураг хөрөг оруулдаг шиг санаад байна өө.
Монголд ижий аав минь бас ургацаа хураагаад л. Ойрхон бол гүйж очоод хураалцангаа идэлцэхгүй юу тэ? Ккк.
Өвөө нь зээ хоёр ярьж байна аа.
-Өвөө нь өнөөдөр мойлоо түүгээд.
-Ээ мойл чинь нээх сонин, ам ирвэгнүүлээд, гашуун, онцгүй жимс байна лээ шдээ.
-Хэ хэ, гэхдээ л гоё шдээ, чамд өгч чвуулах уу?
-Яахын бэ? Үхэрний нүднээсээ өгөөрэй.
Том зулзага бас монгол хэлээр ярихдаа үе үе алдана аа. Шоолж, загналгүй засаж хэлнэ.
-Үхэрний нүд биш үхрийн нүд гэнэ шүү.
-За ээж ээ...
Аан тийм, тарвас. Уулынхан маань надад бас тарвас өгч явуулсан байсан. Тэр нь хар үргүй тарвас байна лээ. Идэхэд амар юм билээ шд. Амнаасаа пүү гэж ирээд л яс гаргаж хаяхгүй. Хи хи.
Хөршийн минь өгдөг судалтай тарваснаас өөр. Цул ногоон.
Таллаад хуваасан байгаа нь. Хар үр байхгүй байгаа биз?
Тарвас харахаараа оюутан ахуй цагийн минь нэгэн дурсамж санагддаг юм. Ангийнхаа Ховдын охинтой цэцэрлэгийн сааданд бидний хэдэн охид Ховдын тарвас хувааж идсэн минь. Ккк
Хэн нэгнийхээ гэрт очоод, хувааж идэхнээ ч яасын? Заавал гадаа сааданд шүү. Нэг учир жанцан байсан байх даа?
Ямартай зуны турш амттай, шүүслэг тарвасаар таслаагүй хөршийхөндөө, уулынхандаа маш их баярлалаа.
Дэндүү эрхэлсэн, дэндүү тансаг байна уу? Ачийг нь яаж хариулна даа. Хэ хэ. Заримдаа ч боддог юм, ганц нэг найз эмээ өвөөгөө "Ямар үйлийн үрээр бидэнтэй учраад, хамаг юм аа зөөдөг юм бол доо" гэж. Хи хи.
Ганц тарвас ч биш, мелон зөөгөөстэй. Өргөст хэмхээ дарж савлачихаад зөөгөөстэй.
Нэгэн өвөө төмс зөөгөөстэй. Хэмжээ нь жаахан ч гэсэн, амт дажгүй. Эртээд удасдахаар нь урдны авсан маань дуусаагүй, дуусахаар нь бид нэрэлхэлгүй хэлээд, давхиж очоод авамз, та минь сэтгэлээ чилээлгүй, хүлээж байгаарай л гэлээ. Хэ хэ.
Наадмын маргааш намар, одоо намрын ногоо, жимс зөөлгүүлж иднэ дээ гэж давраад л байж байна. Хи хи.
9 сар гарахаар суугуул нутгийн минь бас нэг нэрийн бүтээгдэхүүн лийр жимс боловсроно. Жил бүр л зураг хөрөг оруулдаг шиг санаад байна өө.
Монголд ижий аав минь бас ургацаа хураагаад л. Ойрхон бол гүйж очоод хураалцангаа идэлцэхгүй юу тэ? Ккк.
Өвөө нь зээ хоёр ярьж байна аа.
-Өвөө нь өнөөдөр мойлоо түүгээд.
-Ээ мойл чинь нээх сонин, ам ирвэгнүүлээд, гашуун, онцгүй жимс байна лээ шдээ.
-Хэ хэ, гэхдээ л гоё шдээ, чамд өгч чвуулах уу?
-Яахын бэ? Үхэрний нүднээсээ өгөөрэй.
Том зулзага бас монгол хэлээр ярихдаа үе үе алдана аа. Шоолж, загналгүй засаж хэлнэ.
-Үхэрний нүд биш үхрийн нүд гэнэ шүү.
-За ээж ээ...
Аан тийм, тарвас. Уулынхан маань надад бас тарвас өгч явуулсан байсан. Тэр нь хар үргүй тарвас байна лээ. Идэхэд амар юм билээ шд. Амнаасаа пүү гэж ирээд л яс гаргаж хаяхгүй. Хи хи.
Хөршийн минь өгдөг судалтай тарваснаас өөр. Цул ногоон.
Таллаад хуваасан байгаа нь. Хар үр байхгүй байгаа биз?
Тарвас харахаараа оюутан ахуй цагийн минь нэгэн дурсамж санагддаг юм. Ангийнхаа Ховдын охинтой цэцэрлэгийн сааданд бидний хэдэн охид Ховдын тарвас хувааж идсэн минь. Ккк
Хэн нэгнийхээ гэрт очоод, хувааж идэхнээ ч яасын? Заавал гадаа сааданд шүү. Нэг учир жанцан байсан байх даа?
Ямартай зуны турш амттай, шүүслэг тарвасаар таслаагүй хөршийхөндөө, уулынхандаа маш их баярлалаа.
Sunday, August 19, 2018
Нутгийн наадам
Уламжлалт бичлэг.
8 сард Японы ихэнх нутгаар наадам болно оо. Улсын наадам гэж байхгүй, аймгуудын, сумдын наадам л болно.
Тухайн орон нутагт онцолж, өвлөн хадгалж ирсэн бүжиг гэж байна. Түүнийгээ албан байгууллагууд нь баг гаргаж бэлдээд, тодорхой хэсэг замын хөдөлгөөнийг хааж байгаад л бүжээд тойрно.
Мужийн захирагч манайхаар бол аймгийн засаг дарга бас бүжнэ. Тамгын газрынхаа багийг толгойлоод. Ингэхдээ дуустал нь бүжигхгүй л дээ. Эхний нээлтийн үеэр бүжээд, мужийнхаа ганц нэг иргэдтэй гар барина, харин ихэнх иргэддээ мэхийн мэндлэнэ.
Хотын дарга бас бүжнэ. Гэснээс эндхийн дарга цэрэг ихэнх нь гуалиг шд. Гүзээгүй, хөнгөн шингэн, байнга Дүүриймаадаастай. Ажлын байрандаа бол нэг их инээмсэглээд гүйгээд байхгүй л дээ. Төв царайтай, ажилчид албан хаагчид нь сүрдээстэй. Гэхдээ худлаа долигонож сүрдэхгүй, хүндэлж сүрдэнэ.Учир нь ажилдаа сайн хүмүүс л дарга болж дэвшдэг тул. Мэдээж энэ олон хүнд арай өөр аргаар дарга, сургуулийн захирал болчихсон хүн байна...
Мужийн тамгын газрынхны ижилсдэг бүжгийн кимоно. Би олоон жилийн өмнө бас энэ кимоног өмсөөд бүжиж л явлаа. Залуу халуун насны минь сайхан дурсамжуудын минь нэг.
Ийм шүхэр барин бүждэг. Нэр нь шяншян бүжиг. Нетээс хайхаар гараад ирнэ дээ.Өнгөрдөг жил ч бас энэ тухай бичиж байсан байх. Энэ удаад алгасана аа.
Бага зулзага аавтайгаа уул хад руугаа явчихсан. Том зулзага найзтайгаа наадам үзнэ гээд яваагүй, би ажилтай тул яваагүй гэр зуур. Блогоо бичээд л сууж байна, оройн цагаар. Хоол унд гэхгүй, санаа амар. Хи хи.
Бүжсэний маргааш өдрийн орой буудлага болно. Энэ наадмын оргил хэсэг. Бага зулзага, хань ижил харьж ирсэн, бид хамтдаа буудлагаа дуу алдан дуу алдан үзэв. Орос агаатайгаа хамт.Өнгөрдөг жил мөн цугтаа үзсэн юм билээ. Ирэх жил бас л хамтдаа шүү гэж шар айраг тулгав.
За ингээд зуны амралтын оргил өдрүүд өндөрлөж, зуны даалгавраа дууссан уу? Хичээлийн хоёр дахь хагасын бэлтгэл энэ тэр гээд ажил ундарна.
Ном сурах бичиг, дүрэмт хувцас энэ тэр нь бэлэн, мөнгө нь л байж байвал бичгийн хэрэгсэл нь элбэг дэлбэг болохоор ядаад байх зүйлгүй л дээ. Түгжрэхгүй бас. Хэ хэ.
