Амраад сайхан байна аа. 29-нөөс эхэлж амарсан. 4-нд ажил эхлэнэ. Багын цэцэрлэг бас 29-нөөс амраад, уг нь би нэг өдөр ч болох нээ албанд нь явуулчаад өөрөө гэртээ сайхан амарна даа гэж бодож байсан чинь талаар болсон хэхэ. 60 чавганцынхаа ажлыг хийгээд л байж байна дөө. Хүүхэд томрох ч лүд юм лаа гэдэг шиг л байна, хөдөлгөөнд орчихсон хүүхэд чинь зүгээр суулгахгүймөө. Юм түшээд босох гэхийн, тэгснээ юм мөргөөд л унахын, хэхэ. Аниа ээж 2 сандраад л, хоёр биенийгээ харж байхгүй яасым бэ гээд л ккк.
Том зулзага энэ дуун дээрх шиг хонхот хүүхэлдэйтэй байсын. Халуун наранд машинд байлгаад өнөөх нь хайлаад өрөөсөн тал нь хонхойчихсон гэсэн. Төрсөн өдрөөр нь нэг найзаасаа нэхэж байгаад авахуулсан ш дээ. Одоо хааяа бодохоор ичээд байдаг юм. Охинтой болохоор чинь авч өгнөө хэхэ.
Харин одоо багын минь хонхот хүүхэлдэй нь нээх хөөрхөн ш дээ. Дараа зураг оруулъя.
Thursday, December 29, 2011
Долгионт жилүүдийн туужис
гэдэг нимгэхээн ном уншаад. Шаравын Сүрэнжавын бичсэн ном. Дурдатгал ном. Инээд хүргэсэн бөгөөд сэтгэлд үлдсэн хэсгээс орууллаа.
Б.Ренчин
Нэг үе эртний Эзоп шиг л ёгт юм бүхнийг Ренчин гуайтай холбон хэлцдэг байлаа. Нээрээ ч ёжилсон үг, бэлэн цэцэн хариугаараа хэнийг ч дийлдэг асан. Жижигхэн атлаа жинтэй шог үг нь аман цахилгаан мэт дороо тархаж Ренчин Бямбаев тэгж гэнэ, ингэж гэнэ гэж хүрээ хөдөөгүй хэлцдэг байлаа. Энэ бүхэн нь түүнийг орон даяар алдаршуулсны учир бараг л цэцэн үг болгоныг Ренчин гуайтай холбодог байсансан. Нэг удаа Ренчин гуай зохиолчдын хороогоор орж ирэв. Толгойдоо тавьсан дугуй малгайны товчлуур сиймийн буурал үс нь бултайсныг ажсан нэг нь өмнө нь гүйж очоод
-Ренчин гуай таны наад толгой дээрх чинь малгай юм уу юу юм бэ? гэсэнд дор нь хариу тавьж духайсхийн хараад ёжтой бүгтхэн дуугаар
-Миний энэ ч их эрдэмтний гэгээн тэргүүн дээр тавиастай байгаа юм болохоороо малгай нь ч малгай л даа. Харин таны энэ ганган бүрхний доорх чинь толгой юм уу юу юм бэ гэж билээ.
Энэ нь яг л нөгөө циркийн шидэх банзны үзүүрт гишгэхэд нөгөө үзүүр нь ойдог шиг бэлэн цэцэн үг юм.Хэл сэтгэхүй хоёр ч холбоотой нь ч үүнээс илт байна. Оюутны танхимд лекц унших гэж орж ирээд гэнэт
-Хар хүн гэж юу болохыг мэдэх үү? гэсэнд сонин юм хэлүүлэх хүсэлдээ автан
-Мэдэхгүй ээ багш аа, лав л хар царайтай гээгүй байх гэж шуугилдахад духаа сэжисхийн буландаж хараад
-Хар мах идлээ гэвэл өөхгүй махыг хэлнэ. Хар салхи гэвэл цасгүй салхийг хэлнэ. Хар хүчээрээ хийлээ гэвэл хүрз зээтүү, тэрэг техник хэрэглэлгүй биеийн хар хүчээрээ хийснийг хэлнэ. Миний хар хүн гэвэл миний юм дангаараа гэснийг хэлнэ гээд нэг гарынхаа хурууг хумин, нөгөө гарынхаа алган доогуур шудран үзүүлж билээ. (Энэ хэсэг гэхдээ утгын жаахан алдаатай байгааз, дунд бичигдэлгүй орхигдсон байх, хэвлэлийн алдаа гэж хэцүүм дөө) Үгийн гарлын тухай ярихдаа нарийн юм руугаа орохын өмнө анхаарал татах юмыг шогтойгоор ярина.
-Хүй нэгдлийн үед чинь хүмүүс гэдэг чинь нүцгэн шалдан юмнууд явдаг байж шүү дээ.
-За тийм ээ багш аа.
-Тэгэхлээр өнөө нүцгэн юмнууд чинь зөрөөд өнгөрөхдөө нэг нь өдөөд байдаг байж. Тэгэхлээр нөгөөдөх нь халдаад авдаг байж. Ингээд өддөг юм гэдгээс этүгэ байгаад өтөг, халддаг юм гэдгээс халдуга байгаад халдага үүсчээ гэж ярихад танхимд инээлдэв. Өөрөө бол ер инээхгүй, тамхиа л ойр ойрхон угсруулж татна. Хэрвээ шуугивал дуугаа өндөрсгөх биш улам намсгана. Тэгэхлээр нь сонсох гэсэн хүмүүс нэг нэгнээ чимээгүй болгосоор танхим нам гүм болж гагцхүү багшийн яриа л дуулдана. Туваан сайдыг Ренчин гуайн хүргэн болсны дараа ийм нэгэн яриа дэлгэрсэн юм. Нэг өдөр Ренчин гуай элбэг дээлээ хэлхэлзүүлж ханцуйгаа намилзуулан хүрч ирээд нарийн бичгийн дарга хүүхэнд
-Би сайдад нэг албатай явна гэжээ. Сайддаа дуулгавал нэлээд халширч төвөгшөөсөн янзтай
-Чи намайг ажилтай байна гээд аргалж үз. Дараа л нэг авъя гэсэнд
-Сайд их ажилтай байна. Таныг нэг сайхан зав гаргаад дараа нь хүлээж авмаар байна гээд хэлээтэхсэн чинь
Албан газарт бол
Тарах гэж нэг цаг байдаг
Ард сайд хоёрт бол
Уулзах цаг гэж байдаг гээд дээлнийхээ ханцуйг сэгсрээд тухлан суув гэнэ.
-Явахгүй нь ээ, бараг ажил тартал хүлээх ухааны юм ярьж байна гэсэнд сайд
-За за оруулчих, одоо л уулзъя гэжээ. Ороод ирэхлээр нь өрөөний голд тосч очоод
-За аав та юу гэж явна даа гэсэнд алга дэлгэн бөхөлзөж
-Та бид хоёр
Ар гэртээ бол
Аав хүргэн хоёр
Албан газрын өрөөнд бол
Ард сайд хоёр гээд ширээний нь ар руу зааж гэнэ. Нэгэнт албаны юм ярих нь гэж ухаараад сайдынхаа ширээний ард суусны сүүлээр
-Та надад нэг бичил дуран хайрлавал болохсон болов уу гэхэд
-Юун бичил дуран, тэр чинь одоо юу сан билээ. гэтэл
-Манайхны хэлээр бол бичил дуран, танайхны хэлээр бол микроскоп гэдэг сэн билээ гэжээ.
-Та тэгээд микроскопоор яах нь вэ гэхэд нь
-Яахав, танайхны эрүүлийг хамгаалахынхны эрээнтэй бараантай явдлыг нэг дуранддаг юм уу гэж явна гэжээ.
Түүнчлэн нэг удаа С.Удвал гуайн өрөөнд хэрэг болгон орж ирээд
-Даргаа би танаар нэг оньсого таалгая гэхэд нь
-Юу юм бол доо гэсэнд
Төөгийн хэртэй биетэй
Төдүүл дээрээ үстэй
Хоёр махны хооронд холхиулдаг
Цагаан хөөсөөр цахруулдаг тэр юу вэ гэжээ.
-Ренчин гуай та настай хүн байж дандаа нэг ийм балай юм ярьж явах юм гэсэнд
-Дарга бас та дандаа нэг тийм балай юм бодож суух юм. Шүдний сойз гэж нэг тийм юм байдаг юм шүү дээ гээд гараад явчихжээ.
Бас нэг удаа
-Одоо энэ улсууд зарим нь намайг гэхийг "над"-ыг гээд байна. Тэгвэл чамайг гэхийг "чад"-ыг гэж байя л даа гэж ёжилсон билээ. Үүнийг өнөөдөр ч олон хүн санаж явууштай. Ер нь үгийг асар их мэдэрдэг, ямар ч юманд авташгүй хүн байж дээ.
-Ренчин гуай та зохиолч юм уу? орчуулагч юм уу? гэхэд
Бух хөгшрөхөөрөө
Хоршоонд очдог
Буриад хөгшрөхөөрөө
Хэлмэрч болдог. Тэгвэл орчуулагч юм байлгүй дээ гэсэн гэдэг.
Улсын нэр томъёоны комисс хуралдаад энэ "дэнлүү" гэдэг хятад үгийг хэрэглэхээ боьё. Дэлхийн нийтийн чанартай машин, комбинат гэсэн үгийг хэрэглээд байгаа шигээ "лампа" гэдэг үгээр сольё гэлцээд олонхийн хүчээр түрээ бариад баталж лампа гэж байхаар тогтжээ. Тэгэхлээр нь Ренчин гуай
-Би нэг дуу дуулбал болох уу гэжээ. Үг хэлж маргая гээгүй дуулъя гэсэн болохоор нь зөвшөөрч гэнэ. Тэгсэн чинь босё зогсоод
Арван тавны сар нь
Агаар тэнгэртээ лаампаг даа
Арван тавтай шоожуу нь
Аав ээждээ лаампаг даа гэж дуулсанд
-Өө дэмий юм байна. Дэмий юм байна. Дэнлүүгээрээ үлдэг гэсэн гэдэг.
ККК хөөрхөн байгаа биз дээ
Б.Ренчин
Нэг үе эртний Эзоп шиг л ёгт юм бүхнийг Ренчин гуайтай холбон хэлцдэг байлаа. Нээрээ ч ёжилсон үг, бэлэн цэцэн хариугаараа хэнийг ч дийлдэг асан. Жижигхэн атлаа жинтэй шог үг нь аман цахилгаан мэт дороо тархаж Ренчин Бямбаев тэгж гэнэ, ингэж гэнэ гэж хүрээ хөдөөгүй хэлцдэг байлаа. Энэ бүхэн нь түүнийг орон даяар алдаршуулсны учир бараг л цэцэн үг болгоныг Ренчин гуайтай холбодог байсансан. Нэг удаа Ренчин гуай зохиолчдын хороогоор орж ирэв. Толгойдоо тавьсан дугуй малгайны товчлуур сиймийн буурал үс нь бултайсныг ажсан нэг нь өмнө нь гүйж очоод
-Ренчин гуай таны наад толгой дээрх чинь малгай юм уу юу юм бэ? гэсэнд дор нь хариу тавьж духайсхийн хараад ёжтой бүгтхэн дуугаар
-Миний энэ ч их эрдэмтний гэгээн тэргүүн дээр тавиастай байгаа юм болохоороо малгай нь ч малгай л даа. Харин таны энэ ганган бүрхний доорх чинь толгой юм уу юу юм бэ гэж билээ.
Энэ нь яг л нөгөө циркийн шидэх банзны үзүүрт гишгэхэд нөгөө үзүүр нь ойдог шиг бэлэн цэцэн үг юм.Хэл сэтгэхүй хоёр ч холбоотой нь ч үүнээс илт байна. Оюутны танхимд лекц унших гэж орж ирээд гэнэт
-Хар хүн гэж юу болохыг мэдэх үү? гэсэнд сонин юм хэлүүлэх хүсэлдээ автан
-Мэдэхгүй ээ багш аа, лав л хар царайтай гээгүй байх гэж шуугилдахад духаа сэжисхийн буландаж хараад
-Хар мах идлээ гэвэл өөхгүй махыг хэлнэ. Хар салхи гэвэл цасгүй салхийг хэлнэ. Хар хүчээрээ хийлээ гэвэл хүрз зээтүү, тэрэг техник хэрэглэлгүй биеийн хар хүчээрээ хийснийг хэлнэ. Миний хар хүн гэвэл миний юм дангаараа гэснийг хэлнэ гээд нэг гарынхаа хурууг хумин, нөгөө гарынхаа алган доогуур шудран үзүүлж билээ. (Энэ хэсэг гэхдээ утгын жаахан алдаатай байгааз, дунд бичигдэлгүй орхигдсон байх, хэвлэлийн алдаа гэж хэцүүм дөө) Үгийн гарлын тухай ярихдаа нарийн юм руугаа орохын өмнө анхаарал татах юмыг шогтойгоор ярина.
-Хүй нэгдлийн үед чинь хүмүүс гэдэг чинь нүцгэн шалдан юмнууд явдаг байж шүү дээ.
-За тийм ээ багш аа.
-Тэгэхлээр өнөө нүцгэн юмнууд чинь зөрөөд өнгөрөхдөө нэг нь өдөөд байдаг байж. Тэгэхлээр нөгөөдөх нь халдаад авдаг байж. Ингээд өддөг юм гэдгээс этүгэ байгаад өтөг, халддаг юм гэдгээс халдуга байгаад халдага үүсчээ гэж ярихад танхимд инээлдэв. Өөрөө бол ер инээхгүй, тамхиа л ойр ойрхон угсруулж татна. Хэрвээ шуугивал дуугаа өндөрсгөх биш улам намсгана. Тэгэхлээр нь сонсох гэсэн хүмүүс нэг нэгнээ чимээгүй болгосоор танхим нам гүм болж гагцхүү багшийн яриа л дуулдана. Туваан сайдыг Ренчин гуайн хүргэн болсны дараа ийм нэгэн яриа дэлгэрсэн юм. Нэг өдөр Ренчин гуай элбэг дээлээ хэлхэлзүүлж ханцуйгаа намилзуулан хүрч ирээд нарийн бичгийн дарга хүүхэнд
-Би сайдад нэг албатай явна гэжээ. Сайддаа дуулгавал нэлээд халширч төвөгшөөсөн янзтай
-Чи намайг ажилтай байна гээд аргалж үз. Дараа л нэг авъя гэсэнд
-Сайд их ажилтай байна. Таныг нэг сайхан зав гаргаад дараа нь хүлээж авмаар байна гээд хэлээтэхсэн чинь
Албан газарт бол
Тарах гэж нэг цаг байдаг
Ард сайд хоёрт бол
Уулзах цаг гэж байдаг гээд дээлнийхээ ханцуйг сэгсрээд тухлан суув гэнэ.
-Явахгүй нь ээ, бараг ажил тартал хүлээх ухааны юм ярьж байна гэсэнд сайд
-За за оруулчих, одоо л уулзъя гэжээ. Ороод ирэхлээр нь өрөөний голд тосч очоод
-За аав та юу гэж явна даа гэсэнд алга дэлгэн бөхөлзөж
-Та бид хоёр
Ар гэртээ бол
Аав хүргэн хоёр
Албан газрын өрөөнд бол
Ард сайд хоёр гээд ширээний нь ар руу зааж гэнэ. Нэгэнт албаны юм ярих нь гэж ухаараад сайдынхаа ширээний ард суусны сүүлээр
-Та надад нэг бичил дуран хайрлавал болохсон болов уу гэхэд
-Юун бичил дуран, тэр чинь одоо юу сан билээ. гэтэл
-Манайхны хэлээр бол бичил дуран, танайхны хэлээр бол микроскоп гэдэг сэн билээ гэжээ.
-Та тэгээд микроскопоор яах нь вэ гэхэд нь
-Яахав, танайхны эрүүлийг хамгаалахынхны эрээнтэй бараантай явдлыг нэг дуранддаг юм уу гэж явна гэжээ.
Түүнчлэн нэг удаа С.Удвал гуайн өрөөнд хэрэг болгон орж ирээд
-Даргаа би танаар нэг оньсого таалгая гэхэд нь
-Юу юм бол доо гэсэнд
Төөгийн хэртэй биетэй
Төдүүл дээрээ үстэй
Хоёр махны хооронд холхиулдаг
Цагаан хөөсөөр цахруулдаг тэр юу вэ гэжээ.
-Ренчин гуай та настай хүн байж дандаа нэг ийм балай юм ярьж явах юм гэсэнд
-Дарга бас та дандаа нэг тийм балай юм бодож суух юм. Шүдний сойз гэж нэг тийм юм байдаг юм шүү дээ гээд гараад явчихжээ.
Бас нэг удаа
-Одоо энэ улсууд зарим нь намайг гэхийг "над"-ыг гээд байна. Тэгвэл чамайг гэхийг "чад"-ыг гэж байя л даа гэж ёжилсон билээ. Үүнийг өнөөдөр ч олон хүн санаж явууштай. Ер нь үгийг асар их мэдэрдэг, ямар ч юманд авташгүй хүн байж дээ.
-Ренчин гуай та зохиолч юм уу? орчуулагч юм уу? гэхэд
Бух хөгшрөхөөрөө
Хоршоонд очдог
Буриад хөгшрөхөөрөө
Хэлмэрч болдог. Тэгвэл орчуулагч юм байлгүй дээ гэсэн гэдэг.
Улсын нэр томъёоны комисс хуралдаад энэ "дэнлүү" гэдэг хятад үгийг хэрэглэхээ боьё. Дэлхийн нийтийн чанартай машин, комбинат гэсэн үгийг хэрэглээд байгаа шигээ "лампа" гэдэг үгээр сольё гэлцээд олонхийн хүчээр түрээ бариад баталж лампа гэж байхаар тогтжээ. Тэгэхлээр нь Ренчин гуай
-Би нэг дуу дуулбал болох уу гэжээ. Үг хэлж маргая гээгүй дуулъя гэсэн болохоор нь зөвшөөрч гэнэ. Тэгсэн чинь босё зогсоод
Арван тавны сар нь
Агаар тэнгэртээ лаампаг даа
Арван тавтай шоожуу нь
Аав ээждээ лаампаг даа гэж дуулсанд
-Өө дэмий юм байна. Дэмий юм байна. Дэнлүүгээрээ үлдэг гэсэн гэдэг.
ККК хөөрхөн байгаа биз дээ
Monday, December 26, 2011
Бэлэг
Бичмээр зүйл их олон байгаа ч яг юунаас эхлэхээ мэдэхгүй байна өө. Ямар ч байсан бага минь алгаа ташиж сурсан ш д. Нээх эгдүүтэй, бид байн байн ташуулаад л хэхэ. Сантаа санаас бэлэг авсан их эдээ бага минь. Юу гээч, живх бас цайны аяга, хоолны аяга. Пээжинд хоол хийгээд халааж болно, унагаасан ч хагарахгүй. Ээж Санта юу авахаа мэдэхгүй хэдэн өдөр толгойгоо гашилгаснаа дэлгүүр ороод хүү хаа гэхийн зуургүй авчихсан. Тэхгүй бол 2-гоо гэрт нь үлдээж гараад өчнөөн цаг болчихоод байсан юмаа. Хамаг юм энэ аниагаас нь болж байгаан. Яг юу хүсээд байгаагаа Санта өвөөд хурдхан хэлчихгүй, 24ний өдөр "Санта гуай би ... юм хүсч байна" гэж захиа бичээд ёолкон дээрээ тависан шд. Би ч энэ ер нь Санта гэж ээж аав нь бэлэг бэлдээд байдгийг мэдчихсэн юм байна лдөө гэж хардаад л. Гэхдээ мэдчихсэн юм шиг байгаамаа, таньдаг хүмүүс Санта ирсэн үү гэж асуухаар нээх сонин болж ирснээ ирсэн энэ тэр гэж хэлээд байгаан. Мэдээгүй дүр үзүүлж, жүжигчээн бас.
Ээжид бас хардах нэг юм байгаам. Юу гэвэл аль зун ш дээ, май ээж энийг Сантад өгөх захиа шууданд хийчээрэй, уншвал унш унш гэж авсын. Тэр захиандаа DS гээч тоглоом хүссэн байсан. Сүүлд л өөрчлөгдөөд нэг ном болоод л яваад байсан юм. Ээж бол тэр тоглоомыг анхнаасаа л авч өгөхгүй л дээ. Учир нь авч өгчихөөд тэрийгээ нууж барих гэж, наадхаа боль гарч тогло, хичээлээ хий гэж бөөн асуудал болдог гэсэн. Тэртэй тэргүй манай томыг гэрт нь уях юм мундах биш. Зураг зурна, ном уншина гээд л.
Дараа томынхоо Сантагаас авсан бэлэгний зургийг оруулнаа.
Monday, December 19, 2011
Sunday, December 18, 2011
Өө хөөрхий
Арсун ах их чухал мессеж үлдээсэн байна. Цаана чинь их удирдагч Ким Чен Ир таалал төгсөж гэнэ. Нээх сонин сэтгэгдэл төрсөн шүү. Би яг "Атаархах зүйл үгүй"-г уншиж байсныг ч хэлэх үү, их сонирхолтой санагдаад сав л хийвэл барьж аваад байсан юм энэ номыг. Тэр их олон хүнийг дарангуйлагч ингээд яваад өгөхөөр ард олон нь юу гэж бодож байгаа бол. Их олон хүмүүс сэтгэлээр унаж байгаа даа тэнд. Мөн их олон хүний зэвүүцэл нь төрж байгаа даа. Өдгөө ийм нийгэм оршин байдаг гэхэд итгэхэд бэрх...
Одоо түүний хүү нь өв залгамжилна, ямар арга барилаар улсаа удирдах бол? Гадаад бодлого нь ямар байх бол? Өмнөд солонгосчууд хэрхэн хүлээж авч байгаа бол?
Ямар ч байсан номоо уншаад дуусгаадхая.
Эцэст нь хэлэхэд Монголд төрж өссөндөө дахин нэг баярлаад бахархах сэтгэл төрөөд байгаа.
Одоо түүний хүү нь өв залгамжилна, ямар арга барилаар улсаа удирдах бол? Гадаад бодлого нь ямар байх бол? Өмнөд солонгосчууд хэрхэн хүлээж авч байгаа бол?
Ямар ч байсан номоо уншаад дуусгаадхая.
Эцэст нь хэлэхэд Монголд төрж өссөндөө дахин нэг баярлаад бахархах сэтгэл төрөөд байгаа.
Saturday, December 17, 2011
Friday, December 16, 2011
Өө тийм
Бага зулзага минь 9 сар хүрчихсэн шүү, ёстой хурдан юм аа. Томыгоо төрүүлчээд байхдаа хурдан том болоосой гээд байхад цаг хугацаа явж өгдөггүй байсан чинь, одоо эсрэгээрээ...
Одоо мөлхөх нь хурдсаад л байгаа. Мөлхөж байснаа өөрөө суух, сууж байснаа мөлхөх гээд л ер нь өдрөөс өдөрт өсөлт хөгжилт нь нүдэнд ил байнаа. Тоглоомондоо хуруугаа хавчиж учиргүй уйлав. Нэг номныхоо арын хуудсыг урав.Ээжээрээ авахуулах гээд учиргүй дагадаг болов.
Одоо мөлхөх нь хурдсаад л байгаа. Мөлхөж байснаа өөрөө суух, сууж байснаа мөлхөх гээд л ер нь өдрөөс өдөрт өсөлт хөгжилт нь нүдэнд ил байнаа. Тоглоомондоо хуруугаа хавчиж учиргүй уйлав. Нэг номныхоо арын хуудсыг урав.Ээжээрээ авахуулах гээд учиргүй дагадаг болов.
Унших гэж буй номнууд
За энэ хоёр номыг унших гэж байгаа. Гэхдээ "Атаархах зүйл үгүй"-г нь эхэлцэн. Дөнгөж эхлээд л аймаар санагдаад байгаа.
