Удахгvй манайх охиныхоо даахийг хєндєнє. Харь газар байгаа юм чинь vргээж яaх гэсэн юм, мухар сvсэг бишрэл, хvvхдээ шийтгэж байгаа биш гээд л их л санаа оноотой таарч нэлээд эргэлзсэн ч гэсэн, ямар ч байсан авахаар шийдээд байна. Монголоос ээж маань дvvгээр бичиж ирvvлсэн майлыг дор сийрvvлье.
"Хvvхдийн даахийг буруу хєндсєн, эсвэл огт хєндєєгvй бол хожмын хувь заяa нь доголдоно"
Манай монгол ёс, зан заншил, уламжлал нь эрт vеэс євлєгдєн ирсэн євгєдийн ариун гэрээслэл мєн билээ. Євгєдийн тэрхvv ариун гэрээслэлийг хойч vеийнхэн бид умартсанаас vр хvvхэд нь амьдралдаа алдаж, эндэхийг алийг тэр гэх билээ. Уншигч танд монгол зан заншил, ардын єв уламжлалыг судлаач Сvхийн Дамбий хvvхдийн даахийг хэрхэн зєв vргээх талаар нэгэн баримтат тvvхийг єгvvлж байна.
(Дvv маань урт майл бичихээсээ залхуураад тэр баримтыг нь бичээгvй байнаа. Мэддэг хvн хэлж єгєхийг гуйя.)
Хvvхдийн даахийг дvvрэн 5 наснаас хэтрvvлэлгvй арга билэг, ёс жаягаар нь зєв хєндєн сvvнд дvрсэн модон хутгаар домнон хvvгийн баруун, охины зvvн шанаанд хvргээд даахинд хvрсэн хvн бvр сvv амсах учиртайг заавал биелvvлж бэлгээ єгдєг. Даахь vргээсний дараа ээлтэй явууг зvvлгэн vсийг нь хусдаг. Явууг 8 нас хvртэл нь зvvлгэдэг. Дараа нь биед нь хадгалуулдаг ардын ёс заншилтай. Мєн даахь vргээж буй хvмvvс тєлєв тєвшин байж чин сэтгэлээсээ хандах ёстой. Сархад ихээр зооглосон vе болон буруу талаас нь даахийг хєндсєн, эсвэл огт хєндєхгvй байх нь хvvхдийн хувь заяанд нєлєєлдєг. Ялангуяа охидын даахийг зєв хєндєхгvй бол бутач хvvхэд тєрvvлж, ханийн заяа тєєрєн бэлэвсрэн vлдэх гэх мэт зvйл байдгийг судлаачид тогтоожээ. Даахиа ёс журмын дагуу зєв vргээлгэсэн хvvхэд том болоод тєлєв даруу, хэрэг тєвєгт холбогддоггvй, гэр бvл нь тогтвортой, атаа жєтєє, хэл амнаас хол явдаг нь амьдралд нотлогдсон. Зун намрын тэргvvн сард ивээл єдєр, цаг, Балжинням, Дашнямтай єдрийг сонгож болно. Гагцхvv ёс жаягийг л зєв хийхэд учир нь байгаа юм. Тухайлбал даахь авах єдєр 8 гэгээн айлтгуулж, арга билэг тохирсон хvнээр сvv амсуулж даахинд нь эхлээд хvргvvлэхдээ модон хутгаар домнуулах ёстой. Даахь vргээх хvн бvр 8 гэгээний рашаантай сvvнээс хvртэж байж vргээх ёстой. Арга засал ч гэж юу байхав дээ. Гэхдээ л эрэгтэй 41, эмэгтэй 46 хvрээгvй бол унаган даахийг зоригтойгоор vргээж болно. Ингэснээр зуурдын зовлон бэрхшээлийг тойрон гарч сайн сайхан боломжоо єєртєє бий болгож чадна.
Uu tiimuu, tegvel nair hiih uu ta hed. bid 2 daahiig n avahgui gej shiidtsen baigaa, yooy, ene yasan aimar ug ve, ene tegeed manai mongol ardyn ov ulamjlal n uu.|Ялангуяа охидын даахийг зєв хєндєхгvй бол бутач хvvхэд тєрvvлж, ханийн заяа тєєрєн бэлэвсрэн vлдэх гэх мэт зvйл байдгийг судлаачид тогтоожээ| Sudlaachid gedeg n henuus be, ter mereg tologchid uu, oh god. yamar undeslel deer, yamar sudalgaan deer, yamar dugneltnees uuden ignej bichne ve. avah avahguig n etseg ehiin shiidver bolgood l uldeechil dee tiimee, orond n ingej bichdeg n aimshig l baina shuu ter sudlaachid hehe. ter ugend n tegeed gol n humuus itgedeg baihgui yu. hehe, za sorry, ene bol zuvhun bid 2yn bodol shuu, ardyn ov ulamjlalaa gej, hehe.