Гол нь одоо багатайгаа тулж ажиллах, даалгаврыг нь хажууд нь харж байгаад хийлгэх л үлдлээ дээ. Зулзагатаа болон өөртөө амжилт хүсэв...
8 сард Японы ихэнх нутгаар наадам болно оо. Улсын наадам гэж байхгүй, аймгуудын, сумдын наадам л болно.
Тухайн орон нутагт онцолж, өвлөн хадгалж ирсэн бүжиг гэж байна. Түүнийгээ албан байгууллагууд нь баг гаргаж бэлдээд, тодорхой хэсэг замын хөдөлгөөнийг хааж байгаад л бүжээд тойрно.
Мужийн захирагч манайхаар бол аймгийн засаг дарга бас бүжнэ. Тамгын газрынхаа багийг толгойлоод. Ингэхдээ дуустал нь бүжигхгүй л дээ. Эхний нээлтийн үеэр бүжээд, мужийнхаа ганц нэг иргэдтэй гар барина, харин ихэнх иргэддээ мэхийн мэндлэнэ.
Хотын дарга бас бүжнэ. Гэснээс эндхийн дарга цэрэг ихэнх нь гуалиг шд. Гүзээгүй, хөнгөн шингэн, байнга Дүүриймаадаастай. Ажлын байрандаа бол нэг их инээмсэглээд гүйгээд байхгүй л дээ. Төв царайтай, ажилчид албан хаагчид нь сүрдээстэй. Гэхдээ худлаа долигонож сүрдэхгүй, хүндэлж сүрдэнэ.Учир нь ажилдаа сайн хүмүүс л дарга болж дэвшдэг тул. Мэдээж энэ олон хүнд арай өөр аргаар дарга, сургуулийн захирал болчихсон хүн байна...
Мужийн тамгын газрынхны ижилсдэг бүжгийн кимоно. Би олоон жилийн өмнө бас энэ кимоног өмсөөд бүжиж л явлаа. Залуу халуун насны минь сайхан дурсамжуудын минь нэг.
Ийм шүхэр барин бүждэг. Нэр нь шяншян бүжиг. Нетээс хайхаар гараад ирнэ дээ.Өнгөрдөг жил ч бас энэ тухай бичиж байсан байх. Энэ удаад алгасана аа.
Бага зулзага аавтайгаа уул хад руугаа явчихсан. Том зулзага найзтайгаа наадам үзнэ гээд яваагүй, би ажилтай тул яваагүй гэр зуур. Блогоо бичээд л сууж байна, оройн цагаар. Хоол унд гэхгүй, санаа амар. Хи хи.
Бүжсэний маргааш өдрийн орой буудлага болно. Энэ наадмын оргил хэсэг. Бага зулзага, хань ижил харьж ирсэн, бид хамтдаа буудлагаа дуу алдан дуу алдан үзэв. Орос агаатайгаа хамт.Өнгөрдөг жил мөн цугтаа үзсэн юм билээ. Ирэх жил бас л хамтдаа шүү гэж шар айраг тулгав.
Бороо бага зэрэг шивэрснийг эс тооцвол, сайхан байлаа. Буудлагын хэлбэр дүрс нь жилээс жилд арвижаад байгаа.
Сайн харвал зүрхэн хэлбэртэй байгаа биз?За ингээд зуны амралтын оргил өдрүүд өндөрлөж, зуны даалгавраа дууссан уу? Хичээлийн хоёр дахь хагасын бэлтгэл энэ тэр гээд ажил ундарна.
Ном сурах бичиг, дүрэмт хувцас энэ тэр нь бэлэн, мөнгө нь л байж байвал бичгийн хэрэгсэл нь элбэг дэлбэг болохоор ядаад байх зүйлгүй л дээ. Түгжрэхгүй бас. Хэ хэ.
Гол нь одоо багатайгаа тулж ажиллах, даалгаврыг нь хажууд нь харж байгаад хийлгэх л үлдлээ дээ. Зулзагатаа болон өөртөө амжилт хүсэв...
Saturday, August 18, 2018
Далай
Өнгөрдөг жилийн зун бид далай явж амжаагүй юм. Уул хадаар зугаалаад. Тэгсэн энэ жил уул хадаараа ч зугаалж амжилгүй, ус далайгаар ч зугаалж амжилгүй үуныг үдчих гээд болдоггүй.
Тэгээд бага зулзагтаа "энэ жил заавал дагуулж явна" гээд амлачихсан чинь аюул болохоо шахав.
-Далай дагуулж явна гэсэн яасан бэ? Ингэсээр байтал зуны амралт дууслаа. Хэлсэн амлалтаа биелүүлэхгүй бол худалч болно, худлаа ярих чинь хулгайч болохын эхлэл бла бла.
Ээ бурхан минь, хулгайч болохоосоо өмнө ам мөчид дагуулж явлаа. Бөөн баяр. Бөөн хүн. Далайгүй мужуудаас бас их хүн ирж шумбах юм аа.
Үдээс өмнө очсон бидний хоёр гэр бүл 4 цаг хүртэл далайн эрэг дээр өнжлөө. Хэдэн хүүхдийн нар гарч байна аа. Өлсөхөө ч мэдэхгүй, уснаас гаралгүй өнжив.
Үүлэрхэг гэж байсан чинь нар шараад, түлэгдээд, харласан хэдэн хүн л байна.
Охид нуруу хорсоод, мөр хорсоод, хань ижил бас хамаг юм нь л хорсоод байна гэсэн улс байна. Борлох гэж улсууд бас л зүдрэх юм. Хэ хэ.
Би ч борлохоос айдаг юм болохоор битүү цамцтай явсан тулдаа хамгийн гоёороо. Ккк. Гэхдээ хөл жаахан улайсан байна аа.
Өдөр тутмынх нь амьдралд хөдөлгөөний дутагдал асар их байна аа гэдгээ батлав. Сэлдэг баатар болж хийлдэг цагирагтай? баахан хөл гараа савчсан чинь 2 гар нил хөндүүр болчихож. Хэ хэ.
За энэ бага зулзагын монгол хэлний багш, монголоос ирээд удаагүй байгаа, хөөрхөн бор банди. Энэ бор залуутай найзлаад, бага зулзага өөрөөсөө монгол хэлээр ярих гэж оролддог болсон. Талархаад баршгүй.
Ажил энэ тэрээс болоод ганц л удаа далай явлаа. Ирэх жилээс ядаж хоёр удаа явах юм шүү гэж бодов.
Хань ижил, бага зулзага хоёр уулынхантайгаа дахин нэг далай ээж дээр очиж эрхэлж эрхэлж ирсэн юм байна. Нэмээд улам борлоод, одоо уулзаж учирсэн хүн бүр тэр хоёрыг минь шоолоостой. Хи хи.
Цав цагаан байснаас хөрслөг бор байх гоё шлээ тэ. Би бол хараад өхөөрдөөд байгаа. Хэ хэ. Бага зулзагын минь бөгс л бага зэрэг цайвар, бусад нь бов бор. Ккк.
Жаахан амьсгаа авахтайгаа болж сэрүү орж байна. Урд шөнө бараг даарав шд. 10 сар гартал хэт дулаалалгүйхэн шиг өвөлтэйгөө золгох юм шүү.
Хурдхан өвөл болоосой гээд байсан хүн зун битгий дуусаасай гэж бичих л үлдээд байна даа. Хо хо. Хүмүүний энэ сэтгэл үнэн хувирамтгай юм даа тийм ээ?
Тэгээд бага зулзагтаа "энэ жил заавал дагуулж явна" гээд амлачихсан чинь аюул болохоо шахав.
-Далай дагуулж явна гэсэн яасан бэ? Ингэсээр байтал зуны амралт дууслаа. Хэлсэн амлалтаа биелүүлэхгүй бол худалч болно, худлаа ярих чинь хулгайч болохын эхлэл бла бла.
Ээ бурхан минь, хулгайч болохоосоо өмнө ам мөчид дагуулж явлаа. Бөөн баяр. Бөөн хүн. Далайгүй мужуудаас бас их хүн ирж шумбах юм аа.
Үдээс өмнө очсон бидний хоёр гэр бүл 4 цаг хүртэл далайн эрэг дээр өнжлөө. Хэдэн хүүхдийн нар гарч байна аа. Өлсөхөө ч мэдэхгүй, уснаас гаралгүй өнжив.
Үүлэрхэг гэж байсан чинь нар шараад, түлэгдээд, харласан хэдэн хүн л байна.
Охид нуруу хорсоод, мөр хорсоод, хань ижил бас хамаг юм нь л хорсоод байна гэсэн улс байна. Борлох гэж улсууд бас л зүдрэх юм. Хэ хэ.