"Чонон сүлд" нь монголд айл болгоны номын санд их харагддаг болсон сурагтай байсан.
Уншихымсан гэсэн номнууд их байнаа байна. Блог хэсэж яваад л олж хараад, тэмдэглээд авчихдаг юм. Тэгээд л монгол руу ээж аав руугаа захина шүү дээ. Наашаа ирэх хүн олж байгаад л дайдаг юм. Шуудангаар явуулна гэхээр жаахан үнэтэй, тэр мөнгөөрөө зөндөө гоё гоё ном авсан нь дээр санагдаад.
Ажил дээрээ бас унших гээд тоочиглочихсон ном зөндөө байгаад байдаг...
Thursday, December 15, 2011
Цас болон вакцин
Бага минь халдварт саагийн вакцинаа хийлгээд. Энэ нь нийтийг хамарч тогтсон нэг өдөр зохион байгуулагдана. Үдээс хойш ажлаасаа чөлөө аваад, охиноо цэцэрлэгээс нь аваад. Тэгсэн охин хүүхдийн суудал дээрээ суув уу үгүй чарлаад эхэлсэн. Арай хийж вакцин хийлгэх газраа хүрч, вакцинаа хийлгэв. Гарч ирээд утсаа харсан чинь томын сургуулиас 2 ч удаа залгасан харагдана. Яасын бол доо гээд эргүүлээд залгасан харин том нь тэнд гэдэс нь эвгүйрхээд амрах өрөөнд унтаж байгаа, чадвал ирж аваарай гэнээ. За гээд л гарлаа. Тэгсэн бага бас л замын турш уйлаастай. Очиж томыгоо авчаад гэртээ ирж 2-уланг нь унтуулчаад сууж байна. Тэгсэн том бөөлжөнө гээд явсан чинь крант руу бөөлчихсөн байхымаа, цэвэрлэлээ шд.
Ядаж байхад цас ороод, нил шалбааг. Эндхийн цас чинь манайд хавар хааяа ордог шиг усархаг цас ордышд. Цас орохоор усны гутал өмсдөг бас. Миний усны гутал цоороод, хаячихсан, эртхэн нэгийг олж авахгүй бол гангарааны гутлуудаа будаа болгочихно.
Өө тийм, энэ удаагийн вакцин нь уулгасан. Миний багын шүлс их гоожно, гаргаад хаячихаагүй байгаа гэж бодоод л байж байна. Аз болоход эмч нь охины минь үзүүлдэг эмнэлгийн эмч таараад, далимд нь жаал жуул юм асууж энэ тэр. Том маань тэр эмчтэй нэг сэдвээр яриа таардаг юм.
Бас болоогүй ээ, хань ижил рүүгээ утасдаж эрт ирээрэй гэж хошуугаа унжуулаад авахаа мартаагүй. ккк. Их ажил амжуулсан хүн юм чинь...
Ядаж байхад цас ороод, нил шалбааг. Эндхийн цас чинь манайд хавар хааяа ордог шиг усархаг цас ордышд. Цас орохоор усны гутал өмсдөг бас. Миний усны гутал цоороод, хаячихсан, эртхэн нэгийг олж авахгүй бол гангарааны гутлуудаа будаа болгочихно.
Өө тийм, энэ удаагийн вакцин нь уулгасан. Миний багын шүлс их гоожно, гаргаад хаячихаагүй байгаа гэж бодоод л байж байна. Аз болоход эмч нь охины минь үзүүлдэг эмнэлгийн эмч таараад, далимд нь жаал жуул юм асууж энэ тэр. Том маань тэр эмчтэй нэг сэдвээр яриа таардаг юм.
Бас болоогүй ээ, хань ижил рүүгээ утасдаж эрт ирээрэй гэж хошуугаа унжуулаад авахаа мартаагүй. ккк. Их ажил амжуулсан хүн юм чинь...
Sunday, December 11, 2011
Ажил
хаялт болж байгаа гэнээ, манай монголд. Охин сонсоод яасан гоё бэ, амрах юм сан гэж авсан. Хэхэ.
Японд багш нар ажил хаях эрх байдаггүй гэнэ, тэр хэмжээгээрээ цалин пүнлүүгий нь төрөөс олигтойхон тогтоогоод өгдөг гэнэ. Таньдаг япон хүнээс мэдэж авлаа. Дэлгэрүүлж харъя байз.
Тээр жил 10 жилд байхад зуны амралт эхлэх гэж байхад багш нар ажлаа хаяад, бид чинь шалгалтаа ч өгөлгүй амарчиж билээ.
Гэхдээ тэр амралтыг би их үр бүтээлтэй өнгөрүүлсэн шд, гар хивс нэхэж сурсан. Хэсэг хугацаанд гар хивсээр өвчилж, гэртээ болон хамаатнуудыхаа захиалгаар олоон юм нэхэж өгсөн шүү, мэдээж цалинтай. Их урамшиж байж билээ. Одоо ч хааяа нэхэх юм сан гэж бодогдоод байдаг юм.
Та бүхэн ч гэсэн энэхүү ажил хаялтын хугацааг зөв зохистой, үр бүтээлтэй өнгөрөөгээрэй. Та нар шүү. Амжилт хүсье.
Японд багш нар ажил хаях эрх байдаггүй гэнэ, тэр хэмжээгээрээ цалин пүнлүүгий нь төрөөс олигтойхон тогтоогоод өгдөг гэнэ. Таньдаг япон хүнээс мэдэж авлаа. Дэлгэрүүлж харъя байз.
Тээр жил 10 жилд байхад зуны амралт эхлэх гэж байхад багш нар ажлаа хаяад, бид чинь шалгалтаа ч өгөлгүй амарчиж билээ.
Гэхдээ тэр амралтыг би их үр бүтээлтэй өнгөрүүлсэн шд, гар хивс нэхэж сурсан. Хэсэг хугацаанд гар хивсээр өвчилж, гэртээ болон хамаатнуудыхаа захиалгаар олоон юм нэхэж өгсөн шүү, мэдээж цалинтай. Их урамшиж байж билээ. Одоо ч хааяа нэхэх юм сан гэж бодогдоод байдаг юм.
Та бүхэн ч гэсэн энэхүү ажил хаялтын хугацааг зөв зохистой, үр бүтээлтэй өнгөрөөгээрэй. Та нар шүү. Амжилт хүсье.
Шагай
За миний бие ойрд эндхийн бага сургууль явж монголоо сурталчлаад үнэн күүл байгаа хэхэ. Ер нь энд ирснээс хойш энэ ажлыг их хийлээ дөө. Сүүлдээ архагшаад нээх юм хум бэлдэж барихаа больцон байсын. Тэгсэн саяхнаас орос залуугийн хийсэн power point-г үзээд өөрийн хийснээ жаахан сэргээлээ. Хэдэн настай хүүхдэд, цаад сургуулийх нь хүсэлт энэ тэрээс шалтгаалж ярих юмаа бэлддэг юм.
Шагайгаа бол байнга л аваад явна. Гэснээс сүүлийн үеийн хүүхдүүд шагайгаараа хэр тоглож байгаа вэ, монголд байгаа блогчидоо? Би энд монгол хүүхдүүдийн тоглодог гээд л танилцуулдын. Тоглодоггүй бол тоглуулж байгаарай хэхэ. Гэхдээ миний том охин бас тэр бүр тоглоод байдаггүймаа нуулгүй хэлэхэд. Тоглуулах юмсан гэж их бодоод байдаг хэрнээ. Ерөөсөө өнөө орой гэрээрээ шагай нясланаа, хэхэ. Бага нь авч ам руугаа хийгээд хахах вий дээ. Эвий гэж, болидог ч юм уу ккк.
Шагайгаа бол байнга л аваад явна. Гэснээс сүүлийн үеийн хүүхдүүд шагайгаараа хэр тоглож байгаа вэ, монголд байгаа блогчидоо? Би энд монгол хүүхдүүдийн тоглодог гээд л танилцуулдын. Тоглодоггүй бол тоглуулж байгаарай хэхэ. Гэхдээ миний том охин бас тэр бүр тоглоод байдаггүймаа нуулгүй хэлэхэд. Тоглуулах юмсан гэж их бодоод байдаг хэрнээ. Ерөөсөө өнөө орой гэрээрээ шагай нясланаа, хэхэ. Бага нь авч ам руугаа хийгээд хахах вий дээ. Эвий гэж, болидог ч юм уу ккк.
Friday, December 09, 2011
Сүлд мод
Ихэнх албан байгууллагууд сүлд модоо засах нь засаад эхэлчиж аль хэдийн. Энд гэртээ бараг засдаггүй юм, ганц нэг засдаг айл байдаг л гэсэн. Манайх 3 жилийн өмнөөс засаж эхэлсэн. Өнөө маргаашгүй засах гээд л байгаа. Зав болдоггүй ээ. засахаар ирж ёолгон дээр минь мөнгө тавиарай, хэхэ.
Багын минь явж буй цэцэрлэгийн хананд өлгөөстэй байсан гацуур мод, нээх хөөрхөн санагдаад зургийг нь авсын. Ингэж нэхэж бас болох юм байна гэж санаа аваад, нэхэх үгүйгээ сайн мэдэхгүй л байна. Наана нь өчнөөн нэхэх зүйл байгаа учраас, дараа жил нэхсэн ч яахав дээ.
Уншсан ном
Саяхан уншиж дуусгасан номнууд.
Танихгүйн эмэгтэйн захидлаас "Гэрээр хүмүүжүүлэгч" гэдэг өгүүллэгийг оруулсан болно.
Өглөөний хүн-ээс тэгж байгаад бичиж оруулнаа. Их таалагдсан. Монголчуудын маань "оройноос өглөө сэргэлэн" гэдэг л туйлаас үнэн санагдаад явчихсан. Бага багаар өглөөний хүн болноо. Бас япон хэл дээр нь уншиж үзмээр санагдлаа.
За энэ япон ном нь ажил дээр саяхан орж ирсэн ном. "Японд амьдарч буй гадаад иргэдийн одоо" гэдэг гарчигтай. Японд янз бүрийн аргаар амьдарч буй гадаад иргэдийн өнгөрсөн болон одоогийн байдлыг ихэнх хувийг эзэлдэг улсаас нэлээд хэдэн хүмүүсийг сонгоод аж амьдралынх нь талаар өгүүлсэн болно.
Thursday, December 08, 2011
Өө тийм
Багын минь дээд талын 3 дахь болон 4 дэх шүд цухуйцан, хөөрхий муу мэммэ нь хазуулаад...
Дээд шүднүүд нь том том, доод 2 нь нээх хөөрхөн жижиг л юм байна.
Удахгүй шүдээ угаалгахгүй, угаалга гээд "дайн" болох байх даа гэж...
Дээд шүднүүд нь том том, доод 2 нь нээх хөөрхөн жижиг л юм байна.
Удахгүй шүдээ угаалгахгүй, угаалга гээд "дайн" болох байх даа гэж...
Охид
-уудын минь урлагийн үзлэг 2 бүтэн сайн дараалан боллоо. Эхнийх нь аниагийх. Олон жилийн туршлагатай аниа ч нээх түүртэлгүй цовоо цойлгон дуугаар өөрийн үүргээ сайн биелүүлэв.
Дүү нь, хүн болсоор анх удаагийнх нь. Ойр хавийнхан маань тийм жаахан амьтан бас урлагийн үзлэгт орноо гээд л өхөөрдөөд байсан.
Юу үзүүлсэн гэхээр 0 насны хүүхдүүд нэг нэг цаасан тэргэнд сууж багшаараа чирүүлж тайзан дээр гарч ирснээ, багш нь нэрийг нь дуудахаар гараа өргөж, хайя гэж хэлнэ. Миний зулзага яахав, арай хэлд ороогүйм болохоор өөдөөс нь харсан олон хүний дундаас муу мэммэ-гээ л хайгаад байх шиг байсан. Ямар ч байсан уйлаагүй ээ, тэнд уйланхай бацаанууд зөндөө л байна лээ. хэхэ
Жич: Эдний цэцэрлэг сургуулийн урлагийн үзлэг нь бүх хүүхдүүдээ хамарч чаддаг нь таалагдаад байдын. Монголд би 10 жилийн сурагч байхад бидний хэдэн "арзаганасан, нийгмийн идэвхи сайтай, онц сурлагатан" энэ тэр гэсэн тодотголтой хэдэн хүүхдүүдийн дунд л урлагийн үзлэг эргэлддэг байсан, одоо ямар болсныг бүү мэд л дээ.
Багын минь тайзан дээр "унаж" гарч ирсэн тэрэг
Мөлхсөн нь
За бага маань 12 сарын 1нд анх удаагаа мөлхөөд. Гэхдээ түргэн шуурхай мөлхөхгүй байгаа ч ямар ч байсан хүрэх юмандаа хүрчээд л байна.
Намайг харчихаад мэммэ мэммэ заримдаа мамма мамма гээд үглээд байна.
Сая бас 2 хоног баас нь хатчаад баах гэж аймаар юм боллоо, тэр жаахан онжогоноос нь ямар муухай хатуу том баас гарав аа. Миний муу зулзага байдгаараа л чарлаад, ээж нь жаал сандарлаа шд. Шингэн юм сайн өгч байх хэрэгтэй юм шиг байгаан...
Цэцэрлэгт явж байгаа болохоор ханиадч нэг хэсэгтээ салахгүй нь бололтой. Хэд хоног нүд нь өвдөөд улайгаад л байсан. Эм дусааж эдгэсэн.
Хүн аргалдаг болоод байна. Тавчик энэ тэр барьж авснаа хүн лүү нэг харч малийчихаад л ам руугаа явуулж байх жишээний.
Аниа аав 2 нь үйлдэл болгоныг нь видео камерт бичиж үлдээх гээд л, ээж харин тэр хальсанд нь үнэн сонин янзын поозтой гарч байхым. 2 ч хальсанд амаа ангайчихсан унтаж харагдана лээ.
Намайг харчихаад мэммэ мэммэ заримдаа мамма мамма гээд үглээд байна.
Сая бас 2 хоног баас нь хатчаад баах гэж аймаар юм боллоо, тэр жаахан онжогоноос нь ямар муухай хатуу том баас гарав аа. Миний муу зулзага байдгаараа л чарлаад, ээж нь жаал сандарлаа шд. Шингэн юм сайн өгч байх хэрэгтэй юм шиг байгаан...
Цэцэрлэгт явж байгаа болохоор ханиадч нэг хэсэгтээ салахгүй нь бололтой. Хэд хоног нүд нь өвдөөд улайгаад л байсан. Эм дусааж эдгэсэн.
Хүн аргалдаг болоод байна. Тавчик энэ тэр барьж авснаа хүн лүү нэг харч малийчихаад л ам руугаа явуулж байх жишээний.
Аниа аав 2 нь үйлдэл болгоныг нь видео камерт бичиж үлдээх гээд л, ээж харин тэр хальсанд нь үнэн сонин янзын поозтой гарч байхым. 2 ч хальсанд амаа ангайчихсан унтаж харагдана лээ.
Monday, December 05, 2011
Боорцог
хийж зарсан шүү, өнгөрдөг бүтэн сайнд. Амласнаараа зургийг нь орууллаа.
Амт нь ч салахын аргагүй гоё болсон, хүмүүс ч дуртай худалдаж авсан. Ам сайтай байна лээ. Ер нь мэргэжлээ буруу сонгочихсон юм шиг байгаам ккк. Монголд очоод тогооч болноо.
Өө тийм, чамлахаар чанга атга гэж. Хийсэн боорцгоо бүгдийг нь зарчихсан.
Боорцгондоо нэр өгч байж зарсан юм байна, энэ нь бизнесийн нэг ухаан байлаа гэж. Монгол doughnut гэж нэрлээд, дээрээс нь нунтаг элсэн чихэр цацаад гоёчиж байгаам. Яахав дээ, японд ч гэсэн Жингис кан шарсан мах гээд нэг хоол байдын, биднийг мэдэх үү? монгол хоол гээ биз дээ? гээд байдым чинь. Хэ хэ
Дараа жил дахин энэ арга хэмжээ болох байх, хийж зарнаа, түрүү жил болоход нь анх удаагаа хийж зарсан юм. Тэгэхдээ дрожоо хугацаа нь дууссан дрож хэрэглээд эхнийхээ гурилыг хөөлгөөгүй, түүхийрээд байсан юм. Тэгээд дахин материал авч ахин зуурч байлаа. Алдаанаасаа суралцанаа гэж...
Thursday, December 01, 2011
Нэг мэдэхэд
12 сар гарчлаа шүү. Цаг нээрээ үнэхээрийн хурдан өнгөрөх юм даа. Түрүү жилийн өдийд чинь том гэгч нь гэдэстэй, эмч жингээ барихгүй бол таргалаад байна шүү гээд л. Сайн алх гээд л, тэгсэн аймаар хүйтэнд алхах хэцүү байсан гэж...
1 жилд юу амжуулсан байна? Их том юм амжуулсан байна. Монголын үрсийг нэгээр нэмсэн байна хэхэ.
Өөр бусад амжуулах зүйлээ 12 сард л багтаахаас...
1 жилд юу амжуулсан байна? Их том юм амжуулсан байна. Монголын үрсийг нэгээр нэмсэн байна хэхэ.
Өөр бусад амжуулах зүйлээ 12 сард л багтаахаас...
Гэрээр хүмүүжүүлэгч Төгсгөл
Юу болов гэж хоёр охин айжээ. Эгч нь
-Би ээж рүү очъё. гэж эрс хэллээ.
тэр өчүүхэн ч эмээх шинжгүй ээжийгээ шийдэмгий харж багш хаачсан бэ? гэж шууд тулган асуулаа. Эх нь охиноо гайхан хараад
-Өрөөндөө байгаа байлгүй дээ гэж хариулав.
-Ор дэвсгэр нь хураалттай хэвээрээ, өөрөө алга. Манайхаас бүр өчигдөр орой явсан бололтой байна. Яагаад бидэнд хэлдэггүй юм бэ?
Эх нь охиныхоо хичнээн их ууртай асууж байгааг сайн анзаарсангүй. Охины царай цав цагаан болж аав руугаа гүйлээ. Аав нь багш хүүхний байсан унтлагын өрөөнд гүйж ороод гарч ирэхгүй зөндөө уджээ.
Эх нь сандарч байга бололтой. Охиныхоо уур хилэн бадарсан харцнаас нүүр бууруулна.
Эцэг нь царай зэвхийрчихсэн, захиа барьсаар гарч ирээд ээжийг нь дагуулан багш хүүхний өрөөнд дахин орлоо. Аав ээж хоёр нь ороод ямар нэгэн юм шивнэлдэв. Хүүхдүүд хаалганы цаанаас чагнах санаатай очсон боловч зориг хүрсэнгүй. Урьд нь аавыгаа тийм байхыг огт үзээгүй болохоор нэг л аймаар харагдав.
Эх нь уйлсаар тавгүй гарч ирэв. Айж гөлөрсөн хүүхдүүд өөрийн эрхгүй ээжийгээ шалгаав. Гэвч ээж нь хүүхдүүдээ сургуульдаа явцгаа, та нар хожигдлоо шүү гэж аашлав. Охидууд нь сургуульдаа дуулгавартай явсан боловч тэр өдрийн дөрөв таван цагийн хичээлийг зүүд шиг өнгөрүүлж юу ч ойлгосонгүй, хичээл тармагц гэртээ ааг амьсгаагүй гүйж ирлээ.
Гэрийн байдал хуучин хэвдээ байгаа мөртлөө хүн бүр нэгэн аймшигт бодолд автсан нь илт байлаа. Дуугарах хүн гэж огт байхгүй, зарц шивэгчингүүд хүртэл нэг л янзын болчихсон байлаа. Сургуулиас ирэхэд нь ээж нь яриагаа урьдаас зэхчихсэн бололтой тосож аваад
-Хүүхдүүд ээ, танай багш дахиж ирэхгүй болжээ. Тэр... гэж хэлээд таг дуугүй боллоо. Хэлэх гэсэн үг нь хоолойд нь тээглээд гарч өгсөнгүй. Охидын уур омгоор дүүрэн харц нүүр өөд нь цоргих мэт ширтэх учир худал хэлж зүрхэлсэнгүй. Дэмий л нүүрээ буруулан өрөөндөө бушуухан гүйж орлоо. Үдийн хоолноос хойш Отто гэнэт тэднийд иржээ. Түүнийг багш хүүхний үлдээсэн захидлын учир дуудсан хэрэг байж. Отто царай нь цонхийчихсон дэмий л ийш тийшээ гөлөлзөнө. Түүнтэй хэн ч дуугарахгүй зайдуу тойрч өнгөрнө. Отто байшингийн буланд шигдсэн хоёр охиныг үзээд мэндлэх санаатай дөхтөл нэг нь
-Надад бүү ойрт. гэж зэвүүн хэллээ. Нөгөө нь Оттогийн өөдөөс нулимав. Айж ичсэн Отто толгойгоо унжуулан тасалгаан дотуур холхиж байгаад алга болжээ.
Тэр өдөр хүүхдүүдтэй хэн ч дуугарсангүй. Хүүхдүүд ч дуугаа хурааж чаджээ. Сэтгэл нь түгшиж, царай нь цонхийсон тэр хоёр дуу шуугүй уйлж бүлцийсэн нүдээрээбие биеэ сэмхэн харж өрөөн дотуураа холхиж байв. Тэр хоёр бүхнийг мэджээ. Хүн бүхэн тэднийг хууран мэхэлж, хүн бүхэн бузар булай юм хийхээсээ буцдаггүй юм байна гэдгийг ойлгож авлаа. Үүнээс хойш эх эцгээ ч итгэж хүндэтгэхээ болив. Хэнд ч итгэх хэрэггүй юм байна гэж бодох болов. Амьдралын тэр аймшигт хэцүү бүхнийг тэр хоёр энхрий булбарай нуруундаа үүрч гарах ёстой билээ. Хүүхэд ахуйн таатай хөгжөөнт амьдралаасаа харанхуй нүх рүү нүдэн балай унах мэт боллоо. Өнгөрсөн аймшигт явдлын бүх хор уршгийг тэр хоёр бүрэн ойлгоогүй боловч оюун ухаан нь түүнд хадагдаж бүр залгихаар заналхийлнэ. Хацарт нь улаан толбо тогтон, харц нь ууртай болгоомжтой болжээ. Даарсан юм шиг ч биеэ хавчиж тогтож суух газраа олж ядна. Хүн бүхнийг тэгж ууртай хардаг болсон учир эх эцэг нь хүртэл тэр хоёр луу ойртохоо байжээ. Тасалгаан дотуураа дандаа холхидог болсон нь тэр хоёрын сэтгэл санаа эвдэрч сарнисных билээ. Хоорондоо үг сольдоггүй боловч тэр хоёрын чухам юу зовоон тарчилгаж байгаа нь хэн хэнд нь тодорхой байв. Тэр хоёрын энэ нулимс ч үгүй, үг дуу ч үгүй дотоод сэтгэлийн их шаналгаа аймшиг төрүүлж бусдаас тусгаарлана. Тэр хоёрт хэн ч үл ойртон, дотоод сэтгэл нь магадгүй олон жилээр цоожлогджээ. Орчныхондоо тэр хоёр үл өршөөгч дайсан болж хувирсныг бүгд мэдлээ. Өчигдрөөс хүүхэд биш болжээ.