ReplyDeleteaan tiin ter Явуу gedeg n nuguu huuhdiin usiig avahdaa neg heseg usiig uldeegeed baigaa teriig helj baina uu te. bas l neg ug suraad avlaa, thx, hehe unen noil naatsan.
ReplyDeletehi.
ReplyDeletecomment tnx.
yavuu gedeg ni gurvaljinduu helbertei yum bdg yum bilee. neleed hediig utsaar helhchihsen, huuhed torohod uneg haichlaad zuudeg shig tsug deer gazraas zuuj ogdog yum bna lee. yag huzuunees zuudeg yavuug ni sain medehgui bnaa. bodvol jijighen bdg bh.zuuj bolhoor.
ta 2 oorsdoo l shiideh hereg. Gehdee minii neg tanidag egch bdgiin. Daahia avahuulahgui yavsaar bgaad ih surguuli togsdog jilee uschind orood odor sudriig ni ch sain medehgui oroos tairuulchihsan gesen. ter boltloo usendee eroosoo gar hureegui, ih urt ustei bsn gesen. tegeed surguulia togsood heden jiliin daraa huntei suugaad ohintoi bolson. Harin nohor ni avtiin osloor ch geluu nas barchihsan gesen. odoo ohintoigoo 2uulaa bdg. geh met jisheenees l avahgui gej bsn humuus daahiig ni avahaar bolchood l suuj bna.
aimaar yum bichsen bol sorry.
muhar suseg gej bodson hernee goloos neg yum changaagaad bh yumaa.
huuyee,bid 2 bas tom ohinoo 3tai-d ny bas yag naadahtai teny adilhan asuudaltai uchirsan.Tegeed yoslood bur husalgui boy shig halimag tairsan yumaa.tegsen chiny ah egch nariin zugees bur husahgui bol boldoggui blabla geed deer bichsen shig zundoo yum daraa ny sonsson.
ReplyDeleteIimerhuu zuilsees bolood dund ohiniihoo daahiig ter nom yosoor ny urgeej tunjin tolgoitoi neg heseg yavsan,japan bagsh ny gaihaj asuuhaar ny iim yos bdgiimaa l gesen...yaagaad ch yum ohinoo harahaar uruvdmoor sanagdaad bsan,tegj btal neg medehed urgaad
ter asuudliig martaj orhijee...odoo bodohod tegj ih hundeer tusgaj avaad bh hereggui bsan ch yum shig...
uuchlaarai,shal oor yum asuuya.bur umnuh bichleg deerhi gudamj zamiin zurag teny arai Tottori pref. bish biz?
ReplyDeletetiin
ReplyDeletetottori.yaj meddegiin.tottorid bsn yum bish biz?
Hi Byambaa
ReplyDeleteIh sonirholtoi zuiluud bichsen bna. ardiin yos zanshilaasaa bainga toliluulj baigaad bayarlaj bna.
Ohiniihoo daahind chi namaig uriarai
ochij bgaad yeruul urgie.
za za ene bol nariga bi huu ohin 2iinhoo daahiig bas avsan yum gehdee huugiin daahiig sondgoi nastaid ohinii daahiig tegsh nastaid hunddug gej sonsoj bgaad hundsun yum. tanaih ohiniihoo daahiig sondgoi nastaid avah gej bgaa yum uu?
Dondov
comment tnx.
ReplyDeleteugui ee. hii nastaigaa 6tai bolno. ug ni turuu jil avah gesen chin bolohgui yasan yasan gene uu, tegeed ene jil av gesen. hii nasaar ni toolood tegsh, sondgoi gej avdag yum bish uu.
chadliinhaa hereer shine zuil oruulnaa.
Даахь авахад бүү хэл зүгээр үсээ засуулахдаа буруу өдөр засуулах дэмий юм билээ.
ReplyDeleteБи нэгдүгээр сард андуураад "хэрүүл ирнэ" гэсэн өдөр засуулчихсан. Болж л өгвөл хэрүүл гарчих гээд, ажил, гэр ялгаагүй. Авгай бид хоёр барагтай л бол ам мурийдаггүй хүмүүс. Тэгтэл өглөө босоод л тар түр гэчих гээд л.
Юманд учир суманд занги гэдэг үнэн үг юм билээ. Биоэнерги, далд ухамсар юм юмны далд шалтгаан холбоо байдаг байх.
Hi tegd iweel jiltei hunr ni ehleed hunduulene gesen uguu tee
ReplyDeleteBi yg iim zuiltei tulgaraad, odoo ireh butensain odor ohiniihoo usnii nairiig hiiheer shiideed. Ah duus eej aav bugd l hojmiin zayand ni tushigtei. Boldoggui um ohin mini.Huuhdiin us hurdan urgadag um gej suuna. Ymr ch baisan ovog deedsiinhee ulamjilj irsen ysiig hiiheer shiideed bn. Europed amidardag bolhoor bi ih ergelzej baij shiidseen.
ReplyDelete