Би ч борлохоос айдаг юм болохоор битүү цамцтай явсан тулдаа хамгийн гоёороо. Ккк. Гэхдээ хөл жаахан улайсан байна аа.
Өдөр тутмынх нь амьдралд хөдөлгөөний дутагдал асар их байна аа гэдгээ батлав. Сэлдэг баатар болж хийлдэг цагирагтай? баахан хөл гараа савчсан чинь 2 гар нил хөндүүр болчихож. Хэ хэ.
За энэ бага зулзагын монгол хэлний багш, монголоос ирээд удаагүй байгаа, хөөрхөн бор банди. Энэ бор залуутай найзлаад, бага зулзага өөрөөсөө монгол хэлээр ярих гэж оролддог болсон. Талархаад баршгүй.
Ажил энэ тэрээс болоод ганц л удаа далай явлаа. Ирэх жилээс ядаж хоёр удаа явах юм шүү гэж бодов.
Хань ижил, бага зулзага хоёр уулынхантайгаа дахин нэг далай ээж дээр очиж эрхэлж эрхэлж ирсэн юм байна. Нэмээд улам борлоод, одоо уулзаж учирсэн хүн бүр тэр хоёрыг минь шоолоостой. Хи хи.
Цав цагаан байснаас хөрслөг бор байх гоё шлээ тэ. Би бол хараад өхөөрдөөд байгаа. Хэ хэ. Бага зулзагын минь бөгс л бага зэрэг цайвар, бусад нь бов бор. Ккк.
Жаахан амьсгаа авахтайгаа болж сэрүү орж байна. Урд шөнө бараг даарав шд. 10 сар гартал хэт дулаалалгүйхэн шиг өвөлтэйгөө золгох юм шүү.
Хурдхан өвөл болоосой гээд байсан хүн зун битгий дуусаасай гэж бичих л үлдээд байна даа. Хо хо. Хүмүүний энэ сэтгэл үнэн хувирамтгай юм даа тийм ээ?
Friday, August 17, 2018
Эргэлт
Жижиг ном цүнхлээд явахад зүгээр юм гэж их олон бичиж байна тээ. Хэ хэ.
Ойрд номын тавиураар өрөөстэй уншаагүй номнуудаа дуусгах санаатай, цүнхлэхийг нь цүнхлээд, ил тавихыг нь ил тавиад, аль болох нүдэнд минь өртөж байхаар хөглөрүүлж байна. Тэгж байж уншиж дуусгахгүй бол, өрөөстэй чигээрээ он жил элээх янзтай шүү.
Мон судар-аас гаргасан энэ түүвэр чинь хэд байлаа даа, би хэдийх нь ард гарсан юм болдоо? Тоогоо алдсан байна. Хо хо.
Хятад зохиолчийн номыг ер нь ховор уншдаг шүү. Чонон сүлдийг л уншиж байж. Мөн Күнзийн барьсан оройн зоог билүү? нэг ном уншихыг минь хүлээгээд л байж байна. Өөр бас ганц нэг ном бий. Болдбаатар гуайн орчуулсан. Нэр нь юу билээ дээ? Зузаан гэдгээс өөрийг санахгүй байна, явж харж ирдэг юм билүү? Хэ хэ.
Суугуул нутгийнхаа наадмаар ганцаараа гэртээ. Хань ижил бага зулзага хоёр уул руу явчихсан. Том зулзага найзтайгаа наадамлах минь гээд гарчихсан. Ганцаараа хоол хийж идэхээс залхуураад, бас мах идмээр санагдаад, ерөөсөө ганцаараа хооллочихдог хэрэг гээд гарав. Тэгэхдээ энэ номоо цүнхлээд гарсан.
Цаг эрт байсан болохоор, хүн цөөтэй, хоол иртэл уншиж эхлээд, үргэлжлэлийг нь гэртээ ирж уншаад дуусгав.
Дээхэн үеийн Хятад улсын хөгжил, хүмүүсийнх нь ахуй амьдрал бас л Монголынхтой төстэй байсан шиг санагдав. Тосгонд нь орос чийчаан хурдлан давхих нь, хэн нэгний татаасаар, арын хаалгаар хаа нэгтээ ажилд орох гээд л.
Авилгал гээч зүйл их л гаарсан гэж ярьдаг юм билээ, одоо. Түүнтэйгээ бас л тэмцэх гэж үзэж тардаг гэсэн.
Манайд ч бас л гаарсан тэ. Яаж нэг зөв гольдролд нь оруулах вэ?...
Нобелийн шагналт Мо Янь зохиолчийг багадаа хэн ч ингээд дэлхийн шагнал авчихна гэж төсөөлөөгүй байх даа? Эх орноос минь тун удахгүй Нобелийн шагналтан төрөх буйз аа...
Итгэл дүүрэн урагшаа...
Наадмын оройн зоог. Хуушуур энэ тэр хийхгүй ч бас баяр ёслолоор ихэвчлэн зарагддаг хоол, амттан гэж бас байна аа, энэ Японд. Дараа нээрээ тэдгээрийн зураг дарж оруулна аа.
Ойрд номын тавиураар өрөөстэй уншаагүй номнуудаа дуусгах санаатай, цүнхлэхийг нь цүнхлээд, ил тавихыг нь ил тавиад, аль болох нүдэнд минь өртөж байхаар хөглөрүүлж байна. Тэгж байж уншиж дуусгахгүй бол, өрөөстэй чигээрээ он жил элээх янзтай шүү.
Мон судар-аас гаргасан энэ түүвэр чинь хэд байлаа даа, би хэдийх нь ард гарсан юм болдоо? Тоогоо алдсан байна. Хо хо.
Хятад зохиолчийн номыг ер нь ховор уншдаг шүү. Чонон сүлдийг л уншиж байж. Мөн Күнзийн барьсан оройн зоог билүү? нэг ном уншихыг минь хүлээгээд л байж байна. Өөр бас ганц нэг ном бий. Болдбаатар гуайн орчуулсан. Нэр нь юу билээ дээ? Зузаан гэдгээс өөрийг санахгүй байна, явж харж ирдэг юм билүү? Хэ хэ.
Суугуул нутгийнхаа наадмаар ганцаараа гэртээ. Хань ижил бага зулзага хоёр уул руу явчихсан. Том зулзага найзтайгаа наадамлах минь гээд гарчихсан. Ганцаараа хоол хийж идэхээс залхуураад, бас мах идмээр санагдаад, ерөөсөө ганцаараа хооллочихдог хэрэг гээд гарав. Тэгэхдээ энэ номоо цүнхлээд гарсан.
Цаг эрт байсан болохоор, хүн цөөтэй, хоол иртэл уншиж эхлээд, үргэлжлэлийг нь гэртээ ирж уншаад дуусгав.
Дээхэн үеийн Хятад улсын хөгжил, хүмүүсийнх нь ахуй амьдрал бас л Монголынхтой төстэй байсан шиг санагдав. Тосгонд нь орос чийчаан хурдлан давхих нь, хэн нэгний татаасаар, арын хаалгаар хаа нэгтээ ажилд орох гээд л.
Авилгал гээч зүйл их л гаарсан гэж ярьдаг юм билээ, одоо. Түүнтэйгээ бас л тэмцэх гэж үзэж тардаг гэсэн.
Манайд ч бас л гаарсан тэ. Яаж нэг зөв гольдролд нь оруулах вэ?...
Нобелийн шагналт Мо Янь зохиолчийг багадаа хэн ч ингээд дэлхийн шагнал авчихна гэж төсөөлөөгүй байх даа? Эх орноос минь тун удахгүй Нобелийн шагналтан төрөх буйз аа...
Итгэл дүүрэн урагшаа...
Наадмын оройн зоог. Хуушуур энэ тэр хийхгүй ч бас баяр ёслолоор ихэвчлэн зарагддаг хоол, амттан гэж бас байна аа, энэ Японд. Дараа нээрээ тэдгээрийн зураг дарж оруулна аа.
Thursday, August 16, 2018
Андуурав аа
Өөр блогт ороод ирэв гэж андуурав аа.
Блогоо хөөрхөн болгож өөрчилмөөр санагдаад аа. Хүмүүсийн блог их л гоёмсог байх юм гэж атаархаад. Хэ хэ.
Гоё дэвтэр дээ бичсэн шиг фон хайгаад олсонгүй. Хүмүүс хаанаас олоод байна аа? Хэлж туслаарай.