Тэр хоёр ганцхан өдөр том хүмүүс болчихлоо. Өчигдөр орой харин харанхуй тасалгаанд хоёулхнаа байхдаа ганцаардал, талийгаачийн хоосон дүрс, тодорхойгүй ирээдүйгээсээ айх сэтгэл төрж байлаа. Нийтийг хамарсан энэ хэрэг түйвээнээс болоод өрөөг нь галлахыг мартсан учир тэр хоёр ямар нэгэн аюул заналаас хамгаалалт эрэх мэт ганц орон дээрээ даарч шахцалдан, хөгжиж амжаагүй хэврэг туранхай мөрөө бие биедээ нааж, бяцхан туягүй гараараа чанга гэгч тэврэлдэн унтжээ. Тэр хоёр ярьж үл зүрхэлнэ. Дүүгээ уйлахаар эгч нь тэссэнгүй уйлж эхэллээ. Тэр хоёрын хацар дээгүүр эхлээд нулимс дуслаар урсаж байснаа сүүл сүүлдээ бүр нарийхан горхи мэт хурдан урслаа. Тэврэлдэн хэвтээ тэр хоёрын мэгшин уйлахад хамаг бие нь доргин чичрэх бас харанхуй тасалгаанд нэг зовлонд учирсан нэг хүн уйлж байгаа юм шиг санагдана. Тэр хоёр ганцхан багш хүүхнийг өрөвдсөндөө ч биш ээ. Тэр хоёрт итгэлээ алдсан эцэг эхдээ гомдсондоо ч биш, харин өнөөдөр анх удаа аймхай нүдээр харсан, тэдний ирээдүйд хүлээж байгаа танихгүй аймшигт тэр ертөнц бие сэтгэлийг нь эзэмдэн авснаас ийнхүү гашуудан уйлжээ. Туулж гарах амьдрал нь тэдэнд зэрлэг догшин, балар харанхуй ой шиг аймшигтай санагдав.
Айх сэтгэл нь аажимдаа бүдэгрэн багассаар мэгшин уйлах чимээ намжиж, аяархан хурхирч эхлэв. Тэр хоёрын жигдхэн амьсгаа саяхан горхи шиг урсаж асан нулимстай нь адил улам улам нэгдэн нягтарч байв.
Төгсөв
-Би ээж рүү очъё. гэж эрс хэллээ.
тэр өчүүхэн ч эмээх шинжгүй ээжийгээ шийдэмгий харж багш хаачсан бэ? гэж шууд тулган асуулаа. Эх нь охиноо гайхан хараад
-Өрөөндөө байгаа байлгүй дээ гэж хариулав.
-Ор дэвсгэр нь хураалттай хэвээрээ, өөрөө алга. Манайхаас бүр өчигдөр орой явсан бололтой байна. Яагаад бидэнд хэлдэггүй юм бэ?
Эх нь охиныхоо хичнээн их ууртай асууж байгааг сайн анзаарсангүй. Охины царай цав цагаан болж аав руугаа гүйлээ. Аав нь багш хүүхний байсан унтлагын өрөөнд гүйж ороод гарч ирэхгүй зөндөө уджээ.
Эх нь сандарч байга бололтой. Охиныхоо уур хилэн бадарсан харцнаас нүүр бууруулна.
Эцэг нь царай зэвхийрчихсэн, захиа барьсаар гарч ирээд ээжийг нь дагуулан багш хүүхний өрөөнд дахин орлоо. Аав ээж хоёр нь ороод ямар нэгэн юм шивнэлдэв. Хүүхдүүд хаалганы цаанаас чагнах санаатай очсон боловч зориг хүрсэнгүй. Урьд нь аавыгаа тийм байхыг огт үзээгүй болохоор нэг л аймаар харагдав.
Эх нь уйлсаар тавгүй гарч ирэв. Айж гөлөрсөн хүүхдүүд өөрийн эрхгүй ээжийгээ шалгаав. Гэвч ээж нь хүүхдүүдээ сургуульдаа явцгаа, та нар хожигдлоо шүү гэж аашлав. Охидууд нь сургуульдаа дуулгавартай явсан боловч тэр өдрийн дөрөв таван цагийн хичээлийг зүүд шиг өнгөрүүлж юу ч ойлгосонгүй, хичээл тармагц гэртээ ааг амьсгаагүй гүйж ирлээ.
Гэрийн байдал хуучин хэвдээ байгаа мөртлөө хүн бүр нэгэн аймшигт бодолд автсан нь илт байлаа. Дуугарах хүн гэж огт байхгүй, зарц шивэгчингүүд хүртэл нэг л янзын болчихсон байлаа. Сургуулиас ирэхэд нь ээж нь яриагаа урьдаас зэхчихсэн бололтой тосож аваад
-Хүүхдүүд ээ, танай багш дахиж ирэхгүй болжээ. Тэр... гэж хэлээд таг дуугүй боллоо. Хэлэх гэсэн үг нь хоолойд нь тээглээд гарч өгсөнгүй. Охидын уур омгоор дүүрэн харц нүүр өөд нь цоргих мэт ширтэх учир худал хэлж зүрхэлсэнгүй. Дэмий л нүүрээ буруулан өрөөндөө бушуухан гүйж орлоо. Үдийн хоолноос хойш Отто гэнэт тэднийд иржээ. Түүнийг багш хүүхний үлдээсэн захидлын учир дуудсан хэрэг байж. Отто царай нь цонхийчихсон дэмий л ийш тийшээ гөлөлзөнө. Түүнтэй хэн ч дуугарахгүй зайдуу тойрч өнгөрнө. Отто байшингийн буланд шигдсэн хоёр охиныг үзээд мэндлэх санаатай дөхтөл нэг нь
-Надад бүү ойрт. гэж зэвүүн хэллээ. Нөгөө нь Оттогийн өөдөөс нулимав. Айж ичсэн Отто толгойгоо унжуулан тасалгаан дотуур холхиж байгаад алга болжээ.
Тэр өдөр хүүхдүүдтэй хэн ч дуугарсангүй. Хүүхдүүд ч дуугаа хурааж чаджээ. Сэтгэл нь түгшиж, царай нь цонхийсон тэр хоёр дуу шуугүй уйлж бүлцийсэн нүдээрээбие биеэ сэмхэн харж өрөөн дотуураа холхиж байв. Тэр хоёр бүхнийг мэджээ. Хүн бүхэн тэднийг хууран мэхэлж, хүн бүхэн бузар булай юм хийхээсээ буцдаггүй юм байна гэдгийг ойлгож авлаа. Үүнээс хойш эх эцгээ ч итгэж хүндэтгэхээ болив. Хэнд ч итгэх хэрэггүй юм байна гэж бодох болов. Амьдралын тэр аймшигт хэцүү бүхнийг тэр хоёр энхрий булбарай нуруундаа үүрч гарах ёстой билээ. Хүүхэд ахуйн таатай хөгжөөнт амьдралаасаа харанхуй нүх рүү нүдэн балай унах мэт боллоо. Өнгөрсөн аймшигт явдлын бүх хор уршгийг тэр хоёр бүрэн ойлгоогүй боловч оюун ухаан нь түүнд хадагдаж бүр залгихаар заналхийлнэ. Хацарт нь улаан толбо тогтон, харц нь ууртай болгоомжтой болжээ. Даарсан юм шиг ч биеэ хавчиж тогтож суух газраа олж ядна. Хүн бүхнийг тэгж ууртай хардаг болсон учир эх эцэг нь хүртэл тэр хоёр луу ойртохоо байжээ. Тасалгаан дотуураа дандаа холхидог болсон нь тэр хоёрын сэтгэл санаа эвдэрч сарнисных билээ. Хоорондоо үг сольдоггүй боловч тэр хоёрын чухам юу зовоон тарчилгаж байгаа нь хэн хэнд нь тодорхой байв. Тэр хоёрын энэ нулимс ч үгүй, үг дуу ч үгүй дотоод сэтгэлийн их шаналгаа аймшиг төрүүлж бусдаас тусгаарлана. Тэр хоёрт хэн ч үл ойртон, дотоод сэтгэл нь магадгүй олон жилээр цоожлогджээ. Орчныхондоо тэр хоёр үл өршөөгч дайсан болж хувирсныг бүгд мэдлээ. Өчигдрөөс хүүхэд биш болжээ.
Тэр хоёр ганцхан өдөр том хүмүүс болчихлоо. Өчигдөр орой харин харанхуй тасалгаанд хоёулхнаа байхдаа ганцаардал, талийгаачийн хоосон дүрс, тодорхойгүй ирээдүйгээсээ айх сэтгэл төрж байлаа. Нийтийг хамарсан энэ хэрэг түйвээнээс болоод өрөөг нь галлахыг мартсан учир тэр хоёр ямар нэгэн аюул заналаас хамгаалалт эрэх мэт ганц орон дээрээ даарч шахцалдан, хөгжиж амжаагүй хэврэг туранхай мөрөө бие биедээ нааж, бяцхан туягүй гараараа чанга гэгч тэврэлдэн унтжээ. Тэр хоёр ярьж үл зүрхэлнэ. Дүүгээ уйлахаар эгч нь тэссэнгүй уйлж эхэллээ. Тэр хоёрын хацар дээгүүр эхлээд нулимс дуслаар урсаж байснаа сүүл сүүлдээ бүр нарийхан горхи мэт хурдан урслаа. Тэврэлдэн хэвтээ тэр хоёрын мэгшин уйлахад хамаг бие нь доргин чичрэх бас харанхуй тасалгаанд нэг зовлонд учирсан нэг хүн уйлж байгаа юм шиг санагдана. Тэр хоёр ганцхан багш хүүхнийг өрөвдсөндөө ч биш ээ. Тэр хоёрт итгэлээ алдсан эцэг эхдээ гомдсондоо ч биш, харин өнөөдөр анх удаа аймхай нүдээр харсан, тэдний ирээдүйд хүлээж байгаа танихгүй аймшигт тэр ертөнц бие сэтгэлийг нь эзэмдэн авснаас ийнхүү гашуудан уйлжээ. Туулж гарах амьдрал нь тэдэнд зэрлэг догшин, балар харанхуй ой шиг аймшигтай санагдав.
Айх сэтгэл нь аажимдаа бүдэгрэн багассаар мэгшин уйлах чимээ намжиж, аяархан хурхирч эхлэв. Тэр хоёрын жигдхэн амьсгаа саяхан горхи шиг урсаж асан нулимстай нь адил улам улам нэгдэн нягтарч байв.
Төгсөв
Wednesday, November 30, 2011
Tuesday, November 29, 2011
Гэрээр хүмүүжүүлэгч Үргэлжлэл6
Тэгсэн ээж нь
-Надад хэлэх юм алга. Энийг л хэлэх гэсэн юм. Харин одоо та юмаа боож янзал. Маргааш өглөө ирж тооцоогоо авна биз. За баяртай гэж хүйтнээр хэлэх сонсогдлоо. Хүүхдүүд хаалганаас бушуухан зайлж өрөө рүүгээ гүйж орлоо. Энэ явдал тэр хоёрт юу гэж санагдав? Яг л дэргэд нь тэнгэр ниргэх шиг болов. Тэр хоёрын царай цайж бүх л бие цайрна. Үнэн амьдрал тэр хоёрын нүдэнд анх удаа илэрлээ. Эх эцгийн зориг хүслийг тэр хоёр анх удаа зөрчихөд хүрэв.
-Багштай ээжийн харилцаж байгааг. Ёстой шившигтэй юм гээд эгч нь уруулаа хазав. Эгчийгээ тэгэхээр дүү нь улам айж
-Багш юу ч хийсэн юм билээ, чи бид хоёр яаж мэдэх юм гэж дүү нь аргаа барсан бололтой хариулав.
-Мэдээжийн хэрэг багш ямар ч бузар булай юм хийгээгүй л дээ. Ээж мэдэхгүй байна.
-Ямар айхтар уйлсан бэ? Би бүр айж орхисон шүү.
-Тийм ээ, их айхтар уйлсан. Ээж ямар их загнасан бэ? Энэ чинь ёстой жигшүүртэй хэрэг шүү дээ. Ёстой жигшүүртэй хэрэг. Дуул уу?
Тэр охин хөлөөрөө газар дэвслэн, нүднийх нь нулимс харанхуйлан бүрхжээ. Гэтэл багш хүүхэн орж ирэв. Тэрээр маш их сульдаж тамирдсан харагдав.
-Хүүхдүүдээ, би өнөөдөр хоолноос хойш завгүй. Та хоёр өөрснөө хичээлээ давтаарай мэдэв үү? Та хоёрт энийг найдаж болно биз? Би та нар дээр орой ирнэ гэж хэлээд охидуудын сэтгэл яаж догдолж байгааг анзааралгүй гарч явлаа.
-Нүдний нь бүлцийснийг чи харав уу? Би ердөө ч ойлгохгүй юм. Ээж яаж ингэж харилцаж болдог юм бэ?
-Хөөрхий багш минь?
Энэ үг дахиад л зовлон, туйлдал, нулимс адил сонсогдов. Хоёр охиныг яах ч аргаа ололгүй гөлрөн зогсож байтал ээж нь ирж, та нар надтай гадуур зугаалахгүй юу? гэж асуулаа. Тэр хоёр зугаалахаас шууд татгалзав. Эх нь нэг л аймаар хүйтэн санагдана. Багш бүсгүйг явах болсон тухай юу ч хэлэхгүй байгаад нь бүр ч зэвүү нь хүрч байлаа. Тэгээд ч хоёулхнаа үлдье гэж бодсон ажээ. Өмгөр торонд хашигдсан шувуны хоёр дэгдээхэй адил худал хуурмаг орчиндоо бачимдан, өрөөндөө урагш хойш холхиж байлаа. Тэр хоёр багш дээрээ очиж, ээжийн буруу, манайд бай л даа гэж гуйж, яасны нь асуух уу гэж тээнэглэзэн зогсоно. Гэвч хэн хэн нь багшийгаа гомдоохоос айжээ. Бас бүхнийг хулгайгаар сонсож мэдсэн болохоор ичицгээнэ. Хоёр гуравхан долоо хоногийн өмнө байсан шигээ гэнэ хонгор, нялх томоогүй дүр үзүүлэх хэрэгтэй байв. Хязгааргүй урт өдрийг тэр хоёр хоёулхнаа элдэв юм бодож уйлж өнгөрүүлжээ. Багш хүүхнийх нь цөхрөн уйлах, ээжийнх нь догшин хэрцгий, хүний үнэргүй авирлан загнах чихэнд нь хадсаар байв.
Орой багш хүүхэн хүүхдүүдийн унтлагын өрөө рүү шагайж тавтай нойрсоорой гэж хэлжээ. Түүний явах болсонд сэтгэл догдлон хармссан охидууд ямар нэгэн сайхан үг хэлмээр санагдана. Багш нь гарахаар үүд рүү очсоноо тэр хоёрын юм хэлэх гэж байгааг мэдсэн юм шиг эргэж зогсоход нүдэнд нь нулимс гялтаганаж харагдлаа. Багш нь эхэр татан уйлж байгаа охидыг тэвэрч духан дээр нь дахин чанга үнсээд бушуухан гарч явжээ.
Багшаасаа хагацлаа гэдгийг мэдэрсэн хүүхдүүд бүр ч гашуудалтай уйллаа. Багшийнхаа гарснаас хойш нэг нь
-Дахин уулзахгүй шүү дээ. Хараад байгаарай. Маргааш сургуулиас ирэхэд явчихсан байна гэж нулимс асган хэлэв.
-Хэзээ нэгэн цагт уулзаж болох байлгүй. Тэгэхэд лав хүүхдээ үзүүлнэ дээ?
-Тийм ээ, мөнч сайн хүн шүү.
-Хөөрхий амьтан. гэж сүүрс алдан хэлэх нь яг л өөртөө тохиолдсон хувь заяаны тухай ярьж байгаа мэт байв.
-Явчихаар нь чи бид хоёр яана?
-Өөр багш ирэх юм бол би л лав тоохгүй.
-Би бас тэгнэ.
-Хэн ч чи бид хоёрт ийм сайн байхгүй. Тэгээд ч...
-Охин яриагаа дуусгаж зүрхэлсэнгүй. Хүүхэд гэдгийг нь мэдсэнээс хойш багш нь онцгой хайр хүндэтгэл хүлээх ёстой гэдгийг эм хүний нэгэн сэтгэхүй тэр хоёрт ухааруулав. Хоёр охин дандаа л энэ тухай бодох болов. Тэгэхдээ урьдын томоогүй сонирхлоосоо биш харин гүн гүнзгий ойлгож, өрөвддөг болсон байв.
-Хүүе бид... гэж нэг нь хэлтэл
-Юу?
-Багшийгаахоёулаа баярлуулъя. Багш маань чи бид хоёрыг өөртөө ээж шиг муу биш, хайртай юм байна гэж мэдэг. Тэгэх үү?
-Асуух юу байсан юм бэ?
-Би багшийг цагаан сарнай цэцэгт их дуртай гэж боддог юм. Маргааш өглөө эрт гэгчийн босоод сургуульд явахаасаа өмнө цэцэг худалдаж аваад өрөөнд нь тавья, тэгэх үү?
-Хэдийд тавих гэж?
-Хоол идэхдээ
-Явчихсан байх байлгүй. Хүүш би өглөө эрт гэгч босоод хэнд ч мэдэгдэлгүй цэцэг худалдаж аваад ирье. Тэгээд багшийн өрөөнд сэмхэн оруулаад тавчихъя.
-Их сайхан санаа. Өглөө эрт босно шүү.
Энэ ярианы дараа хоёр охин хадгаламжийнхаа хайрцганд байсан бүх бутархай мөнгөө ширээн дээр гаргаж нэгд нэггүй тоолов. Тэр хоёр багшдаа үнэн зүрхнээсээ хайртайгаа илчилж чадах арга ухаан сэдэж олсондоо баяр хөөртэй байлаа. Хоёр охин үүр дөнгөж гэгээрмэгц босоод анхилам сайхан үнэр ханхалсан шинэхэн сарнай цэцэг барьсаар багшийнхаа өрөөний үүдийг тогшлоо. Хариу огт гарахгүйд нь багшийгаа босоогүй байна гэж бодоод өлмийгөөрөө зөөлөн гишгэсээр орлоо. Өрөөнд ортол багшийнх нь ор хураалттай, эд хогшил нь ундуй сундуй хэвтэв. Тас хар бүтээлэгтэй ширээн дээр цаас захидлууд цайрч үзэгдэнэ.
Жич: Дараагийн бичлэгээр дуусах байх аа. Хуулан бичиг ч залхуутай юм аа. Нэгэнт эхэлсэн тулдаа л бичиж байна. Хэхэ.
-Надад хэлэх юм алга. Энийг л хэлэх гэсэн юм. Харин одоо та юмаа боож янзал. Маргааш өглөө ирж тооцоогоо авна биз. За баяртай гэж хүйтнээр хэлэх сонсогдлоо. Хүүхдүүд хаалганаас бушуухан зайлж өрөө рүүгээ гүйж орлоо. Энэ явдал тэр хоёрт юу гэж санагдав? Яг л дэргэд нь тэнгэр ниргэх шиг болов. Тэр хоёрын царай цайж бүх л бие цайрна. Үнэн амьдрал тэр хоёрын нүдэнд анх удаа илэрлээ. Эх эцгийн зориг хүслийг тэр хоёр анх удаа зөрчихөд хүрэв.
-Багштай ээжийн харилцаж байгааг. Ёстой шившигтэй юм гээд эгч нь уруулаа хазав. Эгчийгээ тэгэхээр дүү нь улам айж
-Багш юу ч хийсэн юм билээ, чи бид хоёр яаж мэдэх юм гэж дүү нь аргаа барсан бололтой хариулав.
-Мэдээжийн хэрэг багш ямар ч бузар булай юм хийгээгүй л дээ. Ээж мэдэхгүй байна.
-Ямар айхтар уйлсан бэ? Би бүр айж орхисон шүү.
-Тийм ээ, их айхтар уйлсан. Ээж ямар их загнасан бэ? Энэ чинь ёстой жигшүүртэй хэрэг шүү дээ. Ёстой жигшүүртэй хэрэг. Дуул уу?
Тэр охин хөлөөрөө газар дэвслэн, нүднийх нь нулимс харанхуйлан бүрхжээ. Гэтэл багш хүүхэн орж ирэв. Тэрээр маш их сульдаж тамирдсан харагдав.
-Хүүхдүүдээ, би өнөөдөр хоолноос хойш завгүй. Та хоёр өөрснөө хичээлээ давтаарай мэдэв үү? Та хоёрт энийг найдаж болно биз? Би та нар дээр орой ирнэ гэж хэлээд охидуудын сэтгэл яаж догдолж байгааг анзааралгүй гарч явлаа.
-Нүдний нь бүлцийснийг чи харав уу? Би ердөө ч ойлгохгүй юм. Ээж яаж ингэж харилцаж болдог юм бэ?
-Хөөрхий багш минь?
Энэ үг дахиад л зовлон, туйлдал, нулимс адил сонсогдов. Хоёр охиныг яах ч аргаа ололгүй гөлрөн зогсож байтал ээж нь ирж, та нар надтай гадуур зугаалахгүй юу? гэж асуулаа. Тэр хоёр зугаалахаас шууд татгалзав. Эх нь нэг л аймаар хүйтэн санагдана. Багш бүсгүйг явах болсон тухай юу ч хэлэхгүй байгаад нь бүр ч зэвүү нь хүрч байлаа. Тэгээд ч хоёулхнаа үлдье гэж бодсон ажээ. Өмгөр торонд хашигдсан шувуны хоёр дэгдээхэй адил худал хуурмаг орчиндоо бачимдан, өрөөндөө урагш хойш холхиж байлаа. Тэр хоёр багш дээрээ очиж, ээжийн буруу, манайд бай л даа гэж гуйж, яасны нь асуух уу гэж тээнэглэзэн зогсоно. Гэвч хэн хэн нь багшийгаа гомдоохоос айжээ. Бас бүхнийг хулгайгаар сонсож мэдсэн болохоор ичицгээнэ. Хоёр гуравхан долоо хоногийн өмнө байсан шигээ гэнэ хонгор, нялх томоогүй дүр үзүүлэх хэрэгтэй байв. Хязгааргүй урт өдрийг тэр хоёр хоёулхнаа элдэв юм бодож уйлж өнгөрүүлжээ. Багш хүүхнийх нь цөхрөн уйлах, ээжийнх нь догшин хэрцгий, хүний үнэргүй авирлан загнах чихэнд нь хадсаар байв.
Орой багш хүүхэн хүүхдүүдийн унтлагын өрөө рүү шагайж тавтай нойрсоорой гэж хэлжээ. Түүний явах болсонд сэтгэл догдлон хармссан охидууд ямар нэгэн сайхан үг хэлмээр санагдана. Багш нь гарахаар үүд рүү очсоноо тэр хоёрын юм хэлэх гэж байгааг мэдсэн юм шиг эргэж зогсоход нүдэнд нь нулимс гялтаганаж харагдлаа. Багш нь эхэр татан уйлж байгаа охидыг тэвэрч духан дээр нь дахин чанга үнсээд бушуухан гарч явжээ.
Багшаасаа хагацлаа гэдгийг мэдэрсэн хүүхдүүд бүр ч гашуудалтай уйллаа. Багшийнхаа гарснаас хойш нэг нь
-Дахин уулзахгүй шүү дээ. Хараад байгаарай. Маргааш сургуулиас ирэхэд явчихсан байна гэж нулимс асган хэлэв.
-Хэзээ нэгэн цагт уулзаж болох байлгүй. Тэгэхэд лав хүүхдээ үзүүлнэ дээ?
-Тийм ээ, мөнч сайн хүн шүү.
-Хөөрхий амьтан. гэж сүүрс алдан хэлэх нь яг л өөртөө тохиолдсон хувь заяаны тухай ярьж байгаа мэт байв.
-Явчихаар нь чи бид хоёр яана?
-Өөр багш ирэх юм бол би л лав тоохгүй.
-Би бас тэгнэ.
-Хэн ч чи бид хоёрт ийм сайн байхгүй. Тэгээд ч...
-Охин яриагаа дуусгаж зүрхэлсэнгүй. Хүүхэд гэдгийг нь мэдсэнээс хойш багш нь онцгой хайр хүндэтгэл хүлээх ёстой гэдгийг эм хүний нэгэн сэтгэхүй тэр хоёрт ухааруулав. Хоёр охин дандаа л энэ тухай бодох болов. Тэгэхдээ урьдын томоогүй сонирхлоосоо биш харин гүн гүнзгий ойлгож, өрөвддөг болсон байв.
-Хүүе бид... гэж нэг нь хэлтэл
-Юу?