Ямартай ч нэг оролдсоных өөрчилчихье гэж бодоод онгоц, үүлний зурагтай болгочихлоо. Ямар байна. Хэсэгтээ л ингээд явна аа. Дараа уйдахаараа дахин өөрчилнө өө.
Гэснээс сэрүү ороод сайхан байна аа. Оройдоо байгалийн салхи цээж дүүрэн амьсгалаад л дуг хийх чинь бас нэгэн жаргал юм байна шүү. Сэрүүн сайхан Монголын та бүхэн тэр бүр ойлгохгүй л дээ. Японд амьдардаг хүмүүс л ойлгоно. За юу. Хи хи.
Гэснээс ойрд сонин содон танилууд ирж уулзаад байгаа, надтай. Надтай ч гэж дээ, урд нь цуг ажиллаж байсан хүүхнүүд, амралтаараа зорьж ирээд. Бүгд гадагад шүү. Нэгнийх нь охин бага зулзагатай чацуу, тэд нэгэн оройг тун чиг хөгжилтэй өнгөрөөсөн.
Нөгөөхийх нь охид том зулзагатай тоглодог байсан, багадаа. Тэгсэн томоо болчихоод эргэж ирсэн. Ирэх жил японд эргэн ирж ахлах сургуульд орох юм гэсэн. Тэд шавиагаа ханатал буу халсан, нэг өдөр.
Сэрүү орсон чинь сэтгэл санаа хүртэл нэг тийм эрч хүчтэй болоод, бичээд өгье, уншаад өгье гэсэн эрмэлзлэлээр дүүрэн байна.
Ямар ном уншиж байгаагаа зургийг нь оруулаад явамз.
Удахгүй хичээлийн шинэ жил ч эхэллээ, Төрөлх хот минь хөл хөдөлгөөнтэй байгаа даа...
Бүгдэд нь амжилт...
Блогоо хөөрхөн болгож өөрчилмөөр санагдаад аа. Хүмүүсийн блог их л гоёмсог байх юм гэж атаархаад. Хэ хэ.
Гоё дэвтэр дээ бичсэн шиг фон хайгаад олсонгүй. Хүмүүс хаанаас олоод байна аа? Хэлж туслаарай.
Ямартай ч нэг оролдсоных өөрчилчихье гэж бодоод онгоц, үүлний зурагтай болгочихлоо. Ямар байна. Хэсэгтээ л ингээд явна аа. Дараа уйдахаараа дахин өөрчилнө өө.
Гэснээс сэрүү ороод сайхан байна аа. Оройдоо байгалийн салхи цээж дүүрэн амьсгалаад л дуг хийх чинь бас нэгэн жаргал юм байна шүү. Сэрүүн сайхан Монголын та бүхэн тэр бүр ойлгохгүй л дээ. Японд амьдардаг хүмүүс л ойлгоно. За юу. Хи хи.
Гэснээс ойрд сонин содон танилууд ирж уулзаад байгаа, надтай. Надтай ч гэж дээ, урд нь цуг ажиллаж байсан хүүхнүүд, амралтаараа зорьж ирээд. Бүгд гадагад шүү. Нэгнийх нь охин бага зулзагатай чацуу, тэд нэгэн оройг тун чиг хөгжилтэй өнгөрөөсөн.
Нөгөөхийх нь охид том зулзагатай тоглодог байсан, багадаа. Тэгсэн томоо болчихоод эргэж ирсэн. Ирэх жил японд эргэн ирж ахлах сургуульд орох юм гэсэн. Тэд шавиагаа ханатал буу халсан, нэг өдөр.
Сэрүү орсон чинь сэтгэл санаа хүртэл нэг тийм эрч хүчтэй болоод, бичээд өгье, уншаад өгье гэсэн эрмэлзлэлээр дүүрэн байна.
Ямар ном уншиж байгаагаа зургийг нь оруулаад явамз.
Удахгүй хичээлийн шинэ жил ч эхэллээ, Төрөлх хот минь хөл хөдөлгөөнтэй байгаа даа...
Бүгдэд нь амжилт...
Wednesday, August 15, 2018
Дэлхийн 12 настангууд
Нэг хөөрхөн ном. Гүйлгэж хараад дотор нь монгол гэж байсан тул зээлэхээр товлоод, арайхийж нэг зээлээд, уншив.
Зохиолч номдоо дэхийн өнцөг буланд буланд өөрийн очсон орны 12 настан сурагчдын тухай танилцуулсан байна. Айхтар нуршаад тэгдэг ингэдэг гэж бичилгүй, шүлэглэх хэлбэрээр бичсэн байна.
Сургуульдаа явах хүсэл тэмүүллээр дүүрэн сурагчид мориор, завиар, автобусаар, галт тэргээр, дугуйгаар, явган гээд л урагш зүтгэнэ. Тэдний сэтгэл зүрх итгэлээр дүүрэн, нүд нь галтай цогтой...
Сургууль хүртэлх зам нь дардаг биш ч газрууд байна. Маш эрсдэлтэй зам туулна, тутрагын талбай дундуурх нарийхан замыг туулна. Шалбаагтай, намагтай зам гээд л олон янзын зам тэднийг хүлээнэ.
Бас нэгэн хүчин зүйл нь шашин. Шашныхаа урсгалаас болоод нэг улсын боловсролын систем, аливаа зүйлийн үнэлэмж зэрэг нь хоёр хуваагдах ч тохиодол байна.
Хамгийн ихээр сэтгэлд хүрсэн хэсгээсээ бичнэ ээ.
Цэвэрлэгээ ба Буддын шашны гүн ухаан. Зүүн Өмнөд Азийн 11 улсын бага сургуулиар орохдоо мэдэж авсан зүйл бол цэвэрлэгээ.
Яоны бага сургуультай адил, сурагчид нь өөрсдөө ангиа, коридороо, жорлонгоо цэвэрлэдэг. Хичээл дуусахаар хогийн шүүр бариад л нийтийн өмч болох сургуулиа цэвэрлэнэ.
Энэ нь Буддын шашин Зүүн Өмнөд Азийн хүмүүсийн ахуй амьдралд салшгүй нэгэн хэсэг болохоор цэвэрлэгээ ч мөн адил салгаж болохгүй ойлголт.
Буддын шашин олон урсгалтай ч лам хүмүүсийн, сүсэгтэн олны мөрдөх ёстой зүйлд 1-т ЦЭВЭРЛЭГЭЭ. 2-т МӨРГӨЛ. 3-т ЭРДЭМ НОМ байдаг. Тийм ч болохоороо сүсэгтэн олон цэвэрлэгээгээ сэтгэлээсээ хийнэ. Зарим сүм хийдэд лам хуврага хүн жорлонгоо өөрсдөө цэвэрлэх тохиолдол ч элбэг.
Зарим оронд хогийн шүүр, алчуур гэх мэт багажаа гэрээсээ авчраад цэвэрлэгээгээг хийдэг бага сургууль ч байна.
Нэгэн дурсамж сэдрэв. Би бага сургуульд байхдаа ангийн цэвэрлэгээнд хамгийн түрүүнд гараа өргөөд л оролцдог байлаа. Цэвэрлэгээндээ биш, ангийнхаа охидтой нийлж арзаганах л сайхан байлаа. Хэ хэ. Бас шал угаадаг порлоноо гэрээсээ их зөөсөндөө.
Бодлоо...
Цэвэрлэгээнд сайн хүн болгож хүмүүжүүлсэн улс орон илүү хурдацтай хөгжөөд байна уу даа гэж. Гэхдээ зөвхөө гэрээ л цэвэрлэх бус, аль болох нийтмийн өмчид ариг гамтай хандах, цэвэрлэж тордох нь чухал шиг.
Зарим япон хүмүүсийн гэр хөглөрсөн байдаг хэрнээ гадаах орчин нь маш цэвэрхэн байдаг.
Тэгэхээр одоо бид хашааныхаа гаднахыг, орцоо, лифтээ, гадаас сад зэргээ их сайхан цэвэрлэж тохиолог болгомоор тэ.
Номонд гарах 12 настангуудын зургийг харад буцаад 10 жилийн сурагч болмоор, юу ч бодолгүй инээж хөөрмөөр санагдав... Хүүхэд насанд хүргэж өгдөг галт тэрэг хэрвээ байдаг бол гэж өөрийн эрхгүй аялав...
Хамгийн их таалагдсан улс орны сургуулийн орчин, багш нарын, сурагчдын байр байдлаас хараад европын улсууд юм даа л гэж бодов. Очиж үзээгүй болохоор тэгж санагдсан ч байж магад. Нэг тийм чөлөөтэй, дураараа...
Европын хаа нэгтээ улсад ганц хоёр жил амьдарч үзэхсэн гэдэг мөрөөдөл тээгээд бичлэгээ өндөрлөе...
Зохиолч номдоо дэхийн өнцөг буланд буланд өөрийн очсон орны 12 настан сурагчдын тухай танилцуулсан байна. Айхтар нуршаад тэгдэг ингэдэг гэж бичилгүй, шүлэглэх хэлбэрээр бичсэн байна.
Сургуульдаа явах хүсэл тэмүүллээр дүүрэн сурагчид мориор, завиар, автобусаар, галт тэргээр, дугуйгаар, явган гээд л урагш зүтгэнэ. Тэдний сэтгэл зүрх итгэлээр дүүрэн, нүд нь галтай цогтой...
Сургууль хүртэлх зам нь дардаг биш ч газрууд байна. Маш эрсдэлтэй зам туулна, тутрагын талбай дундуурх нарийхан замыг туулна. Шалбаагтай, намагтай зам гээд л олон янзын зам тэднийг хүлээнэ.
Бас нэгэн хүчин зүйл нь шашин. Шашныхаа урсгалаас болоод нэг улсын боловсролын систем, аливаа зүйлийн үнэлэмж зэрэг нь хоёр хуваагдах ч тохиодол байна.
Хамгийн ихээр сэтгэлд хүрсэн хэсгээсээ бичнэ ээ.
Цэвэрлэгээ ба Буддын шашны гүн ухаан. Зүүн Өмнөд Азийн 11 улсын бага сургуулиар орохдоо мэдэж авсан зүйл бол цэвэрлэгээ.
Яоны бага сургуультай адил, сурагчид нь өөрсдөө ангиа, коридороо, жорлонгоо цэвэрлэдэг. Хичээл дуусахаар хогийн шүүр бариад л нийтийн өмч болох сургуулиа цэвэрлэнэ.
Энэ нь Буддын шашин Зүүн Өмнөд Азийн хүмүүсийн ахуй амьдралд салшгүй нэгэн хэсэг болохоор цэвэрлэгээ ч мөн адил салгаж болохгүй ойлголт.
Буддын шашин олон урсгалтай ч лам хүмүүсийн, сүсэгтэн олны мөрдөх ёстой зүйлд 1-т ЦЭВЭРЛЭГЭЭ. 2-т МӨРГӨЛ. 3-т ЭРДЭМ НОМ байдаг. Тийм ч болохоороо сүсэгтэн олон цэвэрлэгээгээ сэтгэлээсээ хийнэ. Зарим сүм хийдэд лам хуврага хүн жорлонгоо өөрсдөө цэвэрлэх тохиолдол ч элбэг.
Зарим оронд хогийн шүүр, алчуур гэх мэт багажаа гэрээсээ авчраад цэвэрлэгээгээг хийдэг бага сургууль ч байна.
Нэгэн дурсамж сэдрэв. Би бага сургуульд байхдаа ангийн цэвэрлэгээнд хамгийн түрүүнд гараа өргөөд л оролцдог байлаа. Цэвэрлэгээндээ биш, ангийнхаа охидтой нийлж арзаганах л сайхан байлаа. Хэ хэ. Бас шал угаадаг порлоноо гэрээсээ их зөөсөндөө.
Бодлоо...
Цэвэрлэгээнд сайн хүн болгож хүмүүжүүлсэн улс орон илүү хурдацтай хөгжөөд байна уу даа гэж. Гэхдээ зөвхөө гэрээ л цэвэрлэх бус, аль болох нийтмийн өмчид ариг гамтай хандах, цэвэрлэж тордох нь чухал шиг.
Зарим япон хүмүүсийн гэр хөглөрсөн байдаг хэрнээ гадаах орчин нь маш цэвэрхэн байдаг.
Тэгэхээр одоо бид хашааныхаа гаднахыг, орцоо, лифтээ, гадаас сад зэргээ их сайхан цэвэрлэж тохиолог болгомоор тэ.
Номонд гарах 12 настангуудын зургийг харад буцаад 10 жилийн сурагч болмоор, юу ч бодолгүй инээж хөөрмөөр санагдав... Хүүхэд насанд хүргэж өгдөг галт тэрэг хэрвээ байдаг бол гэж өөрийн эрхгүй аялав...
Хамгийн их таалагдсан улс орны сургуулийн орчин, багш нарын, сурагчдын байр байдлаас хараад европын улсууд юм даа л гэж бодов. Очиж үзээгүй болохоор тэгж санагдсан ч байж магад. Нэг тийм чөлөөтэй, дураараа...
Европын хаа нэгтээ улсад ганц хоёр жил амьдарч үзэхсэн гэдэг мөрөөдөл тээгээд бичлэгээ өндөрлөе...
Tuesday, August 14, 2018
Монгол чихэр
Шинэхэн танилаасаа ийм гого чихэр авсан. Амт бол ёстой сайхан.
Нэг гэм нь халуунд жаахан хайлаад? шилэн дотроо хатуураад, гарч ирэхгүй, сэрээгээр хатгаж гаргаж ирж хүлхэж байгаа, бага багаар.
Ганц энэ чихэр ч биш л дээ, монголоос ирсэн бүх чихэр ингэж хайлаад, нялцайдаг. Тийм болохоор чихэр бол ер нь захьдаггүй.
Нэг гэм нь халуунд жаахан хайлаад? шилэн дотроо хатуураад, гарч ирэхгүй, сэрээгээр хатгаж гаргаж ирж хүлхэж байгаа, бага багаар.
Ганц энэ чихэр ч биш л дээ, монголоос ирсэн бүх чихэр ингэж хайлаад, нялцайдаг. Тийм болохоор чихэр бол ер нь захьдаггүй.
Ийм шилтэй чихэр. Араас нь харуулах уу?
Ийм нарийхан шилтэй ч байдаг юм байна. Чихэрээ дуусахаар шилийг нь ямар нэгэн зүйлд ашиглана даа гэж бодоод өхөөрдөөд л хардаг гэж байгаа. Хи хи.
Хөөрхөн хөөрхөн зүйл хийх гэж оролддог болжээ. Гар хийцийх гэсэн. Мөн элдэв химийн гаралтай элдэв бүтээгдэхүүн ороогүй. Сэтгэл санаа дагаад ч тэр юм уу амт нь жигтэйхан сайхан санагдаад.
Жижиг чихрүүд дээрээ хөөрхөн монгол үгс бичсэн, мөн инээж буй царай гээд л хөөрхөн дүрстэй юм билээ.
Элдэв орос хятад нь мэдэгдэхгүй чихэр авч байхаар энэ чихэрнээс авч идэж үзээрэй.
Монголын минь жижиг дунд үйлдвэрлэл хөгжин бадраг...
Monday, August 13, 2018
Ном ба
Саяхан Токиод ирж уулзалт зохион байгуулаад буцсан. Цагийн сайханд франц хэл оролддог байсных сайхан уулзмаар л байсан. Даанч хол, ажил төрөл гээд л олон шалтгааны улмаас тэр хол Токио руу явж чадсангүй ээ.
Нүүр номоор эрчимтэй уншигддаг Ээнээгийн тэмдэглэл хуудаснаас энэ уулзалтын тухай сонин хачин сонсов гэж...
Яг нэг жилийн өмнө Том дэвтрийг уншиж байж. Түүнийгээ бодвол агуулга нь бас ч гэж арай зөөлөн. Аймаар зүйл гарахгүй. Гэхдээ бас сэтгэл санаа эвгүй болно оо болно. Яаж зүгээр байхав.
Ирэх жилийн зун Нотолгоог унших байх даа. Хэ хэ.
Үүнийг харин санаандгүй бэлгэнд аваад. Бэлгэнд ч гэж дээ, шулуухан л захиалсан. Байсгаад д надаар жижиг захиа орчуулуулдаг юм. Үнэ хөлсгүй. Заримдаа ч их ажилтай үед минь давхцаад уур хүргэх янзтай ч, би нэг их цааргалалгүй орчуулаад өгдөг л дөө. Япон өвөө, эрвээхийн хатаамал цуглуулдаг, судалдаг, тэр ажлаараа үе үе Монгол явж ховор нандин эрвээхий барьж хатаагаад байх шиг байдаг...
Монголын нэг сургуулийн захирал багшид захиа хүргүүлэх гээд орчуулга нь ороод ирчихсэн, өөрөө монголд явна гэхээр нь шанд нь энэ номыг аваад ирээрэй гээд шулуухан л тулгачихсан хэрэг. Хи хи. Санаа зовоостой ч ном олж уншихын төлөө бол юуг ч хамаагүй хийнэ ээ яадгийн? Оюуны хөдөлмөрөө үнэлж байхгүй бол тийм ээ?