-Багшийгаахоёулаа баярлуулъя. Багш маань чи бид хоёрыг өөртөө ээж шиг муу биш, хайртай юм байна гэж мэдэг. Тэгэх үү?
-Асуух юу байсан юм бэ?
-Би багшийг цагаан сарнай цэцэгт их дуртай гэж боддог юм. Маргааш өглөө эрт гэгчийн босоод сургуульд явахаасаа өмнө цэцэг худалдаж аваад өрөөнд нь тавья, тэгэх үү?
-Хэдийд тавих гэж?
-Хоол идэхдээ
-Явчихсан байх байлгүй. Хүүш би өглөө эрт гэгч босоод хэнд ч мэдэгдэлгүй цэцэг худалдаж аваад ирье. Тэгээд багшийн өрөөнд сэмхэн оруулаад тавчихъя.
-Их сайхан санаа. Өглөө эрт босно шүү.
Энэ ярианы дараа хоёр охин хадгаламжийнхаа хайрцганд байсан бүх бутархай мөнгөө ширээн дээр гаргаж нэгд нэггүй тоолов. Тэр хоёр багшдаа үнэн зүрхнээсээ хайртайгаа илчилж чадах арга ухаан сэдэж олсондоо баяр хөөртэй байлаа. Хоёр охин үүр дөнгөж гэгээрмэгц босоод анхилам сайхан үнэр ханхалсан шинэхэн сарнай цэцэг барьсаар багшийнхаа өрөөний үүдийг тогшлоо. Хариу огт гарахгүйд нь багшийгаа босоогүй байна гэж бодоод өлмийгөөрөө зөөлөн гишгэсээр орлоо. Өрөөнд ортол багшийнх нь ор хураалттай, эд хогшил нь ундуй сундуй хэвтэв. Тас хар бүтээлэгтэй ширээн дээр цаас захидлууд цайрч үзэгдэнэ.
Жич: Дараагийн бичлэгээр дуусах байх аа. Хуулан бичиг ч залхуутай юм аа. Нэгэнт эхэлсэн тулдаа л бичиж байна. Хэхэ.
Monday, November 28, 2011
Гэрээр хүмүүжүүлэгч Үргэлжлэл5
Багш нь хөнгөн шингэн хурдан цовоо алхдагаа болиод намуухан, болгоомжтой хөдлөх болжээ. Хүүхдүүд энэ бүхэнд уйтгар зовлонгийн шинж тэмдэг олж харна. Багшийнхаа уйлж суухыг үзээгүй боловч зовхи нь үргэлж улаан явах болсныг ажиглаад хөөрхий муу багш маань зовлонгоо биднээс нуудаг юм байна гэж мэдэв. Түүнд туслах аргаа олохгүйдээ цөхрөнгөө барна. Нэг өдөр багш нь цонх руу нүүрээ буруулан алчуураар нүднийхээ нулимсыг сэмхэн арчиж байхыг хараад дүү нь зориг гарган очиж гарыг нь аяархан бариад "Багшаа та сүүлийн үед тун уйтгартай байдаг боллоо.Бид хоёрт гомдоогүй биз дээ" гэж асуулаа.
Багш нь сэтгэл уяран харж охины зөөлөн үсийг илснээ
"-Үгүй, Хүүхдүүдээ. Та нарт ямар буруу байх вэ дээ" гээд духыг нь аяархан үнслээ.
Ийнхүү хоёр охин нүдэндээ туссан бүрийг алдахгүй мөрдөн ажигладаг байлаа. Нэг нь гал зуухны өрөөнд орж яваад хэдэн үг олж сонсчээ. Энэ нь зөвхөн ганц өгүүлбэр байв. Эцэг эх нь охиноо хармагц яриагаа тэр дор нь тасалжээ. Гэвч тэр хоёрт нэг үг мянган таамаглал төрүүлдэг байв.
-Надад бас л тийм харагдлаа. Би түүнийг нэг сайн байцааж тавья. гэж эхийгээ хэлэхийг дуулаад анхандаа тэр охин өөрийгөө хэлж байна гэж айн сандраад тусламж зөвлөгөө авахаар эгч рүүгээ гүйж хүрчээ. Гэвч үдийн хоол идэж суухдаа ээж аавыгаа багш бүсгүйн бодлогоширсон нүүр өөд их л шинжсэн маягтай ширтээд, бие бие өөдөөд сэмхэн харж байхыг ажиглажээ. Хоолны дараагаар эх нь багш бүсгүйг
-Миний өрөөнд очоорой. Чамтай ярих юм байна гэхэд багш нь дуугүй толгой дохилоо. Хоёр охин үүнийг сонсоод ямар нэгэн хэрэг гарна гэдгийг мэдээд айн чичирч байв.
Багш хүүхнийг ээжийнхээ өрөөнд ормогц хоёул хаалга руу гүйн очоод хаалганд чихээ наалдуулан нөгөө л чагнадгаараа чагнав. Тэр хоёр энэ байдлаа муухай юм гэж огтхон ч боддоггүй, ганцхан том улсуудын тэр хоёроос халхалж далдлаад байгаа амьдралын нууцыг л олж мэдэх гэж мэрийдэг байв. Хоёулаа чих тавин сонсовч учи рнь олдохгүй шивэгнэлтээс өөр юу ч үл сонсоно. Юм олж мэдэхгүй нь гэхээс охидын бие чичирнэ. Гэтэл ээжийнх нь чанга чанга ярих хаалганы цаанаас гэнэт сонсдож эхэллээ. Ээжийнх нь дуу их л ууртай сонсогдов.
-Чи ер нь юу гэж бодож байна? Бүх хүмүүс сохорчихоод юу ч харахгүй байна гэж бодоогүй биз? Иймэрхүү санаа бодолтой, иймэрхүү ёс суртахуунтайгаар ноогдсон үүргээ ямаршуу гүйцэтгэж байгаагий чинь би сайн ухаарч байна. Би охид хүүхдийнхээ хүмүүжлийг танд итгэж даатгасан юм. Тэгэхэд та тэднийг бүр хаячихсан байна.
Багш хүүхэн ээжийнх нь өөдөөс ямар нэг юм өчих шиг боллоо. Тэгэвч маш сулхан хэлсэн учраас хүүхдүүд чухам юу гэснийг нь дуулсангүй.
-Битгий худлаа хэл. Битгий худлаа шалтаг заагаад бай. Та нар шиг саваагүй эмсүүдэд шалтаг мундах биш. Ганц уулзаад л юу ч бодохгүй зөвшөөрч орхидог. Тэгээд та нарт бурхан юу хайрлаж байна? Өөрөө ийм байж миний охидуудыг хүмүүжүүлнэ гэнэ шүү. Энүүн шиг шившиг байх уу? Та манайд цаашдаа хоргодож ажиллана гэж бодолтгой шүү.
Хүүхдүүд хаалганы завсраар чагнасаар л байлаа. Тэр хоёр юу ч ойлгохгүй боловч догшин хэрцгий авирлаж байгаа эхийн дуунаас сүрдэн чичирч зогслоо. Багш нь хариу юу ч хэлэлгүй, чимээгүй асгартал мэгшин уйлж байгаа сонсогдоно. Үүнийг сонсоод хоёр хүүхдийн хацар дээгүүр нулимс бөмбөрөн урсаж эхэлжээ. Ээжийнх нь дуу хаалганы цаана улам л догшрон хадсаар байлаа.
-Юу гэж нулимсаа асгаав. Мэддэг чаддаг юм чинь энэ шүү дээ. Ингээд намайг буулгаж чадахгүй. Ийм хүүхнүүдийг надад өрөвдөх юм өчүүхэн ч алга. Та тэгээд яадагсан надад ердөө ч хамаагүй. Хэн дээр очихоо та өөрөө сайн мэдэж байгаа байлгүй. Энэ тухай надад асуух ч хэрэг алга. Та нэгэнт үүргээ ийнхүү ичгүүртэй биелүүлсэн болохоор миний гэрт цаашдаа нэг ч хонохын хэрэг байхгүй. Үүний хариуд цурхиран уйлах сонсогдож хаалганы цаана байсан хоёр охины зүрх шимшрэх аятай болов. Тэр хоёр ингэж уйлж байгаа хүнийг урьд өмнө огт сонсоогүй билээ. Ингэж уйлж байгаа хүн муу юм хийсэн байж яагаад ч болохгүй гэж бодож байлаа. Ээжийнх нь дуу дахиж гарсангүй. Лав уйлж дуусахыг нь хүлээж байгаа бололтой.
Багш нь сэтгэл уяран харж охины зөөлөн үсийг илснээ
"-Үгүй, Хүүхдүүдээ. Та нарт ямар буруу байх вэ дээ" гээд духыг нь аяархан үнслээ.
Ийнхүү хоёр охин нүдэндээ туссан бүрийг алдахгүй мөрдөн ажигладаг байлаа. Нэг нь гал зуухны өрөөнд орж яваад хэдэн үг олж сонсчээ. Энэ нь зөвхөн ганц өгүүлбэр байв. Эцэг эх нь охиноо хармагц яриагаа тэр дор нь тасалжээ. Гэвч тэр хоёрт нэг үг мянган таамаглал төрүүлдэг байв.
-Надад бас л тийм харагдлаа. Би түүнийг нэг сайн байцааж тавья. гэж эхийгээ хэлэхийг дуулаад анхандаа тэр охин өөрийгөө хэлж байна гэж айн сандраад тусламж зөвлөгөө авахаар эгч рүүгээ гүйж хүрчээ. Гэвч үдийн хоол идэж суухдаа ээж аавыгаа багш бүсгүйн бодлогоширсон нүүр өөд их л шинжсэн маягтай ширтээд, бие бие өөдөөд сэмхэн харж байхыг ажиглажээ. Хоолны дараагаар эх нь багш бүсгүйг
-Миний өрөөнд очоорой. Чамтай ярих юм байна гэхэд багш нь дуугүй толгой дохилоо. Хоёр охин үүнийг сонсоод ямар нэгэн хэрэг гарна гэдгийг мэдээд айн чичирч байв.
Багш хүүхнийг ээжийнхээ өрөөнд ормогц хоёул хаалга руу гүйн очоод хаалганд чихээ наалдуулан нөгөө л чагнадгаараа чагнав. Тэр хоёр энэ байдлаа муухай юм гэж огтхон ч боддоггүй, ганцхан том улсуудын тэр хоёроос халхалж далдлаад байгаа амьдралын нууцыг л олж мэдэх гэж мэрийдэг байв. Хоёулаа чих тавин сонсовч учи рнь олдохгүй шивэгнэлтээс өөр юу ч үл сонсоно. Юм олж мэдэхгүй нь гэхээс охидын бие чичирнэ. Гэтэл ээжийнх нь чанга чанга ярих хаалганы цаанаас гэнэт сонсдож эхэллээ. Ээжийнх нь дуу их л ууртай сонсогдов.
-Чи ер нь юу гэж бодож байна? Бүх хүмүүс сохорчихоод юу ч харахгүй байна гэж бодоогүй биз? Иймэрхүү санаа бодолтой, иймэрхүү ёс суртахуунтайгаар ноогдсон үүргээ ямаршуу гүйцэтгэж байгаагий чинь би сайн ухаарч байна. Би охид хүүхдийнхээ хүмүүжлийг танд итгэж даатгасан юм. Тэгэхэд та тэднийг бүр хаячихсан байна.
Багш хүүхэн ээжийнх нь өөдөөс ямар нэг юм өчих шиг боллоо. Тэгэвч маш сулхан хэлсэн учраас хүүхдүүд чухам юу гэснийг нь дуулсангүй.
-Битгий худлаа хэл. Битгий худлаа шалтаг заагаад бай. Та нар шиг саваагүй эмсүүдэд шалтаг мундах биш. Ганц уулзаад л юу ч бодохгүй зөвшөөрч орхидог. Тэгээд та нарт бурхан юу хайрлаж байна? Өөрөө ийм байж миний охидуудыг хүмүүжүүлнэ гэнэ шүү. Энүүн шиг шившиг байх уу? Та манайд цаашдаа хоргодож ажиллана гэж бодолтгой шүү.
Хүүхдүүд хаалганы завсраар чагнасаар л байлаа. Тэр хоёр юу ч ойлгохгүй боловч догшин хэрцгий авирлаж байгаа эхийн дуунаас сүрдэн чичирч зогслоо. Багш нь хариу юу ч хэлэлгүй, чимээгүй асгартал мэгшин уйлж байгаа сонсогдоно. Үүнийг сонсоод хоёр хүүхдийн хацар дээгүүр нулимс бөмбөрөн урсаж эхэлжээ. Ээжийнх нь дуу хаалганы цаана улам л догшрон хадсаар байлаа.
-Юу гэж нулимсаа асгаав. Мэддэг чаддаг юм чинь энэ шүү дээ. Ингээд намайг буулгаж чадахгүй. Ийм хүүхнүүдийг надад өрөвдөх юм өчүүхэн ч алга. Та тэгээд яадагсан надад ердөө ч хамаагүй. Хэн дээр очихоо та өөрөө сайн мэдэж байгаа байлгүй. Энэ тухай надад асуух ч хэрэг алга. Та нэгэнт үүргээ ийнхүү ичгүүртэй биелүүлсэн болохоор миний гэрт цаашдаа нэг ч хонохын хэрэг байхгүй. Үүний хариуд цурхиран уйлах сонсогдож хаалганы цаана байсан хоёр охины зүрх шимшрэх аятай болов. Тэр хоёр ингэж уйлж байгаа хүнийг урьд өмнө огт сонсоогүй билээ. Ингэж уйлж байгаа хүн муу юм хийсэн байж яагаад ч болохгүй гэж бодож байлаа. Ээжийнх нь дуу дахиж гарсангүй. Лав уйлж дуусахыг нь хүлээж байгаа бололтой.
Sunday, November 27, 2011
Гэрээр хүмүүжүүлэгч Үргэлжлэл4
Оттогийн явж байгаа нь хулчгар бэртэгчин хүний зугталт гэж тэр хоёр сайн мэдэж байв. Отто тэдэнтэй салах ёс хийхэд хоёр охин илэрхий зэвүүрхэж буруу харлаа. Оттог багш бүсгүй рүү очих үед тэр хоёр сэмхэн ажиглав. Багшийх нь уруул чичирч байсан мөртөө нэг ч үг дуугаралгүй тайван гэгчээр Оттотой гар барьжээ. Тэр явдлаас хойш охид их өөр болжээ. Хоёр охин инээж, тоглож наадах ч үгүй, нүд нь гэрэлтэж сэргэлэн цовоо байдгаа ч болив. Тэр хоёр үймрээ сандруу болж хавь ойрынхоо хүнд итгэхийг байжээ. Тэд хүний ярьсныг огт итгэхээ байж хэлсэн үг бүрийг зориуд тэгж байгаа буюу хуурч байна гэж харддаг болов. Тэр хоёр өдөржингөө гэрийнхнийхээ юу хийж байгааг ажиглан, хөдлөх, зангахаас эхлэн дуу чимээ бүрийг анхааралтай уургалан авдаг боллоо. Тасалгаан дотуураа сүүдэр мэт холхиж, ямар нэгэн юм олж мэдэхээр хаалганы цаанаас чагнана. Тэр хоёр оньсого мэт нууц зүйлийн энэ хар торыг авч хаяад бодит ертөнцийг ганц удаа ч болов үнэн мөнөөр нь үзэхсэн гэж тэсэж ядан хүсэх болжээ. Хүүхдийн гэнэн хонгор, цайлган цагаан итгэл тэднээс салж одов. Тэд нар уг хэрэг үүгээр дуусахгүй, яаж төгсөхийг үзэх хэрэгтэй гэж бодох учир мэдэлгүй өнгөрчих вий гэж айж байжээ. Энэ явдлаас хойш хоёр охин хуудал хуурмагийн далайд живж гэдгээ ойлгож алив юмыг сэжиглэн хардаж, ов жив хэрэглэж өөрсдөө ч заль мэх гаргах болсон билээ. Эцэг эхийнхээ дэргэд хүүхэд зангаараа жигтэйхэн баяр хөөртэй байвч нөгөө тогтуухан гялалзаж байдаг нүднийх нь харц юмыг ултай суурьтай гал мэт цоргих болсон билээ. Тэр хоёрын юм бүрийг ингэж цаг ямагт ажиглан ширтэж байдаг нь хооронд нь улам ойртуулжээ. Хааяа энхрийлэн таалуулах хязгааргүй хүслэнд автаж бие биеэ тэврэн үнсэх буюу эс бол юу ч хийх чадалгүйгээ мэдрэн зүв зүгээр байснаа уйлдаг байв.Тэдний амьдралд ямар ч шалтгаангүй гэмээр өөрчлөлт гарчээ.
Тэднийг ийнхүү хурц эмзэг болгосон олон янзын хорсол гомдлоос нэг нь бүр ч их зовоож байв. Яг хэлэлцэн тохирсон юм шиг зовлонд унасан багшийгаа аль болох баяр баясгалантай байлгахыг хоёулаа хичээдэг байжээ. Бие биедээ тусалж гэрийн даалгаврыг нягт нямбай биелүүлж очдог болов. Багшийгаа гомдоох ямар ч сэв гаргалгүй, хүссэн бүхний нь урьдаас чив чимээгүй хийж гүйцэтгэдэг боллоо. Харин үүнийг нь багш хүүхэн анзаарахгүй байгаад тэд тун гоммдог байлаа. Сүүлийн үед багш нь хачин өөр болжээ. Юм асуухад унтаж байхад нь сэрээсэн юм шиг цочих, харц нь яг л алсаас ирж байгаа мэт жигтэйхэн тусдаг болжээ. Хичнээн цагаар ч хамаагүй юм бодоод суучихдаг болов. Охид юм бодоход нь саад хийхгүйг хичээн, өлмийдэн явж хөөрхий багш маань хаа нэг алсад байгаа хүүхдээ л бодож байна дээ гэж бүдэгхэн төсөөлнө. Улам улах хүчтэй болж байгаа нинжин сэтгэлийн угаас эгч дүү хоёр хатуу ширүүн байдгаа аль хэдийн болиод, уяхан хонгор зантай багшийгаа хайрлах болов.
Тэднийг ийнхүү хурц эмзэг болгосон олон янзын хорсол гомдлоос нэг нь бүр ч их зовоож байв. Яг хэлэлцэн тохирсон юм шиг зовлонд унасан багшийгаа аль болох баяр баясгалантай байлгахыг хоёулаа хичээдэг байжээ. Бие биедээ тусалж гэрийн даалгаврыг нягт нямбай биелүүлж очдог болов. Багшийгаа гомдоох ямар ч сэв гаргалгүй, хүссэн бүхний нь урьдаас чив чимээгүй хийж гүйцэтгэдэг боллоо. Харин үүнийг нь багш хүүхэн анзаарахгүй байгаад тэд тун гоммдог байлаа. Сүүлийн үед багш нь хачин өөр болжээ. Юм асуухад унтаж байхад нь сэрээсэн юм шиг цочих, харц нь яг л алсаас ирж байгаа мэт жигтэйхэн тусдаг болжээ. Хичнээн цагаар ч хамаагүй юм бодоод суучихдаг болов. Охид юм бодоход нь саад хийхгүйг хичээн, өлмийдэн явж хөөрхий багш маань хаа нэг алсад байгаа хүүхдээ л бодож байна дээ гэж бүдэгхэн төсөөлнө. Улам улах хүчтэй болж байгаа нинжин сэтгэлийн угаас эгч дүү хоёр хатуу ширүүн байдгаа аль хэдийн болиод, уяхан хонгор зантай багшийгаа хайрлах болов.
Friday, November 25, 2011
Гэрээр хүмүүжүүлэгч Үргэлжлэл3
-Надад чиний хүүхэд байгаа шүү дээ гэж багш хэллээ.
Энэ үгийг дуулаад дүү нь "Хүүхэд ий? Хүүхэд ий?" Хаанаас даа гэж дуу алдан хашгирлаа.
-Багш яг л тэгж хэлсэн.
-Чи буруу дуулсан байх аа.
-Үгүй, үгүй. Багшийг хэлэхээр Отто яг л чам шиг "Хүүхэд ий?" гэж дуу алдсан юм чинь. Багш дуугүй байснаа "Одоо тэгээд яах вэ?" гэлээ. Тэгээд
-Тэгээд л чамайг ханиалгахаар нь би гүйчихсэн. Дүү нь
-Хүүхэд?... Яалаа гэж дээ. Хүүхэд нь тэгээд хаана байгаа юм бэ? гэж гайхаш барагдан урагш гөлөрч асуулаа.
-Мэдэхгүй, чухам үүнийг л ойлгохгүй юм.
Манайд ирэхээсээ өмнө гэртээ орхиод ирсэн юм болов уу? Биднээс болоод хүүхдээ авчрахыг нь ээж зөвшөөрөөгүй нь мэдээж. Тэгээд л уйтгартай байдаг юм байлгүй.
-Тэр дэмий. Манайд ирэхээсээ өмнө Оттог танихгүй байсан юм чинь. Тэр хоёр дув дуугүй болж энэ хэргийг учрыг бодоод бодоод тайлж чадсангүй бүр ч зовлоо.
-Хүүхэд гэнээ? Баймааргүй л юм даа. Багшид юун хүүхэд байх билээ. Нөхөр байхгүй байж. Ганцхан нөхөртэй хүүхнүүд л хүүхэдтэй байдаг шүү дээ. Би үүнийг сайн мэднэ гэж дүү нь эхэлж яриа өдлөө.
-Нөхөртэй ч байсан юм бил үү.
-Битгий тэнэгтээд байгаач. Отто л биш юм бол.
-Тэгээд өөр хаанаас байх юм бэ?
Хоёр охин бие биеэ гайхан ширтлээ.
Хөөрхий муу багш минь гэж нэг нь сүүрс алдан гунигтайяа өгүүлэв. Тэр хоёр ярианыхаа завсар энэ үгийг байн байн хэлж зовуурьтайгаар санаа алдах ажээ. Тэгтэл дахиад сонирхох хүслэн бадарч,
-Чи юу гэж бодож байна? Хүү бол уу? Охин бол уу?
-Би яаж мэдэх юм бэ?
-Хэрвээ... хэрвээ өөрөөс нь аятайхан асуувал...
-Галзуурав уу чи.
-Яадаг юм бэ? Багш их сайн хүн шүү дээ.
-Тэгж яаж болно гэж бодов? Бидэнд тийм юм ярих байтугай цөм л үхтлээ нуудаг юм чинь. Өрөөндөө биднийг ороход л ярьж байсан юмаа больчихоод юу ч мэдэхгүй жаахан хүүхэд байгаа юм шиг л шал дэмий юм яриад эхэлдэг шүү дээ. Тэгэхэд би одоо арван гуравтай хүн шүү дээ. Тэгэхээр асуугаад яах юм бэ? Ялгаа байхгүй шал худлаа хэлнэ биз.
-Би бас мэдэхсэн гэж бодож байна.
-Хүүшээ, Отто яагаад мэдэхгүй байдаг юм бэ? Би бүр ойлгохгүй юм. Хэн ч гэсэн эх эцэгтэйгээ мэддэг шигээ хүүхэдтэй гэдгээ мэдэх ёстой биз дээ?
-Отто мэдэж байгаа, бүр сайн мэдэж байгаа. Дандаа тэгж байдаг өөдгүй амьтан...
-Ийм юман дээр тэгэх ёсгүй. Зөвхөн биднийг мэхлэх гэвэл ондоо...
Багшаа орж ирэхэд тэр хоёр ярьж байснаа болиод хичээл хийж байгаа дүр үзүүлэв. Багшийгаа нүднийхээ булангаар сэмхэн харцгаахад нүд нь бүлцийж улайсан харагдав. Үг хэлэхдээ хоолой нь чичрээд ердийнхөөсөө аяархан болсон байв. Томоотой болсон хоёр охин багшийгаа тэсгэлгүй энхрийлэн байлаа... Багш маань хүүхэдтэй. Тэгээд л ийм уйтгартай байгаа юм шүү дээ гэдэг бодол тэр хоёрын санаанаас огт үл гарна. Багшийнх нь уйтгар гуниг тэр хоёрт бага багаар дамжин халдсаар байжээ.