Орчуулга хийдэг мундаг хүмүүс, түүн дотроо бүсгүйчүүд та бүхэндээ өндөр амжилт хүсье ээ.
Мөн тэдгээрийг нь алгасахгүй уншчихдаг олон олон бүсгүйчүүддээ амжилтын дээдийг хүсье ээ. Уншдагт нь миний өөрийн бие орно оо гэж байгаа. Хи хи. Мөн эдгээрийн бүтээлийг нь олноо таниулаад, уншмаар болтол нь тэмдэглэл бичдэг бүсгүйчүүддээ амжилт хүсье ээ.
Номын агуулгын тухай танилцуулгыг та бүхэн гарын арван хуруугаа хөдөлгөөд л олоод авчих тул энд нуршихгүй ээ.
Ямар үүх түүхтэйгээр унших номнуудаа олж авдаг, хаанаас зээлдэг гэдгээ ингээд бичвэл хожим хойно дурсах юм даа...
Нүүр номоор эрчимтэй уншигддаг Ээнээгийн тэмдэглэл хуудаснаас энэ уулзалтын тухай сонин хачин сонсов гэж...
Яг нэг жилийн өмнө Том дэвтрийг уншиж байж. Түүнийгээ бодвол агуулга нь бас ч гэж арай зөөлөн. Аймаар зүйл гарахгүй. Гэхдээ бас сэтгэл санаа эвгүй болно оо болно. Яаж зүгээр байхав.
Ирэх жилийн зун Нотолгоог унших байх даа. Хэ хэ.
Үүнийг харин санаандгүй бэлгэнд аваад. Бэлгэнд ч гэж дээ, шулуухан л захиалсан. Байсгаад д надаар жижиг захиа орчуулуулдаг юм. Үнэ хөлсгүй. Заримдаа ч их ажилтай үед минь давхцаад уур хүргэх янзтай ч, би нэг их цааргалалгүй орчуулаад өгдөг л дөө. Япон өвөө, эрвээхийн хатаамал цуглуулдаг, судалдаг, тэр ажлаараа үе үе Монгол явж ховор нандин эрвээхий барьж хатаагаад байх шиг байдаг...
Монголын нэг сургуулийн захирал багшид захиа хүргүүлэх гээд орчуулга нь ороод ирчихсэн, өөрөө монголд явна гэхээр нь шанд нь энэ номыг аваад ирээрэй гээд шулуухан л тулгачихсан хэрэг. Хи хи. Санаа зовоостой ч ном олж уншихын төлөө бол юуг ч хамаагүй хийнэ ээ яадгийн? Оюуны хөдөлмөрөө үнэлж байхгүй бол тийм ээ?
Орчуулга хийдэг мундаг хүмүүс, түүн дотроо бүсгүйчүүд та бүхэндээ өндөр амжилт хүсье ээ.
Мөн тэдгээрийг нь алгасахгүй уншчихдаг олон олон бүсгүйчүүддээ амжилтын дээдийг хүсье ээ. Уншдагт нь миний өөрийн бие орно оо гэж байгаа. Хи хи. Мөн эдгээрийн бүтээлийг нь олноо таниулаад, уншмаар болтол нь тэмдэглэл бичдэг бүсгүйчүүддээ амжилт хүсье ээ.
Номын агуулгын тухай танилцуулгыг та бүхэн гарын арван хуруугаа хөдөлгөөд л олоод авчих тул энд нуршихгүй ээ.
Ямар үүх түүхтэйгээр унших номнуудаа олж авдаг, хаанаас зээлдэг гэдгээ ингээд бичвэл хожим хойно дурсах юм даа...
Thursday, August 09, 2018
Од гариг
Од гариг гэж ярьдаг болохоос дурандаж, онцгойлж судалж байсангүй ээ.
Суугуул нутаг маань од барьдаг муж гэж өөрсдийгөө рекламдаад, мужийн захирагч нь маш идэвхитэй гүйгээд, дотоодын аялагчид цуваад байгаа. Энэ захирагч ер нь их сүрхий. Монголынхоо нэгэн аймагт аваачаад засаг дарга хийлгэчихмээр.
Зүгээр ч нэг 90 жил гээд сургууль, цэцэрлэг, тамгын газраа будахгүй. Их бодит хөдөлнө.
Яаж гэхээр? Махаа сурталчилна, жимсээ сурталчилна, ногоогоо сурталчилна. Одоо бүр тэнгэрт байгаа одыг сурталчилаад эхэлчихсэн.
Би дотроо бол эх орны минь одот тэнгэрийг гүйцэхгүй л юм байж гэж бодно, хэлнэ.
Хэдэн жилийн өмнөөс сонсголын бэрхшээлтэй иргэдийнхээ эрх ашгийн төлөө, тэднийг ойлгож хүлээж авахын төлөө захиргааны ажилчидаа дохионы хэл сурахыг уриалсан. Өөрөө ч их сайн гэж ажилчид жиг жуг гэх юм билэээ.
Цэцэрлэгийн хүүхдүүд хүртэл урлагийн үзлэгийн дуу хуураа зүгээр нэг дуулахгүй, заавал гар хуруугаа хөдөлгөж дохионы хэл оруулна. Багш нар нь хүртэл суралцаад явчихна. Би хүртэл дуурайж дохионы хэлний ном авч байлаа. Тоотой л сөхөж харсан болохоос...
Аан тийм од гаригийн тухай.
Энэ зун чинь Марс буюу Ангараг гариг чинь их ойрхон, тод харагдах зун гэж байна шүү дээ. Энгийн нүдээр л харсан.
Суугуул нутаг маань од барьдаг муж гэж өөрсдийгөө рекламдаад, мужийн захирагч нь маш идэвхитэй гүйгээд, дотоодын аялагчид цуваад байгаа. Энэ захирагч ер нь их сүрхий. Монголынхоо нэгэн аймагт аваачаад засаг дарга хийлгэчихмээр.
Зүгээр ч нэг 90 жил гээд сургууль, цэцэрлэг, тамгын газраа будахгүй. Их бодит хөдөлнө.
Яаж гэхээр? Махаа сурталчилна, жимсээ сурталчилна, ногоогоо сурталчилна. Одоо бүр тэнгэрт байгаа одыг сурталчилаад эхэлчихсэн.
Би дотроо бол эх орны минь одот тэнгэрийг гүйцэхгүй л юм байж гэж бодно, хэлнэ.
Хэдэн жилийн өмнөөс сонсголын бэрхшээлтэй иргэдийнхээ эрх ашгийн төлөө, тэднийг ойлгож хүлээж авахын төлөө захиргааны ажилчидаа дохионы хэл сурахыг уриалсан. Өөрөө ч их сайн гэж ажилчид жиг жуг гэх юм билэээ.
Цэцэрлэгийн хүүхдүүд хүртэл урлагийн үзлэгийн дуу хуураа зүгээр нэг дуулахгүй, заавал гар хуруугаа хөдөлгөж дохионы хэл оруулна. Багш нар нь хүртэл суралцаад явчихна. Би хүртэл дуурайж дохионы хэлний ном авч байлаа. Тоотой л сөхөж харсан болохоос...
Аан тийм од гаригийн тухай.
Энэ зун чинь Марс буюу Ангараг гариг чинь их ойрхон, тод харагдах зун гэж байна шүү дээ. Энгийн нүдээр л харсан.
Санчир гариг гээчийг дурангаар харлаа. Ёстой тод харагддаг юм байна шд. Энэ зураг дээрх гадуураа цагирагаар хүрээлэгдсэн нь Санчир гариг шүү.
Харин энэ улаан хүрэн, хээтэй нь Бархасвадь гариг. Энэ хээ нь бас бүдэг ч гэсэн харагддаг юм байна.
Аргагүй иймэрхүү хичээл их сайн ордог, үздэгээрээ том зулзага л маш сайн мэдэж байсан. Дуу алдаад л, байн байн тэнгэр ширтээстэй байлаа.
Худалч хүнд од гэдэг үгнээс өөрийг мэдэхгүй би ч өөрөөсөө жаахан ичив. Хойшид иймэрхүү төрлийн ном энэ тэр уншиж байна аа. Бага зулзагатаа бас уншуулах юм шүү.
Сонирхдог хүмүүс чинь өөрсдийн дурантайгаа очоод дурандаад зогсчихдог юм билээ. Бидэнд бас сайн дураараа дурангаа зээлж, бид хэд хэдэн оддыг заалгаж дурандсан.