Маргааш нь үдийн хоолноор Отто тэднийхээс гэнэт явах болсон гэдэг шинэ мэдээг хоёр охин олж сонслоо. Отто нагац ахдаа
-Шалгалт бүр хаяанд тулчихлаа. Сайн сууж бэлтгэхгүй бол горьгүй. Энд хичээл давтаж болохгүй байна гэж хэлсэн байв. Шалгалт дуустал нэг хоёр сар ч болсон байшин хөлсөлж сууя гэсэн хэрэг байжээ. Охид үүнийг мэдээд сэтгэл улам ч зовжээ. Оттогийн ингэж гэнэт явах болсон нь өчигдөрийн яриатай ямар нэг далдын холбоотой болохыг тааварлажээ.
Жич: Уг нь их богинохон өгүүллэг байгаамаа. Миний цаг зав ингэж бага багаар оруулахыг шаардаад байгаамаа.
Энэ үгийг дуулаад дүү нь "Хүүхэд ий? Хүүхэд ий?" Хаанаас даа гэж дуу алдан хашгирлаа.
-Багш яг л тэгж хэлсэн.
-Чи буруу дуулсан байх аа.
-Үгүй, үгүй. Багшийг хэлэхээр Отто яг л чам шиг "Хүүхэд ий?" гэж дуу алдсан юм чинь. Багш дуугүй байснаа "Одоо тэгээд яах вэ?" гэлээ. Тэгээд
-Тэгээд л чамайг ханиалгахаар нь би гүйчихсэн. Дүү нь
-Хүүхэд?... Яалаа гэж дээ. Хүүхэд нь тэгээд хаана байгаа юм бэ? гэж гайхаш барагдан урагш гөлөрч асуулаа.
-Мэдэхгүй, чухам үүнийг л ойлгохгүй юм.
Манайд ирэхээсээ өмнө гэртээ орхиод ирсэн юм болов уу? Биднээс болоод хүүхдээ авчрахыг нь ээж зөвшөөрөөгүй нь мэдээж. Тэгээд л уйтгартай байдаг юм байлгүй.
-Тэр дэмий. Манайд ирэхээсээ өмнө Оттог танихгүй байсан юм чинь. Тэр хоёр дув дуугүй болж энэ хэргийг учрыг бодоод бодоод тайлж чадсангүй бүр ч зовлоо.
-Хүүхэд гэнээ? Баймааргүй л юм даа. Багшид юун хүүхэд байх билээ. Нөхөр байхгүй байж. Ганцхан нөхөртэй хүүхнүүд л хүүхэдтэй байдаг шүү дээ. Би үүнийг сайн мэднэ гэж дүү нь эхэлж яриа өдлөө.
-Нөхөртэй ч байсан юм бил үү.
-Битгий тэнэгтээд байгаач. Отто л биш юм бол.
-Тэгээд өөр хаанаас байх юм бэ?
Хоёр охин бие биеэ гайхан ширтлээ.
Хөөрхий муу багш минь гэж нэг нь сүүрс алдан гунигтайяа өгүүлэв. Тэр хоёр ярианыхаа завсар энэ үгийг байн байн хэлж зовуурьтайгаар санаа алдах ажээ. Тэгтэл дахиад сонирхох хүслэн бадарч,
-Чи юу гэж бодож байна? Хүү бол уу? Охин бол уу?
-Би яаж мэдэх юм бэ?
-Хэрвээ... хэрвээ өөрөөс нь аятайхан асуувал...
-Галзуурав уу чи.
-Яадаг юм бэ? Багш их сайн хүн шүү дээ.
-Тэгж яаж болно гэж бодов? Бидэнд тийм юм ярих байтугай цөм л үхтлээ нуудаг юм чинь. Өрөөндөө биднийг ороход л ярьж байсан юмаа больчихоод юу ч мэдэхгүй жаахан хүүхэд байгаа юм шиг л шал дэмий юм яриад эхэлдэг шүү дээ. Тэгэхэд би одоо арван гуравтай хүн шүү дээ. Тэгэхээр асуугаад яах юм бэ? Ялгаа байхгүй шал худлаа хэлнэ биз.
-Би бас мэдэхсэн гэж бодож байна.
-Хүүшээ, Отто яагаад мэдэхгүй байдаг юм бэ? Би бүр ойлгохгүй юм. Хэн ч гэсэн эх эцэгтэйгээ мэддэг шигээ хүүхэдтэй гэдгээ мэдэх ёстой биз дээ?
-Отто мэдэж байгаа, бүр сайн мэдэж байгаа. Дандаа тэгж байдаг өөдгүй амьтан...
-Ийм юман дээр тэгэх ёсгүй. Зөвхөн биднийг мэхлэх гэвэл ондоо...
Багшаа орж ирэхэд тэр хоёр ярьж байснаа болиод хичээл хийж байгаа дүр үзүүлэв. Багшийгаа нүднийхээ булангаар сэмхэн харцгаахад нүд нь бүлцийж улайсан харагдав. Үг хэлэхдээ хоолой нь чичрээд ердийнхөөсөө аяархан болсон байв. Томоотой болсон хоёр охин багшийгаа тэсгэлгүй энхрийлэн байлаа... Багш маань хүүхэдтэй. Тэгээд л ийм уйтгартай байгаа юм шүү дээ гэдэг бодол тэр хоёрын санаанаас огт үл гарна. Багшийнх нь уйтгар гуниг тэр хоёрт бага багаар дамжин халдсаар байжээ.
Маргааш нь үдийн хоолноор Отто тэднийхээс гэнэт явах болсон гэдэг шинэ мэдээг хоёр охин олж сонслоо. Отто нагац ахдаа
-Шалгалт бүр хаяанд тулчихлаа. Сайн сууж бэлтгэхгүй бол горьгүй. Энд хичээл давтаж болохгүй байна гэж хэлсэн байв. Шалгалт дуустал нэг хоёр сар ч болсон байшин хөлсөлж сууя гэсэн хэрэг байжээ. Охид үүнийг мэдээд сэтгэл улам ч зовжээ. Оттогийн ингэж гэнэт явах болсон нь өчигдөрийн яриатай ямар нэг далдын холбоотой болохыг тааварлажээ.
Жич: Уг нь их богинохон өгүүллэг байгаамаа. Миний цаг зав ингэж бага багаар оруулахыг шаардаад байгаамаа.
Thursday, November 24, 2011
Гэрээр хүмүүжүүлэгч Үргэлжлэл2
Хоолны ширээнээс охидыг босмогц багш нь:
-Өрөөндөө очиж дуртай юмаа хийцгээ. Миний толгой өвдөөд байна. Хагас цаг ч болов амаръя гэлээ. Хоёр охин дорогшоо харан бие биенээ нударч зогслоо. Багшийгаа гармагц дүү нь
-Харав уу? Одоо Отто багшийн өрөөнд очно доо гэхэд
-Тэгэхгүй яах вэ. Тэгэх л гэж биднийг явуулж байгаа юм чинь гэв.
-Очиж хаалганы нь завсраар чагнах уу?
-Гэнэт хүн хүрээд ирвэл яана?
-Хэн ирдэг юм бэ?
-Ээж
Дүү нь айсан бололтой
-Нээрэн тийм дээ гэв.
-Байзаарай, би чагная. Чи хонгилд зогсоод хүн ирвэл нааш нь дохио өг. Тэгэх юм бол бид 2ыг хэн ч барихгүй гэж эгчийгээ хэлэхэд дүү нь царайгаа үрчийлгэн
-Аа чи өөрөө сонсчихоод надад юу ч хэлэхгүй дээ гэв.
-Хэлнээ хэлнэ.
-Цөмийг нь нэг нэггүй хэлнэ биз?
-Хэлнэ, цөмийг нь хэлнэ. Хүн ирвэл чи ханиалгаарай. Хонгилд хэсэг зуур зогсоход тэр хоёрын зүрх дэлсэж байлаа. Нэг хэрэг ч гарах нээ. Тэр хоёрын хамаг бие чичрэн бие биедээ бүр наалдан зогсоно. Гэнэт хөлийн чимээ гарлаа. Тэр хоёр бут үсрэн харанхуй буланд нуугдлаа. Яг хэлж байснаар нь Отто гараад ирлээ. Оттог хаалганы бариулаас татаж хаахад эгч нь гүйж очоод хаалганд чихээ наалдуулан амьсгаа дарж чагналаа. Дүү нь эгчийгээ атаархан харж зогсов. Тэр чагнахсан гэхээс тэссэнгүй харуулынхаа байрыг орхиод, эгч рүүгээ сэмхэн очиход эгч нь уурлан түлхсэн учир арга буюу байрандаа эргэж ирлээ. Өнгөрөгч хоёр гуравхан минут түүнд бүтэн жил шиг санагдаж байв. Эгч бүгдийг нь сонсоод би юу ч сонсож чадахгүй нь гэж бодохоос тэсэж ядан халуун цог гишгэсэн юм шиг хавчигнаж байв. Уурандаа уйлах нь холгүй байв. Тэгтэл хонгилын мухарт хаалга дуугарч дүү нь чанга ханиалгаж хоёул өрөө рүүгээ ум хумгүй гүйж орлоо. Өрөөндөө ороод амьсгаадан түр зогсоход зүрх нь лүг лүг цохилж байлаа. Төдөлгүй
-За бушуул, яриарай гэж дүү нь эгчийгээ яарууллаа.
Эгч нь бодол болж хэсэг дуугүй байснаа дүүдээ биш, харин ганцаараа ярьж байгаа юм шиг юу ч ойлгосонгүй гэж үглэв.
-Юу гэнээ? Хачин юм даа гэж эгч нь ойлгуулахыг хичээнэ.
-Юу? юу? гэж дүү нь амьсгаадан асуулаа. Нэг ч үг гээлгүй сонсох гэж эгч рүүгээ шахаж зогслоо.
-Жигтэйхэн юм. Би огт тэгж бодоогүй байлаа. Оттог орсны дараахан "боль л доо, боль, зүгээр байгаач, чамтай би ноцтой юм ярья"гэж багшийн хэлэх сонсогдлоо. Бодвол Отто ороод түүнийг тэврэх гэсэн үү, эсвэл үнсэх гэсэн байх. Хаалгыг дотроос нь цоожилж түлхүүр чихсэн болохоор би юу ч харж чадсангүй. Тэгэхдээ яриаг нь цөмийг нь дууллаа. Отто "юу ярих гээв" гэж асуулаа. Тэрний дуу балмагдаж тэвдсэн бололтой. Отто ер нь эрээ цээргүй чанга ярьдаг шүү дээ. Багш ч Оттогийн тэгж тэвдэж байгааг мэдсэн бололтой тун аяархан "Чи мэдэж байгаа шүү дээ" гэхэд "Үгүй, би юу ч мэдэхгүй байна" гэж Отто хэллээ. Багш "Тийм бий?" гэж хэлээд золтой л уйлчихсангүй. Тэгээд дараа нь
"-Чи яагаад гэнэтхэн өөр болчихов? Бүтэн долоо хоног болж байхад чи надтай ганц ч үг сольсонгүй. Надаас сав л хийвэл зугтаагаад, хүүхдүүдтэй тоглож цэцэрлэгээр ч очихоо больсон. Би чамд үнэхээр хамаагүй боллоо гэж үү? Чи надад ийм хүйтэн болсноо сайн мэдэж байгаа л даа" гэв. Отто дув дуугүй байснаа
"-Шалгалт удахгүй болно. Хичээл их уншаад өөр юманд огт цаг гарахгүй байна. Тэгэхээр би яах вэ дээ" гэлээ. "Отто минь, чи юунд худал хэлнэ вэ? Чи надад үнэнээ хэл, би чамаас асууж болно биз дээ? Би чамаас юм шаардах гээгүй. Гэсэн ч чи бид хоёр энэ тухай ярих ёстой шүү дээ.Миний хэлэх гэж байгааг чи мэдэж байна, чиний нүдээр андашгүй байна" гэж багш уйлах дундаа жигтэйхэн эелдэг зөөлөн хэллээ. "Тэгээд яая гээв" гэж Отто аман дотроо тун аяархан бувтнав. Багш тэгэхээр нь гэснээ, эгч охины сэтгэл гэнэт их хөдөлж бие нь чичрээд нэг ч үг хэлж чадахгүй болов. Дүү нь улам ойртож "Юу болсон юм бэ? Яриач" гэж дахин шаардав.
-Өрөөндөө очиж дуртай юмаа хийцгээ. Миний толгой өвдөөд байна. Хагас цаг ч болов амаръя гэлээ. Хоёр охин дорогшоо харан бие биенээ нударч зогслоо. Багшийгаа гармагц дүү нь
-Харав уу? Одоо Отто багшийн өрөөнд очно доо гэхэд
-Тэгэхгүй яах вэ. Тэгэх л гэж биднийг явуулж байгаа юм чинь гэв.
-Очиж хаалганы нь завсраар чагнах уу?
-Гэнэт хүн хүрээд ирвэл яана?
-Хэн ирдэг юм бэ?
-Ээж
Дүү нь айсан бололтой
-Нээрэн тийм дээ гэв.
-Байзаарай, би чагная. Чи хонгилд зогсоод хүн ирвэл нааш нь дохио өг. Тэгэх юм бол бид 2ыг хэн ч барихгүй гэж эгчийгээ хэлэхэд дүү нь царайгаа үрчийлгэн
-Аа чи өөрөө сонсчихоод надад юу ч хэлэхгүй дээ гэв.
-Хэлнээ хэлнэ.
-Цөмийг нь нэг нэггүй хэлнэ биз?
-Хэлнэ, цөмийг нь хэлнэ. Хүн ирвэл чи ханиалгаарай. Хонгилд хэсэг зуур зогсоход тэр хоёрын зүрх дэлсэж байлаа. Нэг хэрэг ч гарах нээ. Тэр хоёрын хамаг бие чичрэн бие биедээ бүр наалдан зогсоно. Гэнэт хөлийн чимээ гарлаа. Тэр хоёр бут үсрэн харанхуй буланд нуугдлаа. Яг хэлж байснаар нь Отто гараад ирлээ. Оттог хаалганы бариулаас татаж хаахад эгч нь гүйж очоод хаалганд чихээ наалдуулан амьсгаа дарж чагналаа. Дүү нь эгчийгээ атаархан харж зогсов. Тэр чагнахсан гэхээс тэссэнгүй харуулынхаа байрыг орхиод, эгч рүүгээ сэмхэн очиход эгч нь уурлан түлхсэн учир арга буюу байрандаа эргэж ирлээ. Өнгөрөгч хоёр гуравхан минут түүнд бүтэн жил шиг санагдаж байв. Эгч бүгдийг нь сонсоод би юу ч сонсож чадахгүй нь гэж бодохоос тэсэж ядан халуун цог гишгэсэн юм шиг хавчигнаж байв. Уурандаа уйлах нь холгүй байв. Тэгтэл хонгилын мухарт хаалга дуугарч дүү нь чанга ханиалгаж хоёул өрөө рүүгээ ум хумгүй гүйж орлоо. Өрөөндөө ороод амьсгаадан түр зогсоход зүрх нь лүг лүг цохилж байлаа. Төдөлгүй
-За бушуул, яриарай гэж дүү нь эгчийгээ яарууллаа.
Эгч нь бодол болж хэсэг дуугүй байснаа дүүдээ биш, харин ганцаараа ярьж байгаа юм шиг юу ч ойлгосонгүй гэж үглэв.
-Юу гэнээ? Хачин юм даа гэж эгч нь ойлгуулахыг хичээнэ.
-Юу? юу? гэж дүү нь амьсгаадан асуулаа. Нэг ч үг гээлгүй сонсох гэж эгч рүүгээ шахаж зогслоо.
-Жигтэйхэн юм. Би огт тэгж бодоогүй байлаа. Оттог орсны дараахан "боль л доо, боль, зүгээр байгаач, чамтай би ноцтой юм ярья"гэж багшийн хэлэх сонсогдлоо. Бодвол Отто ороод түүнийг тэврэх гэсэн үү, эсвэл үнсэх гэсэн байх. Хаалгыг дотроос нь цоожилж түлхүүр чихсэн болохоор би юу ч харж чадсангүй. Тэгэхдээ яриаг нь цөмийг нь дууллаа. Отто "юу ярих гээв" гэж асуулаа. Тэрний дуу балмагдаж тэвдсэн бололтой. Отто ер нь эрээ цээргүй чанга ярьдаг шүү дээ. Багш ч Оттогийн тэгж тэвдэж байгааг мэдсэн бололтой тун аяархан "Чи мэдэж байгаа шүү дээ" гэхэд "Үгүй, би юу ч мэдэхгүй байна" гэж Отто хэллээ. Багш "Тийм бий?" гэж хэлээд золтой л уйлчихсангүй. Тэгээд дараа нь
"-Чи яагаад гэнэтхэн өөр болчихов? Бүтэн долоо хоног болж байхад чи надтай ганц ч үг сольсонгүй. Надаас сав л хийвэл зугтаагаад, хүүхдүүдтэй тоглож цэцэрлэгээр ч очихоо больсон. Би чамд үнэхээр хамаагүй боллоо гэж үү? Чи надад ийм хүйтэн болсноо сайн мэдэж байгаа л даа" гэв. Отто дув дуугүй байснаа
"-Шалгалт удахгүй болно. Хичээл их уншаад өөр юманд огт цаг гарахгүй байна. Тэгэхээр би яах вэ дээ" гэлээ. "Отто минь, чи юунд худал хэлнэ вэ? Чи надад үнэнээ хэл, би чамаас асууж болно биз дээ? Би чамаас юм шаардах гээгүй. Гэсэн ч чи бид хоёр энэ тухай ярих ёстой шүү дээ.Миний хэлэх гэж байгааг чи мэдэж байна, чиний нүдээр андашгүй байна" гэж багш уйлах дундаа жигтэйхэн эелдэг зөөлөн хэллээ. "Тэгээд яая гээв" гэж Отто аман дотроо тун аяархан бувтнав. Багш тэгэхээр нь гэснээ, эгч охины сэтгэл гэнэт их хөдөлж бие нь чичрээд нэг ч үг хэлж чадахгүй болов. Дүү нь улам ойртож "Юу болсон юм бэ? Яриач" гэж дахин шаардав.
Гэрээр хүмүүжүүлэгч Үргэлжлэл
-Чи юу ч ажиглаагүй гэж үү?
-Оттод дурласан хэрэг үү?
Тэгэхгүй яах юм бэ? Отто ч багшид бас дурласан.Отто 3 жил манайд суухдаа чи бидэнтэй нэг ч хамт явдаггүй байсан шүү дээ. Гэтэл сүүлийн үед өдөрболгон зугаалдаг болсныг мэдэж байна уу? Энэ багшийг ирэхийн өмнө Отто чи бид 2-ыг хүн гэж тоодог байсан уу? Үгүй шүү дээ. Одоо харин аргамжаатай юм шиг өдөржингөө л бидний дэргэд эргэлдээд байна. Төв цэнгэлдэх хүрээлэн, үзвэрийн газруудад хаа л бол хаана энэ хүүхэнтэй явна, Оттотой заавал тааралддаг шүү дээ. Чи үүнийг ер анзаараагүй гэж үү?
-Тийм нь ч тийм л дээ, тэгэхдээ би зүгээр л дүү нь айсан янзтай шивнэлээ.
Дүүгийн хоолой хачин болж дахин нэг ч үг дуугарсангүй.
-Би ч бас л тэгж боддог байсан. Бид тйм л тэнэг улс шүү дээ. Сүүлд нь би сайндаа ч биш, харин чи бид хоёроор бамбай барьдаг юм байна гэж мэдсэн.
Ярих юмаа дууссан шиг тэр хоёр чив чимээгүй боллоо. Тэр 2 дор дороо юм бодож, эсвэл нойрондоо дийлдэн унтжээ гэж бодогдох боллоо. Гэтэл:
-Тэгээд уйлдаг нь юу вэ? Отто түүнд хайртай шүү дээ. Хүнд хайртай байх ямар сайхан байдаг бод гэж би дандаа боддог юм гэж дүүгийх нь гайхширсан дуу бүдэг харанхуйн дундаас сонсогдов.
-Аа, мэдэхгүй. Би ч бас сайхан байх л гэж боддог байсан юм гэж эгч нь нойрмог дуугаар өгүүллээ.
-Хөөрхий амьтан. гэж унтах зуураа дүү охин нь өрөвдөн шивнээд өрөөнд анир чимээ тасарлаа.
Маргааш өглөө нь босоод тэр хоёр энэ тухай огт дурсаагүй боловч бодол санаа нь ганцхан өчигдрийн ярьсан зүйлд уяатай байгааг аль аль нь мэдэж байв. Эгч дүү хоёр бие биенээсээ дөлж нүд бууруулах авч багш хүүхнийг сэм ажиглах болгондоо өөрийн эрхгүй харц нь тулгарна. Хоолоо идэхээр сууж байхдаа ч тэр хоёр аль эртнээс тэднийд хүний хүн шиг суух болсон ах Оттогийг хөдлөх бүрийг алдалгүй ажиглана. Тэр хоёр Оттотой үг солиогүй ч багш хүүхэнд нүдээрээ дохио өгөх эсэхийг сэмхэн хянана. Энэ хэргийн нууц хоёр охины сэтгэлийг ихэд догдлуулжээ. Үдийн хоолныхоо дараа ердийнхөөрөө тоглож наадсангүй, энэ ч юмыг барьж, тэр ч юмыг шүүрч тавиад ер бүтэмжгүйхэн байв. Харин оройхон хэрд нэг нь нөгөөгөөсөө энэ явдлыг хачирхаагүй юм шиг
-Чи ажиглав уу? гэж хүйтнээр асуухад нөгөө нь
-Үгүй гэж хариулаад, энэ тухай ярихаасаа айсан юм шиг хоёулаа нүүр буурууллаа.
Ийнхүү хэдэн өдөр өнгөрчээ. Хоёр охин эс дуугарах авч учир нь үл олдох энэ түгшүүрт автан уг явдлын нууцыг тайлах гэж оролдсоор байв. Тэгж тэгж нэг өдөр хоол идэж суугаад дүү нь багш хүүхнийгээ Оттод нүд ирмэн дохио өгөхийг ажиглав.Отто хариуд нь толгой дохижээ. Үүнийг олж хараад охины сэтгэл зүрх догдолсноос бие нь чичирч, ширээний доогуур эгчийнхээ гарт сэмхэн хүрч, эгчийгээ эргэн харахад нүд гялалзуулан ширтжээ.Тэр дор нь цөмийг эгч нь ойлгож дүүгийнх нь догдлол түүнд дамжиж нөлөөллөө.
-Оттод дурласан хэрэг үү?
Тэгэхгүй яах юм бэ? Отто ч багшид бас дурласан.Отто 3 жил манайд суухдаа чи бидэнтэй нэг ч хамт явдаггүй байсан шүү дээ. Гэтэл сүүлийн үед өдөрболгон зугаалдаг болсныг мэдэж байна уу? Энэ багшийг ирэхийн өмнө Отто чи бид 2-ыг хүн гэж тоодог байсан уу? Үгүй шүү дээ. Одоо харин аргамжаатай юм шиг өдөржингөө л бидний дэргэд эргэлдээд байна. Төв цэнгэлдэх хүрээлэн, үзвэрийн газруудад хаа л бол хаана энэ хүүхэнтэй явна, Оттотой заавал тааралддаг шүү дээ. Чи үүнийг ер анзаараагүй гэж үү?
-Тийм нь ч тийм л дээ, тэгэхдээ би зүгээр л дүү нь айсан янзтай шивнэлээ.
Дүүгийн хоолой хачин болж дахин нэг ч үг дуугарсангүй.
-Би ч бас л тэгж боддог байсан. Бид тйм л тэнэг улс шүү дээ. Сүүлд нь би сайндаа ч биш, харин чи бид хоёроор бамбай барьдаг юм байна гэж мэдсэн.