Би дурангийнх нь үнийг асуугаад байна аа. Хэ хэ. Хөл нь асар үнэтэй юм билээ. 20 сая төгрөгтэй байхад бага оврын дуран авах л юм байна гэж тооцоо гаргасан. Хи хи. Мөрөөдсөн юм өө. Монгол ч яваад ирж чадахгүй байгаа хүн, тийм үнэтэй дуран худалдаж авлаа юу тэ?
Бяцхаан хэмжээний барилгыг маш сайн зай ашиглалттайгаар хүмүүсийн мөнгийг хүүлээд л. Танин мэдэхүйн хөөрхөн хөөрхөн булантай. Үүдэндээ бэлэг дурсгалын зүйл худалдаалаастай. Би ч шунал хөдлөөд магнет авсан. Ордын зурагтай лааны стакан авсан. Жаахан сэрүү орохоор лаа асааж кайф авна.
Хүмүүс дэвсгэрээ авч очоод хэвтэж ирээд л оддыг хардаг юм байна лээ. Дараа тэгэх юм шүү гэж бодсон.
Хотын гудамжаар явахад нэг их од харагдахгүй ч, жаахан өндөрлөг, гэрэлтүүлэг энэ тэр байхгүй газар очиход бас хөөрхөн одтой юм билээ.
Гэхдээ л Монголын минь мөнх хөх тэнгэрийн оддын тоог яагаад ч гүйцэхгүй...
МИАТ-ын үнэ тариф бага зэрэг буугаасай, үрсээ дагуулаад жил бүр гэж хэлж чадахгүй ч 2 жилдээ нэг эх орон, ижий аав, элгэн садандаа золгочихоод л ирмээр санагдах юм. Санаа алдав...
Wednesday, August 08, 2018
Хойд Солонгосоо гэж
Өнөөх Пак Ёнми охины бичсэн номыг уншаад дуусчихсан ч сэтгэлд нэг юм хоргодоод. Дахин бичмээр санагдаад.
Аав ээж, эгчийн хамт амьдрах Ёнми. 13 насандаа Өмнөд Солонгос руу зугатах шийдвэр гаргана. Эгч нь түрүүлээд нутгаасаа гарна. Өөрөө дараахан нь ээжийн хамт хил давна. 13 настай ч насаа ахиулж хэлнэ, ээж нь насаа дарж хэлнэ. Тэгэхгүй бол оргож хил давахад нь зуучлах хүн олдохгүй.
Хятад ирнэ. Хүний намайчдын гар хөл болсон хүмүүс тэр хоёрыг болон хэд хэдэн эмэгтэйчүүд охидыг хятадын захын, алслагдсан бүсүүдийн хөдөөний айлд зарна. Ганц бие, борлогддоггүй хөвгүүддээ ээж аав нь ингэж эхнэр олж өгдөг гэнэ.
Ёнмигийн ээж нь нэгэн айлд зарагдаад явна. Ингэхээсээ өмнө бас юм юм амсана аа болоогүй. Хүний наймаачидтай уулзах болгонд тэдгээр нь зарах гэж буй хүүхнүүдийг, охидыг хүчиндэнэ. Ёнмиг ч бас энэ зовлон тосно. Эхний удаад ээж нь гуйж гувшиж байж оронд нь өөрийгөө золино.
Яалт ч үгүй нэг эрийн гарт орно. 13 насандаа...
Хятадад түр орогнох хугацаандаа элдэв хүнтэй уулзана, хууртагдана. Ээжийгээ хайна, олно, эргүүлж авна. Аавыгаа оргуулах тухай хөөцөлдөнө...
Аав нь өвчнөөр нас барна... Энэ хугацаандаа эгчийгээ хайсаар л байна.
Өмнөд Солонгос руу оргох тухайгаа хөөцөлдөнө. Ингэхдээ Монголоор дайрч Солонгост гарах замыг сонгоно. Өмнөд Азийн орнуудаар дамжих гарах бас сонголт байдаг гэнэ.
За маш эрсдэлтэй замыг туулж Монголын хилийг нэг юм эсэн мэнд давна.
Хаа очиж Монголд цэргүүд, эрчүүд хүчиндээд гэж гардаггүй. Яс хавталзаж л байлаа. Халхын сайхан эрчүүд минь та нар улсынхаа нэр сүрийг бодно шүү. Гуйж байна...
Монгол дахь Солонгосын элчин сайдын яам энэ тэрээрээ дамжаад Солонгост ирнэ. Мэдээж дасах гэж бас л хэрэндээ хичээсэн. Бүр маш их хичээсэн.
Хамгийн гол зэвсэг бол сурах, боловсролтой болох гэж яс махандаа шингэтэл ойлгосон Ёнми ихээхэн хүчин зүтгэл гаргаж суралцсан. Элдэв л дарамт шахалттай таарна, тэр мэдээж.
Эгчийгээ хайсаар л. Эгчийгээ олно. Эгч нь Өмнөд Азиар дамжиж Солонгост ирсэн. Эгч нь ямар зам туулсан тухай бичээгүй. Хүсвэл эгч нь өөрөө ярих? бичих? байх гэж байна лээ.
Маш их нулимс, асар их тэвчээр, зориг гаргасан тэрээр өдгөө дэлхийн олон орноор явж туулсан замаа, хүний наймааны тухай илтгэл тавьдаг...
Бодов, ямар их аз жаргалтай юм бэ? би болон бид. Ямар залхуу юм бэ? би болон бид...
Хичээнэ ээ, та бүхэн ч мөн хичээгээрэй...
Аав ээж, эгчийн хамт амьдрах Ёнми. 13 насандаа Өмнөд Солонгос руу зугатах шийдвэр гаргана. Эгч нь түрүүлээд нутгаасаа гарна. Өөрөө дараахан нь ээжийн хамт хил давна. 13 настай ч насаа ахиулж хэлнэ, ээж нь насаа дарж хэлнэ. Тэгэхгүй бол оргож хил давахад нь зуучлах хүн олдохгүй.
Хятад ирнэ. Хүний намайчдын гар хөл болсон хүмүүс тэр хоёрыг болон хэд хэдэн эмэгтэйчүүд охидыг хятадын захын, алслагдсан бүсүүдийн хөдөөний айлд зарна. Ганц бие, борлогддоггүй хөвгүүддээ ээж аав нь ингэж эхнэр олж өгдөг гэнэ.
Ёнмигийн ээж нь нэгэн айлд зарагдаад явна. Ингэхээсээ өмнө бас юм юм амсана аа болоогүй. Хүний наймаачидтай уулзах болгонд тэдгээр нь зарах гэж буй хүүхнүүдийг, охидыг хүчиндэнэ. Ёнмиг ч бас энэ зовлон тосно. Эхний удаад ээж нь гуйж гувшиж байж оронд нь өөрийгөө золино.
Яалт ч үгүй нэг эрийн гарт орно. 13 насандаа...
Хятадад түр орогнох хугацаандаа элдэв хүнтэй уулзана, хууртагдана. Ээжийгээ хайна, олно, эргүүлж авна. Аавыгаа оргуулах тухай хөөцөлдөнө...
Аав нь өвчнөөр нас барна... Энэ хугацаандаа эгчийгээ хайсаар л байна.
Өмнөд Солонгос руу оргох тухайгаа хөөцөлдөнө. Ингэхдээ Монголоор дайрч Солонгост гарах замыг сонгоно. Өмнөд Азийн орнуудаар дамжих гарах бас сонголт байдаг гэнэ.
За маш эрсдэлтэй замыг туулж Монголын хилийг нэг юм эсэн мэнд давна.
Хаа очиж Монголд цэргүүд, эрчүүд хүчиндээд гэж гардаггүй. Яс хавталзаж л байлаа. Халхын сайхан эрчүүд минь та нар улсынхаа нэр сүрийг бодно шүү. Гуйж байна...
Монгол дахь Солонгосын элчин сайдын яам энэ тэрээрээ дамжаад Солонгост ирнэ. Мэдээж дасах гэж бас л хэрэндээ хичээсэн. Бүр маш их хичээсэн.
Хамгийн гол зэвсэг бол сурах, боловсролтой болох гэж яс махандаа шингэтэл ойлгосон Ёнми ихээхэн хүчин зүтгэл гаргаж суралцсан. Элдэв л дарамт шахалттай таарна, тэр мэдээж.
Эгчийгээ хайсаар л. Эгчийгээ олно. Эгч нь Өмнөд Азиар дамжиж Солонгост ирсэн. Эгч нь ямар зам туулсан тухай бичээгүй. Хүсвэл эгч нь өөрөө ярих? бичих? байх гэж байна лээ.