Ярих юмаа дууссан шиг тэр хоёр чив чимээгүй боллоо. Тэр 2 дор дороо юм бодож, эсвэл нойрондоо дийлдэн унтжээ гэж бодогдох боллоо. Гэтэл:
-Тэгээд уйлдаг нь юу вэ? Отто түүнд хайртай шүү дээ. Хүнд хайртай байх ямар сайхан байдаг бод гэж би дандаа боддог юм гэж дүүгийх нь гайхширсан дуу бүдэг харанхуйн дундаас сонсогдов.
-Аа, мэдэхгүй. Би ч бас сайхан байх л гэж боддог байсан юм гэж эгч нь нойрмог дуугаар өгүүллээ.
-Хөөрхий амьтан. гэж унтах зуураа дүү охин нь өрөвдөн шивнээд өрөөнд анир чимээ тасарлаа.
Маргааш өглөө нь босоод тэр хоёр энэ тухай огт дурсаагүй боловч бодол санаа нь ганцхан өчигдрийн ярьсан зүйлд уяатай байгааг аль аль нь мэдэж байв. Эгч дүү хоёр бие биенээсээ дөлж нүд бууруулах авч багш хүүхнийг сэм ажиглах болгондоо өөрийн эрхгүй харц нь тулгарна. Хоолоо идэхээр сууж байхдаа ч тэр хоёр аль эртнээс тэднийд хүний хүн шиг суух болсон ах Оттогийг хөдлөх бүрийг алдалгүй ажиглана. Тэр хоёр Оттотой үг солиогүй ч багш хүүхэнд нүдээрээ дохио өгөх эсэхийг сэмхэн хянана. Энэ хэргийн нууц хоёр охины сэтгэлийг ихэд догдлуулжээ. Үдийн хоолныхоо дараа ердийнхөөрөө тоглож наадсангүй, энэ ч юмыг барьж, тэр ч юмыг шүүрч тавиад ер бүтэмжгүйхэн байв. Харин оройхон хэрд нэг нь нөгөөгөөсөө энэ явдлыг хачирхаагүй юм шиг
-Чи ажиглав уу? гэж хүйтнээр асуухад нөгөө нь
-Үгүй гэж хариулаад, энэ тухай ярихаасаа айсан юм шиг хоёулаа нүүр буурууллаа.
Ийнхүү хэдэн өдөр өнгөрчээ. Хоёр охин эс дуугарах авч учир нь үл олдох энэ түгшүүрт автан уг явдлын нууцыг тайлах гэж оролдсоор байв. Тэгж тэгж нэг өдөр хоол идэж суугаад дүү нь багш хүүхнийгээ Оттод нүд ирмэн дохио өгөхийг ажиглав.Отто хариуд нь толгой дохижээ. Үүнийг олж хараад охины сэтгэл зүрх догдолсноос бие нь чичирч, ширээний доогуур эгчийнхээ гарт сэмхэн хүрч, эгчийгээ эргэн харахад нүд гялалзуулан ширтжээ.Тэр дор нь цөмийг эгч нь ойлгож дүүгийнх нь догдлол түүнд дамжиж нөлөөллөө.
Sunday, November 20, 2011
Мартагдашгүй ном
Дээр үеэс л унших юм сан гэж боддог байсан "Танихгүйн эмэгтэйн захид"-лаа уншаад. Нэг их сэтгэл хөдөлсөнгүй. Ерөнхий утга санааг нь сонсож мэдчихсэнээс ч юм уу, дурлаж гэгэлздэг нас өнгөрчихсөнөөс тэр юм уу бүү мэд. Оюутан байхдаа жил гаран утсаар ярьдаг байсан ...-ны ангийн залууг олоод өгөөч гэж гуйгаад л, өнөөх нь олдохгүй гэх мэт өөрийнхөө хувьд их л дуулиан болгож байсан юм уг нь.
Ямар ч байсан таалагдсан зохиолоос нь нэгийг орууллаа.
Стефан Цвейг
Гэрээр хүмүүжүүлэгч
Эгч дүү хоёр өрөөндөө хоёулхнаа байна. Гэрлээ унтраажээ. Харанхуйд хөнжил нь цайрч үзэгдэнэ. Тэд нарын амьсгалах бараг сонсогдохгүй учир унтчихсан юм ч гэж бодогдоно. Гэтэл
-Хүүш ээ, гэж арван хоёрхон настай охины хэлэх нь харанхуйд дөнгөж дуулдах төдий болоод замхарлаа. Тэгтэл ганцхан насаар эгч нөгөө охин нь орноосоо
-Юу гэнээ? гэж намуухан асуув.
-Чи унтаагүй байна уу? Ашгүй дээ. Би... би чамд нэг юм хэлмээр байна.
Дахиад таг чимээгүй болцгоолоо. Зөвхөн ор шажигнах л дуулдана. Эгч нь орноосоо өндийж дүүгийнхээ юу хэлэхийг нь хүлээж нүдээ гялалзуулан байх нь илхэн үзэгдэж байв.
-Би чамд хэлье гэж бодож байсан юм... Ер нь... багшийг чи ажигласан уу? Эгч нь хэсэг дуугүй бодож байснаа
-Ажигласан. Харин юу болсныг нь би ойлгохгүй юм. Анхнаа бодвол зөөлөрчихсөн байна билээ. Саяхан би хоёр өдөр дараагаар хичээлд бэлтгээгүй очсон. Тэгэхэд юу ч хэлээгүй. Юу гэлтэй ч юм бэ дээ.. Сүүлийн үед нэг л өөр болсон ч байх шиг. Бидэнтэй тоглох ч үгүй, юм л бол холхон очоод л суучихдаг болж шүү дээ. Надад бол багшид нэг зовлон тохиолдчихоод түүнийгээ нуугаад явах шиг байна. Төгөлдөр хуур хөгжмөөрөө ч тоглохоо байжээ.
Дахиад чимээгүй болсноо эгч нь:
-Чи надад юм хэлэх гэв үү гэж дүүгээсээ сануулан асуулаа.
-Тийм ээ, чи харин хүнд хэлэхгүй биз? Ээжид ч гэсэн, найздаа ч гэсэн хэлэхгүй биз?
-Үгүй, үгүй хэлэхгүй. Ярь л даа тэгээд гэж эгч нь уцаарлав.
-За тэгвэл... сая би хэвтэх гэж байгаад багшдаа "тавтай нойрсоорой" гэж хэлээгүйгээ гэнэт саналаа. Гутлаа тайлчихсан хэрнээ түүнийг тоглоомоор сандаргах санаатай өрөө рүү нь гэтэж очоод, хаалгыг нь аяархан онгойлголоо. Өрөө нь гэрэлтэй байгаа мөртөө багш харагдсангүй. Тэгээд би хүн байхгүй байна гэж бодов. Гэнэт хүн уйлж байхыг сонсоод би жигтэйхэн их айлаа. Сайн харс ан чинь багш хувцастайгаа, нүүрээ дэрэндээ наагаад уйлж байна. Чи яаж уйлж байсан гэж санана? Миний хамаг бие зарсгээд явчихлаа. Намайг огт анзаарсангүй. Би хаалгыг нь аяархан хаачихав. Бие минь чичрээд хөдөлж чадалгүй хэсэг зогслоо. Хаалганы гаднаас хүртэл түүний уйлах нь дуулдаад байсан. Тэгээд би бушуухан доошоо гүйчихсэн.
Тэр хоёр дахиад л таг чимээгүй боллоо.
-Хөөрхий амьтан гэж эгчийнх нь сүүрс алдан хэлэх нь харанхуй дунд замхарлаа.
-Яагаад уйлсныг нь мэдэхсэн. Лав л хүнтэй муудалцаагүй, ээж ч сүүлийн үед үглэж яншихаа больсон, чи бид хоёр лав муу юм хийгээгүй. Тэгээд юунд ингэж уйлдаг билээ? гэж дүү нь хэлэхэд:
-Би ч бараг мэдэж байна л даа. гэж эгч нь хэллээ.
-Тэгээд хэл л дээ. Яагаад уйлсан гэж?
Эгч нь хэсэг бодсоноо
-Би багшийг хүнд сэтгэлтэй болжээ гэж бодож байна.
-Хүнд сэтгэлтэй болжээ? Хэнд? гээд дүү нь бараг орноосоо босон харайх шахан асуулаа.
Үргэлжилнэ.
Жич: Ойрд хуулан бичлэг хийгээгүй нүд гар эвлэхгүй байна аа.
Ямар ч байсан таалагдсан зохиолоос нь нэгийг орууллаа.
Стефан Цвейг
Гэрээр хүмүүжүүлэгч
Эгч дүү хоёр өрөөндөө хоёулхнаа байна. Гэрлээ унтраажээ. Харанхуйд хөнжил нь цайрч үзэгдэнэ. Тэд нарын амьсгалах бараг сонсогдохгүй учир унтчихсан юм ч гэж бодогдоно. Гэтэл
-Хүүш ээ, гэж арван хоёрхон настай охины хэлэх нь харанхуйд дөнгөж дуулдах төдий болоод замхарлаа. Тэгтэл ганцхан насаар эгч нөгөө охин нь орноосоо
-Юу гэнээ? гэж намуухан асуув.
-Чи унтаагүй байна уу? Ашгүй дээ. Би... би чамд нэг юм хэлмээр байна.
Дахиад таг чимээгүй болцгоолоо. Зөвхөн ор шажигнах л дуулдана. Эгч нь орноосоо өндийж дүүгийнхээ юу хэлэхийг нь хүлээж нүдээ гялалзуулан байх нь илхэн үзэгдэж байв.
-Би чамд хэлье гэж бодож байсан юм... Ер нь... багшийг чи ажигласан уу? Эгч нь хэсэг дуугүй бодож байснаа
-Ажигласан. Харин юу болсныг нь би ойлгохгүй юм. Анхнаа бодвол зөөлөрчихсөн байна билээ. Саяхан би хоёр өдөр дараагаар хичээлд бэлтгээгүй очсон. Тэгэхэд юу ч хэлээгүй. Юу гэлтэй ч юм бэ дээ.. Сүүлийн үед нэг л өөр болсон ч байх шиг. Бидэнтэй тоглох ч үгүй, юм л бол холхон очоод л суучихдаг болж шүү дээ. Надад бол багшид нэг зовлон тохиолдчихоод түүнийгээ нуугаад явах шиг байна. Төгөлдөр хуур хөгжмөөрөө ч тоглохоо байжээ.
Дахиад чимээгүй болсноо эгч нь:
-Чи надад юм хэлэх гэв үү гэж дүүгээсээ сануулан асуулаа.
-Тийм ээ, чи харин хүнд хэлэхгүй биз? Ээжид ч гэсэн, найздаа ч гэсэн хэлэхгүй биз?
-Үгүй, үгүй хэлэхгүй. Ярь л даа тэгээд гэж эгч нь уцаарлав.
-За тэгвэл... сая би хэвтэх гэж байгаад багшдаа "тавтай нойрсоорой" гэж хэлээгүйгээ гэнэт саналаа. Гутлаа тайлчихсан хэрнээ түүнийг тоглоомоор сандаргах санаатай өрөө рүү нь гэтэж очоод, хаалгыг нь аяархан онгойлголоо. Өрөө нь гэрэлтэй байгаа мөртөө багш харагдсангүй. Тэгээд би хүн байхгүй байна гэж бодов. Гэнэт хүн уйлж байхыг сонсоод би жигтэйхэн их айлаа. Сайн харс ан чинь багш хувцастайгаа, нүүрээ дэрэндээ наагаад уйлж байна. Чи яаж уйлж байсан гэж санана? Миний хамаг бие зарсгээд явчихлаа. Намайг огт анзаарсангүй. Би хаалгыг нь аяархан хаачихав. Бие минь чичрээд хөдөлж чадалгүй хэсэг зогслоо. Хаалганы гаднаас хүртэл түүний уйлах нь дуулдаад байсан. Тэгээд би бушуухан доошоо гүйчихсэн.
Тэр хоёр дахиад л таг чимээгүй боллоо.
-Хөөрхий амьтан гэж эгчийнх нь сүүрс алдан хэлэх нь харанхуй дунд замхарлаа.
-Яагаад уйлсныг нь мэдэхсэн. Лав л хүнтэй муудалцаагүй, ээж ч сүүлийн үед үглэж яншихаа больсон, чи бид хоёр лав муу юм хийгээгүй. Тэгээд юунд ингэж уйлдаг билээ? гэж дүү нь хэлэхэд:
-Би ч бараг мэдэж байна л даа. гэж эгч нь хэллээ.
-Тэгээд хэл л дээ. Яагаад уйлсан гэж?
Эгч нь хэсэг бодсоноо
-Би багшийг хүнд сэтгэлтэй болжээ гэж бодож байна.
-Хүнд сэтгэлтэй болжээ? Хэнд? гээд дүү нь бараг орноосоо босон харайх шахан асуулаа.
Үргэлжилнэ.
Жич: Ойрд хуулан бичлэг хийгээгүй нүд гар эвлэхгүй байна аа.
Wednesday, November 16, 2011
Нам
суудаг 8 сарайгаа золгож байна, миний бага зулзага.
Ганцаараа овоо суудаг болцон. Бид хаширлаад байнга нүд чиглээстэй.
Намайг хараад хөөрөөд, гараа саваад зүтгэдэг болсон.
Ээж нь тэврээстэй байхад аав, аниа 2-ыг жийгээстэй.
Тэврүүлэх гээд хүн аргалаад өөдөөс нь малийтал инээд алдаад л.
Багш нартаа их сайн, ангидаа ороод л мишээгээд явчихна. Багш луугаа тэмүүлнэ.
Ангийхаа хүүхдүүдийг хараад бас мишээнэ, тэд нар нь өглөө охиныг минь орохоор бүгд шавна, өглөөний мэнд гээд л.
Нэг хэсэг тэнгэр задрааж хошуугаа дуугаргаад байсан, сүүлийн үед больчихож. Шинэ юм сураад, хуучныгаа мартаад явж байх шиг байна.
Хариугүй л мөлхөх гээд, хойшоогоо л яваад байгаа, гараа урагш нь зөөж арай мэдэхгүй байна. Бөгс нь нээх хөөрхөн оцойгоод л байна.
За өөр чинь юу билээ байз, санахаараа бичнээ.
Ганцаараа овоо суудаг болцон. Бид хаширлаад байнга нүд чиглээстэй.
Намайг хараад хөөрөөд, гараа саваад зүтгэдэг болсон.
Ээж нь тэврээстэй байхад аав, аниа 2-ыг жийгээстэй.
Тэврүүлэх гээд хүн аргалаад өөдөөс нь малийтал инээд алдаад л.
Багш нартаа их сайн, ангидаа ороод л мишээгээд явчихна. Багш луугаа тэмүүлнэ.
Ангийхаа хүүхдүүдийг хараад бас мишээнэ, тэд нар нь өглөө охиныг минь орохоор бүгд шавна, өглөөний мэнд гээд л.
Нэг хэсэг тэнгэр задрааж хошуугаа дуугаргаад байсан, сүүлийн үед больчихож. Шинэ юм сураад, хуучныгаа мартаад явж байх шиг байна.
Хариугүй л мөлхөх гээд, хойшоогоо л яваад байгаа, гараа урагш нь зөөж арай мэдэхгүй байна. Бөгс нь нээх хөөрхөн оцойгоод л байна.
За өөр чинь юу билээ байз, санахаараа бичнээ.
Tuesday, November 15, 2011
Monday, November 14, 2011
Цуйван
хийж зараад түрүүчийн хагас бүтэн сайнд. Энэ удаад их ашигтай байлаа гэж. 3 гэр бүл хамтарсан байсан юм. Урд ихэвчилэн бууз хуушуур хийдэг байсан болохоор цуйванг яах бол доо гэж санаа зовж байсан ч санасныг бодвол япончууд их сонирхож байсан. 4 хүртэлх үргэлжлэх арга хэмжээг дундаа орж байхад цуйван маань зарагдаад дуусчихсан. Нормоо давуулан биелүүлсэн гэсэн үг.
Урд өдөр нь гурилаа зуурч, элдэж, жигнэж хэрчээд. Бас бусад материалуудаа хэрчихийг нь хэрчээд чанахыг нь чанаад тавьчихсан, их амар юм билээ.
Зарсан цуйвангийн маань зураг байдаггүй ээ. Хэдэн жилийн өмнө монголд идсэн цуйвангийхаа зурагнаас орууллаа.
Мөн таньдаг хүмүүс маань хэд хэдээр нь худалдаж авсан тулдаа л дорхноо дууссан байх, талархлаа илэрхийлье.
Дараа дахин хийж зарнаа яадын хэхэ. Багыгаа яасын гэж бодож байна уу, хагас сайн өдөр нь үдээс өмнө яслид нь өгөөд, бүтэн сайн өдөр нь таньдаг япон айлдаа өгч харуулаад. Их давгүй уйлаагүй, онц байсан гэсэн.
Жич: нээрээ 12 сард боорцог хийж зарна, баяжих болтугай хэхэ.
Monday, November 07, 2011
Saturday, October 29, 2011
Эздээ олсон оймс
Хүйтэрч байнаа. Нэхсэн оймснуудаа эздэд нь өгч санаа амарлаа шд. Энэ бүтэн сайнд бас 3-ыг эздэд нь өгөхөөр бэлдээд тавьчихсан.
Friday, October 28, 2011
Шүд бас дахин шүд
-Ээжээ миний шүд өвдөөд (хошуугаа дэвсэнэ)
-Ээ балраа, хурдхан шиг үзүүл.
-За. Та хоёр яах гэж надад тэгж их чихэр өгдөг байсын? (бас л хошуугаа дэвсэнэ)
-Харин тийм ээ.
-Бас шүдээ сайн угаа гэж үглэж байхгүй яасын(уйлагнана, сайндаа ч биш ээ шүд өвдөөд л)
-Харин тийм ээ, миний охин л ээжийхээ гүйцээгээгүйг гүйцээж охидоо гоё шүдтэй болго.
-За
Сая хэд хоног шүд өвдөөд өө, янзлуулж байгаа. Эрүүл мэндээ гэж асар хэрэгтэйм дөө.
Том маань дүүдээ сойз авч өгнө гээд. Ийм юм авлаа шд.
1. Шүд нь дөнгөж ургаж эхлэхээр зуулгадаг гэнэ. Шүдээ угааж сурах эхлэл болдог гэнэ.
2. Яг үс биш, хуванцар үстэй. Хоёр дахь алхам нь.
3. Жинхэнэ сойз.
Шууд сойзоор угааж эхлэхээр үс нь хатгаад хүүхэд дургүй болчихдог юм гэсэн шүү.
Тэр хавтгай зүйл бол сойз хүүхдийн хоолой руу гудрахаас сэргийлсэн зүйл байгаам.
Wednesday, October 26, 2011
Илжгэн чих
10,11 сард боловсордог жимс. Хатаасан нь бүр ч амттай.Орчуулга нь илжгэн чих, хурма, шавдал жимс гээд янз бүр байдаг юм билээ. Би илжгэн чихийг нь хэрэглэдэг.Энэ нэрээр нь хүмүүс их хүлээж авдаг юм билээ. Бусдыг нь хүмүүс сонсоод гайхаад байдаг юм.
Saturday, October 22, 2011
Коршок
Бага маань коршоконд суув. Дүлээд унахаар нь аминдаа тосдог хүн болсон чинь аль хэдийн баачихсан байсөөн. Тэгсэн ч суулгачихъя гээд суулгасан чинь бөгсөнд нь наалдаастай баас коршоконд нь унасан байсан. хэхэ
Аниаг нь цэвэрлэ гээд цэвэрлүүллээ. Хамар амаа таглаад сүр болжийноо, жаахандаа энэнээс илүү өмхий баадаг байсын байж. хэхэ Тэр үед чинь мах голдуу л өгдөг байсан юм чинь.
Энэ харин их хөөрхөн коршок байгааз. Томроод 3 нас хүрэхээр нь дээд цагааныг нь гэрийнхээ жорлонгийн суултуур дээр тавиад бие засуулчихна. Доод шар нь улаан тагтай, таглаад сандал шиг юм болчихно. Том хүний жорлонд суухдаа гишгүүр болгож ашигладаг юм гэсэн. Ямар ч байсан 3,4 нас хүртлээ л ашиглах юм байх. Хажууд нь байгаа улаан таг бол коршокны таг шүү.
Өө тийм, нэг анзаарсан зүйл гэвэл энд жаахан хүүхдийн хувцас, тоглоом зэрэг зүйл нь туулайны, бамбаруушны зураг, дүрстэй байх нь элбэг юм билээ.
Wednesday, October 19, 2011
Цахиур хагалнаа
Ямар ч авцалдаагүй гарчиг өгсөн шүү. Багын маань дээд үүдэн шүдний нэг нь цухуйгаад аа. Дээд доод шүдээ хооронд нь хавиралдуулаад байна. Шаамийж ирээд л, нээх хөөрхөн. Яслидаа бор хоол идэж байгаа. Энд гэртээ идэж үзээгүй хоолыг нь яслид нь өгдөггүй юм байна. Гэртээ тийм тийм юм идэж байгаа юу гэж асуугаад, идэж үзсэн зүйлээс нь эхэлж өгдөг юм байна. Жишээ нь гэртээ лууван, будаа, хулуу, алимны нухаш иддэг бол тэрийг нь л өгнө. Би өчигдар амтат төмс өгч үзсэн. Дуртай дургүй идсэн. Дээр мах шарж идэж байгаад нэг хэрчим мах хөхүүлцэн чинь ямар дуртай хөхөж байв аа, аргагүй л монгол хүн. хэхэ
Бантан өгдөг гээд хэлчихвэл ямар хоол вэ? энэ тэр гээд бөөн сүр болох байх даа. хэхэ. Би очиж зааж өгч энэ тэр. Яршиг яршиг,бантангаа гэртээ л хийж идэхээс...
Бантан өгдөг гээд хэлчихвэл ямар хоол вэ? энэ тэр гээд бөөн сүр болох байх даа. хэхэ. Би очиж зааж өгч энэ тэр. Яршиг яршиг,бантангаа гэртээ л хийж идэхээс...
Friday, October 14, 2011
Ийм нэгэн дуу
байдаг юм байна. Саяхан олж сонсоод.
Уул овоо гэснээс энэ овоонд баахан хадаг уядаг, дээж нь гээд баахан юм аа хаядаг нь огтоос таалагддаггүйм. Хог л болж байна гэсэн үг ш дээ. Энэ талаар Чандманийн блогт байсантай 200 хувь санал нийлээд байгаан.
За энэ жижиг Сүхбат аваргыг эргэн тойрны эрчүүд маань шүтээд байдгийн. Би нь бол тэрийг нь нээх сайн ойлгодоггүйм. Их л уран барилдаантай гэсэн. Хэхэ. Надад харин том Сүхбат нь нүдээрээ инээгээд хөөрхөн санагдаад байдаг юм.
Уул овоо гэснээс энэ овоонд баахан хадаг уядаг, дээж нь гээд баахан юм аа хаядаг нь огтоос таалагддаггүйм. Хог л болж байна гэсэн үг ш дээ. Энэ талаар Чандманийн блогт байсантай 200 хувь санал нийлээд байгаан.
За энэ жижиг Сүхбат аваргыг эргэн тойрны эрчүүд маань шүтээд байдгийн. Би нь бол тэрийг нь нээх сайн ойлгодоггүйм. Их л уран барилдаантай гэсэн. Хэхэ. Надад харин том Сүхбат нь нүдээрээ инээгээд хөөрхөн санагдаад байдаг юм.
Wednesday, October 12, 2011
Үзлэг болон бэлэг
Өнөөдөр бага зулзагаа 6 сарынх нь үзлэгт хамрууллаа. 6 сартайд нь нийтийн үзлэгт хамруулдаг юм байна. Сарын өмнө хотын захиргаанаас захидал ирнэ. Тэдэн сарын тэдэнд үзлэгтэй тул хүрэлцэн ирэхийг хүсч байна гэсэн бичиг. Дотор нь үзлэгийн карт байна. Мөн ном бэлэглэнэ гэсэн байсан.
Ерөнхий үзлэг байдаг юм билээ. Жин, өндөр, толгойн тойрог, 6 сартайдаа хийж сурсан байх ёстой хүүхдийн ерөнхий эрдмүүд зэргийг шалгасан. Мөн ээж нарт ганцаарчилсан уулзалт хийсэн. Тэр нь хүүхдүүдийн хоолны шим тэжээлийн талаар. Асуух зүйл байна уу гээд л их л уриалгахан асуугаад л, тайлбарлаж өгөөд л. Мөн ээлжээ хүлээгээд сууж байх хооронд гурав гурваар нь нэг өрөөнд дуудаж оруулаад ном уншиж өгөөд, хуруун хүүхэлдэйгээр хүүхдүүдтэй мэндчилсэн. Нээрээ энэ хуруун хүүхэлдэйнүүд их таалагдаад, чадвал хийхийг бодноо. Хийх аргачлалыг нь өгсөн шиг санаад байна. Баахан л цаас өгөөд байсан, эргүүлж нэг харъя байз. За тэгээд тэр мэндчилгээ, үлгэр зэргийг анхаарч харах хүүхэд байх ч, орчин нь өөрчлөгдөөд ийш тийш хараад ер тоохгүй хүүхэд ч байна лээ. Гэхдээ үүнд санаа зовоод хэрэггүй гэсэн. Хүүхэд хурц гэрэл, эргэн тойрных нь жаахан юм өөрчлөгдөхөд их няхуур харж байдаг гэсэн.
Бэлгэнд 2 хөөрхөн ном авсан. Нярай хүүхдэд зориулсан. Зураг болон үсэг цөөхөнтэй. Жаахан томроод ирэхээр нь ээж зургийг нь хараад л зохиогоод яриад өгчихнө, сураагүйм биш. Том аниаг нь бага байхад ч үлгэр зохиохыг үзүүлж өгдөг байлаашд. Жишээ нь... за за дараа тусад нь бичлэг болгож оруулахыг бодъё.
Monday, October 10, 2011
Өнөөдрийн зугаалга
Гэрээрээ ойрхон зугаалаад. Гадаа ч сайхан байна лээ. Амэдаки гэдэг хүрхрээ. Зуны аагим халуунд дэргэд нь очиход сайхан хүрхрээн ус үсэрч ирээд л сэтгэл сэргэм байдаг юм. Өнөөдрийн хувьд нэлээд сэрүүхэндүү байсан.
Friday, October 07, 2011
Ойрд 2
1.За энэ бол ээжийн хийсэн бүтээл. Эхнийхээ бүтээлд урамшаад, бас сальфетка гээч юм чинь манай гэрийн сайн найз учраас аминдаа гоёсон нь энэ. хэхэ
2.Охин хөдөлмөрийн хичээлийн зуны даалгаварт хийсэн бүтээл. Тусгай багшаар заалгасан.
3. Шинэ зурагтны минь бүтээлэг, хайраа шингээж нэхсийн.
Monday, October 03, 2011
Ойрд
Бичмээр зүйл их л байх юм. Цаг тухайн үед нь бичээгүйгээ эхнээс нь мартсан байнаа. Уг нь цаг тухайд нь бичээд явсан бол их л сонирхолтой зүйл байгаад байгаам хэхэ.
1. За энэ шар малгайт чинь миний бага зулзага. Биеийн тамирынхаа өдөрлөгт оролцож байгаа нь.
2. Усан үзэм гээч жимсийг модноос нь түүж идэв.
3. Мөрөг загасыг хааяа очиж хооллодын. Том амтай гэж юүхэв өнөөх нь.
Tuesday, September 20, 2011
Хүйтэн гэж
Сүүлийн хэд хоног ч хүйтэн байнй өө. Бага маань нус нь гоожоод, ханиад хүрчихсэн. Эм уугаад л байж байна. Нусыг нь сороод л...
Баруун гар луугаа эргээд сурчихсан. Ээжийгээ хараад хөөрөөд 2 гараа өгөөд тэмүүлдэг болчихсон. Ээж нь дуудаж байгаад авахгүй эргээд явбал чарлаад уйлдаг болчихсон.
Усанд орж байхдаа шүршүүрний усыг барьж авах гээд 2 гар нь зүтгээд, хуруунууд нь нээх хөөрхөн хөдлөөд байна.
Өө тийм, бор хоолонд орчихсон, цагаан будааны зутан, ногооны зутан шөл гэх мэтчилэн идэж байгаа. Бантан арай өгч эхлээгүй байна, удахгүй өгнө гэж бодож байгаа.
гэх мэтчилэн охиныхоо хөөрхөн хөөрхөн үйлдлүүдийг блогтоо, видео хальснаа буулгах гээд заримдаа амжихгүймаа.
Бас мөөмөө хазаад байгаа.
Баруун гар луугаа эргээд сурчихсан. Ээжийгээ хараад хөөрөөд 2 гараа өгөөд тэмүүлдэг болчихсон. Ээж нь дуудаж байгаад авахгүй эргээд явбал чарлаад уйлдаг болчихсон.
Усанд орж байхдаа шүршүүрний усыг барьж авах гээд 2 гар нь зүтгээд, хуруунууд нь нээх хөөрхөн хөдлөөд байна.
Өө тийм, бор хоолонд орчихсон, цагаан будааны зутан, ногооны зутан шөл гэх мэтчилэн идэж байгаа. Бантан арай өгч эхлээгүй байна, удахгүй өгнө гэж бодож байгаа.
гэх мэтчилэн охиныхоо хөөрхөн хөөрхөн үйлдлүүдийг блогтоо, видео хальснаа буулгах гээд заримдаа амжихгүймаа.
Бас мөөмөө хазаад байгаа.
Thursday, September 15, 2011
Sunday, August 28, 2011
Ном
Бөөгийн домог гэдэг ном уншсан юм байна.
Дажгүй санагдсан.
Гэснээс монгол их л олон бөөтэй болсон сураг дуулдана лээ. Хамаатнууд дундаас ч бөө төрөн гарч ч байх шиг. Энэ олон бөө хэзээ жигдэрч шалгарах юм бүү мэд. Тийм өдөр нь тун ойрхон юм гэсэн уул нь тээ.
Дажгүй санагдсан.
Гэснээс монгол их л олон бөөтэй болсон сураг дуулдана лээ. Хамаатнууд дундаас ч бөө төрөн гарч ч байх шиг. Энэ олон бөө хэзээ жигдэрч шалгарах юм бүү мэд. Тийм өдөр нь тун ойрхон юм гэсэн уул нь тээ.
Monday, August 22, 2011
Нэг л...
Ээж минь монгол руугаа буцчихсан, би гэдэг хүн санаад байна аа, хэхэ.
Ээжтэйгээ гангар гунгар гээд их олон юмыг амжуулж байжээ. Одоо ч гэсэн зүтгээд л байгаа хэрнээ амжихгүйм.
Гэснээс охин хүүхэд чинь их тустай байдаг юм байна шд. Том нь ээждээ салат хийж өгөөд л, дүүгээ саатуулж өгөөд л, хичээл нь эхэлчүүл бас надад олдох нь ховордох байх даа, яанаа..
Ээжтэйгээ гангар гунгар гээд их олон юмыг амжуулж байжээ. Одоо ч гэсэн зүтгээд л байгаа хэрнээ амжихгүйм.
Гэснээс охин хүүхэд чинь их тустай байдаг юм байна шд. Том нь ээждээ салат хийж өгөөд л, дүүгээ саатуулж өгөөд л, хичээл нь эхэлчүүл бас надад олдох нь ховордох байх даа, яанаа..
Friday, August 19, 2011
Цахиур
нь ургацан шүү. 5 сар хүрэхийнхээ 3 хоногийн өмнө бид олж хараад. Одоо тэр нь нээх хөөрхөн цагаараад л, уйлах инээхэд нь харагдаад л...Эгдүүтэй гэгч нэг хүн энд өсч байна даа.
Friday, August 12, 2011
Танд тэнгэрлэг их хүч бий
гэдэг ном уншлаа. Луйз Л. Хэй гэгч Америкийн зохиолч, метафизикч багш, сурган хүмүүжүүлэгч, сэтгэл судлаач, зөвлөгч, илтгэгч хүний бичсэн ном.
Яахав дажгү й санагдсан. Одооноос эхлээд хэрэгжүүлээд эхэлчих юмсан гэж бодогдсон зүйл хэд хэд байсан ч, монголын хууль 3 хоног гэдэг л болчоод байх юм. Гэхдээ ямар ч л байсан толгойдоо байнга санаж явахыг хичээнээ гэж...
Өөрсдийгөө хайрлана гэдэг амиа бодно гэсэн үг биш.Бусдыг хайрлахын тулд өөрийг хайрлана гэсэн үг юм. Хүн болгон өөрийгөө хайрлаж чадаж гэмээнэ тэр хайраа энэ гараг ертөнцөө, бусдыг хайрлахад зориулж бие биендээ туслаж чаднаа.
Хэн нэгний амжилтаас болж өөрийнхийгөө бүү чамла.Хүн бүхэн давтагдашгүй өөрийн өвөрмөц онцлогтой.
Баялаггэж ярихаар олон хүн зөвхөн мөнгөний тухай бодоцгоодог. Гэхдээ баялаг хэмээх баялаг ойлголтын цаана цаг хугацаа, хайр, амжилт, тав тух, гоо үзэсгэлэн, мэдлэг, харилцаа, эрүүл мэнд, мэдээж мөнгө гэсэн ойлголт багтдаг.
гэх мэтзөндөө л юм бичсэн байна лээ.
Friday, August 05, 2011
Юм юмыг
амжуулж байна шүү. Багыгаа өглөө 9:30-д яслид нь аваачиж багшийн гарт өгөөд ажил руугаа 20 минут харайлгаад, өдөр нь цайныхаа цагаар цэцэрлэг хүртэл хамгийн дөт гэсэн замыг сонгон ирж очихын 40 минут зарцуулаад үлдсэн 20 минутыг л охиноо хөхүүлэхэд зарж байна.
Том нь амарцан. Тэр хүний зуны даалгаварт нь санаа тавьж хянах, алдаа мадгийг нь олж өгөх, улаан балаар дугуйлах гээд бас л ажилтай.
Тэр их ажлынхаа хажуугаар бас зүгээр байхгүй монголоос ирсэн номнуудыг умшаад л умшаад л...
Түрүүчийн долоо хоногт уншсан ном энэ. Сэтгэгдлээ бичмээр байвч даанч зав алга хэхэ. Хэлтэй устайнууд нь өөрсдөө умшагтий.
Гэхдээ энэ бүх ажлыг хайрт ээжийнхээ ачаар амжуулж буй болой. Удахгүй буцна, тэхээр нь одоо би нь яанаа???
Thursday, July 28, 2011
Яслид ороход
Эхлээд хотын захиргааны хүүхдийн асуудал хариуцсан хэлтэст өргөдлөө өгнө. Уг өргөдөл нь тусгай бөглөх маягт байна. Гэртэйгээ ойр ч юм уу, ажилтайгаа ойр 3 цэцэрлэгийг дугаарлан бичнэ. Ингэхээ цугт нь бүрдүүлэх бичиг баримт бол эцэг эхийн ажлын цагийн тодорхойлолт. Энд эцэг эхийн аль нэг нь ажилгүй тохиололд "хоикүэн буюу асран хүмүүжүүлэх газар"-т хүүхдийг авдаггүй юм билээ. Хэрэв ийм тохиолдолд "ёочиэн буюу сурган хүмүүжүүлэх газар"-т өгнө. Хоикүэн нь манайхаар бол цэцэрлэг юм шиг байгаан. Өглөө 7:30-с орой 18:00 хүртэл. Хэрэв ээж аав нь зайлшгүй ажилтай тохиолдолд орой 19:30 хүртэл өгч болдог. Ингэхдээ нэмэлт төлбөр шаардана. Харин тэр ёочиэн нь 10:00-16:00 хүртэл байдаг гэсэн. Мөн тусгай унаагаар ирээд авчихна, бас гэрт нь хүргэж өгнө. Ихэвчлэн өдөрт бага цагаар ажил хийдэг, нэг бол ээж нь гэртээ суудаг айл хүүхдээ өгдөг юм билээ.
Төлбөрийн хувьд орлогоосоо хамаарч хүүхэд бүр харилцан адилгүй төлбөр төлнө. Оюутнуудын хувьд орлогын татвар төлдөггүй учир их хямд гэж бодож байна. Ажил хийдэг би нь өндөр төлбөр төлнө, том охины төлбөр ч өндөр байсан.
Гадаад оюутнуудын хувьд нэг нь ч яахав оюутан, харин нөгөөх нь гэртээ байгаа тохиолдолд ойр хавийнхаа гадаад харилцааны төвд бүртгүүлээд япон хэлний хичээлд суудаг гэсэн бичиг авдаг юм билээ.
За нэг иймэрхүү, Заяа өөр сонирхож буй зүйл байвал асуугаарай, би мартсан байж магад шүү.
Өө тийм, энд бүр төрөөд 58 хоногтой хүүхэд авдаг цэцэрлэгч байна, Тэгээд 4 сартайгаас нь авдаг газар гэж байна. Миний бага чинь уже 4 сар хүрчихсэн шүү дээ. 2 сартай өгөх арай багадаад хөөрхий минь гэж, өрөвдөөд хэхэ. Одоо ч гэсэн яанаа л гэж бодож байгаа, гэхдээ ээж чанга байвал бүх юм болох байхаа тийм үү?
За тэгээд яслид хүүхдээ өгөхөд яадаг ийдэг тухай бичээд байхыг хичээнээ. Би шүү, миний дараа та нар шүү ккк
Төлбөрийн хувьд орлогоосоо хамаарч хүүхэд бүр харилцан адилгүй төлбөр төлнө. Оюутнуудын хувьд орлогын татвар төлдөггүй учир их хямд гэж бодож байна. Ажил хийдэг би нь өндөр төлбөр төлнө, том охины төлбөр ч өндөр байсан.
Гадаад оюутнуудын хувьд нэг нь ч яахав оюутан, харин нөгөөх нь гэртээ байгаа тохиолдолд ойр хавийнхаа гадаад харилцааны төвд бүртгүүлээд япон хэлний хичээлд суудаг гэсэн бичиг авдаг юм билээ.
За нэг иймэрхүү, Заяа өөр сонирхож буй зүйл байвал асуугаарай, би мартсан байж магад шүү.
Өө тийм, энд бүр төрөөд 58 хоногтой хүүхэд авдаг цэцэрлэгч байна, Тэгээд 4 сартайгаас нь авдаг газар гэж байна. Миний бага чинь уже 4 сар хүрчихсэн шүү дээ. 2 сартай өгөх арай багадаад хөөрхий минь гэж, өрөвдөөд хэхэ. Одоо ч гэсэн яанаа л гэж бодож байгаа, гэхдээ ээж чанга байвал бүх юм болох байхаа тийм үү?
За тэгээд яслид хүүхдээ өгөхөд яадаг ийдэг тухай бичээд байхыг хичээнээ. Би шүү, миний дараа та нар шүү ккк
Monday, July 25, 2011
Эргээд ээ
Бага охин 7 сарын 23-нд хажуу тийшээ эргээд. Бид хөөрч бичлэг энэ тэр болж, монголд өвөө рүү нь мэдэгдэж. Гэм нь эргэсэн талынхаа гарыг дээш нь татаж гаргаж ирж чадахгүй л байна. Ер нь одоо сайн харж байхгүй бол ч хэцүү болох шинжтэй шүү. Азаар бид энд газраар унтдаг юм.
Удахгүй яслид явна даа, багштайгаа очиж уулзсан, ангитайгаа танилцсан, ангидаа хамгийн бага нь болно гэсэн.
Удахгүй яслид явна даа, багштайгаа очиж уулзсан, ангитайгаа танилцсан, ангидаа хамгийн бага нь болно гэсэн.
Friday, July 15, 2011
Уран бүтээл
Уран бүтээлээ туурвиад л байгаа шүү. Ээж том охин хоёр.
Оёдлын машинаар амьдралдаа анх удаагаа үгүй ээ хоёр ч юм уу гурав дахь удаагаа юм оёж үзлээ. Энэ удаад их урамтай санагдаад, хобби хөдлөөд байгаан, нэхмэлийн утас цуглуулдаг байсан бол одоо даавууны өөдөс цуглуулах өвчтэй болох байхаа хэхэ.
Бага нь уран бүтээл туурвих арай болоогүй л байх шиг байна. Гэхдээ л өөрийн хэмжээнд хөөрхөн бүтээлтэй шүү. 3 сартайдаа толгойгоо даасан, 2 гараа атгаж байгаад л ам руугаа чихэж байна, тэгснээ долоовор хуруугаа хийнэ, бас эрхий хуруугаа хийдэг болж байна, түүнийгээ шоб шоб хийтэл нь хөхөөд эгдүү хүргээд байна. Хэлээ гаргаж ирээд л малийж байна, өөртэй нь яриад тоохоор учиргүй баярлаад хөөрдөг болсон, авахуулах гээд чарлаад байна, хариугүй доошоо харах бололтой хоёр тийшээ хагас эргэдэг болсон, санаа нь босчих гээд толгой хөл хоёроо өргөөд зүтгээд байна, гарт нь юм тааралдвал ам руугаа чирээд ирж байна гээд л улам л хөөрхөн болж байнаа гэж. Бас шүлс байнга гоожоостой, энгэр тувт нороостой.
Зураг1: Миний бүтээл, сальфеткний уут.
Зураг2: Том охины бүтээл.
Thursday, July 14, 2011
Зуны амралт
Том охины минь зуны амралт эхлэх дөхөөд ихэвчилэн ангидаа байлгадаг ганц нэг хичээлийн хэрэглэлээ авчирч байна.
Үүн дотроос их таалагдсан нь бийр бэх хоёр нь. Бага сургуулийн 3-р ангид нь уран бичлэгийн хичээл ордог юм байна. Хэд дүгээр анги хүртлээ үздэгийг мэдэхгүй юм. Цаг зав гарвал л зураг зурах гэж байдаг охинд минь их л зугаатай эд шиг байна лээ. Нэг хэсэг гэрээр минь дүүрэн урнаар бичсэн ханз үсэг хөглөрөх нь дээ.
Мөн энэ жилээс эхлэн япон үгний толь бичиг хэрэглэж эхэлсэн. 5 дахь өдөр гэртээ авчирдаг, учир нь толь бичгээс үг харах даалгавар өгдөг юм билээ. Бусад үед хичээл дээрээ ашигладаг гэсэн. Их зүгээр санагдаад байгаам. Хойшид англи энэ тэр хэл үзэхэд толь бичигтэй харьцаад сурсан байна гэсэн үг.
Дээрх хичээлийн холбогдолтой зүйлсийг бүгдийг нь эцэг эхчүүд нь худалдаж авна.
Өө тийм, зуны амралт эхлэхтэй холбогдуулан эцэг эхийн ганцаарчилсан уулзалт хийсэн. Охиныг минь магтаад л байсан. Япон хүүхдүүдээс илүү, өөр юу юу гэлээ дээ, бичих гэсэн болилоо. Цагаан хэл ам хүрэхээс айв.Орой нь ээж гэртээ ч гэсэн анги дээрээ байдаг шиг супер байх хэрэгтэй гэж дүрэмдэв ккк.
Жич: Би эдний хайрцагтай толь бичигт гүй ээ мөн их хайртай шүү... Цаас нь цаанаа л нэг гоё.
Monday, July 11, 2011
Жил жилийн ургац
За энэ жилийхээ ургацыг бас л тарилцаагүйн байж хураагаад авчихлаа. Эхнийх нь энэ баасан гарагт авчраад өгсөн, хөөрхий минь гэж. хэхэ
Дараагийх нь бид өөрсдөө бүтэн сайнд явж хураалаа, бөөнөөрөө. Халуун гэж жигтэйхэн байсан. Урсаад л урсаад л.
Жижиг зулзага хорвоо ертөнцтэй танилцсан шигээ толгой нь 2 тийшээ ээлжилж хараад л, хальт онгироод л сайхан байх шиг байна лээ. Гэм нь халуунд уур нь хүрээд уушиг нь савсайгаад л байх шиг байсан. Ургацынхаа дээжээр уламжлалт төмсний хучмалаа хийж идэцгээв. Амаа олохгүй л байлаа ккк.
За энэ жилийн маань ургац арвин байлаа гэж. Дараа жилийх ч бас арвин байх болтугай.
Өө тийм наадмын мэнд шүү.
Дараагийх нь бид өөрсдөө бүтэн сайнд явж хураалаа, бөөнөөрөө. Халуун гэж жигтэйхэн байсан. Урсаад л урсаад л.
Жижиг зулзага хорвоо ертөнцтэй танилцсан шигээ толгой нь 2 тийшээ ээлжилж хараад л, хальт онгироод л сайхан байх шиг байна лээ. Гэм нь халуунд уур нь хүрээд уушиг нь савсайгаад л байх шиг байсан. Ургацынхаа дээжээр уламжлалт төмсний хучмалаа хийж идэцгээв. Амаа олохгүй л байлаа ккк.
За энэ жилийн маань ургац арвин байлаа гэж. Дараа жилийх ч бас арвин байх болтугай.
Өө тийм наадмын мэнд шүү.
Friday, July 08, 2011
Вакцинаа хийлгэв
За өнөөдөр чинь багыгаа дагуулж яваад, вакциндаа хамрагдав. 3 сартайд хийдэг BCG гэдэг вакцин. Манайхаар бол сүрьеэ. Баруун гарынх нь шуун дээр бөөрөнхий тамга шиг зүйлээр дарчихсан. Тэр дугуйн дотроо 6 ширхэг цэгнүүд байна лээ. Явцын дунд тэр нь цэгнүүд тодордог гэсэн. Охин минь нэг сайн чарлаж өгөөд л, харин ч гайгүй шүү.Нээх адилхан нялзрайнууд л энд тэнд чарлаад л хэхэ. Эгдүүтэй байгаам чинь. Нийтээр нь цуглуулаад, нэг өдөр вакцинаа хийчихдэг юм билээ.
3 сар хүрсний дараахан гэрийн хаягаар шуудан ирнэ. Үнэгүй вакцин хийлгэх бичиг, болох хугацаа, хийлгэх газар зэргийг заасан. Бүр урд нь жирэмсэн болмогцоо авдаг эх хүүхдийн эрүүл мэндийн дэвтэрээ авахаар очиход өгдөг анкетийг бөглөнө. Энэ нь тухайн үеийн хүүхдийн биеийн байдлыг асуусан асуултууд байдаг юм билээ. За тэгээд яваад очиход сувилагч нар нь халууны шил өгнө. Халуунаа үзчихээд бүртгүүлнэ. Хэсэг хүлээсний дараагаар дуудна, эмч нь чагнуураар чагнана, амыг нь ангайлгаж үзнэ. Тэгснээ баруун гарт нь вакцинаа хийнэ дээ. 30 минут тэндээ байдлыг харзнаж байгаад янз бүрийн реакц өгөхгүй бол харьж болдог юм билээ. Одоогоор гайгүй л унтаж байна. Тэр завсар ээж нь блогдсон шиг сууна даа.
3 сар хүрсний дараахан гэрийн хаягаар шуудан ирнэ. Үнэгүй вакцин хийлгэх бичиг, болох хугацаа, хийлгэх газар зэргийг заасан. Бүр урд нь жирэмсэн болмогцоо авдаг эх хүүхдийн эрүүл мэндийн дэвтэрээ авахаар очиход өгдөг анкетийг бөглөнө. Энэ нь тухайн үеийн хүүхдийн биеийн байдлыг асуусан асуултууд байдаг юм билээ. За тэгээд яваад очиход сувилагч нар нь халууны шил өгнө. Халуунаа үзчихээд бүртгүүлнэ. Хэсэг хүлээсний дараагаар дуудна, эмч нь чагнуураар чагнана, амыг нь ангайлгаж үзнэ. Тэгснээ баруун гарт нь вакцинаа хийнэ дээ. 30 минут тэндээ байдлыг харзнаж байгаад янз бүрийн реакц өгөхгүй бол харьж болдог юм билээ. Одоогоор гайгүй л унтаж байна. Тэр завсар ээж нь блогдсон шиг сууна даа.