Маш их нулимс, асар их тэвчээр, зориг гаргасан тэрээр өдгөө дэлхийн олон орноор явж туулсан замаа, хүний наймааны тухай илтгэл тавьдаг...
Бодов, ямар их аз жаргалтай юм бэ? би болон бид. Ямар залхуу юм бэ? би болон бид...
Хичээнэ ээ, та бүхэн ч мөн хичээгээрэй...
Tuesday, August 07, 2018
Мөн ч их хүлээсэн дээ
Жил хүлээлээ. Амтыг нь санан санан л хүлээлээ, тоорхон чамайгаа.
Уулынхан минь тариалдаг юм. Жил бүр л очиж иддэг юм. Тэгсэн энэ жил хувь хувьсгалын ажил давхцаад явж чадсангүй ээ.
Хураалтын үеэр очиж чадахгүйгээ хэлээд, идмээр л байгаагаа хэлчихсэн чинь шуудангаар явуулчихсан байсан. Баярын нулимс хоёр нүдийг минь бүрхээд л ирсэн. Хэ хэ.
Хэнд ч өгөхгүй шүү гэж ирээд л амаа олохгүй идэж байна. Худалдаанд байгаа ч уулынхны минь тариалдгийг гүйцдэггүй. Санаа дагаад ч тэр байж магад.
Их эмзэг жимс тул хурдан идэж дуусах. Мөн маш болгоомжтой хандах хэрэгтэй болдог.
Угааж байгаад хальслахгүй бол загатнуулдаг шүү. Эртээд ажлын хэсэг хүүхнүүдийн цуглаан дээр хальстай нь иддэг гээд идээд байсан. Тэгэхээр хальстай нь идэж болдог шиг байна лээ. Би тэгэхэд л анх удаагаа хальстай нь идэв.
Ирэх жилийн 8 сард заавал очиж идэх юм шүү...
Халуун гэдэг үгийг үгсийн сангаасаа авч хаямаар байдаг...
Thursday, August 02, 2018
Зуны даалгавар сөнөтүгэй
Даалгавар сөнөтүгэй гэж үглэсэн нэг охин байна. Хэ хэ.
Өглөөд 6:30 гарч өглөөний дасгалаа хийнэ. Тэр эрчиндээ найзуудтайгаа доргиод гадаа жаахан тоглоно. Халж эхлэхээс өмнө. Гэхдээ босохдоо год гээд үсрээд босоод ирэхгүй ээ. Аавтайгаа нэлээд юм болно. Хайргүй, дургүй, би унтмаар байна бла бла...
Харин орой нь болохоор аавдаа учиргүй хайртай хүн
-Охиныгоо юу ч гэж хэлж байсан сэрээгээд, босгоорой, хайртай шүү, дуртай шүү, үнсье бла бла...
гэж уяраана.
Орж ирээд төгөлдөр хуураа давтсан болно. Дараагаар нь даалгавраа хий гэж үглүүлэн байж хальт бичнэ. 5хан минут болоод л өнөөдрийнхөө хэсгийг дуусчихлаа л гэнэ.
Номын сан сайтай газар байгаагийнх номыг л харин сайн уншиж байна даа. Сүүлийн үед суут хүмүүсийн намтар уншаад байгаа. Мэдээж хүүхдэд зориулсан том үсэгтэй, зураг хөрөгтэй хөөрхөн, сонирхолтой бичигдсэн байна.
Зурагтыг ч бас сайн үзэж байна. Унтраа гэж үглэх л юм. Бага сургуульд ухаалаг утас барих хориотой тул гар утасны хэрүүл хийхгүй нь сайхан.
Хааяадаа нэг ганц нэг найз нь хонхдоод аваад гарна. Дугуйтай жаал зугаалж байгаад ирнэ. Эсвэл хорхой шавьж болоод гүйчихнэ.
Монголоос ирсэн хүүхдүүдтэй 2 өдөр уулзсан. Сүүлийн өдөр нь хөөрхөн тоглоод гүйгээд байсан. Монгол хэлнийх нь үгийн баялаг нэг ч гэсэн үгээр нэмэгдсэн байх гэж найдахаас...
Дунд нь бас тоглож наадах, уулзах учрах хүн тасрахгүй л байна. Хаа байсан Морокко улсаас нэг найз нь ирж уулзлаа шд. Хэ хэ. Ээжүүд хамт ажилладаг байсан юм. Япон хүүхэн л дээ. Эр нөхрөө дагаад Морокко явчихсан. Нөхөр нь Морокко хүн. Ажлын газрын ганц нэг хүүхэнтэй нийлж идээд. Бүгд шахуу унаатай явж байсан тул уугаагүй. Исламчууд чинь бас архи дарс уухгүй их томоотой юм. Хи хи.
Яг одоогоор ханзны даалгавраа хийгээд сууж байна. Олон ханз үзээд явах тул аль болох цээжлүүлэх гэж хуулан бичлэг сайн хийлгэх юм. Бичгийн хэв нэг л болж өгөхгүй байгаа ч. Хэд баллуурдаж, хэд дахин бичих ч ханз байна. Энэ олон ханз дунд дуртай ханз, дургүй ханз гэж бас байна.
Даалгавраа амжилттай хийж дуусахыг хүсье дээ. Өөр ч чадах зүйлээр маруухан хүн чинь тийм ээ?
Өглөөд 6:30 гарч өглөөний дасгалаа хийнэ. Тэр эрчиндээ найзуудтайгаа доргиод гадаа жаахан тоглоно. Халж эхлэхээс өмнө. Гэхдээ босохдоо год гээд үсрээд босоод ирэхгүй ээ. Аавтайгаа нэлээд юм болно. Хайргүй, дургүй, би унтмаар байна бла бла...
Харин орой нь болохоор аавдаа учиргүй хайртай хүн
-Охиныгоо юу ч гэж хэлж байсан сэрээгээд, босгоорой, хайртай шүү, дуртай шүү, үнсье бла бла...
гэж уяраана.
Орж ирээд төгөлдөр хуураа давтсан болно. Дараагаар нь даалгавраа хий гэж үглүүлэн байж хальт бичнэ. 5хан минут болоод л өнөөдрийнхөө хэсгийг дуусчихлаа л гэнэ.
Номын сан сайтай газар байгаагийнх номыг л харин сайн уншиж байна даа. Сүүлийн үед суут хүмүүсийн намтар уншаад байгаа. Мэдээж хүүхдэд зориулсан том үсэгтэй, зураг хөрөгтэй хөөрхөн, сонирхолтой бичигдсэн байна.
Зурагтыг ч бас сайн үзэж байна. Унтраа гэж үглэх л юм. Бага сургуульд ухаалаг утас барих хориотой тул гар утасны хэрүүл хийхгүй нь сайхан.
Хааяадаа нэг ганц нэг найз нь хонхдоод аваад гарна. Дугуйтай жаал зугаалж байгаад ирнэ. Эсвэл хорхой шавьж болоод гүйчихнэ.
Монголоос ирсэн хүүхдүүдтэй 2 өдөр уулзсан. Сүүлийн өдөр нь хөөрхөн тоглоод гүйгээд байсан. Монгол хэлнийх нь үгийн баялаг нэг ч гэсэн үгээр нэмэгдсэн байх гэж найдахаас...
Дунд нь бас тоглож наадах, уулзах учрах хүн тасрахгүй л байна. Хаа байсан Морокко улсаас нэг найз нь ирж уулзлаа шд. Хэ хэ. Ээжүүд хамт ажилладаг байсан юм. Япон хүүхэн л дээ. Эр нөхрөө дагаад Морокко явчихсан. Нөхөр нь Морокко хүн. Ажлын газрын ганц нэг хүүхэнтэй нийлж идээд. Бүгд шахуу унаатай явж байсан тул уугаагүй. Исламчууд чинь бас архи дарс уухгүй их томоотой юм. Хи хи.
Яг одоогоор ханзны даалгавраа хийгээд сууж байна. Олон ханз үзээд явах тул аль болох цээжлүүлэх гэж хуулан бичлэг сайн хийлгэх юм. Бичгийн хэв нэг л болж өгөхгүй байгаа ч. Хэд баллуурдаж, хэд дахин бичих ч ханз байна. Энэ олон ханз дунд дуртай ханз, дургүй ханз гэж бас байна.
Даалгавраа амжилттай хийж дуусахыг хүсье дээ. Өөр ч чадах зүйлээр маруухан хүн чинь тийм ээ?
Subscribe to:
Posts (Atom)