Tuesday, June 28, 2011
Бас бус сонин
Монголоос ирсэн 2тойгоо гадуур жаал гарч байгаам байна. Хирошима, Хёого зэрэг мужууд орлоо. Далайн аквариум үзсэн. Хүүхдэд сонирхолтой байх болов уу гээд. Дүүгийн охин нэг том онигоотой. Далайн эрэгт очиж үзсэний дараахан замын хажуугаар өнгөрөх далайг хараад юу билээ гэсэн чинь харж харж байснаа "том ус" гэсэн. 7 натсай л даа. Багадаа их удаж хэлд орсон юм. Жаахан удаан талдаа хүн байгаам.
Нэг дор үеийн охидууд байх их зүгээр юм. Хоёр талд л айлын ганц ганцууд байгаад байхаар эрх, дураараа, ааштай болчих юм. Энд цугтаа дээс тоглож сурах, дугуй унаж сурах, ганц дугуйт унаж сурах гээд л хоорондоо бяцхан өрсөлдөөнтэй... Заримдаа хоорондоо муудсан бололтой харагддаг юм. Нэг харахад эвлэрчихсэн л байдаг, уг нь бол хүүхдүүд ингэж л өсөх хэрэгтэйм. Бидний үед өдөржингөө гадаа тоглоно. Тэр хооронд найзуудтайгаа хэд муудаж хэд сайддаг байлаа шд. Одоо монголд гараад амар амгалан тоглочих хүүхдийн талбай байхгүй гэж ээж үглэх. Энд бол шаал өөр л дөө, хүүхдийн талбай ихтэй. Гэхдээ тоглох хүүхдүүд нь ховор талдаа. Учир нь хүүхдүүд завгүй. Тийм ч дугйлан, секц гээд. Азаар манай гадаах талбайд хүүхдүүд олонтой, гэм нь ээж нар нь цуг гарч харагддым. Би бол гардаггүй ээ, хааяа л гарна. Хүүхдүүд хоорондоо тоглоод л, муудвал муудаад сайдвал сайдаг гэж бодоод.
Нэг дор үеийн охидууд байх их зүгээр юм. Хоёр талд л айлын ганц ганцууд байгаад байхаар эрх, дураараа, ааштай болчих юм. Энд цугтаа дээс тоглож сурах, дугуй унаж сурах, ганц дугуйт унаж сурах гээд л хоорондоо бяцхан өрсөлдөөнтэй... Заримдаа хоорондоо муудсан бололтой харагддаг юм. Нэг харахад эвлэрчихсэн л байдаг, уг нь бол хүүхдүүд ингэж л өсөх хэрэгтэйм. Бидний үед өдөржингөө гадаа тоглоно. Тэр хооронд найзуудтайгаа хэд муудаж хэд сайддаг байлаа шд. Одоо монголд гараад амар амгалан тоглочих хүүхдийн талбай байхгүй гэж ээж үглэх. Энд бол шаал өөр л дөө, хүүхдийн талбай ихтэй. Гэхдээ тоглох хүүхдүүд нь ховор талдаа. Учир нь хүүхдүүд завгүй. Тийм ч дугйлан, секц гээд. Азаар манай гадаах талбайд хүүхдүүд олонтой, гэм нь ээж нар нь цуг гарч харагддым. Би бол гардаггүй ээ, хааяа л гарна. Хүүхдүүд хоорондоо тоглоод л, муудвал муудаад сайдвал сайдаг гэж бодоод.
Friday, June 24, 2011
Гялс
За энэ японд их халж байна. Нэг хэсэг дулаарч өгөхгүй сэрүүхэн байсан юм. Тэгсэн одоо шууд 30 хэсээс дээш халаад, хөөрхий муу ээжийг минь сандаргаж байна ш дээ. Зээ охиноо харах гэж ирсэн юм. Би чинь ажилдаа ороод завгүй болсоон. Өдөр нь цайныхаа цагаар очиж хөхүүлнэ. Тэх хоорондоо ходоод руугаа гялс нэг юм олж чулуудна хэхэ.
Ээжтэй минь хамт дүүгийн 7 настай охин цуг ирсэн юм. Сэтгэлийн хөөрлөөр япон явна гээд ирчихсэн, ирүүлчихсэн улсууд нэг нь гэрээ ээж аавыгаа санаастай, нөгөөдүүл нь охиноо санаастай л байх шиг байна. Хэлийг нь мэдэхгүй, идэж уух зүйлээс заримыг нь идэж чадахгүй гэх мэт асуудлууд байна. Аминдаа ганц нэг үг зааж өгөөд л байгаа. Хэл ам сугалчих гэсэн яасан хачин юм гэсэн, хоолоо олж идэж буй ганц хэлийг минь ккк.
Сүүлийн үед хүүхдүүийн дунд энэ дуу моодонд ороод, том охины маань амнаас салахаа байсан. Дүүгийн охин хамт дагаж дуулаад бараг сурчихсан. Томчууд бид ч бас дагаастай. Бүтэн сайн өдөр орой 9 цагаас гардаг драм. Их хөөрхөн, ээж нь багад хаяад явчихсан, аав нь өвчнөөр өнгөрөөд өнчирж хоцорсон 2 ихэр хүүхдийг аавынх нь сайн найз түр өргөж авдаг юм. Тэгээд л тэдний аж амьдралын тухай өгүүлсэн кино.
Ээжтэй минь хамт дүүгийн 7 настай охин цуг ирсэн юм. Сэтгэлийн хөөрлөөр япон явна гээд ирчихсэн, ирүүлчихсэн улсууд нэг нь гэрээ ээж аавыгаа санаастай, нөгөөдүүл нь охиноо санаастай л байх шиг байна. Хэлийг нь мэдэхгүй, идэж уух зүйлээс заримыг нь идэж чадахгүй гэх мэт асуудлууд байна. Аминдаа ганц нэг үг зааж өгөөд л байгаа. Хэл ам сугалчих гэсэн яасан хачин юм гэсэн, хоолоо олж идэж буй ганц хэлийг минь ккк.
Сүүлийн үед хүүхдүүийн дунд энэ дуу моодонд ороод, том охины маань амнаас салахаа байсан. Дүүгийн охин хамт дагаж дуулаад бараг сурчихсан. Томчууд бид ч бас дагаастай. Бүтэн сайн өдөр орой 9 цагаас гардаг драм. Их хөөрхөн, ээж нь багад хаяад явчихсан, аав нь өвчнөөр өнгөрөөд өнчирж хоцорсон 2 ихэр хүүхдийг аавынх нь сайн найз түр өргөж авдаг юм. Тэгээд л тэдний аж амьдралын тухай өгүүлсэн кино.
Monday, June 20, 2011
Эргэн тойронд
Уулзаагүй уджээ.
2 зулзага том болцгоож байна. Бага нь 3 сар хүрчлээ, өдрөөс өдөрт өсөөд л, хүн хараад малийдаг болж байна. Ход ход инээж эхэлж байна. Санаа гэж явж байна бас. Хэвтүүлчихээр авахуулах гээд арван гурван мэхээ үзүүлж байна. Ганганаж нэг үзээд, орилж нэг үзээд, уйлж нэг үзээд, хашгирч нэг үзээд тэврүүлчиж байна. Толгойгоо даах гээд л дэнчигнээд эгдүүтэй болоод, хайр хүргээд байхын.
Том нь хөөрхий минь дүүгийнхээ тэрийг ингэ тэг гэж зарагдаад, дүүгээ тэгчив ингэчив гэж загнуулаад. Өрөвдөөд байхын.
Би нь ажилдаа орцон, эмээ нь ирцэн, сайхан байна.
Нээх олон юм бичмээр байсан чинь бичих юмаа олж ядаад байна, дараа орж ирэхээс...
2 зулзага том болцгоож байна. Бага нь 3 сар хүрчлээ, өдрөөс өдөрт өсөөд л, хүн хараад малийдаг болж байна. Ход ход инээж эхэлж байна. Санаа гэж явж байна бас. Хэвтүүлчихээр авахуулах гээд арван гурван мэхээ үзүүлж байна. Ганганаж нэг үзээд, орилж нэг үзээд, уйлж нэг үзээд, хашгирч нэг үзээд тэврүүлчиж байна. Толгойгоо даах гээд л дэнчигнээд эгдүүтэй болоод, хайр хүргээд байхын.
Том нь хөөрхий минь дүүгийнхээ тэрийг ингэ тэг гэж зарагдаад, дүүгээ тэгчив ингэчив гэж загнуулаад. Өрөвдөөд байхын.
Би нь ажилдаа орцон, эмээ нь ирцэн, сайхан байна.
Нээх олон юм бичмээр байсан чинь бичих юмаа олж ядаад байна, дараа орж ирэхээс...
Monday, May 23, 2011
Baby in car
Бяцхан гүнжээ машиндаа суулгаад жирийдэг болсон. Эхэндээ бас биеэ бариад эвгүй юм билээ, айгаад л. Одоо овоо дасаад ойр зуур дэлгүүр хоршоо орчихоод байгаа. Нэг таалагдсан зүйл нь зураг дээрх зүйл. Ард яваа машин бас болгоомжтой явна гэсэн үг. Монголдоо нэвтрүүлмээр зүйлийн нэг мөнөөс мөн тийм үү?
Мөн гүнжээ суулгаад өөрөө жолоогоо бариад явахад их амар зүйлийн нэг бол хүүхдийн суудал. Энд цагдаагийн газрын зам тээврийн аюулгүй байдлыг хангах хэлтсээс 1 сарын хугацаатай зээлж болдог юм билээ. Энэ хооронд хүмүүс өөрсдийн машинд суулгаж болохоорыг нь сонгож худалдаж авах хугацаа олгож байгаам.Гүнж энэ сандалдаа суугаад машин хөдөлж байвал тааламжтай нь аргагүй унтаад л явна шүү дээ. Харин гэрлэн дохио энэ тэр дээр жаахан л зогсвол уйлах гээд ээжийг сандаргаж байгаам.
Saturday, May 14, 2011
Хурдан юм аа
Хүүхэд ч хурдан юм аа, нэг мэдсэн 2 сар хүрчиж. Томыгоо анх хурдан 1 сар хүрээсэй, хурдан 6 сар хүрээсэй гээд л хүлээгээд л байдаг байсан бол одоо нэг их хурдан гэж хүлээхгүй байна өө. Бодвол ийм хөөрхөн, сүү үнэртсэн үе нь нүд ирмэхийн зуур өнгөрдгийг мэддэг болсонтой холбоотой байх өө.
Ярихаар өөдөөс малийгаад инээдэг болж байна. Бас бүр илэрхий аан уун гээд яриад байдаг болж байна. Харц нь тогтоод юмыг их л нухацтай хардаг болж байна. Ээжийгээ дагуулаад хардаг болж байна. гээд л эрдмүүдээ эхнээс нь сурч байна.
Ёстой хөөрхөн юм аа. Ээж аав аниа гурав тойрч суугаад л өхөөрдөөд өхөөрдөөд ханахгүй л байгаам.
Энд халаад, гадуур зугаалаад л сайхан байнаа. Удахгүй бүгчим халуун нь эхэлнэ гэж бодохоос яаая...
Хотын захиргааны эрүүл мэндийн албанаас хүн ирж нярайн байр байдалтай танилцдаг юм байна. Баахан асуулт асуугаад л тэмдэглээд байна лээ. Асуултууд нь
-Өдөр бүр усанд оруулж байгаа биз дээ?
-Дан хөхөөрөө юу? Эсвэл нэмэлт хүүхдийн сүүгээр угждаг уу?
-Аав нь хүүхдээ асрахад хэр идэвхитэй оролцдог вэ? Япон аавууд зарим нь их идэвхи санаачлага муутайгаас ээжүүд их стрессддэг гэж сонсож байсан юм. Мөн сүүлийн үед хүүхдийн асаргаа хүмүүжилд аавуудын оролцоог нэмэгдүүлэх тал дээр их анхаардаг болоод байгаан. Учир нь төрөлт багасаж хүн ам нь өндөр настангууд зонхилдог болсонтой холбоотой гэсэн.
-Ээжийн бие хэр тэнхэрч байна. Хоолны дуршил хэр байна? Нойр дутуу зэргээс болоод ядарч байгаа зүйл байна уу?
-Доошоо юм гарахгүй байгаа биз дээ?
гэх мэт асуулт байсан.
Дээрээс нь хэдэн сартайд нь хаана очиж ямар вакцин хийлгэх, хэдэн сартайд нь яслид оруулж болдог, бүр зайлшгүй хэрэгцээ гарвал түр хугацаагаар хүүхдийг нь харж өгдөг тийм тийм газар тэнд энд байдаг гэх мэтээр их хэрэгтэй мэдээлэл өгдөг юм билээ. Яаралтай үед мэдээлэл авах соронз бүхий утасны дугаар өгсөн, Түүнийгээ хөргөгч зэрэг нүдэнд ил харагдах газар наагаарай гэсэн. Тийшээ нь утасдаж сандарсан үедээ зөвлөгөө авах, нэг бол хаана очиж үзүүлэх зэргээ асуудаг гэсэн.
Мөн хүүхдэдээ нэмэлт хоол өгөх, ээжийн зөв хооллолт зэргийн талаар ямарваа нэгэн асуудал гарвал нэрэлхэлгүй утасдаарай, утсаар үнэгүй зөвлөгөө өгдөг гээд л нэг өдөр баахан л юм ярьсан.
Бас хүүхдийн жинг үзээд өсөлт хэвийн явагдаж байгаа эсэхийг тайлбарлаж өгсөн. 1 нас хүртлээ хүүхдийн тархи 70 хувь хүртлээ томорч хөгждөг учир хүүхэдтэйгээ сайн ярьж байх хэрэгтэй гэсэн.
Ярихаар өөдөөс малийгаад инээдэг болж байна. Бас бүр илэрхий аан уун гээд яриад байдаг болж байна. Харц нь тогтоод юмыг их л нухацтай хардаг болж байна. Ээжийгээ дагуулаад хардаг болж байна. гээд л эрдмүүдээ эхнээс нь сурч байна.
Ёстой хөөрхөн юм аа. Ээж аав аниа гурав тойрч суугаад л өхөөрдөөд өхөөрдөөд ханахгүй л байгаам.
Энд халаад, гадуур зугаалаад л сайхан байнаа. Удахгүй бүгчим халуун нь эхэлнэ гэж бодохоос яаая...
Хотын захиргааны эрүүл мэндийн албанаас хүн ирж нярайн байр байдалтай танилцдаг юм байна. Баахан асуулт асуугаад л тэмдэглээд байна лээ. Асуултууд нь
-Өдөр бүр усанд оруулж байгаа биз дээ?
-Дан хөхөөрөө юу? Эсвэл нэмэлт хүүхдийн сүүгээр угждаг уу?
-Аав нь хүүхдээ асрахад хэр идэвхитэй оролцдог вэ? Япон аавууд зарим нь их идэвхи санаачлага муутайгаас ээжүүд их стрессддэг гэж сонсож байсан юм. Мөн сүүлийн үед хүүхдийн асаргаа хүмүүжилд аавуудын оролцоог нэмэгдүүлэх тал дээр их анхаардаг болоод байгаан. Учир нь төрөлт багасаж хүн ам нь өндөр настангууд зонхилдог болсонтой холбоотой гэсэн.
-Ээжийн бие хэр тэнхэрч байна. Хоолны дуршил хэр байна? Нойр дутуу зэргээс болоод ядарч байгаа зүйл байна уу?
-Доошоо юм гарахгүй байгаа биз дээ?
гэх мэт асуулт байсан.
Дээрээс нь хэдэн сартайд нь хаана очиж ямар вакцин хийлгэх, хэдэн сартайд нь яслид оруулж болдог, бүр зайлшгүй хэрэгцээ гарвал түр хугацаагаар хүүхдийг нь харж өгдөг тийм тийм газар тэнд энд байдаг гэх мэтээр их хэрэгтэй мэдээлэл өгдөг юм билээ. Яаралтай үед мэдээлэл авах соронз бүхий утасны дугаар өгсөн, Түүнийгээ хөргөгч зэрэг нүдэнд ил харагдах газар наагаарай гэсэн. Тийшээ нь утасдаж сандарсан үедээ зөвлөгөө авах, нэг бол хаана очиж үзүүлэх зэргээ асуудаг гэсэн.
Мөн хүүхдэдээ нэмэлт хоол өгөх, ээжийн зөв хооллолт зэргийн талаар ямарваа нэгэн асуудал гарвал нэрэлхэлгүй утасдаарай, утсаар үнэгүй зөвлөгөө өгдөг гээд л нэг өдөр баахан л юм ярьсан.
Бас хүүхдийн жинг үзээд өсөлт хэвийн явагдаж байгаа эсэхийг тайлбарлаж өгсөн. 1 нас хүртлээ хүүхдийн тархи 70 хувь хүртлээ томорч хөгждөг учир хүүхэдтэйгээ сайн ярьж байх хэрэгтэй гэсэн.
Дажгүй санагдав
Жич: Дуучин Жаргалсайхан гуайн гарын үсгийг тээр жил авч билээ. Оюутан байсан юм даг. Их л хөөрч байснаа санадаг юм. Тэмдэглэлийн дэвтэрт минь хадгалаастай бий дээ.
Thursday, May 05, 2011
Живх
За энэ живхний ачаар их л ажил амжуулж байна дөө. Даавуу угаана гэж гүйхгүй, амар юм. Том зулзагыг төрж байхад чинь сургуулиа дөнгөж төгсөж байсан улс санхүү тал дээр бэл бэнчин муутай, бас тэр живх чинь монголд ховор нэлээд үнэтэй байлаа шүү дээ. Одоо ч бас л үнэтэй л юм шиг байна лээ, харин төрөл нь олширсон сураг дуулдсан. Том зулзага анхнаасаа хэрэглээгүйм болохоор хааяа нэг хэрэглэхээр гуя өвдөөд гээд дургүй байсан юм.
Харин жижиг зулзага өдрийн хэд ч сольж байна бүү мэд, 3 төрлийг хэрэглэж үзлээ. Хамгийн зүгээр санагдсан нь Merries. Материал нь их зөөлөн санагдсан. Харин энэ Pampers ширүүндүү бас хув хуурай байдаггүй л юм билээ. 3 дахь нь Гэнки гэдэг живх, зургийг нь авч амжилгүй дуусгачихаж.
Ээж аавын минь үед их л хэцүү байсан гэсэн. Өвөл орой ажлаа тарчаад цэцэрлэгээс нь аваад ирнэ, гэр хүйтэн, угаасан даавуу, шээстэй гудас нь хатаагүй гээд л хөөрхий муу ээж аав минь зүдэрдэг байсан гэнэ лээ. Хадмууд нойтон даавууг нь хатаах гээд л гэдсэндээ ороогоод л унтдаг байсан гэсэн.
Тэхэд бид бол хажууд нь жаргалтай мангар бацаанууд өө гэж, хэхэ.
Өө тийм, нэг юм мэдэж авлаа шдээ. Шээгээд баагаад энэ живх чинь норчихоороо тэр гадна талых нь шар зураасууд нь ногоон, цэнхэр энэ тэр болж өөрчлөгддөгийм байна. Эд мэдэхгүй хүн эдийн нэр гутаанаа гэдэг шиг эхэндээ мэдэхгүй тэмтэрч үзээд л байсан чинь. Ирээдүйд ээж аав болох хүмүүс мэдүүштэй л юмны нэг.
Thursday, April 21, 2011
Үргэлжилнээ
Нээрээ хөхүүлэхдээ хөхөндөө массаж хийдгийн байна лээ, тэгвэл сүүний гарц сайжирдаг гэсэн. Массаж хийх хөхнийхөө эсрэг гарыг хөхнийхөө доор тулж өгөөд нөгөө гараараа дотогш нь, дээш нь, ташуу шахаж өгдөг юм билээ. Санаа дагаад ч тэр юм уу сүү сайн гараад байгаа ч юм шиг.
Төлбөрийн хувьд засгаас 420,000 иен өгдөг юм билээ. Дээхэн энэ нь нэлээд бага байсан бөгөөд хүрэлцдэггүй, зөрүүг нь өөрсдөө төлдөг байсан гэсэн. Одоо бол хангалттай хүрэлцдэг гэсэн байх шүү. Миний хувьд засгаас өгдөг мөнгөнд багтсөөн.
Өө тийм, жирэмсэн болоод эмчийн хяналтанд ороход бас засгаас 10 хэд байлаа даа хуудас тусгай бичиг өгдөг юм билээ. Тэгээд 1 үзүүлэхдээ л 1 хуудсан дээр нь овог нэрээ, төрсөн он сар өдрөө, мөн төрөх өдрөө бичээд өгдийн, тэхээр үнэгүй үзэж өгдөг юм билээ. Нэмэлт эм бичигдвэл тэрнийхээ үнийг харин өөрсдөө төлнө. Монголтой харьцуулахад бараг үнэгүй төрчихөж байгаам. Уржнан жил хамаатны нэг хүн төрөхдөө сая гаран төгрөг зарцуулсан гэж байсан. Хаалгачаас нь авахуулаад л мөнгө өгөхгүй бол төрж чадахгүй гэсэн хэхэ.
Төрсний дараа хүүхдийнхээ эрүүл мэндийн даатгалыг бүрдүүлэх гээд хотын захиргаан дээр очиход хотын захиргаанаас баяр хүргэж 120 ширхэг хогны уут өгдөг юм билээ хэхэ. Учир нь живхийг өдрийн 10, 20-иор нь хэрэглэж хаядаг тул. Бас тусгай газраас очиж мод юм уу цэцэг очиж авах бичиг бэлэглэсэн. Бид модыг нь авах гэж байгаа, гадаанаа тарьж ургац хураанаа,ккк
За өөр чинь юу билээ, санахаараа бичнээ.
Төлбөрийн хувьд засгаас 420,000 иен өгдөг юм билээ. Дээхэн энэ нь нэлээд бага байсан бөгөөд хүрэлцдэггүй, зөрүүг нь өөрсдөө төлдөг байсан гэсэн. Одоо бол хангалттай хүрэлцдэг гэсэн байх шүү. Миний хувьд засгаас өгдөг мөнгөнд багтсөөн.
Өө тийм, жирэмсэн болоод эмчийн хяналтанд ороход бас засгаас 10 хэд байлаа даа хуудас тусгай бичиг өгдөг юм билээ. Тэгээд 1 үзүүлэхдээ л 1 хуудсан дээр нь овог нэрээ, төрсөн он сар өдрөө, мөн төрөх өдрөө бичээд өгдийн, тэхээр үнэгүй үзэж өгдөг юм билээ. Нэмэлт эм бичигдвэл тэрнийхээ үнийг харин өөрсдөө төлнө. Монголтой харьцуулахад бараг үнэгүй төрчихөж байгаам. Уржнан жил хамаатны нэг хүн төрөхдөө сая гаран төгрөг зарцуулсан гэж байсан. Хаалгачаас нь авахуулаад л мөнгө өгөхгүй бол төрж чадахгүй гэсэн хэхэ.
Төрсний дараа хүүхдийнхээ эрүүл мэндийн даатгалыг бүрдүүлэх гээд хотын захиргаан дээр очиход хотын захиргаанаас баяр хүргэж 120 ширхэг хогны уут өгдөг юм билээ хэхэ. Учир нь живхийг өдрийн 10, 20-иор нь хэрэглэж хаядаг тул. Бас тусгай газраас очиж мод юм уу цэцэг очиж авах бичиг бэлэглэсэн. Бид модыг нь авах гэж байгаа, гадаанаа тарьж ургац хураанаа,ккк
За өөр чинь юу билээ, санахаараа бичнээ.
Subscribe to:
Posts (Atom)